Η δύναμη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης να επηρεάζουν τις πολιτικές απόψεις και τα γεωπολιτικά ζητήματα

05:20 22/9/2024 - Πηγή: militaire

Η σχέση μεταξύ των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της πολιτικής δεν είναι καινούργια, αλλά η άνοδος πλατφορμών όπως το TikTok, το X και το Instagram έχει μεγεθύνει τον αντίκτυπό τους.Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν μεταμορφώσει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι ασχολούνται με την πολιτική και τα γεωπολιτικά ζητήματα. Πλατφόρμες όπως το TikTok, το X και το Instagram έχουν αναδειχθεί σε κρίσιμες “αρένες” όπου εκτυλίσσονται πολιτικές συζητήσεις, διαμορφώνονται

ιδεολογίες και παγκόσμια ζητήματα. Η συντομία του περιεχομένου, η ευκολία πρόσβασης και η οπτική ελκυστικότητα έχουν επιτρέψει σε αυτές τις πλατφόρμες να προσεγγίσουν εκατομμύρια, αν όχι δισεκατομμύρια, χρήστες παγκοσμίως, αλλάζοντας τις παραδοσιακές μεθόδους πολιτικής εμπλοκής. Το παρόν άρθρο διερευνά τον τρόπο με τον οποίο οι πλατφόρμες αυτές επηρεάζουν τις πολιτικές απόψεις και διαμορφώνουν τις αντιλήψεις των γεωπολιτικών γεγονότων, με έμφαση στη δυναμική που τους επιτρέπει να έχουν τόσο εκτεταμένες επιπτώσεις.Η σχέση μεταξύ των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της πολιτικής δεν είναι καινούργια, αλλά η άνοδος πλατφορμών όπως το TikTok, το X και το Instagram έχει μεγεθύνει τον αντίκτυπό τους. Η ταχύτητα με την οποία κυκλοφορεί το περιεχόμενο, η ικανότητα δημιουργίας κινημάτων και ο δημοκρατικός χαρακτήρας αυτών των πλατφορμών έχουν συμβάλει στη δύναμή τους.Η ψηφιακή εποχή και η κατανάλωση πολιτικών πληροφοριώνΟ πολιτικός διάλογος δεν περιορίζεται πλέον στα συμβατικά μέσα ενημέρωσης, όπως οι εφημερίδες, η τηλεόραση ή το ραδιόφωνο. Η άνοδος των πλατφορμών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχει διευρύνει το εύρος και τη φύση του πολιτικού διαλόγου, εκδημοκρατίζοντας την πρόσβαση στην πληροφόρηση, ενώ ταυτόχρονα την κατακερματίζει. Ενώ τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης ήταν ρυθμισμένα και συχνά υποβάλλονταν σε αυστηρές συντακτικές κατευθυντήριες γραμμές, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι σε μεγάλο βαθμό αποκεντρωμένα, επιτρέποντας σε οποιονδήποτε να μοιράζεται περιεχόμενο, μερικές φορές χωρίς έλεγχο της ακρίβειας ή της αυθεντικότητας (Zhuravskaya, Petrova, & Enikolopov, 2020).Ένα καθοριστικό χαρακτηριστικό των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι η χρήση αλγορίθμων για την προσαρμογή του περιεχομένου σε μεμονωμένους χρήστες με βάση τις προτιμήσεις και τις προηγούμενες δεσμεύσεις τους. Αυτή η εξατομίκευση του περιεχομένου έχει σημαντικές επιπτώσεις στην πολιτική δέσμευση. Με την επιλεκτική επιμέλεια του περιεχομένου, οι αλγόριθμοι συχνά δημιουργούν «θαλάμους» όπου οι χρήστες εκτίθενται επανειλημμένα σε παρόμοιες απόψεις, περιορίζοντας την έκθεση σε διαφορετικές πολιτικές προοπτικές (Cinelli et al., 2021). Ως αποτέλεσμα, οι πολιτικές απόψεις πολώνονται και η επίτευξη συναίνεσης σε γεωπολιτικά ζητήματα γίνεται δυσκολότερη.