Η Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 και ο Ελληνικός Λαϊκός Πολιτισμός – Β’
Τόσο η πλειονότητα των καταγραφέων και των μελετητών των αργότερα, των εκδηλώσεων του ελληνικού λαϊκού πολιτισμού, όσο και η συντριπτική πλειοψηφία των πληροφορητών θεωρούσαν ότι συμμετείχαν σε ένα είδος «εθνικής σταυροφορίας», με έντονο συγκινησιακό υπόβαθρο. Πίστευαν ότι συμμετείχαν σε μια προσπάθεια να διασωθεί και να αποτυπωθεί η πολιτισμική, αλλά ακόμη και η θρησκευτική, εθνική και γλωσσική, ταυτότητα περιοχών που είχαν υποστεί την βιαιότητα του πολέμου και της γενοκτονίας, και είχαν αλλάξει για πάντα.
Ειδικότερα μάλιστα οι πληροφορητές, ιδίως αυτοί της πρώτης γενιάς που διατήρησαν
Καθώς μάλιστα μιλούσαν με αγωνιώδη νοσταλγία και έντονη συγκίνηση για τις «πατρίδες» τους άλλοτε ωραιοποιούσαν και άλλοτε υπερέβαλαν, συχνότατα δε ιδεολογικοποιούσαν όσα διηγούνταν. Και οι τάσεις αυτές επέδρασαν και τους ερασιτέχνες συλλογείς, τους καταγραφείς και λαογραφούντες, που έκτοτε σε ποικίλα τοπικής στόχευσης περιοδικά άρχισαν να δημοσιεύουν λαογραφικό υλικό από τον μικρασιατικό χώρο. Και αυτό πρέπει να το έχει υπόψη του ο ερευνητής, όταν χρησιμοποιεί τέτοιο υλικό, δημοσιευμένο λ.χ. σε έντυπα όπως η Μικρασιατική Ηχώ ή τα Ποντιακά Φύλλα, για να δώσουμε δυο μόνο ενδεικτικά παραδείγματα από την πλούσια σχετική βιβλιογραφία.
Κομβική θέση στην κίνηση αυτή έχει βεβαίως η ίδρυση του «Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών» και του «Μουσικού Λαογραφικού Αρχείου» από το ζεύγος Μέλπως και Οκταβίου Μερλιέ, το 1930. Και στο πλαίσιό της εντάσσεται και η ίδρυση άλλων ανάλογων θεσμών της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, όπως η «Επιτροπή Καππαδοκικών Μελετών», η «Επιτροπή Ποντιακών Μελετών» (1927) και η «Εταιρεία Θρακικών Μελετών» (1933) ή το «Θρακικό Κέντρο» (1926) και η «Ένωση Σμυρναίων» (1936). Κοινός στόχος όλων ήταν να «ανασυντεθεί η θρυμματισμένη εικόνα του ‘τελευταίου Ελληνισμού της Μικράς Ασίας», φιλοδοξία για την επίτευξη της οποίας η Λαογραφία, όπως άλλωστε και η Ιστορία και η Διαλεκτολογία, είχαν την πρώτη θέση.
Πρέπει επίσης εδώ να σημειώσουμε ότι την ίδια περίπου εποχή παρόμοιες κατευθύνσεις είχαν ακολουθήσει και άλλοι ερευνητές. Ωστόσο είτε δεν είχαν ακόμη σχηματοποιηθεί, είτε δεν είχαν όσο τους άξιζε διαδοθεί, και πάντως η ανάπτυξή τους κινήθηκε παράλληλα με όσα αναφέρουμε εδώ σχετικά με την Μικρασιατική Καταστροφή, την Συνθήκη της Λωζάννης με τις πληθυσμιακές και ανθρωπογεωγραφικές προβλέψεις της, και τις επιδράσεις των συνεπειών της στην εξέλιξη της καταγραφής, ανάπτυξης και μελέτης του ελληνικού λαϊκού πολιτισμού.
Η Μέλπω Μερλιέ, που ουσιαστικά θεμελίωσε το «Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών» και του έδωσε την ιδιαίτερη φυσιογνωμία του, διατυπώνει τις προτεραιότητες αυτής της λαογραφικής κίνησης, που σχετίζεται άμεσα με την Μικρασιατική Καταστροφή, τη Συνθήκη της Λωζάννης και τις συνεπειές τους, γράφοντας: «Η ιστορία του ελληνισμού στα 1930 χάραζε καθαρά το δρόμο της στη λαογραφία. Ύστερα από την καταστροφή της Μικρασίας, και την ανταλλαγή των πληθυσμών της Μικρασίας και της Θράκης, έπρεπε πρώτα απ’ όλα να σωθούν τα τραγούδια των προσφύγων που, αργά ή γρήγορα, θα χάνονταν ή θ’ αφομοιώνονταν με τα εντόπια». Καθώς τα τραγούδια ακολούθησαν τα έθιμα, οι τελετουργίες, τα επαγγέλματα, τα κοινωνικά θέσμια και η πολεοδομική και διοικητική οργάνωση των οικισμών, μέσω της διαδικασίας καταγραφής και μελέτης η σπουδή του ελληνικού λαϊκού πολιτισμού ήρθε αντιμέτωπη με το παρόν του λαού που μελετούσε.
