Η Ελληνίδα κατάσκοπος το 1821

06:05 25/3/2023 - Πηγή: militaire

Γράφει ο Δημήτρης  Σταυρόπουλος

Οι γυναίκες, παρά τους αυστηρούς κοινωνικούς περιορισμούς και κανόνες της εποχής, άφησαν το δικό τους ηρωικό «αποτύπωμα» στην Επανάσταση του 1821.

Αν στην μνήμη όλων έχουν αποτυπωθεί οι μορφές της επιβλητικής Λασκαρίνας Πινότση, γνωστή ως Μπουμπουλίνα από το όνομα του δεύτερου συζύγου της, Δημήτρη Μπούμπουλη, και της γοητευτικής, πολυτάλαντης Μαντώς Μαυρογένους, υπάρχουν αδιάψευστα στοιχεία και μαρτυρίες που πιστοποιούν ότι οι Ελληνίδες είχαν ουσιαστική, πολύπλευρη,

συμβολή στον Αγώνα της Ανεξαρτησίας.

Άλλες πολέμησαν γενναία, άλλες συνέβαλαν με την περιουσία τους στην αγορά πλοίων και όπλων, αλλά και στην τροφοδοσία εκείνων που πολεμούσαν και οι περισσότερες στήριξαν τα σπίτια και τις οικογένειες τους, όσο οι άνδρες αγωνίζονταν να διώξουν τους Οθωμανούς!

Η ΚΑΤΑΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΦΙΛΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ

Η Μαριγώ  Ζαραφοπούλα ήταν μια πραγματική ( και άγνωστη) ηρωίδα.

Τα έδωσε όλα για την ελευθερία, σκότωσαν την αδελφό της, σκόρπισε την περιουσία της, κινδύνεψε, φυλακίστηκε, έγινε κατάσκοπος αποσπώντας  καίρια μυστικά και στο τέλος, όχι μόνο δεν αναγνωρίστηκε η συμβολή και η προσφορά της, αλλά πέθανε ξεχασμένη, αβοήθητη, κυριολεκτικά από πείνα!

Υπήρξε μια γυναίκα ξεχωριστή, από τις λίγες που μυήθηκαν την Φιλική Εταιρία στις αρχές του 1821.
Γεννήθηκε στα Ταταύλα της Κωνσταντινούπολης κι εκεί άρχισε κι η δράση τόσο η δική της, όσο και του αδελφού της Χατζή-Βασίλη Σαράφη, προτού ο Ασημάκης Θεοδώρου προδώσει τα μυστικά της οργάνωσης στις οθωμανικές αρχές.
Ανέλαβε, χρησιμοποιώντας τις γνωριμίες της με διάφορους αξιωματούχους, να πληροφορηθεί λεπτομέρειες για το συμβάν, κι έφερε σε πέρας την αποστολή της με απόλυτη επιτυχία.
Την Μαριγώ, χρησιμοποίησαν πολλές φορές για τη μεταφορά πολύτιμων εγγράφων.

 Και ήταν πολλές οι φορές, που έδωσε χρήματα στην Εταιρία της Πόλης, πήρε μυστικά απ’ τους τούρκους και τα εφερε στους Φιλικούς, έσωσε πατριώτες απ’ την προδοσία του Ασημάκη και φυγάδευσε στελέχη του αγώνα σε στιγμές κινδύνου, όπως βεβαιώνουν οι Π. Μαυρομιχάλης και Δημ. Ορλώφ (ήταν υπεύθυνη για την απόδραση των γιων του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, που είχαν αιχμαλωτισθεί).
Συνεργάστηκε με τον Περραιβό, τον Παπαφλέσσα, το Χρυσοσπάθη και τον Αγγαλόπουλο.
Όταν αποκαλύφθηκε η συμμετοχή της στη Φιλική Εταιρεία, συνελήφθη, φυλακίστηκε και εξορίστηκε, ενώ ο αδελφός της καρατομήθηκε στις 23 Απριλίου 1823.
Μετά από απίστευτες ταλαιπωρίες, κατάφερε να φτάσει στην Ύδρα, φέρνοντας μαζί της μεγάλο χρηματικό ποσό, το οποίο διέθεσε για τις ανάγκες της Επανάστασης.

