Νέο Χωροταξικό για Θεσσαλία: Ασπίδα στη γεωργία, ώθηση στο περιβαλλοντικό δυναμικό

14:23 11/10/2018 - Πηγή: Green agenda

Στους δύο βασικότερους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας στη Θεσσαλία, τον αγροτικό και τον τουριστικό, επικεντρώνεται το νέο Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο (ΠΧΠ) της Περιφέρειας Θεσσαλίας που υπεγράφη από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργο Σταθάκη και τον αναπληρωτή Σωκράτη Φάμελλο ως Υπουργική Απόφαση για να δημοσιευτεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Στο επίκεντρο του ΠΧΠ, που αναθεωρεί και αντικαθιστά το προγενέστερο Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης της ίδιας Περιφέρειας, βρίσκεται η προστασία της γεωργικής γης και η αξιοποίηση του περιβαλλοντικού δυναμικού της Περιφέρειας. Με την απόφαση εγκρίνεται και περιβαλλοντικά το ΠΧΠ.

Την προηγούμενη εβδομάδα εγκρίθηκε το ΠΧΠ της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης ενώ σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος το αμέσως επόμενο διάστημα ολοκληρώνεται η διαδικασία θεσμοθέτησης ακόμα 9 ΠΧΠ (για όλες τις Περιφέρειες, πλην Αττικής όπου υπάρχει το ψηφισμένο με νόμο Ρυθμιστικό Σχέδιο, της Κρήτης και της Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης που έχουν θεσμοθετηθεί και Νοτίου Αιγαίου που εκκρεμούν οι διαδικασίες). Ακολουθεί η εκπόνηση και θεσμοθέτηση Τοπικών Χωρικών Σχεδίων (ΤΧΣ) για το σύνολο των δήμων της χώρας, ώστε να καλυφθεί όλη η επικράτεια με νέα πολεοδομικά σχέδια.

Ειδικότερα, όσον αφορά το ΠΧΠ της Θεσσαλίας:

Περιοχές Τουρισμού – Β’ Κατοικίας

Οι ευρύτερες ζώνες που συγκεντρώνουν σημαντικής έκτασης και αξίας φυσικό απόθεμα, με σημαντικούς ιστορικούς και καθιερωμένους τουριστικούς προορισμούς βουνού και θάλασσας είναι δύο. Η πρώτη παρακολουθεί το τόξο Όλυμπος-Όσσα – Μαυροβούνι – Πήλιο – Σποράδες στα ανατολικά της περιφέρειας και η δεύτερη στα δυτικά αποτελεί τμήμα της οροσειράς της Πίνδου, περιλαμβάνοντας και τα Μετέωρα, τον Κόζιακα, τις περιοχές των λιμνών Πλαστήρα και Σμοκόβου κλπ.

Οι περιοχές που περιλαμβάνονται στις ζώνες αυτές κατατάσσονται σε τρεις βασικές κατηγορίες: α) Αναπτυσσόμενες τουριστικά περιοχές (κατηγορία Α), β) Περιοχές με περιθώρια ανάπτυξης ειδικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού (κατηγορία Β) και γ) Περιοχές ιδιαίτερου χαρακτήρα (κατηγορία Γ).

Για τις περιοχές της Α κατηγορίας, όπου η πίεση για ανάπτυξη είναι έντονη, προωθείται μεταξύ άλλων η χρήση συγκεντρωτικών χωρικά πολεοδομικών μηχανισμών ενώ παράλληλα τα κάθε μορφής κίνητρα πρέπει να αποβλέπουν στην αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών και γενικά του τουριστικού προϊόντος.

Σε ό,τι αφορά στους όρους και περιορισμούς της σημειακής χωροθέτησης τουριστικών καταλυμάτων, δίδονται οι εξής κατευθύνσεις: α) περιορισμός της κατασκευής νέων καταλυμάτων σε κατηγορίες 3, 4 και 5 αστέρων και β) σε εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών περιοχές, αύξηση της ελάχιστης απαιτούμενης επιφάνειας γηπέδου σε 10 στρέμματα και θέσπιση μέγιστης πυκνότητας 8, 9 και 10 κλινών/στρέμμα για ξενοδοχεία 5, 4 και 3 αστέρων, αντιστοίχως.