Επιπλέον, η μορφή αυτών των πλατφορμών, που χαρακτηρίζεται από συντομία και έμφαση στο οπτικό περιεχόμενο, ενθαρρύνει την κατανάλωση πληροφοριών, οι οποίες συχνά είναι υπεραπλουστευμένες ή εντυπωσιοθηρικές. Αυτό μπορεί να διαστρεβλώσει πολύπλοκα γεωπολιτικά ζητήματα, μειώνοντάς τα σε εύπεπτες αφηγήσεις που μπορεί να μην αποτυπώνουν τις αποχρώσεις της πολιτικής του πραγματικού κόσμου.TikTok: Τάσεις και πολιτική κινητοποίησηΤο TikTok, μια πλατφόρμα διαμοιρασμού βίντεο με περισσότερους από ένα δισεκατομμύριο ενεργούς χρήστες, εξελίχθηκε γρήγορα από ένα μέσο κυρίως ψυχαγωγίας σε ένα μέσο με σημαντικό πολιτικό αντίκτυπο (Abidin, 2020). Το καθοριστικό χαρακτηριστικό του, το βίντεο μικρής διάρκειας, επιτρέπει στους χρήστες να δημιουργούν και να μοιράζονται περιεχόμενο γρήγορα, καθιστώντας το ένα ισχυρό εργαλείο για την πολιτική επικοινωνία.Ο αλγόριθμος του TikTok είναι πασίγνωστος για την προώθηση περιεχομένου που είναι ελκυστικό και πιθανό να δημιουργήσει αλληλεπιδράσεις, όπως likes, shares και σχόλια. Ως αποτέλεσμα, τα πολιτικά βίντεο έχουν τη δυνατότητα να γίνουν viral και να φτάσουν σε εκατομμύρια χρήστες μέσα σε λίγες ώρες. Κατά τη διάρκεια των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ το 2020, οι χρήστες του TikTok κινητοποιήθηκαν μαζικά για να δημιουργήσουν και να μοιραστούν βίντεο που υποστήριζαν τους υποψήφιους που προτιμούσαν, τονίζοντας βασικά ζητήματα όπως η φυλετική δικαιοσύνη, η υγειονομική περίθαλψη και η κλιματική αλλαγή (Herrman, 2020). Ομοίως, το TikTok έχει χρησιμοποιηθεί για την ευαισθητοποίηση σχετικά με διεθνή ζητήματα, όπως η ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση και οι διαδηλώσεις στο Χονγκ Κονγκ. Η ικανότητα να συνδυάζεται με τέτοιο τρόπο η οπτική αφήγηση με τα πολιτικά μηνύματα έχει επαναπροσδιορίσει τον πολιτικό ακτιβισμό, καθιστώντας τον πιο προσιτό στις νεότερες γενιές που κυριαρχούν στη βάση χρηστών της πλατφόρμας.Ο ρόλος του TikTok στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης συνδέεται στενά με τον viral χαρακτήρα του περιεχομένου του. Οι ιογενείς τάσεις, οι οποίες συχνά καθοδηγούνται από influencers ή χαρισματικούς δημιουργούς περιεχομένου, μπορούν να αλλάξουν τον δημόσιο διάλογο σχεδόν εν μία νυκτί. Αυτή η δυναμική είναι ιδιαίτερα σημαντική όταν πρόκειται για γεωπολιτικά ζητήματα. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία το 2022, τα βίντεο του TikTok που απεικόνιζαν τη σύγκρουση συγκέντρωσαν εκατομμύρια προβολές. Πολλά από αυτά τα βίντεο ήταν προσωπικές αφηγήσεις πολιτών στην Ουκρανία, παρέχοντας μια συναισθηματική και άμεση προοπτική που ήταν δύσκολο να αναπαραχθεί από τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης (Moloney, 2022). Ενώ αυτή η επιτόπια προοπτική είναι ανεκτίμητη, εγείρει επίσης ερωτήματα σχετικά με την αυθεντικότητα των