Φ.ΦΙΝΟΣ: Ο ηρωϊκός οπερατέρ που κατέγραψε τα κορυφαία ντοκουμέντα της κατοχής! Στιγμές Ιστορίας

06:00 4/11/2021 - Πηγή: militaire

Γράφει ο Δημήτρης  Σταυρόπουλος

Υπάρχουν τέσσερα (η και περισσότερα) ολιγόλεπτα, ασπρόμαυρα, φθαρμένα φιλμάκια, που αποτελούν ένα κινηματογραφικό και ιστορικό θησαυρό, αφού αποτυπώνουν τις τελευταίες μέρες και ώρες της γερμανικής κατοχής στην Αθήνα.

Το ένα δείχνει ένα στρατιώτη των ναζί, που υποστέλλει την σβάστικα από την Ακρόπολη καθώς τα τελευταία στρατεύματα αποχωρούν.

Τα άλλο, το σαμποτάζ με την ανατίναξη του Ισθμού της

Κορίνθου, ως επαίσχυντη δολιοφθορά των κατακτητών που άφησαν πίσω τους «καμένη γη»  και ένα τρίτο από τους πανηγυρισμούς των Αθηναίων που ξεχύθηκαν στους δρόμους γιορτάζοντας την απελευθέρωση.

Έχουν διασωθεί και άλλα.

Πλάνα από την μάχη που έδωσαν οι αγωνιστές για να σωθεί η Ηλεκτρική στο Φάληρο, που και αυτή σκόπευαν να ανατινάξουν οι Γερμανοί, εικόνες από την Καισαριανή προπύργιο του ΕΛΑΣ και καρέ από το θωρηκτό «Αβέρωφ» που φτάνει στον Σαρωνικό, μεταφέροντας την κυβέρνηση από την Αίγυπτο.

Αυτά τα φιλμ που καταγράφουν την σύγχρονη ελληνική ιστορία, τα έχουμε δει όλοι.

Λίγοι όμως ξέρουν ποιος είναι ο άνθρωπος πίσω από την κάμερα που με ψυχραιμία και κίνδυνο της ζωής του πάτησε χωρίς να τρέμουν τα χέρια του το κουμπί και άρχισε να τρέχει το φιλμ, κρατώντας για πάντα ζωντανά τα γεγονότα…

ΟΠΕΡΑΤΕΡ ΚΑΙ ΣΤΟ ΜΕΤΩΠΟ

Μια όχι και τόσο γνωστή πτυχή, από την έναρξη του Αλβανικού Έπους, της γερμανικής κατοχής έως και την απελευθέρωση της Αθήνας από τους Γερμανούς, είναι αυτή των υπαρχόντων κινηματογραφικών αρχείων.

Χωρίς αυτά δεν θα είχαμε καμία εικόνα για τα γεγονότα εκείνης της εποχής και κύριος αυτουργός ήταν ο πατριάρχης του ελληνικού κινηματογράφου Φιλοποίμην Φίνος, ιδρυτής της γνωστής εταιρείας παραγωγής κινηματογραφικών ταινιών «Φίνος Φιλμ».

Το υλικό που άφησε ο Φίνος είναι πραγματικά ιστορικά πολύτιμο.

Πριν λοιπόν στραφεί ολοκληρωτικά στον κόσμο του σινεμά ο Φιλοποίμην Φίνος, έδωσε εξετάσεις και διέπρεψε στα τότε δελτία ειδήσεων ή αλλιώς «Επίκαιρα» που προβάλλονταν πριν από τις προβολές των ταινιών στις κινηματογραφικές αίθουσες.

Η αρχή έγινε με τον ελληνο-ιταλικό πόλεμο.

Λίγο μετά το «ΟΧΙ» ο Φίνος μαζί με παλιούς συνεργάτες παρουσιάζονται στη Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού, προσφέροντας τους εαυτούς τους στην υπηρεσία της πατρίδας, συγκροτώντας συνεργείο λήψεων επικαίρων στο Αλβανικό Μέτωπο.

