FAO: Το νερό, ρυθμιστικός παράγοντας της επιτιστικής ασφάλειας

13:50 22/3/2023 - Πηγή: meatnews

Το νερό, ως φυσικός πόρος και αγαθό που ανήκει σε όλους τους κατοίκους του πλανήτη, απασχολεί την παγκόσμια κοινότητα και ενόψει της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το Νερό 2023 και μετά το 2ο Διεθνές Φόρουμ WASAG (Το Παγκόσμιο Πλαίσιο για τη Λειψυδρία στη Γεωργία) ο επικεφαλής του Τμήματος Γης και Υδάτων του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO), Li Lifeng, μιλά σε μια διεξοδική συνέντευξη για μία από τις πιο πιεστικές παγκόσμιες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα και δεν είναι άλλη από τη λειψυδρία.

Οι

επιπτώσεις της στην κτηνοτροφία, τη γεωργία και κατ’ επέκταση σε ολόκληρη τη διατροφική αλυσίδα είναι σχεδόν ορατές.

Πόσο πιεστικό είναι το ζήτημα της λειψυδρίας στον κόσμο σήμερα;

Li Lifeng: Η λειψυδρία επιδεινώνεται από την κλιματική αλλαγή και την αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο ανταγωνισμός για έναν φθίνοντα και όλο και πιο ακανόνιστα διαθέσιμο πόρο. Η κλιματική αλλαγή οδηγεί σε απρόβλεπτα ακραία φαινόμενα ή κορυφώσεις σε ξηρασίες και πλημμύρες, καθιστώντας δύσκολη την κάλυψη της αυξανόμενης ζήτησης για νερό. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι «το νερό είναι το κλειδί τη ζωή» και ότι το νερό διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην επίτευξη ισορροπίας μεταξύ της οικονομικής αποδοτικότητας, της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης, υπάρχει επείγουσα ανάγκη να ληφθούν οι απαιτούμενες δράσεις. Και αυτό γίνεται καλύτερα με συντονισμένο και συνεργατικό τρόπο.

Σε ποιο βαθμό η λειψυδρία επηρεάζει τη γεωργία και την επισιτιστική ασφάλεια;

Li Lifeng: Το νερό αποτελεί βασική εισροή για τη γεωργική παραγωγή – διαφορετικές καλλιέργειες έχουν διαφορετικές απαιτήσεις σε νερό για βέλτιστη ανάπτυξη. Και η γεωργία διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στην εξίσωση του νερού, καθώς είναι υπεύθυνη για περίπου το 70% των αποσύρσεων γλυκού νερού. Λειψυδρία σημαίνει λιγότερο νερό για τη γεωργική παραγωγή, γεγονός που με τη σειρά του σημαίνει λιγότερα διαθέσιμα τρόφιμα, απειλώντας την επισιτιστική ασφάλεια και τη διατροφή. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός θα φτάσει περίπου τα 9 δισεκατομμύρια το 2050, είναι σαφές ότι η λειψυδρία αποτελεί πραγματική απειλή για την επισιτιστική ασφάλεια, καθώς θα πρέπει να καλλιεργηθούν περισσότερα τρόφιμα με περιορισμένους υδάτινους πόρους.

Ποια είναι τα είδη λειψυδρίας που μπορούν να βιώσουν οι χώρες;

Li Lifeng: Συνήθως, οι χώρες αντιμετωπίζουν είτε φυσική λειψυδρία είτε οικονομική λειψυδρία. Φυσική λειψυδρία είναι όταν η ζήτηση για νερό υπερβαίνει τους υδάτινους πόρους που είναι φυσικά διαθέσιμοι στη δεδομένη περιοχή, είτε ως επιφανειακά είτε ως υπόγεια ύδατα, με δεδομένο καθεστώς βροχόπτωσης. Η οικονομική λειψυδρία παρατηρείται συχνά σε περιοχές όπου, παρά την αφθονία των υδάτινων πόρων, δεν υπάρχουν επαρκείς υποδομές που να τις καθιστούν διαθέσιμες για την κάλυψη των διαφόρων αναγκών, όπως η ηλεκτρική ενέργεια, οι βιομηχανίες και τα ορυχεία, η οικιακή παροχή νερού και η γεωργία. Οι άνθρωποι σε άνυδρες και ημι-άνυδρες περιοχές, οι οποίες βιώνουν φυσική λειψυδρία λόγω της φυσικής τους κατάστασης, έχουν συχνά αναπτύξει έξυπνες λύσεις, όπως η εξημέρωση του νερού από απομακρυσμένες πηγές και η χρήση μεθόδων αποδοτικότητας της άρδευσης και άλλων πρακτικών όπως η αφαλάτωση του θαλασσινού νερού ή η άντληση υπόγειων υδάτων, όταν είναι διαθέσιμες.

Λόγω της κλιματικής αλλαγής, η οποία επηρεάζει τα εποχιακά πρότυπα των βροχοπτώσεων, οι χώρες που βασίζονταν αποκλειστικά στη γεωργία των βροχοπτώσεων αντιμετωπίζουν τώρα χρονική φυσική λειψυδρία λόγω ακανόνιστων βροχοπτώσεων που διαταράσσουν τις συνήθεις περιόδους φύτευσης, προκαλώντας επαναλαμβανόμενες αποτυχίες καλλιεργειών και οδηγώντας σε επισιτιστική ανασφάλεια. Αυτό καθιστά απαραίτητη την αποθήκευση νερού για συμπληρωματική άρδευση. Η αντιμετώπιση αυτής της κλιματικής αλλαγής απαιτεί επίσης νέες προσεγγίσεις, όπως οι ανθεκτικές στην ξηρασία καλλιέργειες ή η συγκαλλιέργεια με καλλιέργειες εδαφοκάλυψης (όπως ορισμένοι τύποι ψυχανθών) που θα παρατείνουν την υγρασία του εδάφους για να συνεχίσουν να αναπτύσσονται οι στοχευόμενες βασικές καλλιέργειες (όπως ο αραβόσιτος) όταν σταματήσουν οι βροχοπτώσεις.

Όλο και περισσότερο, όλες οι χώρες θα πρέπει να αποθηκεύουν νερό για (συμπληρωματική) άρδευση, το οποίο είναι απαραίτητο για να αντισταθμιστεί το αυξανόμενο έλλειμμα στις ανάγκες των καλλιεργειών σε νερό που προκαλείται από ακανόνιστες ή απρόβλεπτες βροχοπτώσεις.