Ο επιφανής κάτοικος του Βουνού των Θεών

10:03 15/2/2018 - Πηγή: Green agenda

του Νίκου Αβουκάτου

Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά και ευδιάκριτα είδη στην αλπική ζώνη του Ολύμπου είναι τo Αγριόγιδο (Rupicapra rupicapra balcanica). Περί τα 200 άτομα του είδους ζουν σήμερα στο Βουνό των Θεών, σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου.

Η άμεση παρατήρησή τους γίνεται κατά μήκος μονοπατιών ή κορυφογραμμών και με στάσεις σε επιλεγμένες θέσεις όπου τα άτομα καταγράφονται με χρήση κιαλιών με αποστασιόμετρο.

«Ο επισκέπτης μπορεί να παρατηρήσει και να θαυμάσει το υπέροχο αυτό και γεμάτο χάρη ζώο στην ορεινή

ζώνη της προστατευόμενης περιοχής, τηρώντας πάντοτε τους κανόνες της σωστής συμπεριφοράς στην άγρια φύση, αν και είναι σχετικά φιλικά», λέει στη Greenagenda.gr η Θέμιδα Νασοπούλου, ξεναγός Εθνικών Δρυμών και Υγροτόπων και ξεναγός του Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού.

Το κυνήγι του απαγορεύεται καθώς έχει χαρακτηριστεί ως «Σχεδόν Απειλούμενο», σύμφωνα με το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας. Το αγριόγιδο που εξαπλώνεται στα Βαλκάνια είναι υποείδος του Αγριόγιδου (Rupicapra rupicapra) το οποίο απαντάται στους ορεινούς όγκους της νότιας, κεντρικής Ευρώπης και στον Καύκασο.

Επίσης, προστατεύεται από την ελληνική νομοθεσία και περιλαμβάνεται στα Παραρτήματα ΙΙ και IV της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ και στη Σύμβαση της Βέρνης.

Τα αρσενικά - θηλυκά φέρουν όλον τον χρόνο χαρακτηριστικά όρθια και λυγισμένα προς τα πίσω κέρατα. To καλοκαίρι έχουν ανοιχτόχρωμο γκρι-καφέ και τοv χειμώνα σκουρόχρωμο καφέ, σχεδόν μαύρο. Φέρει λευκό χρώμα στο κεφάλι και δύο καφέ πλευρικές λωρίδες. Έχει σκληρές ελαστικές οπλές (οπληφόρο θηλαστικό) που το βοηθούν να κινείται με ασφάλεια και άνεση στις προεξοχές του βράχου.

Τα αγριόγιδα ζουν σε απότομες πλαγιές, απόκρημνες κορυφές, αλπικά λιβάδια και δάση κωνοφόρων. Το καλοκαίρι μετοικίζουν σε μεγάλα υψόμετρα. Τα θηλυκά σχηματίζουν μικρές αγέλες, ενώ τα αρσενικά ζουν μόνα. Το είδος ζευγαρώνει την περίοδο Οκτωβρίου –Δεκεμβρίου. Γεννάει συνήθως ένα νεογνό, από τον Μάϊο έως τον Ιούνιο. Ζει 15-20 έτη.

Αν και στο παρελθόν υπήρχε σε όλα τα βουνά της ηπειρωτικής χώρας, σήμερα απαντάται σε πολύ λιγότερες περιοχές και σε εξαιρετικά μικρούς πληθυσμούς.

Οι σημαντικές απειλές για το Αγριόγιδο (Rupicapra rupicapra balcanica) είναι η λαθροθηρία και η διάνοιξη δασικών και ορεινών δρόμων.

Εντυπωσιακά στοιχεία

Το Αγριόγιδο δεν ανήκει στο ίδιο είδος με το αγριοκάτσικο (γνωστό και ως αγρίμι ή κρι-κρι) της Κρήτης και δεν διασταυρώνεται με τη γίδα.

Οι οπλές του έχουν καουτσουκένια υφή για καλύτερη πρόσφυση στα βράχια και σκληρές αιχμές για το παγωμένο χιόνι. Ανάμεσα στις δύο οπλές υπάρχει μια ελαστική μεμβράνη για να μη βυθίζεται τόσο στο χιόνι. Είναι το μοναδικό οπλοφόρο που μπορεί να συναντήσει κανείς να ζει όλο το χρόνο σε αλπικές περιοχές.

Οι αισθήσεις του είναι ιδιαίτερα οξυμένες. Έχει μεγάλο οπτικό πεδίο με αποτέλεσμα να μπορεί να εποπτεύει μεγάλη περιοχή. Αντιλαμβάνεται την κίνηση από μεγάλη απόσταση. Η ακοή του είναι οξεία και θορυβείται με το παραμικρό. Έχει και ευαίσθητη όσφρηση αφού μπορεί να ανιχνεύσει στα 700-800μ αν φυσάει προς το μέρος του.

Το έχουν δει να ανεβαίνει υψομετρική διαφορά 1000μ σε 15 λεπτά. Σε αυτό βοηθάει η καρδιά του που έχει 12. εκατ. ερυθρά αιμοσφαίρια/ κυβ. χιλ. και βάρος 380γραμ. έναντι 5.5 εκατ. και 280γραμ. στον άνθρωπο.

Παρατήρηση

«Η παρακολούθηση της κατάστασης διατήρησης του αγριόγιδου εντάσσεται στο πλαίσιο των προγραμμάτων παρακολούθησης ειδών πανίδας, χλωρίδας και τύπων οικοτόπων που υλοποιεί ο Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου από το 2012 μέχρι σήμερα, με έμφαση σε είδη προστατευόμενα και σημαντικά σε Ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο», λέει η κα. Νασοπούλου.

Η παρατήρησή του μπορεί να γίνει και στο σύγχρονο Κέντρο Πληροφόρησης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου. Η έκθεση του Κέντρου Πληροφόρησης λειτουργεί καθημερινά, από Δευτέρα έως Κυριακή 9:00-16:00 (χειμερινό ωράριο) και 9:00-18:00 (καλοκαιρινό ωράριο), ενώ τις αργίες και τα Σαββατοκύριακα 9:00-16:00.