Ερυθρά Θάλασσα και Ιράν ενισχύουν τους παγκόσμιους οικονομικούς κινδύνους του 2025- Al Monitor

05:30 13/10/2024 - Πηγή: militaire

Μετά την πυραυλική επίθεση του Ιράν κατά του Ισραήλ την 1η Οκτωβρίου, ο περιφερειακός αγώνας μεταξύ των αντιπάλων απειλούσε γρήγορα να δεσμεύσει τις ενεργειακές ροές του Κόλπου εν μέσω πιθανών αντιποίνων και ενός ολοκληρωτικού πολέμου. Αυτός ο μεγάλος κίνδυνος πλησιάζει καθώς οι συνεχιζόμενες επιθέσεις από τους Χούθι της Υεμένης θα μπορούσαν επίσης να να γίνουν πιο θανατηφόρες και να τροφοδοτήσουν περισσότερο χάος: Στις 24 Σεπτεμβρίου, το Reuters

ανέφερε ότι το Ιράν μεσολάβησε σε συνεχιζόμενες συνομιλίες με τη Ρωσία για τη μεταφορά ενός από τους πιο προηγμένους πυραύλους κατά πλοίων στον κόσμο. Αυτό θα μπορούσε να επιτρέψει στους όλο και πιο ενθαρρυμένους Χούθι να απειλήσουν περαιτέρω την εμπορική ναυτιλία και τα δυτικά πολεμικά πλοία. Αυτό συμβαίνει καθώς οι προσπάθειες υπό την ηγεσία των ΗΠΑ να περιορίσουν την ομάδα ναυαγούν μετά από 11 συνεχόμενους μήνες διαταραχών στην Ερυθρά Θάλασσα, η οποία συνήθως διακινεί περίπου το 12% του παγκόσμιου εμπορίου. Παρόλο που οι περισσότερες παγκόσμιες οικονομικές επιπτώσεις παραμένουν περιορισμένες, οι παράγοντες του κλάδου προετοιμάζονται για αναταραχές στην Ερυθρά Θάλασσα που θα συνεχιστούν μέχρι το 4ο τρίμηνο του 2024 - αν όχι περισσότερο. Μαζί με τις πιθανές ενεργειακές διαταραχές στη Μέση Ανατολή, όλα αυτά αυξάνουν τον κίνδυνο ότι αυτή η φλεγόμενη περιφερειακή κρίση θα μπορούσε τελικά να συγκλίνει με άλλες παγκόσμιες απειλές για να τροφοδοτήσει νέους οικονομικούς αντίθετους ανέμους, συμπεριλαμβανομένων νέων εμπορικών πολέμων που θα πυροδοτήσει μια δεύτερη προεδρία Τραμπ.Τα χτυπήματα των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα έγιναν παγκόσμιο θέμα τον Νοέμβριο του 2023, όταν η ομάδα άρχισε να στοχεύει επιθετικά την εμπορική ναυτιλία που κινείται στα ύδατα κοντά στην Υεμένη. Αν και ισχυρίζονται ότι στοχεύουν πλοία που συνδέονται με το Ισραήλ ως απάντηση στον πόλεμο της Γάζας, οι Χούθι έχουν επιτεθεί σε πλοία χωρίς γνωστές διασυνδέσεις με τη σύγκρουση.Εν μέσω των αρχικών ελπίδων ότι οι διαταραχές θα διαρκούσαν μόνο δύο μήνες, η ναυτιλία εμπορευματοκιβωτίων στην Ερυθρά Θάλασσα μειώθηκε κατά 90%μεταξύ Δεκεμβρίου-Φεβρουαρίου, καθώς τα πλοία άλλαξαν διαδρομή γύρω από το νότιο άκρο της Αφρικής, προσθέτοντας τουλάχιστον 10 ημέρες ταξιδιού και αυξάνοντας το κόστος των καυσίμων κατά περίπου 1 εκατομμύριο δολάρια για κάθε ταξίδι. Παρόλο που οι αγορές ενέργειας έχουν ως επί το πλείστον ξεπεράσει την κατάσταση και ο πληθωρισμός έχει παραμείνει υπό έλεγχο από τότε, η κρίση αυτή συνεχίζει να παρουσιάζει κινδύνους για την παγκόσμια οικονομία.