Για τις περιοχές της Β κατηγορίας, προωθείται η εκπόνηση και θεσμοθέτηση ΤΧΣ για τον καθορισμό χρήσεων γης και του τρόπου διαχείρισης των φυσικών πόρων με στόχο την πολυλειτουργικότητα του αγροτικού τομέα, την ανάπτυξη ήπιων (κατά τεκμήριο) μορφών τουρισμού και την προστασία του περιβάλλοντος. Δίδεται προτεραιότητα στις περιοχές που προβλέπεται να αποκτήσουν συγκριτικό πλεονέκτημα μέσω των εκτελούμενων ή προγραμματισμένων έργων (τεχνητές λίμνες, οδικά τουριστικά κυκλώματα).

Σε αυτή την κατηγορία προβλέπεται περιορισμός της κατασκευής νέων καταλυμάτων σε κατηγορίες 3, 4 και 5 αστέρων και η σε εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών περιοχές, αύξηση της ελάχιστης απαιτούμενης επιφάνειας ακινήτου σε 15 στρέμματα και θέσπιση μέγιστης πυκνότητας 8, 9 και 10 κλινών/στρέμμα για ξενοδοχεία 5, 4 και 3 αστέρων, αντιστοίχως.

Στην κατηγορία Γ περιλαμβάνονται το Πήλιο, η περιοχή της Αργιθέας, τα Μετέωρα, η ευρύτερη περιοχή της Λίμνης Πλαστήρα και όσες νησιωτικές περιοχές δεν περιλαμβάνονται στις κατηγορίες Α και Β. Για τις περιοχές αυτές επιδιώκεται η οργάνωσή τους σε δίκτυα φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, που θα αναδεικνύουν και αξιοποιούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους.

Τα έργα που προτείνεται να περιληφθούν στον προγραμματισμό όσο αφορά τον τομέα του τουρισμού είναι η αξιοποίηση της κοιλάδας των Τεμπών με βάση ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού, του περιβαλλοντικού δυναμικού της περιοχής του Ολύμπου και των ιαματικών πηγών της Περιφέρειας (Σμοκόβου, Καΐτσης, Κόκκινου Νερού κ.λπ.).

Η ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού στο όρος Όθρυς. Διεύρυνση χρονικά της λειτουργίας του χιονοδρομικού κέντρου του Πηλίου με την ανάπτυξη και άλλων δραστηριοτήτων, όπως ιππασία, ορειβασία, αναρρίχηση κ.λπ. Δημιουργία εκπαιδευτικού, προπονητικού χιονοδρομικού κέντρου στον Κίσσαβο (θέση «Κάναλος»). Δημιουργία αθλητικών εγκαταστάσεων και κέντρου χειμερινών δραστηριοτήτων στη Λίμνη Πλαστήρα. Δημιουργία εγκαταστάσεων γκολφ. Επανασύσταση της Λίμνης Καλλιπεύκης που θα λειτουργήσει ως πόλος τουρισμού – αναψυχής στην ευρύτερη περιοχή. Αναθεώρηση – επικαιροποίηση των ΖΟΕ της Λίμνης Πλαστήρα, της Αιγάνης και της Μελιβοίας με βάση τα σημερινά δεδομένα. Βελτίωση των υποδομών υποδοχής κρουαζιερόπλοιων στο λιμάνι του Βόλου και πρόσβαση στη πόλη. Πύκνωση του δικτύου τουριστικών λιμένων με τη δημιουργία Μαρίνας στο Βόλο και καταφυγίων / αγκυροβολίων στην Αλόννησο (Καλαμάκια), τα παράλια της ΠΕ Λάρισας (Αγιόκαμπος), τα εξωτερικά παράλια του Πηλίου και τον Παγασητικό Κόλπο. Δημιουργία καταδυτικού Πάρκου Σποράδων – Παγασητικού.