Έπειτα πήγε στην Πελοπόννησο, όπου χρησιμοποιήθηκε από τους Κολοκοτρώνη και Υψηλάντη ως κατάσκοπος εντός της Τριπολιτσάς και του Ναυπλίου.
Τα επόμενα χρόνια, χρηματοδότησε την εκστρατεία του Φαβιέρου στην Κάρυστο καθώς και την αντίστοιχη του Χατζημιχάλη Νταλιάνη στην Κρήτη.

Μεσούσης της Επανάστασης, παντρεύτηκε τον αξιωματικό Γεώργιο ή Θεόδωρο Στεφάνου, ο οποίος σκοτώθηκε μαχόμενος, κι απόκτησε μαζί του δύο παιδιά.

Η ΑΓΝΩΣΤΗ ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ

Σύμφωνα με το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, μετά την έναρξη της Επανάστασης παρέμεινε στην Κωνσταντινούπολη, παρά τα βίαια επεισόδια που ξέσπασαν.

 Εργάστηκε με παραδειγματικό πατριωτικό ζήλο, διασώζοντας πολλούς ομήρους και παραλίγο να φυλακιστεί η ίδια. 

Διέφυγε τον Μάιο του 1821. 

Κατά τη διάρκεια του Αγώνα, ενήργησε ως κατάσκοπος σε πολιορκούμενα από τους Έλληνες φρούρια και πόλεις, προκειμένου να συλλέξει πληροφορίες αλλά και να παραδώσει σημαντικά έγγραφα, με σκοπό την απελευθέρωση αιχμαλώτων.

Διέθεσε την περιουσία της για την περίθαλψη τραυματιών και ασθενών και για την αγορά πολεμοφοδίων και τροφίμων για τον στρατό. 

Η ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ

Τη δράση της πιστοποιούν γνωστοί οπλαρχηγοί:

«Οἱ ὑποφαινόμενοι […] πιστοποιοῦμεν ἐν γνώσει καὶ μὲ πλήρη πεποίθησιν ὅτι ἡ κ. Μαριγὼ Ζαραφοπούλα, ἀδελφὴ τοῦ Χατζῆ-Βασίλη ἐκ Ταταούλων τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τοῦ καὶ ὑπὲρ τοῦ ἑλληνικοῦ ἀγῶνος καρατομηθέντος παρὰ τῆς Οθωμανικῆς ἐξουσίας, σύζυγος δὲ τοῦ φονευθέντος Ταγματάρχου τοῦ Πεζικοῦ Στεφάνου, διὰ τῶν ὁποίων εἴχεν ἐν Κων/λει ἰσχυρῶν μέσων καὶ δι’ ἰδίων αὐτῆς χρημάτων συνετέλεσε εἰς την δραπέτευσιν τῶν Ἀοιδίμων υἱῶν τοῦ ἀξιοδέβαστου γέροντος Π. Μαυρομιχάλη κρατουμένων παρά τῆς Ὀθωμανικῆς ἐξουσίας ἐν Κων/λει καὶ διὰ τὴν αὐτὴν αἰτίαν κατατρεχθεῖσα παρὰ της ἐξουσίας.

 Διεσώθη εἰς Βλαχομπογδανίαν μετὰ πολλοὺς κινδύνους καὶ εξοδα.