Η ενασχόληση όμως με το μεγάλο και σπουδαίο αυτό ζήτημα θα συνεχιστεί.
The post Η Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 και ο Ελληνικός Λαϊκός Πολιτισμός – Β’ appeared first on Dogma.
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Ειδήσεις
- Μπορούν να κάνουν ένσταση ΠΑΟΚ και Ολυμπιακός μετά την αναβολή στο Ατρόμητος – ΑΕΚ;
- Έκτακτη ενημέρωση από την Πυροσβεστική για την κακοκαιρία: Οι εργαζόμενοι να πάνε για δουλειά μετά τις 10.00 το πρωί
- Νέες ανακοινώσεις για τα καταστήματα λόγω κακοκαιρίας – Το νέο ωράριο
- Ισχυρή σύσταση της Πολιτικής Προστασίας: Οι εργαζόμενοι να προσέλθουν στις εργασίες τους μετά τις 10 το πρωί
- Ετσι δεν εγκλωβίζεται κανένας στην Εθνική! (+video)
- Βραδινό γεύμα: Επτά συνταγές με λίγες θερμίδες
- Αύριο Δευτέρα, καταργούνται οι αμαξοστοιχίες 50 και 51 στον άξονα Αθήνα - Θεσσαλονίκη.
- Survivor All Star spoiler: Αυτοί κερδίσουν τον ασυλία - Ποιον στέλνουν για αποχώρηση
- Της έσπασαν το αυτοκίνητο σε νεκροταφείο της Θεσσαλονίκης και έκαναν αναλήψεις με την κάρτα της
- Έκτακτο: Ο διαιτητής κάλεσε τις δύο ομάδες στα αποδυτήρια
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις dogma
- Τελευταία Νέα dogma
- Η Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 και ο Ελληνικός Λαϊκός Πολιτισμός – Β’
- Το Μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής Λογγοβάρδας
- Επιμνημόσυνη δέηση του Πατριάρχη Αλεξανδρείας για τον μακαριστό Μητροπολίτη Περγάμου
- ΘΕΟΔΡΟΜΟΣ: Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου …και κάποιοι εορτάζουμε!
- Καισαριανής Δανιήλ: «Υπαπαντή-Υποδοχή του Κυρίου Ιησού Χριστού»
- Αιτωλίας Δαμασκηνός: «Ο Φαρισαίος ζούσε την κόλαση της αλαζονείας και της αυτοδικαίωσής του» (ΦΩΤΟ)
- Ο Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος για τον Μέγα Φώτιο
- Απουσίες από τη συνεδρίαση της Επισκοπικής Συνέλευσης Αμερικής
- Βεροίας: «Η μακαριστή Ελευθερία έζησε με εμπιστοσύνη στον Χριστό» (ΦΩΤΟ)
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Ειδήσεις
- «Καρφιά» από τη σύζυγο του Κόλμαν: «Αρκετά αστείο και βολικό για την ΑΕΚ πριν τον ημιτελικό του Κυπέλλου με τον Ολυμπιακό» (pics)
- Σε ισχύ η απαγόρευση απόπλου από Πειραιά, Ραφήνα και Λαύριο
- Θεσσαλονίκη: Υπό κατάληψη το Βασιλικό Θέατρο, ματαιώθηκε η παράσταση του Γιώργου Καπουτζίδη
- Εκλογές στην Κύπρο: Με τον Μαυρογιάννη στον δεύτερο γύρο ο Χριστοδουλίδης
- ΕΛΤΑ: Καθυστερήσεις στην ταχυδρομική εξυπηρέτηση λόγω έντονων καιρικών φαινομένων
- Mαίρη Συνατσάκη: Απαθανατίζει την κόρη της να κοιμάται στην αγκαλιά της – Η φωτογραφία που θα σας κάνει να «λιώσετε»
- Θρίλερ με 47χρονο που εντοπίστηκε νεκρός κοντά στον σταθμό Λαρίσης - Φέρει τραύματα από αιχμηρό αντικείμενο
- Κακοκαιρία Μπάρμπαρα: Που θα μείνουν κλειστά τα σχολεία τη Δευτέρα – Με τηλεκπαίδευση το μάθημα
- Χριστοδουλίδης – Μαυρογιάννης στον β’ γύρο