Γεωργική γη πρώτης προτεραιότητας

Οι αρδευόμενες εκτάσεις και οι λοιπές περιοχές γεωργικής γης πρώτης προτεραιότητας της περιφέρειας, που το μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας τους αποτελεί ενιαία ζώνη, περιλαμβάνουν, το σύνολο των πεδινών εκτάσεων του Θεσσαλικού κάμπου που προσφέρονται για γεωργική χρήση, ανεξάρτητα αν σήμερα αρδεύονται, την παραποτάμια ζώνη της Ελασσόνας, την περιοχή με τις δενδρώδεις καλλιέργειες στην Αγιά, τις ζώνες του Πηλίου με δενδρώδεις καλλιέργειες, από Πουρί μέχρι Μούρεσι στο Ανατολικό Πήλιο και από Δράκεια μέχρι Νεοχώρι στο Κεντρικό Πήλιο καθώς και την παραλιακή ζώνη από Αγριά μέχρι Κορόπη στον Παγασητικό, τη ζώνη κηπευτικών και οπωροφόρων στο Δ. Αισωνίας από τα σύνορα του Δ.Δ. Σέσκλου, ανατολικά, μέχρι τα όρια του Δ. Βόλου, την πεδινή περιοχή (προέκταση του Θεσσαλικού κάμπου) Βελεστίνου, Ν. Αγχιάλου, Βράχου, Αλμυρού, Σούρπης και άλλες μικρότερες εκτάσεις, όπου παράγονται «προϊόντα ποιότητας» (Ονομασίας Προέλευσης, Βιολογικά, κλπ.).

Σε περιοχές γεωργικής γης Α’ προτεραιότητας, επιβάλλεται η αύξηση του ορίου αρτιότητας για τυχόν άλλες εκτός γεωργικής δραστηριότητας χρήσεις σε 10 έως 20 στρέμματα και η κατάργηση των παρεκκλίσεων δόμησης. Όπως υπογραμμίζεται, ο Θεσσαλικός κάμπος, είναι και πρέπει να παραμείνει, μία από τις σημαντικότερες γεωργικές περιοχές της χώρας, στις οποίες υπάρχουν οι προϋποθέσεις άσκησης «αποτελεσματικής γεωργίας».

Κτηνοτροφία

Η κτηνοτροφία αποτελεί σημαντικό παράγοντα – διέξοδο για την ανάπτυξη του αγροτικού τομέα της Θεσσαλίας. Προωθείται ο καθορισμός ζωνών, κυρίως μέσω του σχεδιασμού σε επίπεδο ΤΧΣ, όπου οι παραπάνω δραστηριότητες θα ασκούνται κατά προτεραιότητα, παράλληλα με άλλες συμβατές χρήσεις. Καταρχήν κατάλληλες είναι οι περιοχές όπου ήδη υπάρχει κτηνοτροφική δραστηριότητα και δεν προβλέπεται ανάπτυξη άλλων ασύμβατων χρήσεων. Τέτοιες είναι η περιοχή του οροπεδίου βόρεια της Ελασσόνας, οι υπώρειες της Όσσας ΒΑ της Λάρισας, και η περιοχή βόρεια του Αμπελώνα την ΠΕ Λάρισας. Οι υπώρειες της Όθρυος και η περιοχή μεταξύ Καναλίων – Κεραμιδίου του Β.Δ. Πηλίου στην ΠΕ Μαγνησίας. Οι υπώρειες της Πίνδου νότια της Καρδίτσας στην ΠΕ Καρδίτσας. Η ημιορεινή περιοχή στα Αντιχάσια Όρη ΒΑ των Τρικάλων στην ΠΕ Τρικάλων.

Βιομηχανία

Στην Περιφέρεια Θεσσαλίας καθορίζονται ως πόλοι ανάπτυξης του τομέα της βιομηχανίας η Λάρισα και ο Βόλος, ο οποίος παράλληλα χαρακτηρίζεται και ως πόλος επέκτασης, ενώ η ευρύτερη περιοχή του διπόλου, ως περιοχή εντατικοποίησης και ταυτόχρονα στήριξης της βιομηχανίας. Ως περιοχή επέκτασης, η ευρύτερη περιοχή του άξονα Τρικάλων – Καρδίτσας. Ιδιαίτερη προσπάθεια απαιτείται για την οργάνωση της ΒΙΠΕ Φαρκαδόνας, με την κατασκευή των απαιτούμενων έργων υποδομής. Επίσης αναγκαίο θεωρείται να οργανωθούν – εξυγιανθούν οι άτυπες βιομηχανικές συγκεντρώσεις της Περιφέρειας που κατά τεκμήριο δημιουργούν περιβαλλοντικά προβλήματα, όπως οι συγκεντρώσεις κατά μήκος ΠΕΟ Λάρισας – Αθηνών, του επαρχιακού δρόμου Λάρισας – Συκουρίου, στην περιοχή του τριγώνου Γιάννουλης – Αμπελώνα – Τυρνάβου, στην περιοχή του Ομορφοχωρίου κ.λπ.

