Φτηνά στο χωράφι, ακριβά στο ράφι

08:00 18/11/2024 - Πηγή: meatnews

Ενώ ο πληθωρισμός στα τρόφιμα συνεχίζει την ανοδική πορεία του, προκαλώντας ανησυχία στους καταναλωτές, παρατηρείται ένα παράδοξο φαινόμενο στον τομέα των αγροτικών προϊόντων. Η τιμή παραγωγού μειώνεται, αλλά η τιμή στην λιανική αυξάνεται.

Σύμφωνα με τα δεδομένα της ΕΛΣΤΑΤ και τις εκτιμήσεις των παραγωγών και εμπόρων, η ψαλίδα μεταξύ της τιμής που λαμβάνουν οι αγρότες για τα προϊόντα τους και εκείνης που πληρώνουν οι καταναλωτές στο ράφι συνεχώς μεγαλώνει. Στην περίπτωση των λαχανικών, οι τιμές παραγωγού μειώθηκαν έως

και 14,4%, ενώ στην λιανική η αύξηση φτάνει το 3%.

Η διαφορά τιμών: Παράδοξο και ανησυχία

Αυτό το φαινόμενο έχει αποτελέσει αντικείμενο συχνών διαμαρτυριών από τους αγρότες, οι οποίοι παραπονιούνται ότι οι τιμές τους παραμένουν χαμηλές ενώ τα κόστη παραγωγής αυξάνονται συνεχώς. Οι καταναλωτές, από την άλλη, βλέπουν τις τιμές των προϊόντων να αυξάνονται, παρόλο που οι τιμές παραγωγού πέφτουν. Το παράδοξο αυτό φαινόμενο παρατηρείται ιδιαίτερα στα φρέσκα τρόφιμα, όπου η διαφορά τιμής μεταξύ παραγωγού και καταναλωτή διευρύνεται.

Σύμφωνα με τη μελέτη της Οικονομικής Κοινωνικής Επιτροπής (ΟΚΕ), το φαινόμενο αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο στην Ελλάδα, όπου οι τιμές καταναλωτή αυξάνονται με ρυθμό υψηλότερο από εκείνον των τιμών παραγωγού, γεγονός που οδήγησε σε μια εκρηκτική διαφορά στις τιμές.

Κερδοσκοπία ή αναγκαία κόστη;

Η απάντηση από τους προμηθευτές, όπως είναι οι χονδρέμποροι και οι μεταποιητές, είναι ότι η διαφορά τιμής οφείλεται σε πολλαπλά κόστη που συνδέονται με τη μεταφορά, την αποθήκευση, την ψύξη, τις συσκευασίες και άλλες διαδικασίες που απαιτούνται για την προετοιμασία των προϊόντων για την αγορά. Ένα παράδειγμα είναι τα μήλα στάρκιν, τα οποία ο παραγωγός τα πουλάει με 70 λεπτά το κιλό, ενώ στην λιανική η τιμή τους φτάνει τουλάχιστον 1,70€.

Η ανάλυση των εξόδων που συνδέονται με την παραγωγή και την πώληση φρέσκων προϊόντων επιβεβαιώνει ότι οι τιμές αυξάνονται λόγω των πολλών ενδιάμεσων σταδίων της αλυσίδας εφοδιασμού. Αυτά τα έξοδα περιλαμβάνουν τον μισθό των εργατών συγκομιδής, την αποθήκευση, τα μεταφορικά, τις συσκευασίες και άλλες απαραίτητες υπηρεσίες που αυξάνουν το συνολικό κόστος μέχρι την τελική πώληση στο ράφι.

Μείωση τιμών στο χωράφι και αύξηση στην λιανική

Ο πιο εντυπωσιακός παράγοντας είναι η αντιφατική κίνηση των τιμών παραγωγού και λιανικής. Ο Γενικός Δείκτης Τιμών Εκροών στη Γεωργία–Κτηνοτροφία τον Αύγουστο παρουσίασε μείωση 4,1% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους, ενώ οι τιμές λιανικής αυξήθηκαν από 3% έως 7,7% για τα νωπά τρόφιμα. Στα λαχανικά, για παράδειγμα, η τιμή παραγωγού μειώθηκε κατά 14,4%, ενώ η τιμή λιανικής αυξήθηκε κατά 3%.

Αντίστοιχα, στα φρούτα, ενώ η τιμή παραγωγού μειώθηκε κατά 1,1%, στην λιανική οι τιμές αυξήθηκαν σε ετήσια βάση κατά 7,7%, κυρίως λόγω της μείωσης της παραγωγής που προκλήθηκε από την ξηρασία. Οι αγρότες υποστηρίζουν ότι τα προϊόντα τους παραμένουν φθηνά για αυτούς, ενώ οι καταναλωτές πληρώνουν υπερβολικά υψηλές τιμές, γεγονός που εντείνει τις αντιδράσεις και τη δυσαρέσκεια.

Αιτίες του παράδοξου φαινομένου

Οι αιτίες για το άνοιγμα της ψαλίδας στις τιμές μπορεί να εντοπίζονται στην κακή δομή της εφοδιαστικής αλυσίδας στην Ελλάδα. Η υστέρηση της χώρας σε υποδομές, όπως τα κέντρα αποθήκευσης και η απουσία αποτελεσματικών συνδέσεων με σιδηροδρομικές γραμμές για τις εμπορευματικές μεταφορές, επιβαρύνει το κόστος διακίνησης και συνεπώς αυξάνει τις τιμές.

Η εξάρτηση από τις οδικές μεταφορές, οι οποίες είναι πιο ακριβές από τις σιδηροδρομικές, καθώς και η έλλειψη επαρκών αποθηκευτικών χώρων, επιβαρύνει τα κόστη και καθιστά τη χώρα λιγότερο ανταγωνιστική σε σύγκριση με άλλες χώρες της Ε.Ε. Οι αυξημένες τιμές καυσίμων και η ανάγκη για πιο ακριβές μεταφορές ενισχύουν περαιτέρω το κόστος και ενδεχομένως να εξηγούν τη δυσανάλογη διαφορά τιμών μεταξύ παραγωγής και λιανικής.

Συμπεράσματα και προτάσεις

Η διαφορά στην αύξηση των τιμών παραγωγού και λιανικής τροφίμων στην Ελλάδα απαιτεί περαιτέρω ανάλυση και δράση από τις αρμόδιες αρχές. Ο έλεγχος των εφοδιαστικών αλυσίδων και η ενίσχυση των υποδομών μεταφορών και αποθήκευσης είναι κρίσιμες για την εξομάλυνση αυτής της ανισορροπίας. Η κυβέρνηση, οι αγρότες και οι καταναλωτές πρέπει να συνεργαστούν για την επίλυση των αιτίων που οδηγούν στην ακρίβεια των τροφίμων και στην ενίσχυση της διαφάνειας στην αγορά.
Πηγή: in.gr