Η αποστολή για έρευνες υδρογονανθράκων της Τουρκίας στη Σομαλία επεκτείνει την επιρροή της στην Αφρική-Al Monitor

05:15 15/10/2024 - Πηγή: militaire

Οι δεσμοί Τουρκίας-Σομαλίας εισέρχονται σε νέα φάση, καθώς το τουρκικό ερευνητικό σκάφος RV Oruc Reis κατευθύνεται προς τα ύδατα της Σομαλίας για την αναζήτηση πετρελαίου και φυσικού αερίου.Η αποστολή ενός τουρκικού ερευνητικού σκάφους σεισμικών ερευνών στα σομαλικά ύδατα θα οδηγήσει τις προσπάθειες προσέγγισης της Άγκυρας στη Σομαλία και στο Κέρας της Αφρικής σε νέα

επίπεδα, αλλά η Τουρκία παραμένει απίθανο να εμπλακεί στις συγκρούσεις της περιοχής.Το σεισμικό ερευνητικό σκάφος RV Oruc Reis απέπλευσε για τη Σομαλία στις 6 Οκτωβρίου, με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, τον υπουργό Ενέργειας Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ, τον υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν και τον πρέσβη της Σομαλίας στην Τουρκία Φαχουντίν Αλί Μοχάμεντ να αποχαιρετούν το πλοίο κατά την αναχώρησή του από την Κωνσταντινούπολη.Λόγω του κινδύνου πειρατείας, του συνεχιζόμενου πολέμου στη Γάζα και των επιθέσεων των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα, το τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό ανέθεσε σε δύο πολεμικά πλοία την προστασία του Oruc Reis.Τρία πολιτικά σκάφη υποστήριξης θα συνοδεύουν επίσης το πλοίο, το οποίο συμμετείχε στις τουρκικές έρευνες υδρογονανθράκων από το 2017 έως το 2020 σε περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου. Το Oruc Reis αναμένεται να φθάσει στην πρωτεύουσα της Σομαλίας, Μογκαντίσου, γύρω στις 25 Οκτωβρίου.Ειδικοί που μίλησαν στο Al-Monitor δήλωσαν ότι ανεξάρτητα από το αν το Oruc Reis βρει εμπορικά βιώσιμο πετρέλαιο ή φυσικό αέριο στα ανοικτά του Κέρατος της Αφρικής, δείχνει πόσο σοβαρά αντιμετωπίζει η Τουρκία τις σχέσεις της με τη Σομαλία. Επιπλέον, πιστεύουν ότι οι προσπάθειες εξερεύνησης είναι απίθανο να αλλάξουν τις τουρκικές σχέσεις με άλλους περιφερειακούς παράγοντες, ιδίως με την Αιθιοπία.Εν τω μεταξύ, το τι μπορεί να σημαίνει ο όποιος πλούτος υδρογονανθράκων για την κοινωνικοοικονομική και πολιτική ανάπτυξη της Σομαλίας παραμένει αβέβαιο, και το ίδιο ισχύει και για την πιθανότητα τα "πετροδολάρια" να βοηθήσουν να μπαλώσουν τα πράγματα μεταξύ της αποσχισθείσας περιοχής της Σομαλιλάνδης και της σομαλικής ομοσπονδιακής κυβέρνησης στο Μογκαντίσου.Εάν η Τουρκία χτυπήσει "μαύρο χρυσό”Το Oruc Reis λειτουργεί βάσει δύο συμφωνιών που υπέγραψαν νωρίτερα φέτος η Τουρκία και η Σομαλία: μια συμφωνία-πλαίσιο για την αμυντική και οικονομική συνεργασία που επιτρέπει στην Άγκυρα να βοηθήσει το Μογκαντίσου να κατασκευάσει ένα νέο ναυτικό και να προστατεύσει τις ακτές και τα χωρικά του ύδατα και μια άλλη συμφωνία για την εξερεύνηση πετρελαίου και φυσικού αερίου.