Υδατοκαλλιέργειες

Σύμφωνα με το ΕΠΧΣΑΑ Υδατοκαλλιεργειών, προσδιορίζεται μία Περιοχή Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών (ΠΑΥ) στην περιοχή του Δέλτα του Πηνειού (περιοχή Β.9 «Στόμιο») με κύρια υδατοκαλλιεργητική δραστηριότητα την οστρακοκαλλιέργεια.

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ)

Αιολικές εγκαταστάσεις: Ως Περιοχή Αιολικής Προτεραιότητας (ΠΑΠ) καθορίζεται το δυτικό ορεινό τμήμα της ΠΕ Καρδίτσας, στις ΔΕ Καλλιφώνου , Μενελαϊδας, Ρεντίνης και Ιτάμου. Ως Περιοχές Αιολικής Καταλληλότητας (ΠΑΚ) αναγνωρίζονται οι παρακάτω περιοχές: Βορείως της ΠΑΠ, στην Πίνδο, στις ορεινές περιοχές των Δήμων Καλαμπάκας, Πύλης, Αργιθέας, Μουζακίου και Λίμνης Πλαστήρα, στο ορεινό, βορειοδυτικό τμήμα του Δ. Ελασσόνας, στο όρος Όσσα, στους Δ. Αγιάς και Τεμπών, στο νότιο τμήμα του Δ. Νοτίου Πηλίου και στο όρος Όθρυς στο Δ. Αλμυρού.

Μικρά υδροηλεκτρικά έργα (Μ.ΥΗ.Ε)

Ως περιοχή κατάλληλη για την χωροθέτηση Μ.ΥΗ.Ε καθορίζεται η περιοχή της Πίνδου στο δυτικό τμήμα της Περιφέρειας. Το όριο της περιοχής ταυτίζεται με το όριο των περιοχών ΠΑΠ και ΠΑΚ της Πίνδου. Ισχύουν οι κατευθύνσεις του Ειδικού ΠΧΣΑΑ για της ΑΠΕ που αφορούν τα Μ.ΥΗ.Ε.

Εμπόριο

Προωθείται η χωροθέτηση «Εμπορευματικού Κέντρου Θεσσαλίας» στον άξονα ανάπτυξης Λάρισας – Βόλου, που εκτιμάται ότι θα φέρει σημαντική ώθηση στην ανάπτυξη του τομέα. Ως καταρχήν κατάλληλη περιοχή για την χωροθέτησή του προτείνεται η ευρύτερη περιοχή του Βελεστίνου. Για την ολοκλήρωση του σχεδιασμού, απαιτείται επίσης ο προγραμματισμός εμπορευματικών κόμβων για την εξυπηρέτηση των αναγκών της Καρδίτσας και των Τρικάλων, σε συνδυασμό με την ανάγκη ίδρυσης Δημοπρατηρίου Αγροτικών Προϊόντων.

Λιμάνια

Σύμφωνα με το Γενικό ΠΧΣΑΑ, το Λιμάνι του Βόλου συγκαταλέγεται στις Κύριες Διεθνείς Θαλάσσιες Πύλες – Λιμένες της Χώρας με κατεύθυνση την προώθηση επενδύσεων σε υποδομές ακτοπλοΐας, φιλοξενίας κρουαζιέρας και θαλάσσιου τουρισμού, καθώς και σε υποδομές εμπορευματικών μεταφορών. Για να ανταποκριθεί στο ρόλο του απαιτείται η υλοποίηση των έργων που προβλέπονται από το υπό έγκριση master plan.

Ηλεκτρισμός

Σημαντικά σε εθνικό επίπεδο είναι τα έργα του Αχελώου, στο τμήμα τους που αφορά την παραγωγή ενέργειας. Όσον αφορά τα δίκτυα διανομής εκτιμάται ότι δεν θα απαιτηθούν έργα μεγάλης κλίμακας. Θετικά αντιμετωπίζεται το ενδεχόμενο σύνδεσης των νησιών και με την Εύβοια σύμφωνα με τον προγραμματισμό του ΑΔΜΗΕ.