Οι δραστηριότητες των Χούθι έφεραν επίσης γρήγορα στο προσκήνιο το φάσμα ότι το Ιράν θα μπορούσε να μπλοκάρει το πιο σημαντικό σημείο αποχέτευσης πετρελαίου στον κόσμο: Το Στενό του Ορμούζ, μέσω του οποίου διέρχεται περίπου το 20% των παγκόσμιων προμηθειών πετρελαίου. Αυτή η απειλή εμφανίστηκε μεγαλύτερη τον Αύγουστο, καθώς οι εντάσεις μεταξύ Ιράν και Ισραήλ κορυφώθηκαν μετά τη δολοφονία ηγετών της Χαμάς και της Χεζμπολάχ στα τέλη Ιουλίου.Το πυραυλικό μπαράζ του Ιράν την 1η Οκτωβρίου προκάλεσε εικασίες ότι το Ισραήλ θα μπορούσε να στοχεύσει τις ενεργειακές υποδομές του σε αντίποινα. Οποιαδήποτε ισραηλινή επίθεση εδώ θα επηρέαζε σημαντικά το παγκόσμιο εμπόριο πετρελαίου. Το Ιράν είναι ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός του ΟΠΕΚ, με παραγωγή 3,277 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα τον Αύγουστο, σύμφωνα με τις δευτερογενείς πηγές της ομάδας.Εν τω μεταξύ, η Ερυθρά Θάλασσα παραμένει επικίνδυνη παρά τις παγκόσμιες προσπάθειες για την ασφάλεια της υδάτινης οδού. Αυτές επιταχύνθηκαν τον Δεκέμβριο, όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες δρομολόγησαν μια πολυεθνική ναυτική δύναμη που ονομάστηκε Επιχείρηση Prosperity Guardian (αν και οι βασικοί περιφερειακοί σύμμαχοι κράτησαν αποστάσεις, συμπεριλαμβανομένης της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων). Η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε επίσης μια άλλη θαλάσσια αποστολή στην Ερυθρά Θάλασσα με την ονομασία Επιχείρηση “Ασπίδες” τον Φεβρουάριο.Αυτές οι στρατιωτικές συνοδείες δεν μπόρεσαν να καταστείλουν τις επιθέσεις, ούτε και η εκστρατεία βομβαρδισμών που ξεκίνησαν οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο τον Ιανουάριο για να υποβαθμίσουν τις δυνατότητες των Χούθι. Ανώτεροι διοικητές των ΗΠΑ έχουν έκτοτε αναγνωρίσει ότι οι μυστικές υπηρεσίες υποτίμησαν τα αποθέματα πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών των Χούθι. Στις 24 Σεπτεμβρίου, ο αντιπρόεδρος του Προεδρικού Συμβουλίου Ηγεσίας της Υεμένης δήλωσε στο Reuters ότι απαιτείται νέα στρατηγική για τον περιορισμό των Χούθι.Στις 15 Σεπτεμβρίου, ένας πύραυλος των Χούθι χτύπησε για πρώτη φορά το κεντρικό Ισραήλ, γεγονός που συνέβη αφού η ομάδα αύξησε τις επιθέσεις σε ενεργειακά φορτία στην Ερυθρά Θάλασσα τον Αύγουστο χτυπώντας το Sounion, ένα δεξαμενόπλοιο υπό ελληνική σημαία που μετέφερε 150.000 τόνους αργού από το Ιράκ (χτύπησαν επίσης ενδεχομένως ένα σαουδαραβικό δεξαμενόπλοιο στις 2 Σεπτεμβρίου).