Εκκλησιαστικές Εθιμοταξίες: Οι Εορτές των Συνάξεων τοπικών Αγίων – ΣΤ΄

15:15 18/2/2025 - Πηγή: dogma

          Ουσιαστικά βρισκόμαστε στον αστερισμό της ιδεολογίας της «εθνικής συνέχειας», η οποία βρίσκεται στη βάση της συγκρότησης μιας «λαϊκής εθνικής συνείδησης», διαδικασία η οποία τώρα πια δεν προωθείται από την εκπαίδευση, αλλά από την Εκκλησία και τους φορείς της, σε συνεργασία με ορισμένους τοπικούς συλλόγους και τις πρακτικές που ακολουθούν. Ασφαλώς, σε όλες αυτές τις περιπτώσεις η διάθεση δια της διαχείρισης των εξωτερικών χαρακτηριστικών της παλαιότερης παράδοσης να προβληθεί το ιδεολόγημα της «επιστροφής στις ρίζες» συνδυάζεται με την διάθεση και την πρακτική της προβολής του

παράγοντα της τοπικότητας. Η τοπική ταυτότητα, όπως βιώνεται και προσλαμβάνεται από τα μέλη κάθε συλλόγου, είναι αυτή που προβάλλεται με αυτού του τύπου τη συμμετοχή των συλλόγων στις τελετουργικές μορφές των Συνάξεων, που εξετάζονται εδώ.

         Από τα παραπάνω συνάγεται, νομίζω, ότι η σύγχρονη οργανική σχέση των συλλόγων με τις επαναλαμβανόμενες λαϊκές θρησκευτικές και εκκλησιαστικές τελετουργίες δομείται με βάση τα φαινόμενα της εκκοσμίκευσης και της μεταφοράς, εξαγωγής και διάδοσης πολιτισμικών προτύπων, και επικεντρώνεται γύρω από τους άξονες της τοπικότητας και της αναγωγής στο πολιτισμικό παρελθόν.

          Με άλλα λόγια, οι σύλλογοι αποτελούν βασικό και οργανικό μέρος της διαδικασίας δόμησης και συγκρότησης του σύγχρονου τελετουργικού προσώπου της κοινωνίας μας, όπως αυτό απεικονίζεται στην καθιέρωση του εορτασμού των Συνάξεων των αγίων κάθε τόπου και των τελετουργικών λεπτομερειών τους, όπως παραπάνω αναλυτικά αναφέρθηκε.

        Σε κάθε περίπτωση, η δράση των κατά τόπους συλλόγων εμφανίζεται απολύτως συμβατή με τη στοχοθεσία των τοπικών εκκλησιαστικών αρχών που προβαίνουν στην καθιέρωση του εορτασμού αυτών των Συνάξεων. Όπως και οι τοπικές φορεσιές, ή τουλάχιστον οι παραλλαγές και εκδοχές τους που χρησιμοποιούνται από τους συλλόγους, έτσι και οι τοπικοί άγιοι και η λατρεία τους συνδέονται άμεσα με την τοπική ταυτότητα και την προβολή της «τοπικότητας», με τους ποικίλους σκοπούς της, πνευματικούς, ιδεολογικούς, οικονομικούς, υπό την έννοια της προβολής των ιδιαιτεροτήτων του τόπου για την επίτευξη και ενίσχυση της τουριστικής κίνησης, στην αναπτυξιακή διάστασή της.

        Οι παρατηρήσεις αυτές αποτελούν αποκρυστάλλωση των βασικών χαρακτηριστικών των νεωτερικών εκκλησιαστικών τελετουργιών που σχετίζονται με τις Συνάξεις των τοπικών αγίων, όπως αυτές εμφανίζονται, όλο και συχνότερα, τα τελευταία χρόνια. Δείχνουν τόσο τα βασικά συστατικά και δομικά στοιχεία τους, όσο και τις τάσεις σε επίπεδο τοπικής ιδεολογίας, αλλά και διαχείρισης παλαιότερων μορφών παράδοσης, που τις συναποτελούν.

         Και βέβαια καταδεικνύουν τον ρόλο των τοπικών συλλόγων σε αυτές, ο οποίος δεν είναι επιφανειακός ή συγκυριακός, αλλά σχετίζεται με την βασική ιδεολογία που στηρίζει τα εγχειρήματα αυτά, όσον αφορά την πολυεπίπεδη σχέση τους με τον τόπο και τον πολιτισμό του.

         Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για νεωτερικές λειτουργικές και τελετουργικές μορφές που κατά κανόνα συγκεντρώνουν την προσοχή του λαού, ο οποίος συμμετέχει σε αυτές, καθώς σχετίζονται με τον τόπο, την μικρή πατρίδα και την ιδιαίτερη σχέση των ανθρώπων με αυτήν, γι’ αυτό και συνήθως συνδέονται με τους αποδήμους, είτε θεσμικά, όπως στην περίπτωση της Σάμου, είτε όσον αφορά τον χρόνο τέλεσής τους. Πρόκειται για εκφράσεις της σύγχρονης λαϊκής θρησκευτικότητας, τις οποίες μελετά και η Λαογραφία, στο πλαίσιο της παραδοσιακής θρησκευτικής συμπεριφοράς του λαού, στην πλέον συγχρονική διάσταση και μελέτη της.

The post Εκκλησιαστικές Εθιμοταξίες: Οι Εορτές των Συνάξεων τοπικών Αγίων – ΣΤ΄ appeared first on Dogma.