Το σημείωμα του ΥΠΕΝ

Η Περιφέρεια Θεσσαλίας βρίσκεται σε προνομιακή γεωγραφική θέση, στο κέντρο της ελληνικής επικράτειας, συνδέοντας όλες τις άλλες Περιφέρειες. Χαρακτηρίζεται από μεγάλη βιοποικιλότητα, μοναδικό συνδυασμό ορεινών όγκων και εκτεταμένης εύφορης πεδιάδας, διαθέτει αξιόλογα εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα, εξαιρετικά μορφωμένο και καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό με εμπειρία και μεγάλες δυνατότητες εξειδίκευσης, στον πρωτογενή τομέα, την αγροδιατροφική βιομηχανία, τη μεταποίηση, την έρευνα, τον τουρισμό. Παράλληλα, είναι μία Περιφέρεια με μεγάλη ιστορικότητα και παραδόσεις. Παρόλο που η ύφεση έπληξε την περιοχή εντονότερα και η αποεπένδυση είχε αρχίσει πριν από την κρίση, η αγροτική οικονομία και η μεταποίηση έδειξαν αντοχές, καθώς ως ποσοστό του ΑΕΠ και οι δυο αυτοί τομείς είναι πάνω από τον εθνικό μέσο όρο. Η Θεσσαλία έχει όλα τα περιθώρια να προσελκύσει επενδύσεις και να μετασχηματιστεί, ώστε να εδραιωθεί ως σημαντικό αγροτοβιομηχανικό κέντρο και τουριστικό θέρετρο.

Α. Στόχοι του ΠΧΠ ΘεσσαλίαςΗ ενίσχυση του ρόλου της Περιφέρειας σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, με την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων που διαθέτειΗ προώθηση της βιώσιμης, ισόρροπης και ολοκληρωμένης ανάπτυξης της Περιφέρειας, σύμφωνα με τις φυσικές, οικονομικές και κοινωνικές ιδιαιτερότητές τηςΗ διατήρηση της βιοποικιλότητας, η ανάδειξη των φυσικών και πολιτιστικών πόρων, η πρόληψη της ρύπανσης και η βελτίωση της ποιότητας ζωήςΟ περιορισμός της διάσπαρτης δόμησης, η χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχέων και η αποφυγή συγκρούσεων μεταξύ των χρήσεωνΗ ανάπτυξη των μεταφορών, της ενέργειας και των λοιπών υποδομών ανάλογα με τις ανάγκες της Περιφέρειας και των επιμέρους ενοτήτωνΒ. Πρότυπο χωρικής ανάπτυξης

Προωθείται η αξιοποίηση της κεντροβαρούς θέσης της Περιφέρειας και των νέων εθνικών αξόνων που διέρχονται από τη Θεσσαλία, ή πλησίον αυτής, με στόχο τη μετουσίωσή τους σε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Το αναπτυξιακό πρότυπο της Περιφέρειας οργανώνεται γύρω από:

τους βασικούς αναπτυξιακούς άξονες, που περιλαμβάνουν τον Ανατολικό χερσαίο άξονα που αναπτύσσεται κατά μήκος του ΠΑΘΕ και τον άξονα της κεντρικής ενδοχώρας που αναπτύσσεται κατά μήκος της Ε65 και του οδικού άξονα Λάρισα – Κοζάνητους δευτερεύοντες αναπτυξιακούς άξονες της Περιφέρειας που περιλαμβάνουν τους άξονες Λάρισα – Καρδίτσα και Λάρισα – Φάρσαλα, ενώ στο θαλάσσιο χώρο σημαντικός θεωρείται ο άξονας σύνδεσης των Σποράδων με τον Βόλοτους πόλους ανάπτυξης που περιλαμβάνουν, αφενός τις δύο μεγάλες πόλεις Λάρισα και Βόλο οι οποίες, μέσω της δικτύωσής τους, μπορούν να λειτουργήσουν ως δίπολο και να συγκροτήσουν τον τρίτο ελληνικό αστικό πόλο με περιθώρια άσκησης διεθνούς ρόλου και αφετέρου τους δευτερεύοντες πόλους ανάπτυξης, που είναι τα Τρίκαλα και η Καρδίτσα.

Επίσης, το λιμάνι του Βόλου συγκαταλέγεται στις κύριες διεθνείς θαλάσσιες πύλες της χώρας, με μεγάλες δυνατότητες περαιτέρω ανάπτυξης ως τουριστικό και εμπορικό κέντρο, μέσω προγραμματισμένων και προτεινόμενων έργων για την αναβάθμιση του λιμανιού και των λοιπών δικτύων μεταφορών με τα οποία συνδέεται.