Στις 30 Σεπτεμβρίου, ο κινητός μέσος όρος των πλοίων που διέρχονται καθημερινά από τη διώρυγα του Σουέζ ήταν 29, σε σύγκριση με 78 πριν από ένα χρόνο, σύμφωνα με το IMF Portwatch. Ο παγκόσμιος δείκτης εμπορευματοκιβωτίων, ο οποίος παρακολουθεί το κόστος των ναύλων, βρισκόταν στα 3.970 δολάρια ανά εμπορευματοκιβώτιο 40 ποδών στις 19 Σεπτεμβρίου. Αυτό ήταν μειωμένο κατά 5% σε σχέση με την εβδομάδα, αλλά ο μέσος σύνθετος δείκτης για το έτος μέχρι σήμερα ήταν 4.124 δολάρια ανά 40ft εμπορευματοκιβώτιο, ή 1.302 δολάρια υψηλότερα από τον μέσο όρο 10 ετών.Εξετάζοντας τις μεταφορές ενέργειας, ο όγκος του αργού πετρελαίου και των προϊόντων πετρελαίου που διακινούνται γύρω από τη νότια Αφρική αυξήθηκε σε 8,7 εκατομμύρια βαρέλια ανά ημέρα (b/d ) τους πρώτους πέντε μήνες του 2024, από μέσο όρο 5,9 εκατομμυρίων b/d το 2023. Τόσο η Σαουδική Αραβία όσο και το Ιράκ έστειλαν περισσότερο αργό πετρέλαιο μέσω αυτής της διαδρομής στην Ευρώπη από ό,τι μέσω της διώρυγας του Σουέζ.Αρχικά, το Κατάρ συνέχισε να στέλνει φορτία υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) μέσω της Ερυθράς Θάλασσας, καθώς οι άλλοι εκτρέπονταν, προτού σταματήσει επίσης τον Ιανουάριο. Τον Ιούνιο, το Reuters ανέφερε ότι το πρώτο δεξαμενόπλοιο υγροποιημένου φυσικού αερίου από τον Ιανουάριο έπλευσε μέσω της Ερυθράς Θάλασσας.Το Bloomberg ανέφερε στις 20 Αυγούστου ότι η Ρωσία έστελνε ένα υπερδεξαμενόπλοιο γεμάτο με πετρέλαιο γύρω από την Αφρική προς την Ασία, σηματοδοτώντας πιθανό φόβο για επιθέσεις παρά τις διαβεβαιώσεις των Χούθι ότι δεν θα στοχοποιούσαν ρωσικά (ή κινεζικά) πλοία. Η Ρωσία έστειλε σχεδόν τέσσερις φορές περισσότερο αργό πετρέλαιο και προϊόντα πετρελαίου στην Ασία γύρω από την Αφρική τους πρώτους πέντε μήνες του 2024 από ό,τι το 2023, συνολικά.Ευρύτερα, οι κίνδυνοι της κρίσης στην Ερυθρά Θάλασσα συνοδεύουν άλλες παγκόσμιες προκλήσεις της εφοδιαστικής αλυσίδας, από τη χαμηλή στάθμη των υδάτων που επιβραδύνει την κυκλοφορία στη διώρυγα του Παναμά μέχρι την απεργία των λιμενεργατών στις ΗΠΑ. Στη συνέχεια, μπορεί να προκύψουν ακόμη μεγαλύτερες αναταραχές.Κρίσιμα, το διεθνές εμπόριο έχει καταστεί βασικό ζήτημα στις τρέχουσες εκλογές στις ΗΠΑ, με τον Ντόναλντ Τραμπ να προωθεί πιθανή αύξηση κατά 60% των εισαγωγών από την Κίνα και καθολικό δασμό 10% σε όλες τις εισαγωγές των ΗΠΑ. Παράλληλα με τις ανησυχίες για τον πληθωρισμό, οι προτάσεις αυτές τροφοδοτούν τις ανησυχίες για έναν νέο παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο που θα μπορούσε να αναστατώσει τις αλυσίδες εφοδιασμού (προκαλώντας παράλληλα βιασύνη για την εισαγωγή ορισμένων ειδών πριν αρχίσουν οι δασμοί).