Οι συμφωνίες αυτές ήρθαν μετά την υπογραφή από την Αιθιοπία, τη γειτονική χώρα της Σομαλίας που δεν έχει εσωτερικά σύνορα, ενός μνημονίου κατανόησης με την αποσχισθείσα περιοχή της Σομαλιλάνδης με έδρα τη Χαρτζέισα τον Ιανουάριο. Σε αντάλλαγμα για τη ναυτική πρόσβαση και την ανάπτυξη λιμενικών εγκαταστάσεων στη Μπερμπέρα, η Αιθιοπία φέρεται να υποσχέθηκε να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της Σομαλιλάνδης, γεγονός που θα την καθιστούσε το πρώτο μέλος των Ηνωμένων Εθνών που θα το έκανε.Η ενεργειακή συμφωνία της Άγκυρας με το Μογκαντίσου παραχωρεί στην Τουρκία το αποκλειστικό δικαίωμα έρευνας και ανάπτυξης τριών “τεμαχίων” έκτασης περίπου 5.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων το καθένα στα ανοικτά των ακτών της Σομαλίας. Σύμφωνα με το τουρκικό υπουργείο Ενέργειας, η ανάπτυξη των μπλοκ "θα λύσει το έλλειμμα πετρελαιοειδών στη Σομαλία".Ο Καάν Ντεβετσίογλου, συντονιστής μελετών για τη Βόρεια Αφρική στο Κέντρο Μελετών Μέσης Ανατολής ORSAM με έδρα την Άγκυρα, επισημαίνει ότι η πιθανή ανακάλυψη εμπορικού πετρελαίου και φυσικού αερίου από την Oruc Reis στα σομαλικά ύδατα θα μπορούσε να "επηρεάσει βαθιά τόσο την εσωτερική όσο και την εξωτερική δυναμική της Σομαλίας".Ζυγίζοντας τους κινδύνους και τις ευκαιρίες, δήλωσε στο A-Monitor: "Λαμβάνοντας υπόψη το σημερινό πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο της Σομαλίας, η ανακάλυψη αποθεμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Σομαλία θα μπορούσε να μεταμορφώσει τις σχέσεις μεταξύ Μογκαντίσου και Αντίς Αμπέμπα. Το καθεστώς της Αιθιοπίας που δεν έχει χερσαία σύνορα αυξάνει την εξάρτησή της από τις θαλάσσιες οδούς για την πρόσβαση και το εμπόριο ενεργειακών πόρων". Μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να θέσει τους δεσμούς Σομαλίας-Αιθιοπίας σε πιο ισότιμη βάση, σύμφωνα με τον Ντεβετσίογλου. "Ο ενεργειακός πλούτος της Σομαλίας θα μπορούσε να αποκτήσει στρατηγική σημασία για την Αιθιοπία. Η πιθανή κατασκευή ενός αγωγού πετρελαίου και φυσικού αερίου θα αυξήσει την εξάρτηση της Αιθιοπίας από τη Σομαλία, αναδιαμορφώνοντας έτσι τις σχέσεις τους", δήλωσε.Σε πιο πρακτικό επίπεδο, εάν το αναμενόμενο εύρημα πετρελαίου και φυσικού αερίου στα τρία οικόπεδα είναι εμπορικά βιώσιμο, η Τουρκία θα μπορούσε να αναπτύξει περαιτέρω τις μηχανικές της δεξιότητες και να μειώσει τον ενεργειακό της λογαριασμό, βοηθώντας παράλληλα τα δημόσια οικονομικά της Σομαλίας.Οι εισαγωγές ενέργειας αποτελούν μία από τις κύριες αιτίες του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της Τουρκίας, το οποίο έφτασε τα 60 δισεκατομμύρια δολάρια στα μέσα του 2023, αλλά μειώθηκε στα 30 δισεκατομμύρια δολάρια νωρίτερα φέτος. Ενώ οι αριθμοί αυτοί μπορεί να μην φαίνονται πολλοί υπό το πρίσμα του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της Τουρκίας ύψους 1,15 τρισεκατομμυρίων δολαρίων για το 2023, σύμφωνα με το Τουρκικό Στατιστικό Ινστιτούτο, η μακροχρόνια κρίση των συναλλαγματικών αποθεμάτων και η υποτίμηση της τουρκικής λίρας, από την οποία η χώρα μόλις τώρα ανακάμπτει, σημαίνει ότι κάθε δολάριο που εξοικονομείται κάνει τη διαφορά.