Γ. Κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης1) Περιοχές ελεγχόμενης ανάπτυξης αστικών λειτουργιών

Καθορίζονται περιοχές Ελεγχόμενης Ανάπτυξης Αστικών Λειτουργιών μεταξύ των πόλεων Λάρισας - Βόλου και Καρδίτσας - Τρικάλων με στόχο τον έλεγχο και συντονισμό των βασικών κατηγοριών χρήσεων γης και την αποφυγή συγκρούσεων. Ειδικότερα, στις περιοχές αυτές προβλέπεται: α) ο περιορισμός της εκτός σχεδίου δόμησης, ιδίως σε περιοχές γεωργικής γης Α’ προτεραιότητας, β) ο λεπτομερής σχεδιασμός του συνόλου της έκτασης, γ) η χρησιμοποίηση συγκεντρωτικών χωρικά πολεοδομικών μηχανισμών.

2) Παραγωγικές δραστηριότητες

2.1. Πρωτογενής τομέας

Ο Θεσσαλικός κάμπος, αποτελεί και πρέπει να παραμείνει, μία από τις σημαντικότερες γεωργικές περιοχές της χώρας, Η αειφόρος διαχείριση του φυσικού αυτού πόρου, αποτελεί πρώτη προτεραιότητα όχι μόνο περιφερειακής αλλά και εθνικής σημασίας. Για την εκπλήρωση αυτού του στόχου, μεταξύ άλλων:

Αναδεικνύεται η αναγκαιότητα κατηγοριοποίησης της γεωργικής γης ως προς την παραγωγικότητά τηςΠροωθείται ο περιορισμός της εκτός σχεδίου δόμησης. Ταυτόχρονα, προωθούνται χρήσεις και δραστηριότητες σχετικές και συμβατές με τη γεωργία, καθώς και η ανάπτυξη βιομηχανικών - βιοτεχνικών εγκαταστάσεων επεξεργασίας - τυποποίησης προϊόντων, που έχουν σχέση με την τοπική παραγωγή, ακόμη και σε γεωργική γη Α’ προτεραιότηταςΠροωθείται η υλοποίηση των έργων που θα καλύψουν τις ανάγκες της Περιφέρειας και θα συμβάλλουν στην αναβάθμιση των υδατικών πόρων, σύμφωνα με τα σχέδια διαχείρισης λεκανών απορροής, π.χ μικρής κλίμακας, άμεσης απόδοσης έργα, όπως μικρά και μεσαία φράγματα, λιμνοδεξαμενές και λοιπά έργα, με στόχο τη συγκράτηση των επιφανειακών νερών και τον εμπλουτισμό των υπόγειων υδάτωνΠροβλέπεται:η αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, καθώς και η προστασία και προώθηση των επωνύμων τοπικών προϊόντων ποιότητας, που θα ωφελήσει πολλαπλά και την εθνική αλλά και την τοπική οικονομία ιδιαίτερα στην προσπάθεια ανάπτυξης ήπιων μορφών τουρισμού στις ορεινές και προβληματικές περιοχές της Περιφέρειαςη στήριξη ομάδων παραγωγών για την οργάνωση εμπορικών δικτύων και την προώθηση της τοπικής παραγωγής στις διεθνείς αγορέςη υποστήριξη σύνδεσης μεταποίησης και υπηρεσιών και της αγροτικής παραγωγής με τα ερευνητικά κέντρα

2.2. Βιομηχανία

Προβλέπεται η εξυγίανση της υπάρχουσας κατάστασης, με οργάνωση των άτυπων βιομηχανικών συγκεντρώσεων, πλήρης αξιοποίηση των υφιστάμενων υποδομών και επαναχρησιμοποίηση εγκαταλελειμμένων εγκαταστάσεων. Προτείνεται η αποτροπή της διάσπαρτης χωροθέτησης των μονάδων και η συγκέντρωση των δραστηριοτήτων μεταποίησης σε οργανωμένους υποδοχείς. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να δοθεί έμφαση και στη δημιουργία νέων οργανωμένων υποδοχέων, λαμβάνοντας υπόψη τις υπάρχουσες συγκεντρώσεις.