Μέσα από αφάνταστες δυσκολίες, άσχημες καιρικές συνθήκες και φτωχό κινηματογραφικό εξοπλισμό, μετακινούνται από πόλη σε πόλη και από βουνό σε βουνό, γυρίζοντας ανελλιπώς τις σκηνές του Αλβανικού Επους, εκτεθειμένοι διαρκώς σε κίνδυνο για τη ζωή τους.

Ο απαράμιλλος ηρωισμός των Ελλήνων στρατιωτών και οι αλλεπάλληλες νίκες κατά των Ιταλών ενθουσιάζουν τους νεαρούς οπερατέρ και τους βοηθούν να ξεπερνούν κάθε δυσκολία και κάθε εμπόδιο.

Οι ταινίες που γυρίζουν για τα «Επίκαιρα», απαθανατίζοντας τα κατορθώματα του στρατού μας, συναρπάζουν και εμψυχώνουν τον κόσμο.

Όμως, στις 6 Απριλίου του 1941, και ενώ οι Ιταλοί έχουν υποστεί τεράστια ταπείνωση και εξευτελισμό, παίρνουν τη σκυτάλη οι Γερμανοί μπαίνοντας στη Μακεδονία.

Στις 27 Απριλίου καταλαμβάνουν την Αθήνα, υψώνοντας τη σημαία με τη σβάστικα στην Ακρόπολη και σε όλα τα δημόσια κτήρια της πόλης…

ΟΙ ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ

Οι Γερμανοί σταμάτησαν αμέσως όλους τους οπερατέρ των «Επικαίρων», επίταξαν τα κινηματογραφικά μηχανήματα του Φίνου και έψαχναν μανιωδώς να βρουν όλα τα νεγκατίφ των σκηνών του Αλβανικού μετώπου για να τα καταστρέψουν.

Μπροστά σε αυτήν τη μανία των Γερμανών δεν γλίτωσαν ούτε τα στούντιο στο Καλαμάκι, τα οποία καταστράφηκαν ολοσχερώς.

Ωστόσο, χάρη στη διορατικότητα του Φίνου, ο οποίος προέβλεψε τη θέληση των Γερμανών να βρουν τα νεγκατίφ, κατάφερε με τη βοήθεια ενός φίλου του να σώσει και να κρύψει αρκετές κόπιες σε ασφαλές μέρος.

Έτσι διασώθηκαν πολλά αρχεία με σκηνές από το Αλβανικό μέτωπο, τα οποία αποτελούν μέχρι σήμερα μοναδικά ιστορικά ντοκουμέντα.

Τα επόμενα χρόνια βρίσκουν τον Φίνο απελπισμένο να ψάχνει ξανά τα βήματα του στον κινηματογράφο.

Όσο και αν ακούγεται τρελό, το 1943 με την Αθήνα αποδεκατισμένη από την πείνα και οικονομικά εξαθλιωμένη θα κάνει την πρώτη κινηματογραφική του επιτυχία.

Μετά από ένα χρόνο γυρισμάτων, η «Φωνή της Καρδιάς» με πρωταγωνιστή τον Αιμίλιο Βεάκη, θα κάνει πρεμιέρα στις 29 Μαρτίου και θα κόψει συνολικά 102.237 εισιτήρια.

Η χαρά αυτή όμως δεν κατάφερε να διαρκέσει πολύ. Στις αρχές του 1944, οι Γερμανοί συλλαμβάνουν τον Φίνο και τον πατέρα του, ο οποίος τροφοδοτούσε αντιστασιακά τμήματα με σιτάρι και κριθάρι από τα κτήματά του στην Κωπαϊδα.

Το στρατοδικείο καταδίκασε και τους δύο σε θάνατο. Χάρη όμως στην επιμονή του πατέρα του να πείσει τους Γερμανούς πως ο γιος του δεν είχε καμία ανάμειξη, ο Φιλοποίμην αποφυλακίζεται από τις φυλακές Αβέρωφ, με τον όρο «εθελούσιας δωρεάς των περιουσιακών του στοιχείων στις δυνάμεις της κατοχής».

Λίγο αργότερα, τον Ιούλιο του 1944, ο πατέρας του Φίνου εκτελείται από τους Γερμανούς.