Έτσι, η τοποθέτηση των ενεργειακών εισαγωγών σε πιο βιώσιμη βάση, ιδίως με την ανάπτυξη των αποθεμάτων της Σομαλίας, θα ήταν ένας μεγάλο εισόδημα για την οικονομία της Τουρκίας. Από το 2020, η Άγκυρα αναπτύσσει το κοίτασμα φυσικού αερίου Sakarya, με εκτιμώμενο απόθεμα περίπου 700 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων κάτω από τη Μαύρη Θάλασσα, και αναμένει να καλύψει περίπου το 7,5% της εγχώριας ζήτησης μέχρι το 2026.Ο ενθουσιασμός φαίνεται να αντηχεί και στη σομαλική πλευρά. Σε συνέντευξη Τύπου στις 5 Οκτωβρίου, ο υπουργός Άμυνας Αμπντουλκαντίρ Μοχάμεντ Νουρ "χαιρέτισε" την επικείμενη άφιξη του Oruc Reis, λέγοντας: "Η κίνηση αυτή αποτελεί μέρος της εφαρμογής ενός αμυντικού και οικονομικού συμφώνου μεταξύ της Σομαλίας και της Τουρκίας", σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο Anadolu της Τουρκίας.Υδρογονάνθρακες: ευλογία ή κατάρα;Η ανακάλυψη κοιτασμάτων υδρογονανθράκων ή άλλων ορυκτών σε υπανάπτυκτες χώρες μπορεί να οδηγήσει σε απρόβλεπτα αποτελέσματα. Για χώρες που χρησιμοποιούν με σύνεση τέτοιους πόρους και διαφοροποιούν την οικονομία τους, όπως η Μποτσουάνα, η Μαλαισία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ο φυσικός πλούτος μπορεί να μεταφραστεί σε μακροπρόθεσμη εθνική ανάπτυξη.Για άλλες, ωστόσο, όπως το Ιράκ και το Ιράν, το πετρέλαιο αντιπροσωπεύει μια "κατάρα των πόρων", με την εξάρτησή τους αποκλειστικά από τα πετροδολάρια, οδηγώντας σε άνισα πολιτικά και κοινωνικοοικονομικά αποτελέσματα και ενδεχομένως σε θανατηφόρα λάθη, εάν οι εθνικοί ηγέτες εμπλακούν επίσης σε απερίσκεπτες γεωπολιτικές περιπέτειες. Η "κατάρα των πόρων" είναι επίσης γνωστή ως "ολλανδική ασθένεια", λόγω των αγώνων της Ολλανδίας με τον υπερβολικό πλούτο, τον πληθωρισμό και την ανεργία μετά την ανακάλυψη και την ανάπτυξη του κοιτάσματος φυσικού αερίου Groningen τη δεκαετία του 1960.Για τον Ντεβετσίογλου, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος η "ολλανδική νόσος" να πλήξει τη Σομαλία, εάν δεν ληφθούν οι κατάλληλες προφυλάξεις. "Η σομαλική οικονομία βασίζεται στη γεωργία και την κτηνοτροφία", δήλωσε. "Ως εκ τούτου, μια πιθανή ξαφνική αύξηση των εσόδων από υδρογονάνθρακες θα μπορούσε να αποδυναμώσει αυτούς τους τομείς και να επηρεάσει αρνητικά την οικονομία".Ο Ντεβετσίογλου προειδοποίησε επίσης ότι η ανακάλυψη ενεργειακών πόρων στη Σομαλία θα μπορούσε να περιπλέξει τις σχέσεις Μογκαντίσου-Χαργκίζας."Ο πλούτος της Σομαλίας σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο θα μπορούσε να αυξήσει την επιθυμία της Χαργκίζας να διεκδικήσει μερίδιο από αυτούς τους πόρους", υποστήριξε. "Αυτό θα ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στις διαπραγματεύσεις μεταξύ τους, ανάλογα με τη θέση των αποθεμάτων που θα ανακαλυφθούν".