Η Πολιτική της Β. Κορέας υπό το πρίσμα της Ρεαλιστικής Σχολής- Ηλίας Ηλιόπουλος

05:25 7/12/2024 - Πηγή: militaire

Γράφει ο

Ηλίας Ηλιόπουλος*

Κατά την εύστοχη παρατήρηση δύο διακεκριμένων Δυτικών ερευνητών, «είναι αδύνατον να γνωρίζομε πώς να αντιμετωπίσομε καλλίτερα την Βόρειο Κορέα χωρίς να έχομε μίαν ιδέα για το τι θέλει η Β. Κορέα και γιατί κάνει ό,τι κάνει» (Nye & Welch, 2017, σ. 234).

Στο παρόν θα επιχειρηθεί μία νηφάλια και αποϊδεολογικοποιημένη ανάλυση της εξωτερικής πολιτικής της Βορείου Κορέας (ήτοι της «Λαοκρατικής Λαϊκής

Δημοκρατίας της Κορέας» / Democratic People’s Republic of Korea,  όπως είναι η επίσημη ονομασία του εν λόγω κράτους), επί των ημερών του Kim Jong-un,  επί τη βάσει των αρχών και θεωρημάτων της Σχολής του Πολιτικού Ρεαλισμού και Νεο-Ρεαλισμού στις Διεθνείς Σχέσεις (Morgenthau, 1948 & 1951, Waltz, 1959 & 1979, Keohane, 1986).

Θα δειχθεί δε ότι, εν αντιθέσει προς όσα διασαλπίζουν τα συστημικά Μέσα Μαζικής Επιρροής, οι Δεξαμενές Σκέψεως και οι λοιποί Ιδεολογικοί Μηχανισμοί της Υπερεθνικής Ελίτ  –  τόσον της οιονεί Ηγεμονικής Πλανητικής Δυνάμεως ΗΠΑ όσον και των επικουρικών της Δευτερευουσών Περιφερειακών Δυνάμεων  –  ο Kim Jong-un δρα ως ορθολογικός παίκτης του διεθνούς συστήματος και κινείται έχων ως αφετηρία, πυξίδα και γνώμονα των ενεργειών του τις θεμελιώδεις αρχές του Πολιτικού Ρεαλισμού, ήτοι: Αυτοβοήθεια, Επιβίωση, Αποτροπή και εμπιστοσύνη στις ίδιες Δυνατότητες αντί των Προθέσεων των άλλων (Capabilities instead of Intentions).

Για να σχηματίσομε μίαν πληρέστερη και ακριβέστερη εικόνα για το σύστημα εξουσίας και τον τρόπο διακυβερνήσεως της Βορείου Κορέας επί των ημερών του Kim Jong-un και, κατ’ επέκτασιν, για την εξωτερική πολιτική του καθεστώτος, οφείλομε να συνεκτιμήσομε, έστω και επί τροχάδην, τις περιόδους των δύο προηγηθέντων δεσποτών αυτής της ιδιότυπης ασιατικής κομμουνιστικής δυναστείας, δηλαδή του Kim Il-sung και του Kim Jong-il (Hongkoo, 1999).

Η – έστω και εν τάχει – συνεξέταση του πολιτικού (και πολιτισμικού) φαινομένου των «Τριών Κιμ» οδηγεί σε ορισμένα, απροσδόκητα ίσως, συμπεράσματα, τα οποία δεν παρουσιάζουν απλώς και μόνον ιστορικόν ενδιαφέρον αλλά καθίστανται πολλαπλώς χρήσιμα για την ορθή εκτίμηση και ανάλυση της Υψηλής Στρατηγικής και της Εξωτερικής Πολιτικής του σημερινού εκπροσώπου της δυναστείας. Το σπουδαιότερον εξ αυτών είναι η διαπίστωσις ότι – εν αντιθέσει προς όσα θα νόμιζε κανείς, παρασυρόμενος από τα θηριώδη προπαγανδιστικά μέσα της «Δύσης» (ό,τι και αν σημαίνει αυτό σήμερα!) αλλά και από διάφορες, ακραίως ιδεολογικές, προσεγγίσεις οργανικών διανοουμένων της Υπερεθνικής Γραφειοκρατικής Ελίτ – και οι «Τρεις Κιμ», υπό την ιδιότητά τους ως «Statesmen», προέβησαν, κατά καιρούς, σε ορθολογικές επιλογές, ως επί το πλείστον τουλάχιστον (ibid.).

Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩ

Αυτή η ιστορική αναφορά κρίνεται αναγκαία όχι μόνον διότι ο εμπειρικοϊστορικός πυλώνας είναι ο ένας εκ των δύο πυλώνων πάσης αναλύσεως που ακολουθεί το υπόδειγμα της Σχολής του Πολιτικού Ρεαλισμού (ο έτερος πυλώνας είναι ο οντολογικός-ανθρωπολογικός, ως γνωστόν) αλλά και επειδή εξακολουθεί πάντοτε να ισχύει η περίφημη απόφανση του E. H. Carr για το παρελθόν, το οποίον «δεν είναι νεκρόν παρελθόν αλλ’ ένα παρελθόν που εξακολουθεί, κατά μίαν έννοιαν, να ζει εις το παρόν» (Carr, 1961, σσ. 23-24). Και η ως άνω ρήσις, πολλαπλώς επαληθευθείσα κατά χώρες και τόπους και ανά ιστορικές περιόδους, ισχύει ιδιαιτέρως στην περίπτωση της Β. Κορέας, όπου, κατά την έξοχη επισήμανση διαπρεπούς ερευνητού, «η Ιστορία δεν ανήκει στο παρελθόν αλλά, υπό μίαν έννοιαν, κυβερνά το παρόν» (Hongkoo, 1999, σ. 23).  Όπως δε ο ίδιος συγγραφέας προσφυώς παρατήρησε, ακόμη και εάν ισχύει ότι η Ιστορία «δεν μπορεί να εξηγεί τα πάντα», ωστόσο, τουλάχιστον εις ό,τι αφορά στην Β. Κορέα, «εάν δεν λάβομε υπ’ όψιν μας την ιστορία του Αντάρτικου στην Μαντζουρία, δεν μπορούμε να εξηγήσομε τίποτε» (ibid.). Διότι ήτο ακριβώς ο Ανταρτοπόλεμος κατά της Ιαπωνικής Κατοχής (βοηθούσης, βεβαίως, και της ιδεολογικής χρήσεως της Ιστορίας, στην οποίαν επέδειξαν πάντοτε άριστες επιδόσεις τα απανταχού κομμουνιστικά κόμματα) που ανέδειξε, νομιμοποίησε ηθικώς και ιδεολογικώς και, τελικώς, επέβαλε στην συνείδηση ευρέων στρωμάτων του κορεατικού πληθυσμού τον πρωταγωνιστικό ρόλο και του κομμουνιστικού κόμματος αλλά και του Kim Il-sung, μετέπειτα ιδρυτού και πρώτου ηγέτη της «Λαοκρατικής Λαϊκής Δημοκρατίας της Κορέας» και γενάρχου της οιονεί κληρονομικής δυναστείας των «Τριών Κιμ».

Την 19η Δεκεμβρίου 2011, ο μέχρι τότε ηγέτης της Λαοκρατικής Λαϊκής Δημοκρατίας της Κορέας, Kim Jong-il, άφησε την τελευταία του πνοή. Πολλοί Δυτικοί αναλυτές – αλλά, κατά τα φαινόμενα, και αξιωματούχοι της ιθύνουσας γραφειοκρατικής ελίτ της Βορείου Κορέας – θεωρούσαν τότε ότι ο θανών δεν είχε προλάβει να προετοιμάσει επαρκώς τον υιό του, Kim Jong-un, για την διαδοχή. Για τον λόγο αυτό ανέμεναν ότι  τα ηνία της εξουσίας θα ανελάμβανε, για ένα μακρόν χρονικόν διάστημα τουλάχιστον, μία συλλογική ηγετική ομάδα απαρτιζομένη, πιθανότατα, από τον θείο του νεαρού Kim Jong-un, Jang Sung-thaek, την θεία του, Kim Kyong-hui, και τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Στρατού Στρατηγό Ri Yong-ho (Beck, 2011, σσ. 37-38). Άλλως τε, και ο ίδιος ο Kim Jong-il είχε υποχρεωθεί, όταν ήτο νεαρός, να τεθεί υπό ένα παρόμοιον σχήμα οιονεί Αντιβασιλείας, καθώς ο Kim Il-sung είχε κρίνει αναγκαίον ένα αρκετά μακρόν διάστημα προπαρασκευής του υιού και διαδόχου του.

Σημειωτέον ότι το γεγονός ότι αμφότεροι, ο Kim Il-sung και ο Kim Jong-il, είχαν διατελέσει διαδοχικώς Ύπατοι Αρχηγοί του κράτους, δεν προεξοφλούσε κατ’ ανάγκην ότι, και τώρα, μετά τον θάνατο του Kim Jong-il, η εξουσία θα περνούσε αυτοδικαίως στον υιό του, Kim Jong-un. Βεβαίως, ο Kim Jong-il είχε χρίσει, κατ’ ουσίαν, τον Kim Jong-un ως διάδοχό του τρία ακριβώς χρόνια προτού πεθάνει, ενημερώνοντας για την σχετική πρόθεσή του τους δύο κρισιμότερους πυλώνες του καθεστώτος, ήτοι το Τμήμα Οργανώσεως και Καθοδηγήσεως του [Κομμουνιστικού] Κόμματος και τον «Κορεατικό Λαϊκό Στρατό» (ήτοι τις Ένοπλες Δυνάμεις της Β. Κορέας), από 8ης Ιανουαρίου του έτους 2009 (Choe, Shin & Straub, 2013, σσ. 47-52). Εξ άλλου, η ψυχολογική προπαρασκευή της βορειοκορεατικής κοινής γνώμης είχε αρχίσει ήδη τρία χρόνια ενωρίτερα. Οι Βορειοκορεάτες άρχιζαν να πληροφορούνται ότι ο εν λόγω νεαρός είχε αποφοιτήσει από το Στρατιωτικόν Πανεπιστήμιον «Kim Il-sung» τον Δεκέμβριο του 2006, όπου είχε εκπονήσει μίαν επαινούμενη ως λαμπρά εργασία για τις «Μεγάλες Θεωρίες Στρατιωτικής Στρατηγικής», τις οποίες είχαν αναπτύξει ο παππούς του και ο πατέρας του, κ.ο.κ.