Η 12η Οκτωβρίου θα βρει τον Φιλοποίμενα ξανά με την κάμερα στο χέρι να καταγράφει με τον δικό του τρόπο την απελευθέρωση της Αθήνας.

Σε αντίθεση με τα υπόλοιπα ντοκιμαντέρ που στάθηκαν μόνο στους πανηγυρισμούς και στο κλίμα αισιοδοξίας που έφερνε η αποχώρηση του κατακτητή ο Φίνος έδειξε και την άλλη πλευρά.

ΤΑ ΦΙΛΜ ΤΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ

#tdi_2_3ee .td-doubleSlider-2 .td-item1 { background: url(https://www.militaire.gr/wp-content/uploads/2020/11/01/katohi_Screenshot-2020-11-03-at-9.42.05-PM-80x60.png) 0 0 no-repeat; } #tdi_2_3ee .td-doubleSlider-2 .td-item2 { background: url(https://www.militaire.gr/wp-content/uploads/2020/11/01/katohi_Screenshot-2020-11-03-at-9.42.37-PM-80x60.png) 0 0 no-repeat; } #tdi_2_3ee .td-doubleSlider-2 .td-item3 { background: url(https://www.militaire.gr/wp-content/uploads/2020/11/01/katohi_Screenshot-2020-11-03-at-9.42.55-PM-80x60.png) 0 0 no-repeat; } #tdi_2_3ee .td-doubleSlider-2 .td-item4 { background: url(https://www.militaire.gr/wp-content/uploads/2020/11/01/katohi_Screenshot-2020-11-03-at-9.43.08-PM-80x60.png) 0 0 no-repeat; } #tdi_2_3ee .td-doubleSlider-2 .td-item5 { background: url(https://www.militaire.gr/wp-content/uploads/2020/11/01/katohi_Screenshot-2020-11-03-at-9.43.35-PM-80x60.png) 0 0 no-repeat; } #tdi_2_3ee .td-doubleSlider-2 .td-item6 { background: url(https://www.militaire.gr/wp-content/uploads/2020/11/01/katohi_Screenshot-2020-11-03-at-9.43.45-PM-80x60.png) 0 0 no-repeat; } #tdi_2_3ee .td-doubleSlider-2 .td-item7 { background: url(https://www.militaire.gr/wp-content/uploads/2020/11/01/katohi_Screenshot-2020-11-03-at-9.43.54-PM-80x60.png) 0 0 no-repeat; } 1 του 7

Το πρωί της 12ης Οκτωβρίου 1944, οι Γερμανοί αποχωρούσαν από την απελευθερωμένη Αθήνα.

 Στους δρόμους είχαν βγει χιλιάδες Αθηναίοι, που πανηγύριζαν.

Ανάμεσά τους ήταν ο Φιλοποίμην Φίνος με τους συνεργάτες του, που κινηματογραφούσε τις πρωτόγνωρες στιγμές που ξετυλίγονταν μπροστά του. Μόλις ένας χρόνος είχε περάσει από την ίδρυση της Φίνος Φιλμ και την κυκλοφορία της πρώτης της ταινίας, με τίτλο «Η Φωνή της Καρδιάς».

Το ’44, η ομάδα του Φίνου ετοίμαζε τη δεύτερη ταινία, «Η Βίλλα με τα Νούφαρα», που θα προβαλλόταν το 1945.

Διέκοψε όμως τις προετοιμασίες, για να απαθανατίσει τις στιγμές της απελευθέρωσης.

Κάποια στιγμή, ο Φίνος και οι συνεργάτες έφτασαν κάτω από την Ακρόπολη. Παρατήρησαν ότι η γερμανική σημαία με τη σβάστικα βρισκόταν ακόμα εκεί.

Ο Φίνος γνώριζε ότι η κινηματογράφηση της υποστολή της γερμανικής σημαίας θα αποτελούσε ντοκουμέντο τεράστιας ιστορικής αξίας. Άδραξε την ευκαιρία.

Κρύφτηκε, έστησε την κάμερα και περίμενε.