Παρ' όλα αυτά, ο Ντεβετσίογλου έθεσε μια θετική νότα, επισημαίνοντας το παράδειγμα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και του Κατάρ. "Με τη μακρά ακτογραμμή της και τον συνεχώς αναπτυσσόμενο καλά μορφωμένο πληθυσμό της, η Σομαλία έχει τη δυνατότητα να γίνει το οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο της Αφρικής… Εάν το Μογκαντίσου καταφέρει να διαχειριστεί αυτούς τους πόρους, θα μπορούσε να προωθήσει την οικονομική ανάπτυξη και να ενισχύσει τις σχέσεις της με την Αιθιοπία".Πέρα από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριοΓια την Τουρκία, το ερευνητικό έργο του Oruc Reis μπορεί να έχει μικρότερη σημασία από την αυξανόμενη εμπλοκή της στο Κέρας της Αφρικής. Ένας κίνδυνος είναι το ενδεχόμενο να εκτροχιάσει τις προσπάθειες του υπουργού Εξωτερικών Φιντάν να μεσολαβήσει στη διαμάχη μεταξύ Σομαλίας και Αιθιοπίας σχετικά με το μνημόνιο της τελευταίας με τη Σομαλιλάνδη. Η Άγκυρα έχει μεσολαβήσει σε δύο γύρους συνομιλιών μεταξύ της Αντίς Αμπέμπα και του Μογκαντίσου φέτος, ενώ ένας ακόμη γύρος αναμένεται πριν από το τέλος του 2024.Σύμφωνα με τον Μάθιου Γκότελαντ, αναλυτή και ιστορικό και συνεργάτη του Centre for African Conflict and Development, ενός ερευνητικού κέντρου στο Λονδίνο, οι δραστηριότητες της Τουρκίας θα μπορούσαν να την παρασύρουν σε σύγκρουση με τη Σομαλιλάνδη, ακόμη και με την Κένυα, η οποία έχει επίσης διαμάχη για τα θαλάσσια σύνορα με τη Σομαλία.Ο Γκότελαντ δήλωσε στο Al-Monitor: "Μέχρι στιγμής η Τουρκία έχει αποκομίσει μόνο οφέλη και είναι έτοιμη να επεκτείνει τις δραστηριότητές της. Και σε περίπτωση ενός αιθιοπικο-σομαλικού πολέμου δι' αντιπροσώπων, οι πιθανότητες είναι ότι οι ναυτικές επιχειρήσεις θα είναι πολύ περιορισμένες και το ίδιο θα συμβεί και με την έκθεση της Τουρκίας από αυτή την άποψη".Ιστορικό και πρόσφατο πλαίσιοΗ Τουρκία άνοιξε τη μεγαλύτερη στρατιωτική εκπαιδευτική της εγκατάσταση στο εξωτερικό, την TURKSOM, στο Μογκαντίσου το 2017. Από τότε, ο τουρκικός στρατός έχει αποφοιτήσει περισσότερους από 400 αξιωματικούς και 400 υπαξιωματικούς και έχει εκπαιδεύσει το ισοδύναμο 10 ταγμάτων πεζικού.Σύμφωνα με τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, αρκετές εκατοντάδες Σομαλοί στρατιώτες έχουν επίσης λάβει πρόσθετη εκπαίδευση κομάντος και μη επανδρωμένων αεροσκαφών στην Τουρκία, η οποία τους βοήθησε να γίνουν πιο επιτυχημένοι στον αγώνα κατά της μαχητικής τζιχαντιστικής ομάδας Al-Shabaab τα τελευταία δύο χρόνια.Στο πολιτικό μέτωπο, η Διπλωματική Ακαδημία του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών έχει εκπαιδεύσει περισσότερους από 80 Σομαλούς διπλωμάτες τα τελευταία 15 χρόνια, σύμφωνα με το πρακτορείο Anadolu. Εν τω μεταξύ, η Τουρκική Υπηρεσία Συνεργασίας και Συντονισμού (TIKA) έχει πραγματοποιήσει 150 έργα αναπτυξιακής βοήθειας από το 2011.Νωρίτερα φέτος, η Σομαλία εξελέγη σε μία από τις θέσεις των μη μόνιμων μελών στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, για πρώτη φορά από τη δεκαετία του 1970, σύμφωνα με το BBC. Πηγή: Al Monitor

The post Η αποστολή για έρευνες υδρογονανθράκων της Τουρκίας στη Σομαλία επεκτείνει την επιρροή της στην Αφρική-Al Monitor appeared first on Militaire.gr.