Παράλληλα με τους συνεχιζόμενους κινδύνους από τη διάχυση του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας, ένας άλλος παράγοντας είναι η κλιμάκωση των εντάσεων στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Τους τελευταίους μήνες σημειώθηκαν επιθετικές αντιπαραθέσεις μεταξύ της Κίνας και των Φιλιππίνων στον υδάτινο δρόμο, μια βασική εμπορική οδό μέσω της οποίας θα περάσουν περίπου 10 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου και πετρελαιοειδών και 6,7 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια (Tcf) υγροποιημένου φυσικού αερίου το 2023.Αλλού, η Αίγυπτος συνεχίζει να αντιμετωπίζει πιέσεις παρά την πρόσφατη διεθνή οικονομική διάσωση. Τον Ιούλιο, η Αρχή της Διώρυγας του Σουέζ ανέφερε ότι τα έσοδα για το οικονομικό έτος 2023/24 ανήλθαν σε 7,2 δισεκατομμύρια δολάρια, από 9,4 δισεκατομμύρια δολάρια από το 2022/23. Τον Μάρτιο, το Bloomberg ανέφερε ότι η Αίγυπτος διεξάγει μελέτη σκοπιμότητας για την επέκταση της διώρυγας του Σουέζ για την επιτάχυνση των διελεύσεων και την αποφυγή πιθανών αποκλεισμών. Επίσης, τον Ιούλιο, η Αίγυπτος διέψευσε δημοσιεύματα σύμφωνα με τα οποία πωλούσε τη Διώρυγα του Σουέζ έναντι 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων.Τον Ιούλιο, κυκλοφόρησε η είδηση ότι η κρίση αυτή έχει οδηγήσει σε πτώχευση το λιμάνι Eilat του Ισραήλ. Στον Κόλπο, ο παγκόσμιος φορέας εκμετάλλευσης λιμένων DP World με έδρα το Ντουμπάι ανέφερε ότι τα κέρδη για το πρώτο εξάμηνο του 2024 μειώθηκαν κατά σχεδόν 60%, γεγονός που η εταιρεία δήλωσε ότι οφείλεται εν μέρει στις συνεχιζόμενες επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα. Στις 16 Αυγούστου, το λιμάνι Σαλαλάχ του Ομάν ανέφερε μείωση 16% στον όγκο των εμπορευματοκιβωτίων το πρώτο εξάμηνο του 2024, καθώς οι ναυτιλιακές εταιρείες απέφευγαν την περιοχή.Εναλλακτικά σενάρια:Σενάριο 1: Νέοι παγκόσμιοι κλυδωνισμοίΚαθώς οι επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα συνεχίζουν να μπλοκάρουν τις αλυσίδες εφοδιασμού, ένα άλλο αναδυόμενο παγκόσμιο σημείο ανάφλεξης αναζωπυρώνεται, διαταράσσοντας μια άλλη βασική εμπορική διαδρομή. Οι παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού λυγίζουν, βυθίζοντας την παγκόσμια οικονομία σε κρίση, καθώς οι τιμές της ενέργειας εκτοξεύονται και ο πληθωρισμός αυξάνεται εκ νέου.Καθώς οι επιθέσεις των Χούθι πλησιάζουν το όριο του ενός έτους, δεν μπορεί να αγνοηθεί η πολλαπλασιαστική επίδραση μιας νέας γεωπολιτικής κρίσης. Ωστόσο, ο ίδιος ο σπειροειδής πόλεμος στη Μέση Ανατολή εξακολουθεί να αποτελεί την πιο άμεση απειλή από τον Οκτώβριο, με τα ενεργειακά περιουσιακά στοιχεία του Κόλπου και τα Στενά του Ορμούζ να βρίσκονται στο στόχαστρο, καθώς το Ισραήλ και το Ιράν ανταλλάσσουν πλήγματα.