Τελικά, εμφανίστηκε ένας Γερμανός στρατιώτης που την κατέβασε και απομακρύνθηκε γρήγορα, με τη σημαία διπλωμένη στον ώμο….

Το μοναδικό στιγμιότυπο συμπεριλήφθηκε σε ένα 11λεπτο βίντεο, στα πρώτα μετά την απελευθέρωση κινηματογραφικά Επίκαιρα. Στο βίντεο εκτός από την υποστολή της σβάστικας, εμφανίζονται εικόνες από τις τελευταίες ημέρες της γερμανικής κατοχής….
Στο φιλμ του Φίνου φαίνονται τα ερείπια που άφησαν πίσω τους οι Γερμανοί, οι οποίοι αποχωρώντας ανατίναξαν σημαντικά έργα υποδομής, όπως το αεροδρόμιο Τατοΐου, λιμάνια, πολλές γέφυρες και το σιδηροδρομικό δίκτυο. Όταν επιχείρησαν να χτυπήσουν το εργοστάσιο ηλεκτρικού ρεύματος στο Κερατσίνι, υπήρξε σθεναρή αντίσταση από την ελληνική αντίσταση.

Εκεί δόθηκε η φονική Μάχη της Ηλεκτρικής όπου οι Ελασίτες απέτρεψαν την ανατίναξη χτυπώντας τους σαμποτέρ της Βέρμαχτ. Δυστυχώς, ο Ισθμός της Κορίνθου και το λιμάνι του Πειραιά καταστράφηκαν….

Υπάρχουν πλάνα από την Καισαριανή, που υπήρξε προπύργιο του ΕΛΑΣ.

Εκεί οι Γερμανοί, μια μέρα πριν αναχωρήσουν, επιτέθηκαν στην αιματοβαμμένη συνοικία και εκτέλεσαν με απαγχονισμό τους αγωνιστές που συνέλαβαν….
Στο φιλμ μετά τις εικόνες από την Καισαριανή, εμφανίζονται πλάνα πανηγυρισμών. Διακρίνονται οι επίσημοι στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη και η παρέλαση, στην οποία πρωτοστατεί ένα γαϊδουράκι, απ’ το μέτωπο του. Πάνω του κρέμεται μια πινακίδα που γράφει «ΧΙΤΛΕΡ». …
Ακολουθούν πλάνα από τους συμμάχους που αποβιβάζονται στην Αθήνα και τους υποδέχεται ο κόσμος με χαρά. Πολλές κοπέλες τους περίμεναν και τους χαιρέτησαν με φιλιά.

Στο τέλος, εμφανίζεται το θωρηκτό «Αβέρωφ», με τους ναύτες να χαιρετούν από ψηλά και να χαμογελούν.

Το φιλμ δεν προβλήθηκε ποτέ στην Αθήνα και το υλικό χάθηκε.

 Το εντόπισε ο Ροβήρος Μανθούλης στην Αμερική, πολλά χρόνια αργότερα και το χρησιμοποίησε στο ντοκιμαντέρ του, με τίτλο «Βίοι Παράλληλοι»….

ΠΗΓΕΣ

Εθνικός Κήρυξ

Φίνος Φιλμ

ΤΟ ΦΙΛΜ ΤΟΥ ΦΙΝΟΥ

*Σημείωση. Η περίοδος του Β Παγκοσμίου Πολέμου και της κατοχής στην Ελλάδα, είναι πλούσια σε γεγονότα (πολιτικά, οικονομικά, δικαστικά, στρατιωτικά) που ακόμα και σήμερα, παραμένουν στην σκοτεινή πλευρά της Ιστορίας.

Αναζητώντας δημοσιογραφικά την αλήθεια πίσω από συγκεκριμένα περιστατικά, θα παραμείνουμε και στα επόμενα «ιστορικά ρεπορτάζ», σ’ αυτή την εποχή.

 

 

The post Φ.ΦΙΝΟΣ: Ο ηρωϊκός οπερατέρ που κατέγραψε τα κορυφαία ντοκουμέντα της κατοχής! Στιγμές Ιστορίας appeared first on Militaire.gr.