Βόμβες... αέρος, εδάφους, υπεδάφους στον ΧΥΤΑ Φυλής (πίνακες)

10:02 28/3/2018 - Πηγή: Green agenda

Ενα τρομακτικό «κοκτέιλ» ρύπων, βαρέων μετάλλων, ακόμη και ραδιενεργών στοιχείων, και μάλιστα όλα σε τιμές που υπερβαίνουν τα θεσμοθετημένα επιτρεπτά όρια, διαπιστώνει στην ευρύτερη περιοχή του ΧΥΤΑ Φυλής, σε ατμόσφαιρα, έδαφος αλλά και υπόγειο νερό, μελέτη της «Asprofos Engineering».

Πρόκειται για μελέτη που ανατέθηκε στην εταιρεία από τον ίδιο τον δήμαρχο Φυλής, Χρήστο Παππού, και αναφέρθηκε σε φυλλάδιο της «Asprofos» στην πρόσφατη διεθνή έκθεση τεχνολογιών περιβάλλοντος «Verde.Tec».

Ομως,

το περιεχόμενό της φέρεται να απεκρύβη από τον δήμαρχο σε επίμονα αιτήματα του συντονισμού συλλογικοτήτων και πολιτών «Δυτικό Μέτωπο», αλλά και δημοτικών συμβούλων.

Ο λόγος;

Σύμφωνα με αποκαλυπτικό δημοσίευμα της «Εφημερίδας των Συντακτών», ήταν η περίοδος που εξελισσόταν η διελκυστίνδα της αναθεώρησης του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Αττικής, μεταξύ περιφερειακής αρχής και δήμων του Λεκανοπεδίου, όταν τον Οκτώβριο του 2015 ο δήμαρχος Φυλής ανέθεσε στην «Asprofos» την εκπόνηση δύο μελετών, έναντι του συνολικού ποσού των 48.000 ευρώ (24.000 ευρώ η καθεμία) με αντικείμενο:

α) Την αναλυτική καταγραφή ρυπαντικών φορτίων στον ΧΥΤΑ Φυλής (ΑΔΑ: 7ΝΞΖΩΗΤ-Φ5Θ),
β) την αναλυτική καταγραφή της ποσοτικής και ποιοτικής σύστασης αποβλήτων ΧΥΤΑ Φυλής (ΑΔΑ: 70Α4ΩΗΤ-5ΤΓ). Θα μπορούσε να ανατεθεί μια ενιαία μελέτη, αλλά το «σπάσιμό» της παραπέμπει σε πρακτικές απευθείας ανάθεσης.

Σύμφωνα με την «Asprofos», η μελέτη εκπονήθηκε για λογαριασμό της από την «ΕΤS BIOGAS».

Η εταιρεία προχωρά σε μετρήσεις σε διάστημα ενός μηνός με συχνότητα τρεις ημέρες στην αρχή και τρεις ημέρες στο τέλος του μήνα.

Η έρευνα καλύπτει περιοχή έκτασης 10.000 στρεμμάτων γύρω από την Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΟΕΔΑ) Φυλής (η ΟΕΔΑ καταλαμβάνει 3.000 στρέμματα).

Τα συμπεράσματα του προκαταρκτικού τεύχους της μελέτης με ημερομηνία 2/11/2015, τα οποία αποκαλύπτει η εφημερίδα, σοκάρουν.

«Εγκληματικές υπερβάσεις»

Ολοι οι ρύποι υπερβαίνουν τα θεσμοθετημένα όρια (βλ. πίνακες). Στα συμπεράσματα αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Οι τιμές των αέριων, εδαφικών ρύπων και ρύπων του υδροφόρου ορίζοντα μετρήθηκαν αναλυτικά και διαπιστώθηκαν μεγάλες και εγκληματικές υπερβάσεις σε σχέση με τα θεσμοθετημένα όρια (εθνική νομοθεσία, ευρωπαϊκή νομοθεσία, νέα Ολλανδική λίστα, οριακές τιμές έκθεσης κ.λπ..)», με τους μελετητές να μιλούν για «απελπιστική περιβαλλοντική κατάσταση» στην έκταση των 10.000 στρεμμάτων και να καταγράφουν ως χαρακτηριστική την ύπαρξη βαρέων μετάλλων, αρωματικών υδρογονανθράκων, διοξινών - φουρανίων, βενζολίου - τολουολίου, PCB - PCT, φαινολών, μεθανίου, αμμωνίου, αλλά και ραδιενεργών στοιχείων, συγκεκριμένα: ράδιο 224, ράδιο 226, τρίτιο 3, θόριο 232, μόλυβδος 210 κ.λπ.

Οι συγκεντρώσεις των ραδιενεργών στοιχείων -που εξετάστηκαν μόνο στη θέση της παλιάς χωματερής- «προκαλούν ακτινοβολίες πολύ μεγαλύτερες από τη φυσική ακτινοβολία, με αποτέλεσμα την ανεπανόρθωτη βλάβη της υγείας όλων των ζώντων οργανισμών», αναφέρεται.