Ἐκείθεν μετέβη εἰς Ὕδραν κατὰ τὸ πρῶτον ἔτος τῆς ἐπαναστάσεως ὅπου λαβοῦσα παρὰ τοῦ πατρός της ἱκανὴν χρηματικὴν ποσότητα μετέβη εἰς τὴν Τριπολιτζὰν πολιορκουμένην τότε παρὰ τῶν ἑλληνικῶν στρατευμάτων καὶ ἐστάλη παρὰ τῶν ἀοιδίμων ἀρχηγῶν Θ. Κολοκοτρώνη καὶ Δ. Ὑψηλάντη καὶ λοιπῶν ἐντὸς τῆς πόλεως καὶ νὰ ἐγχειρίση οὐσιώδη ἐγγραφα, ἐκπλήρωνε δὲ θαμασίως τὸν σκοπὸν τῆς ἀποστολῆς της τουθ’ αὐτὸ ἔκαμε, καὶ εἰς τὴν πολιορκίας τοῦ Ναυπλίου.

 Κατὰ δὲ τὴν ἐποχὴν τῆς εἰσβολῆς τῶν Αίγυπτίων ἐν τῇ Πελοποννήσῳ ἐστάλη ὑπὸ τῶν διαφόρων ἐπισήμων ὁπλαρχηγῶν εἰς διάφορα μέρη κρατούμενα ὑπὸ τοῦ ἐχθροῦ, διὰ τὸν αὐτὸν σκοπὸν ἔδωσε καὶ ἔλαβε γράμματα ἐκ τῶν πολιορκουμένων μερὼν καί ἐξεπλήρωσε ἀκριβῶς τὀν σκοπόν τῆς ἀποστολῆς της.

 Εἰς ἔνδειξιν τούτων ἁπάντων ἀποφαινόμεθα τῇ 20 Νοεμβρίου 1843 ἐν Ἀθήναις. Π. Νοταράς, Χατζή Χρήστος, Γ. Αγαλλόπουλος, Π. Μαυρομιχάλης, Χατζή Μιχάλης, Νικήτας Σταματελόπουλος, Ιάκωβος Κούμης, Νικ. Γριτζώτης».

ΤΗΝ ΛΗΣΜΟΝΗΣΑΝ ΟΛΟΙ

Η Ζαραφοπούλα δε λύγισε ούτε από τη αγχόνη του αδελφού, ούτε από τον άδικο χαμό του συζύγου της και συνέχισε τη δράση της, ώσπου τέλειωσε η σκλαβιά και μαζί κι η μεγάλη της περιουσία.

 Μόνη πια με τα δυο ανήλικα παιδιά της, συνέχισε τη ζωή της σαν όλους τους απλούς ανθρώπους, μα τα χρόνια που ακολουθούν είναι δύσκολα.

 Οι στερήσεις και οι ταλαιπωρίες τη γονατίζουν κι η αδιαφορία του κράτους την πληγώνει θανάσιμα.

 Οι επιτήδειοι προβάλλουν τίτλους για ηρωισμούς που δεν έκαναν και παίρνουν αποζημιώσεις και συντάξεις κι οι πραγματικοί αγωνιστές παραγκωνίζονται και ζητιανεύουν.
Πολλές φορές ζήτησε μια συνταξούλα, ένα κάτι ελάχιστο για να μπορέσει να σταθεί στην ζωή, αυτή και τα παιδιά της, μα αφέθηκε να πεθάνει σε έσχατη ένδεια χωρίς ν’ αξιωθεί μιας ελάχιστης αμοιβής για τις θυσίες που έκανε.
Κι ας είχε προσκομίσει στην εξεταστική επιτροπή τέσσερα πιστοποιητικά των Κολοκοτρώνη, Χατζηχρήστου, Νικηταρά που βεβαίωναν την δράση της.
Αυτά ευτυχώς σώθηκαν για να μάθουμε κι εμείς λίγα πράγματα από την ζωή της. Αλλιώς θα έμενε κι αυτή άγνωστη.
Πέθανε άπορη μετά το 1865 (έτος κατά το οποίο αιτήθηκε σύνταξη από την Επιτροπή Εκδουλεύσεων).

Πηγή

Ελλάς 2021

The post Η Ελληνίδα κατάσκοπος το 1821 appeared first on Militaire.gr.