πληροφοριών και την πιθανότητα παραπληροφόρησης, καθώς καθίσταται δύσκολο να επαληθευτεί η ακρίβεια τέτοιων βίντεο σε πραγματικό χρόνο.X: Μια παγκόσμια σκηνή για τον πολιτικό διάλογοΤο X, που μετονομάστηκε από το Twitter, αποτελεί εδώ και πολύ καιρό μια εξέχουσα πλατφόρμα πολιτικής συζήτησης. Γνωστό για τη συντομία του, που αρχικά περιοριζόταν σε 140 χαρακτήρες ανά ανάρτηση, το X έχει προωθήσει τη συνοπτική, άμεση επικοινωνία, ένα χαρακτηριστικό που βρίσκει απήχηση στον ταχέως εξελισσόμενο κόσμο της πολιτικής. Κυβερνητικοί αξιωματούχοι, ακτιβιστές, δημοσιογράφοι και πολίτες χρησιμοποιούν την πλατφόρμα για να συζητήσουν τα τρέχοντα γεγονότα, καθιστώντας το X μια παγκόσμια σκηνή για πολιτικό διάλογο σε πραγματικό χρόνο (Jackson & Foucault Welles, 2015). Ειδικότερα, πολιτικοί ηγέτες όπως ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχουν αξιοποιήσει το μοντέλο άμεσης επικοινωνίας της πλατφόρμας με το κοινό για να παρακάμψουν τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης και να επικοινωνήσουν τα μηνύματά τους χωρίς διαμεσολάβηση.Η μοναδική πτυχή του Χ είναι η ικανότητά του να πυροδοτεί άμεσες και ευρείες αντιδράσεις σε πολιτικά γεγονότα. Η πλατφόρμα έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην οργάνωση πολιτικών κινημάτων και διαμαρτυριών. Η Αραβική Άνοιξη το 2010-2011 αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα του ρόλου του Χ στη διευκόλυνση της πολιτικής αλλαγής. Κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων σε όλη τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, το X επέτρεψε στους ακτιβιστές να συντονιστούν και να μοιραστούν ζωντανές ενημερώσεις, κινητοποιώντας τη διεθνή υποστήριξη για τον σκοπό τους (Tufekci & Wilson, 2012). Πιο πρόσφατα, το κίνημα Black Lives Matter (BLM) απέκτησε παγκόσμια απήχηση μέσω viral hashtags όπως το #BLM, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για την ευαισθητοποίηση και την οργάνωση διαμαρτυριών παγκοσμίως μετά τη δολοφονία του George Floyd το 2020 (Ince, Rojas, & Davis, 2017).Παρά τις δυνατότητές του να προάγει τη δημοκρατική συμμετοχή, το Χ ενέχει επίσης κινδύνους για τον τεκμηριωμένο πολιτικό διάλογο. Το όριο χαρακτήρων της πλατφόρμας οδηγεί συχνά σε υπεραπλούστευση, μειώνοντας τις διαφοροποιημένες πολιτικές συζητήσεις σε ηχητικά αποσπάσματα. Αυτή η συντομία, σε συνδυασμό με τον ιογενή χαρακτήρα της πλατφόρμας, επιτρέπει την ταχεία εξάπλωση της παραπληροφόρησης, καθώς οι χρήστες τείνουν να μοιράζονται περιεχόμενο χωρίς να επαληθεύουν την ακρίβειά του (Pennycook & Rand, 2018). Το φαινόμενο αυτό ήταν ιδιαίτερα εμφανές κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, όταν η παραπληροφόρηση σχετικά με τον ιό και τα εμβόλια πολλαπλασιάστηκε στο Χ, επηρεάζοντας την κοινή γνώμη και ακόμη και τις κυβερνητικές αντιδράσεις στην υγειονομική κρίση (Cinelli et al., 2020).Instagram: Οπτική αφήγηση και πολιτική επιρροήΤο Instagram, πρωτίστως μια πλατφόρμα κοινής