Μιλά από μόνη της η πρόταση της «Asprofos» να γίνει έρευνα στην περιοχή της παλιάς χωματερής από την Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας!

«Τι είδους απόβλητα, άραγε, να βρίσκονται θαμμένα στη Φυλή;», διερωτάται το δημοσίευμα, στο οποίο προστίθεται:

«Αυτήν τη στιγμή δεν είναι διαθέσιμο το πλήρες υλικό των δύο μελετών. Ωστόσο, το προκαταρκτικό τεύχος της μελέτης για την «καταγραφή των ρυπαντικών φορτίων», είναι αρκούντως ανησυχητικό.

Είναι βέβαιο ότι η πλήρης δημοσιοποίηση των μελετών θα δώσει το περιθώριο στους ειδικούς επιστήμονες στον τομέα της υγείας και της προστασίας του περιβάλλοντος να αξιολογήσουν υπεύθυνα τις άμεσες και τις μακροχρόνιες επιπτώσεις των ρύπων που ανιχνεύτηκαν.

Δεν μπορεί, όμως, να αποσιωπηθεί η εφιαλτική κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή του ΧΥΤΑ Φυλής.

Υπενθυμίζεται ότι ήδη από το 2014 η Επιτροπή Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σε έκθεσή της, έχει χαρακτηρίσει τον ΧΥΤΑ Φυλής «μνημείο περιβαλλοντικού χάους, αρρώστιας και ανθρώπινου πόνου».

Καταγγελία

Είναι το δεύτερο δημοσίευμα της «Εφ.Συν.» για τις μελέτες της «Asprofos» για την περιοχή του ΧΥΤΑ Φυλής. Στο πρώτο (21/3/2018), φιλοξενήσαμε καταγγελία του «Δυτικού Μετώπου» κατά του δημάρχου για απόκρυψη των μελετών.

Την ίδια μέρα, το θέμα τέθηκε και στην Επιτροπή Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από την ευρωβουλευτή Σοφία Σακοράφα, η οποία πρότεινε στην πρόεδρο της Επιτροπής να ζητήσει από τις ελληνικές αρχές να προσκομίσουν τις συγκεκριμένες μελέτες.

Στην καταγγελία του το «Δυτικό Μέτωπο» επισήμαινε:

«Εχουμε πολλούς λόγους να υποψιαζόμαστε, βάσιμα, ότι οι μελέτες αποκρύπτονται σκόπιμα, λόγω των επιβαρυντικών στοιχείων που περιέχουν, με απώτερο στόχο να συνεχιστεί απρόσκοπτα η λειτουργία της εγκατάστασης της Φυλής και η δημιουργία νέου ΧΥΤΑ –στην επονομαζόμενη γ' φάση–, αφού η χωρητικότητα του υφιστάμενου ΧΥΤΑ εξαντλείται –το αργότερο– την άνοιξη του 2019. Αν οι υποψίες αυτές επιβεβαιωθούν, θα έχουμε να κάνουμε με καραμπινάτη παράβαση καθήκοντος και συνειδητή έκθεση σε κίνδυνο της υγείας των κατοίκων και του περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής, για την οποία ο κ. δήμαρχος οφείλει να λογοδοτήσει, όπως και όλοι όσοι γνώριζαν την εκπόνηση και το περιεχόμενο των συγκεκριμένων μελετών».

Η μέθοδος

Για τις μετρήσεις, σύμφωνα πάντα με όσα αναφέρουν οι μελετητές, χρησιμοποιήθηκε η τεχνολογία της εναέριας τηλεπισκόπησης, σε συνδυασμό με επίγειες μετρήσεις από δορυφορικούς σταθμούς εδάφους. Τα όργανα που χρησιμοποιήθηκαν ήταν εξοπλισμένα με τους κατάλληλους αισθητήρες καταγραφής ρυπογόνου φορτίου, καθώς και με ειδικά συστήματα τηλε-ανίχνευσης των τοξικών ρύπων και των κύριων ραδιενεργών εναποθέσεων. Εγιναν πτήσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών σε ήπιες μετεωρολογικές συνθήκες και σε ύψος 40 μέτρων (από το έδαφος), ενώ στο έδαφος και στον υδροφόρο ορίζοντα οι μετρήσεις έγιναν σε βάθος 10-15 μέτρων. Σύμφωνα με στοιχεία του ΙΓΜΕ που επικαλείται η μελέτη, το ύψος τού υπό εξέταση υδροφόρου ορίζοντα δεν είναι σταθερό. «Προκειμένου να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα για το είδος της μόλυνσης (σ.σ. ο όρος της μόλυνσης ενδέχεται να έχει χρησιμοποιηθεί εκ παραδρομής, αντί του όρου «ρύπανση»), χρησιμοποιήθηκαν ειδικού τύπου δέκτες, καθώς και συστήματα πολυφασματικής απεικόνισης πολλαπλών συχνοτήτων», αναφέρεται στη μελέτη. Οι μελετητές υποστηρίζουν ότι η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε έχει πολύ περισσότερα πλεονεκτήματα έναντι άλλων «κλασικών» μεθόδων, ανάμεσα στα οποία και τον πολύ υψηλό βαθμό αξιοπιστίας των αποτελεσμάτων.