Ειδικότερα, η περιοχή στην παράκτια ζώνη του Αλμυρού κρίνεται κατάλληλη για τη χωροθέτηση οργανωμένου υποδοχέα σε συνδυασμό με τις προτάσεις δημιουργίας εμπορευματικού λιμανιού και σύνδεσής της με το σιδηροδρομικό δίκτυο. Ιδιαίτερη μέριμνα προβλέπεται και για τη χωροθέτηση μονάδων χαμηλής - μέσης όχλησης, που έχουν σχέση με την τοπική αγροτική παραγωγή σε αντιστοιχία με τις αγροτικές δραστηριότητες.

2.3 Τουρισμός

Δύο είναι οι ευρύτερες ζώνες που συγκεντρώνουν μεγάλης έκτασης και αξίας φυσικό απόθεμα, με σημαντικούς ιστορικούς και καθιερωμένους τουριστικούς προορισμούς βουνού και θάλασσας. Στα ανατολικά, το τόξο Όλυμπος-Όσσα-Μαυροβούνι-Πήλιο-Σποράδες και στα δυτικά το τμήμα της οροσειράς της Πίνδου, που περιλαμβάνει και τα Μετέωρα, τον Κόζιακα, τις περιοχές των λιμνών Πλαστήρα και Σμοκόβου κ.λπ. Για τις περιοχές όπου η πίεση για ανάπτυξη είναι έντονη, προωθείται η χωρική οργάνωση, ο εκσυγχρονισμός και αναβάθμιση της τουριστικής δραστηριότητας.

Προτείνεται ο καθορισμός χρήσεων γης, ο περιορισμός της εκτός σχεδίου δόμησης και δίδεται έμφαση στη δημιουργία οργανωμένων υποδοχέων και σύνθετων και ολοκληρωμένων τουριστικών υποδομών.

Προβλέπεται η αξιοποίηση των εκάστοτε τοπικών πόρων για την ανάπτυξη ειδικών – εναλλακτικών μορφών τουρισμού (αγροτουρισμού, περιηγητικού, πεζοπορικού, πολιτιστικού τουρισμού κ.λπ.) και θεματικού τουρισμού (συνεδριακού, θρησκευτικού, μαθητικού, τρίτης ηλικίας, ΑΜΕΑ κ.λπ.) για τον εμπλουτισμό και διεύρυνση του τουριστικού προϊόντος. Επιπλέον, προωθείται η αξιοποίηση και επανάχρηση αξιόλογων κτιρίων και συνόλων και η παροχή κινήτρων για μετατροπή παραδοσιακών ή διατηρητέων κτιρίων σε ξενοδοχειακές μονάδες.

Μεταξύ άλλων, προτείνεται η ανάδειξη της κοιλάδας των Τεμπών, της περιοχής του Ολύμπου και του όρους Όρθυς, η δημιουργία δικτύων φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος και η αξιοποίηση των ιαματικών πηγών της Περιφέρειας, καθώς και η βελτίωση των υποδομών υποδοχής κρουαζιερόπλοιων στο λιμάνι του Βόλου, η πύκνωση του δικτύου τουριστικών λιμένων και η δημιουργία καταδυτικού Πάρκου Σποράδων - Παγασητικού.

2.4 Εμπόριο

Προβλέπεται η χωροθέτηση «Εμπορευματικού Κέντρου Θεσσαλίας» στον άξονα ανάπτυξης Λάρισας - Βόλου, που εκτιμάται ότι θα φέρει σημαντική ώθηση στην ανάπτυξη του τομέα. Ως καταρχήν κατάλληλη περιοχή για την χωροθέτησή του προτείνεται η ευρύτερη περιοχή του Βελεστίνου, από όπου είναι ευχερής η πρόσβαση προς όλα τα υπάρχοντα και προγραμματισμένα μεταφορικά δίκτυα. Για την ολοκλήρωση του σχεδιασμού, απαιτείται επίσης ο προγραμματισμός εμπορευματικών κόμβων για την εξυπηρέτηση των αναγκών της Καρδίτσας και των Τρικάλων, σε συνδυασμό με την ανάγκη ίδρυσης Δημοπρατηρίου Αγροτικών Προϊόντων.

