Καλοκαιρινά Λατρευτικά: Ιούλιος Δ’

13:30 22/10/2022 - Πηγή: dogma

Η μητέρα της Παναγίας, η  αγία θεοπρομήτωρ Άννα, εορτάζεται από το λαό δύο φορές, στις 9 Δεκεμβρίου και στις 25 Ιουλίου. Η πρώτη χειμωνιάτικη εορτή τιμάται και από τους Καθολικούς, οι οποίοι στις 8 Δεκεμβρίου εορτάζουν την άμωμη σύλληψη της αγίας. Πολλοί είναι οι ναοί της αγίας σε όλο τον ελληνικό χώρο (Εύβοια, Ηλεία, Αίγιο, Καστοριά κ.λπ.), αλλά και οι μονές ή οι σκήτες που της έχουν αφιερωθεί (Άγιον Όρος, Κρανίδι, Μαρκόπουλο,

Λαμία κ.λπ.).

Παρά το γεγονός ότι οι περισσότερες γυναίκες που φέρουν το όνομα της αγίας εορτάζουν τη χειμωνιάτικη εορτή, τα πιο μεγάλα πανηγύρια της τελούνται στην καλοκαιρινή εορτή, καθώς οι μετεωρολογικές και οι επαγγελματικές συνθήκες βοηθούν σχετικά. Από τα μεγαλύτερα πανηγύρια της καλοκαιρινής εορτής είναι εκείνα στη Βαμβακού Λακωνίας, στη Καστανίτσα Κυνουρίας και στη Λακύθρα της Κεφαλονιάς. Την αγία Άννα τιμούν ιδιαιτέρως οι άτεκνες γυναίκες, που περιμένουν υπερφυσική βοήθεια για την επίτευξη τεκνογονίας.

          Η μνήμη της οσιοπαρθενομάρτυρος αγίας Παρασκευής τιμάται στις 26 Ιουλίου, με πανηγύρεις, ζωοθυσίες και παραθέσεις κοινών εορταστικών γευμάτων, κάποτε στα προαύλια ναών και μονών που εορτάζουν. Τιμάται ιδιαιτέρως στην Ήπειρο και στα νησιά, θεωρείται δε πολιούχος της Κομοτηνής. Στο Βαθύ της Κυζίκου μαρτυρείται μία μοναδική περίπτωση οργιαστικής λατρείας της αγίας, κατά την διάρκεια της οποίας οι γυναίκες τις οποίες «έπιανε η αγία», χτυπούσαν το κεφάλι τους στο τέμπλο του ναού, χτυπιώνταν, έπαιρναν τις εικόνες στην αγκαλιά τους και τριγύριζαν στο χωριό και στα γειτονικά χωριά ξεμαλλιασμένες, και επικαλούμενες φωναχτά την βοήθεια της αγίας, ενώ χτυπιούνταν ρυθμικά.

Πολλά είναι τα θαυματουργά αγιάσματα της αγίας, η οποία θεωρείται προστάτης και ιαματική των παθήσεων των ματιών, αφού στο συναξάρι της μαρτυρείται ότι κατά το μαρτύριό της τής έβγαλαν τα μάτια, τα οποία εικονίζεται να τα κρατά μέσα σε δίσκο. Στην Αλικαριά της Αγχιάλου έβαζαν τον άρρωστο τυλιγμένο με πάπλωμα σε λάκκο κοντά στο αγίασμα, τον οποίο προηγουμένως είχαν ζεστάνει, ώστε να ιδρώσει, πιστεύοντας ότι με τον ιδρώτα απέβαλε και την ασθένεια, ενώ ταυτοχρόνως έσφαζαν πετεινό προς τιμήν της αγίας.

           Τέλος ο άγιος Παντελεήμων στις 27 Ιουλίου, ως ο κυρίως ιαματικός άγιος της ελληνικής λαϊκής λατρευτικής παράδοσης, και ως προστάτης των αναπήρων. Πολλά είναι τα τάματα που προσφέρονται στα εικονίσματα και στους ναούς του, και πολλές οι πανηγύρειος που διοργανώνονται σε όλο τον ελληνικό πολιτισμικό χώρο, με ανάλογες πανηγυρικές ζωοθυσίες, από το κρέας δε των σφαγίων συχνά παρατίθενται κοινά πανηγυρικά γεύματα στους πιστούς. Στην Κίο μάλιστα κρατούσαν το τάμα στο εικονοστάσι, και το πρόσφεραν στο ναό μετά την ολοκλήρωση της ίασης. Από τα πανηγύρια ξεχωρίζει εκείνο της μονής του αγίου, στην Τήλο της Δωδεκανήσου.

Γενικότερα, μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι το καλοκαίρι, εποχή συγκομιδής με κυριαρχική θέση στην παραδοσιακή ελληνική αγροτική οικονομία, αποτελεί περίοδο κατά την οποία οι εορτές και οι πανηγύρεις έχουν πρωτίστως αγιοφυλακτικό και αγιοπροστατευτικό, και δευτερευόντως διαβατήριο, οριακό και γονικό χαρακτήρα, όπως για παράδειγμα συμβαίνει με τις αντίστοιχες εορτές της άνοιξης. Κι όλα αυτά βέβαια αποτυπώνονται στις λατρευτικές συνήθειες και τα έθιμα του λαού, όπως συνήθως συμβαίνει στις παραδοσιακές προβιομηχανικές και αγροτοκτηνοτροφικές κοινωνίες.

Ο άνθρωπος, εργαζόμενος σκληρά και υπό αντίξοες συχνά καιρικές συνθήκες, έχει ανάγκη να αναπαυθεί και να ψυχαγωγηθεί, κι αυτό κυρίως του προσφέρουν τα καλοκαιρινά πανηγύρια, τα οποία γι’ αυτό το λόγο περιβάλλονται συχνά από διηγήσεις για αγίους τιμωρούς, οι οποίοι τιμωρούν – συχνά καταστρέφοντάς τους τη σοδειά – εκείνους που δεν τηρούν την αντίστοιχη εθιμική αργία της εορτής τους.

The post Καλοκαιρινά Λατρευτικά: Ιούλιος Δ’ appeared first on Dogma.