Μαζί (την) πληρώνουμε

Συνολικά 633.722.047,54 ευρώ έχουν καταβληθεί στον Δήμο Φυλής κατά την περίοδο 1991-2004 (πιο συγκεκριμένα στον Δ. Ανω Λιοσίων και στον Δ. Φυλής, πριν συνενωθούν με τον «Καλλικράτη»), ως αντιστάθμισμα για την περιβαλλοντική όχληση της χωματερής.

Πρόκειται για ένα εργαλείο εκμαυλισμού της τοπικής κοινωνίας και της τοπικής διοίκησης, όπως λειτούργησε κατά κοινή ομολογία.

Τα ποσά προέρχονται από δημοτικά τέλη που καταβάλλουν δημότες όλης της Αττικής. Τα έτη 2013 και 2014 ο Δήμος Φυλής λάμβανε 40,3 εκατ. ετησίως.

Επειτα από απόφαση του ΕΔΣΝΑ το 2015 για μείωση των αντισταθμιστικών οφελών κατά 10%, καταβάλλονται ετησίως στον Δήμο Φυλής αντισταθμιστικά ύψους 36.270.000 ευρώ, με ταυτόχρονη (υποτίθεται) κατεύθυνση και την αποκατάσταση της περιοχής από τη χρόνια επιβάρυνση.

Αυτά τα χρήματα, όμως, δεν απέτρεψαν τον Δήμο Φυλής από το να είναι ο πιο χρεωμένος ΟΤΑ της χώρας, με οφειλές 468.000.000 ευρώ στο Δημόσιο, πριν ενταχθούν σε ρύθμιση το 2015.

Απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση, λένε οι ειδικοί

Από τα συμπεράσματα της μελέτης προκύπτει ότι υπάρχει αναμφισβήτητη μόλυνση του περιβάλλοντος. Ποιες είναι οι επιπτώσεις στους ανθρώπους και ειδικά στους κατοίκους της περιοχής;

Η «Εφ.Συν.» απευθύνθηκε σε δύο επιστήμονες, αναφέροντας τα συμπεράσματα των μελετητών, καθώς και ότι όλοι οι ρύποι ξεπερνούν τα θεσμοθετημένα επιτρεπτά όρια.

Οι απαντήσεις τους ήταν προσεκτικές και ψύχραιμες. Αμφότεροι προτείνουν περαιτέρω διερεύνηση και επανάληψη των μετρήσεων στις σημερινές συνθήκες.

«Ολα είναι δοσομετρικά», τονίζει η Αθηνά Λινού, καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.

«Εξαρτάται από τη δόση (σ.σ. των ρύπων) που “εισέπραξες”. Αν πέρασες μια φορά από το σημείο και τι εισέπνευσες ή αν το εισπνέεις από τότε που γεννήθηκες μέχρι τότε που ενηλικιώθηκες. Επομένως, δεν ξέρουμε εάν από μόνες τους οι συγκεντρώσεις αποτελούν κινδύνους. Για το ότι οι ΧΥΤΑ είναι επικίνδυνοι έχει αποφανθεί η Ευρωπαϊκή Ενωση», σχολίασε η κ. Λινού, θυμίζοντας ότι η Περιφέρεια Αττικής έχει προχωρήσει στην εκπόνηση επιδημιολογικής μελέτης για τις επιπτώσεις της λειτουργίας του ΧΥΤΑ Φυλής (θα υλοποιηθεί από ομάδα κορυφαίων δημόσιων φορέων όπως η Σχολή Δημόσιας Υγείας, ο «Δημόκριτος», το Κέντρο Τεχνολογικής Ερευνας Θεσσαλίας και εξειδικευμένων στο αντικείμενο πανεπιστημιακών καθηγητών και επιστημόνων).

Σύμφωνα με τον Αριστείδη Τσατσάκη, καθηγητή Τοξικολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης και προέδρου της Ελληνικής Εταιρείας Τοξικολογίας, οι προαναφερθείσες συγκεντρώσεις «σημαίνουν ότι είναι μια περιοχή ρυπασμένη, αλλά μπορεί να μη σημαίνει και τίποτε για τους κατοίκους, εάν δεν έχει διαπιστωθεί ότι βρίσκονται σε έκθεση στους ρύπους. Για να διαπιστώσουμε κινδύνους στους κατοίκους θα πρέπει να γίνουν σχετικές μελέτες και να έχουμε βιολογικά δείγματα. Ο κίνδυνος έχει να κάνει όχι με το ότι έχουμε κάποιους τοξικούς παράγοντες, αλλά να διαπιστώσουμε ότι υπάρχει η πιθανότητα έκθεσης του πληθυσμού. Χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση να δούμε κατά πόσο όλοι αυτοί οι ρύποι έρχονται σε επαφή με τον άνθρωπο. Οι συγκεντρώσεις που περιγράψατε μου μοιάζουν λογικές εφόσον μιλάμε για χωματερή».