2.4 Ενέργεια

Ηλεκτρισμός

Σημαντικές μονάδες παραγωγής ενέργειας που λειτουργούν σήμερα στην Περιφέρεια είναι οι υδροηλεκτρικοί σταθμοί των τεχνητών λιμνών Πλαστήρα και Σμοκόβου. Ιδιαίτερης σημασίας σε εθνικό επίπεδο είναι τα έργα του Αχελώου, στο τμήμα τους που αφορά την παραγωγή ενέργειας.

Όσον αφορά τα δίκτυα διανομής εκτιμάται ότι δεν θα απαιτηθούν έργα μεγάλης κλίμακας για τη σταδιακή τους ενίσχυση, ώστε να καλυφθούν οι μελλοντικές ανάγκες στις περιοχές που προγραμματίζεται ένταση της αστικής και ιδιαίτερα της βιομηχανικής ανάπτυξης, δεδομένου ότι με την υπάρχουσα όδευση, οι κεντρικές γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας διασχίζουν τις περιοχές αυτές.

Θετικά αντιμετωπίζεται το ενδεχόμενο σύνδεσης των νησιών και με την Εύβοια, σύμφωνα με τον προγραμματισμό του ΑΔΜΗΕ.

Φυσικό Αέριο

Η Περιφέρεια και ειδικότερα οι περιοχές των τεσσάρων μεγάλων πόλεων καλύπτονται από το δίκτυο υψηλής πίεσης. Προσπάθεια πρέπει να καταβληθεί έτσι ώστε να επεκταθεί το δίκτυο στις αστικές περιοχές, τα μικρότερα οικιστικά κέντρα και τις βιομηχανικές συγκεντρώσεις.

ΑΠΕ

Με στόχο την πρόληψη και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή προβλέπονται: η αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας, η προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και της Συμπαραγωγής Ενέργειας σε όλους τους τομείς (δημόσια διοίκηση, κατοικία, βιομηχανία, μεταφορές). Η ανάπτυξη των ΑΠΕ αφορά σε αιολικές και φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις, μικρά υδροηλεκτρικά έργα. Ως «Περιοχή Αιολικής Προτεραιότητας» καθορίζεται το δυτικό ορεινό τμήμα της ΠΕ Καρδίτσας, στις ΔΕ Καλλιφώνου, Μενελαϊδας, Ρεντίνης και Ιτάμου.

Δ. Φυσικό Περιβάλλον, Τοπίο

Η Θεσσαλία διαθέτει πλήθος θεσμοθετημένων περιοχών προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος, οι οποίες διαμορφώνουν ένα εκτενές δίκτυο φυσικών πόρων. Προωθείται η διατήρηση της βιοποικιλότητας, η ανάδειξη των φυσικών και πολιτιστικών πόρων, η πρόληψη της ρύπανσης και η αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής.

Ειδικότερα:

Προωθείται η δημιουργία ενιαίων δικτύων φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, η οργάνωση χώρων και διαδρομών και εν γένει ανάδειξη και αξιοποίησή τους με συνεργασία των αρμόδιων αρχώνΑναγνωρίζονται ζώνες τοπίου, οι οποίες κατηγοριοποιεί ανάλογα με τη σημασία τους, σε «Διεθνούς», «Εθνικής» και «Περιφερειακής» αξίας, αλλά και «Ιδιαιτέρως Υποβαθμισμένα» και παράλληλα δίνονται οι αντίστοιχες κατευθύνσεις προστασίας και ανάδειξηςΕ. Εργαλεία ΕφαρμογήςΠροσδιορίζονται «Περιοχές Ειδικών Χωρικών Παρεμβάσεων» για την προώθηση ολοκληρωμένων χωρικών παρεμβάσεων στις περιοχές των νέων τεχνητών λιμνών Σμοκόβου και Κάρλας, σε ορεινές περιοχές της Πίνδου με χαρακτηριστικά αναπτυξιακής υστέρησης.Για την αντιμετώπιση ιδιαιτέρων προβλημάτων αστικών περιοχών της Περιφέρειας προβλέπεται η κατάρτιση «Σχεδίων Ολοκληρωμένων Αστικών Παρεμβάσεων» σε μεγάλες πόλεις (Λάρισα, Βόλο, Καρδίτσα και Τρίκαλα), καθώς και σε ορισμένες μικρότερες πόλεις (Αλιβέρι Νέας Ιωνίας Βόλου, Σοφάδες, Τύρναβος).