χρήσης φωτογραφιών, έχει επίσης γίνει ένας χώρος με επιρροή για τον πολιτικό διάλογο. Με περισσότερους από ένα δισεκατομμύριο ενεργούς χρήστες, η οπτικοκεντρική προσέγγιση του Instagram στην επικοινωνία έχει αποδειχθεί αποτελεσματική στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης, ιδίως μεταξύ των νεότερων δημογραφικών ομάδων (Highfield & Leaver, 2016). Τόσο οι πολιτικοί υποψήφιοι όσο και οι ακτιβιστές έχουν αξιοποιήσει την ικανότητα του Instagram να παρουσιάζουν οπτικά συναρπαστικές αφηγήσεις που έχουν συναισθηματική απήχηση στους χρήστες, η οποία μπορεί να είναι πιο πειστική από την επικοινωνία που βασίζεται σε κείμενο.Ένα καθοριστικό χαρακτηριστικό της πολιτικής επιρροής του Instagram είναι η άνοδος των «infographics» που μεταφέρουν πληροφορίες σχετικά με πολιτικά ζητήματα, πολιτικές και παγκόσμια γεγονότα. Αυτά τα infographics είναι συχνά σχεδιασμένα για να απλοποιούν πολύπλοκα θέματα, καθιστώντας τα πιο εύπεπτα για τους χρήστες που μπορεί να μην ασχολούνται βαθιά με την πολιτική. Κατά τη διάρκεια των αμερικανικών εκλογών του 2020 και των παγκόσμιων διαμαρτυριών που ακολούθησαν τον θάνατο του Τζορτζ Φλόιντ, τα infographics του Instagram έπαιξαν βασικό ρόλο στη διάδοση της ευαισθητοποίησης σχετικά με τον συστημικό ρατσισμό, την καταστολή των ψηφοφόρων και την αστυνομική βία (Clark, 2020). Η δυνατότητα διαμοιρασμού αυτών των αναρτήσεων επιτρέπει την ταχεία διάδοση των πολιτικών μηνυμάτων, φτάνοντας σε χρήστες που διαφορετικά δεν θα μπορούσαν να ασχοληθούν με τέτοια θέματα.Οι influencers του Instagram ασκούν επίσης σημαντική δύναμη στη διαμόρφωση πολιτικών απόψεων. Αυτοί οι χρήστες, οι οποίοι συχνά έχουν εκατομμύρια οπαδούς, μπορούν να επηρεάσουν την κοινή γνώμη υποστηρίζοντας πολιτικούς υποψηφίους, πολιτικές ή κοινωνικά κινήματα. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια των εκλογών του 2020, αρκετοί influencers υψηλού προφίλ χρησιμοποίησαν τις πλατφόρμες τους για να ενθαρρύνουν την εγγραφή και τη συμμετοχή των ψηφοφόρων, ιδίως μεταξύ των νεότερων ψηφοφόρων, οι οποίοι είναι συνήθως λιγότερο πιθανό να ψηφίσουν (Bond, Fariss, Jones, Kramer, Marlow, Settle, & Fowler, 2012). Η εμβέλεια και ο αντίκτυπος αυτών των επιρροών ενισχύονται από τον αλγόριθμο του Instagram, ο οποίος προωθεί περιεχόμενο με βάση τη δέσμευση των χρηστών, διασφαλίζοντας ότι οι πολιτικά φορτισμένες αναρτήσεις βλέπονται από μεγάλο κοινό.Ωστόσο, όπως το TikTok και το X, το Instagram δεν είναι απρόσβλητο από τη διάδοση της παραπληροφόρησης. Η εξάρτηση της πλατφόρμας από το οπτικό περιεχόμενο σημαίνει ότι παραπλανητικές εικόνες και βίντεο μπορούν να γίνουν viral, συχνά χωρίς το κατάλληλο πλαίσιο ή επαλήθευση. Αυτό ήταν εμφανές κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, όπου οι θεωρίες συνωμοσίας και οι ψευδείς ισχυρισμοί σχετικά με τον ιό και τα εμβόλια εξαπλώθηκαν ταχύτατα μέσω ιστοριών και αναρτήσεων στο Instagram, επηρεάζοντας την αντίληψη και τη συμπεριφορά του κοινού (Cinelli et al., 2020).