Σενάριο 2: Οι επιθέσεις των Χούθι υποχωρούν έως το τέλος του 2024Οι προσπάθειες για τη διασφάλιση της Ερυθράς Θάλασσας εξελίσσονται πέρα από τις στρατιωτικές επιχειρήσεις υπό δυτική ηγεσία, καθώς άλλοι περιφερειακοί και διεθνείς ενδιαφερόμενοι αναπτύσσουν μια νέα στρατηγική για τον περιορισμό των Χούθι και την άσκηση πίεσης στο Ιράν για να παρέμβει. Καθώς αυτό εξελίσσεται, η ευρύτερη σύγκρουση στη Γάζα και οι συγκρούσεις στο νότιο Λίβανο εκτονώνονται, μειώνοντας σταδιακά το σκεπτικό των Χούθι για τη στοχοποίηση της εμπορικής ναυτιλίας. Το εμπόριο μέσω της διώρυγας του Σουέζ ανακάμπτει το πρώτο εξάμηνο του 2025.Παρόλα αυτά, μια κατάπαυση του πυρός στη Γάζα φαινόταν ήδη μακρινή πριν ενταθούν οι μάχες Ισραήλ-Χεζμπολάχ. Οι Χούθι έχουν σήμερα ελάχιστα κίνητρα να εγκαταλείψουν εντελώς την επιτυχημένη στρατηγική τους, η οποία τους έχει δώσει πολύτιμη μόχλευση που είναι απίθανο να την αφήσουν έτσι απλά. Επιπλέον, υπάρχει η προοπτική οι Χούθι να κλιμακώσουν περαιτέρω τις επιθέσεις, ενδεχομένως με στόχο τη Μεσόγειο.Το πιο πιθανό σενάριο:Το 2024 τελειώνει όπως ξεκίνησε: με την ένταση στην Ερυθρά Θάλασσα να είναι υψηλή εν μέσω συνεχών απειλών των Χούθι. Η κρίση αυτή θα συνεχιστεί πιθανότατα και το 2025, επηρεάζοντας τον όγκο της θαλάσσιας ναυτιλίας και στέλνοντας συνεχείς κυματισμούς στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού. Πλέον, θα χρειαστεί επίσης πιθανώς κάποιο χρονικό διάστημα για να σταθεροποιηθούν οι εμπορικές ροές μετά το τέλος αυτής της κρίσης. Προς το παρόν, δεν φαίνεται ότι οι Χούθι θα αποθαρρυνθούν από τις τρέχουσες (και μη βιώσιμες) στρατιωτικές προσπάθειες υπό δυτική ηγεσία για τον περιορισμό τους και η στρατηγική των ΗΠΑ μπορεί να μην αλλάξει πολύ καθώς πλησιάζουν οι εκλογές του Νοεμβρίου. Παρόλο που το οικονομικό κόστος των διαταραχών παρέμεινε ως επί το πλείστον υποτονικό, οι πιέσεις πρόκειται να αυξηθούν περισσότερο. Ήδη, οι αυξημένες τιμές της ναυτιλίας είναι έτοιμες να τροφοδοτήσουν την παγκόσμια οικονομία το δεύτερο εξάμηνο και η πραγματική πιθανότητα ενός εμπορικού πολέμου του Τραμπ θα μπορούσε να τροφοδοτήσει μια ναυτιλιακή κρίση τους επόμενους μήνες. Οι προκύπτουσες πληθωριστικές πιέσεις θα μπορούσαν επίσης να επηρεάσουν τις κεντρικές τράπεζες που εξετάζουν μειώσεις των επιτοκίων. Εν τω μεταξύ, οι επιπτώσεις από την Ερυθρά Θάλασσα θα γίνουν έντονα αισθητές στη Μέση Ανατολή, ιδίως για την Αίγυπτο, καθώς διανύει μια εύθραυστη οικονομική ανάκαμψη χωρίς να υπάρχουν εγγυήσεις ότι τα έσοδα από τη διώρυγα του Σουέζ θα ανακάμψουν ποτέ πλήρως.Πηγή: Al Monitor

The post Ερυθρά Θάλασσα και Ιράν ενισχύουν τους παγκόσμιους οικονομικούς κινδύνους του 2025- Al Monitor appeared first on Militaire.gr.