Παραπληροφόρηση και “θάλαμοι ηχούς”Μία από τις σημαντικότερες ανησυχίες που περιβάλλουν την πολιτική χρήση των πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης, όπως το TikTok, το X και το Instagram, είναι η επικράτηση της παραπληροφόρησης. Η ευκολία με την οποία μπορούν να διαδοθούν ψευδείς πληροφορίες σε αυτές τις πλατφόρμες επιδεινώνεται από τον αλγοριθμικό σχεδιασμό τους, ο οποίος δίνει προτεραιότητα στη δέσμευση έναντι της ακρίβειας. Καθώς οι χρήστες αλληλεπιδρούν με περιεχόμενο που ευθυγραμμίζεται με τις προϋπάρχουσες πεποιθήσεις τους, απομονώνονται όλο και περισσότερο σε «θαλάμους ηχούς», όπου σπάνια συναντώνται διαφορετικές απόψεις. Αυτή η πόλωση μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για τον δημοκρατικό διάλογο, καθώς τα άτομα γίνονται λιγότερο ανοιχτά στον συμβιβασμό ή στην κατανόηση αντίθετων προοπτικών (Törnberg, 2018).Έρευνες έχουν δείξει ότι η παραπληροφόρηση διαδίδεται ταχύτερα και ευρύτερα από ό,τι οι ακριβείς πληροφορίες στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, συχνά επειδή είναι πιο εντυπωσιακή ή συναισθηματικά φορτισμένη (Vosoughi, Roy, & Aral, 2018). Το φαινόμενο αυτό ήταν ιδιαίτερα εμφανές κατά τη διάρκεια των προεδρικών εκλογών του 2016 στις ΗΠΑ, όπου ψευδείς ιστορίες για τους υποψηφίους κοινοποιήθηκαν εκατομμύρια φορές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, επηρεάζοντας την αντίληψη του κοινού και, ενδεχομένως, το αποτέλεσμα των εκλογών (Allcott & Gentzkow, 2017). Η ευκολία με την οποία διαδίδεται η παραπληροφόρηση στο TikTok, το X και το Instagram αποτελεί σημαντική πρόκληση για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τις εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης, καθώς παλεύουν με το πώς να εξισορροπήσουν την ελευθερία του λόγου με την ανάγκη προστασίας της ακεραιότητας του πολιτικού λόγου.Οι πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης όπως το TikTok, το X και το Instagram έχουν αναμφισβήτητα αναδιαμορφώσει το τοπίο της πολιτικής δέσμευσης και του γεωπολιτικού λόγου. Η ικανότητά τους να διαδίδουν γρήγορα πληροφορίες, να προωθούν κινήματα και να δημιουργούν θαλάμους απήχησης τις έχει καταστήσει ισχυρά εργαλεία τόσο για την πολιτική κινητοποίηση όσο και για τη χειραγώγηση. Ενώ αυτές οι πλατφόρμες έχουν εκδημοκρατίσει την πρόσβαση στην πολιτική πληροφόρηση και έχουν επιτρέψει σε περιθωριοποιημένες φωνές να ακουστούν, έχουν επίσης συμβάλει στη διάδοση της παραπληροφόρησης και της πολιτικής πόλωσης. Καθώς αυτές οι πλατφόρμες συνεχίζουν να εξελίσσονται, η πρόκληση θα είναι να βρεθούν τρόποι για την αξιοποίηση του δυναμικού τους για θετική πολιτική δέσμευση, με ταυτόχρονο μετριασμό των κινδύνων που συνδέονται με τη χρήση τους.Πηγή: Modern Diplomacy

The post Η δύναμη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης να επηρεάζουν τις πολιτικές απόψεις και τα γεωπολιτικά ζητήματα appeared first on Militaire.gr.