Ωστόσο, εξ αιτίας του προσωποπαγούς χαρακτήρος του καθεστώτος και της κυρίαρχης θέσεως που κατέχει εντός αυτού ο Αρχηγός, ο εκάστοτε διάδοχος οφείλει να διαθέτει – και να μπορεί να πείσει τον πατέρα του αλλά και το όλον σύστημα εξουσίας ότι όντως διαθέτει – τις απαιτούμενες ικανότητες και χαρίσματα, που θα τον καταστήσουν, πράγματι, αντάξιον διάδοχο του προκατόχου του και, κυρίως, δεν θα απειλήσουν την συνοχή και ενότητα του κόμματος και του κράτους και, κατ’ επέκταση, την σταθερότητα και βιωσιμότητα του καθεστώτος. Και ως τέτοια ικανότητα ή χάρισμα δεν νοείται «απλώς» η Ηγεσία, με όλα τα γενικά και ειδικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα, που την συνοδεύουν, από αρχαιοτάτων χρόνων, και τα οποία μελετούν, παλαιόθεν, βασιλείς, στρατηλάτες και παντός είδους πολιτικοί ταγοί και στρατιωτικοί ηγήτορες (και στις ημέρες μας, διευθυντικά στελέχη της Οικονομίας). Πολλώ μάλλον, στην περίπτωση της Β. Κορέας ως τέτοια ικανότητα ή χάρισμα εκλαμβάνεται η ικανότητα του διαδόχου και επίδοξου Αρχηγού (του Κόμματος και του Κράτους) να οικοδομήσει τις «δικές του βάσεις υποστηρίξεως» (Haggard, Herman & Ryu, 2014, σσ. 773-774) και, επομένως, η πολιτική ευφυΐα και διπλωματική, τρόπον τινα, δεξιότητά του στο να κτίσει (μέσω των πολιτικών, που ανοικτά διακηρύσσει ή σιωπηρώς δεσμεύεται ότι θα εφαρμόσει, αλλά και μέσω των δημοσίων θέσεων, αξιωμάτων και προσόδων, που υπόσχεται) την δική του «ηγεμονική συμμαχία» απαρτιζομένη, φυσικά, από τα κατάλληλα πρόσωπα της ιθύνουσας γραφειοκρατικής ελίτ (Κόμμα, Στρατός, Μυστικές Υπηρεσίες και εν γένει Βαθύ Κράτος κ.λπ.).

Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩ

Εν προκειμένω, ουκ ολίγοι ανέμεναν ή εκτιμούσαν ότι ο συγκεκριμένος επίγονος της βορειοκορεατικής «ερυθράς δυναστείας» δεν θα μπορούσε να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του ηγετικού ρόλου και, συνεπώς, θα ετίθετο υπό συλλογική κηδεμονία. Εν τούτοις, ο Kim Jong-un διέψευσε τις προγνώσεις πολλών – και τις προσδοκίες άλλων – και κατάφερε να αναλάβει, και λόγω και έργω, την εξουσία και μέχρι τα τέλη του 2015 να την εδραιώσει (το οποίον, στην περίπτωση της Β. Κορέας, σημαίνει αυτονοήτως εκκαθαρίσεις στελεχών, και δη ανωτάτων κομματικών και κρατικών αξιωματούχων, ακόμη και στενών συγγενών, όπως είδαμε στην περίπτωση της - εσκεμμένως δημοσίας - θανατώσεως του θείου του Κιμ, ο οποίος, σε απ’ ευθείας τηλεοπτική μετάδοση, ρίχθηκε στα λυσσασμένα σκυλιά!).      

Ως προς την εξωτερική πολιτική, ήδη το 2012, λίγους μήνες μετά την εκ μέρους του ανάληψη της αρχής, ο Kim Jong-un κατέστησε απολύτως σαφή, μέσω δημοσίων διακηρύξεων του καθεστώτος, δύο τινα:

πρώτον, ότι δεν είχε την παραμικρά διάθεση να ακολουθήσει ο ίδιος ούτε να επιτρέψει να ακολουθήσουν το καθεστώς του και η χώρα του την τύχη της πάλαι ποτέ ΕΣΣΔ και των λοιπών κομμουνιστικών χωρών και καθεστώτων και, δεύτερον, ότι δεν είχε την παραμικρά διάθεση να έχει ο ίδιος την κακή τύχη του Saddam Hussein, του Muammar Gaddafi ή του Slobodan Miloseviç, ούτε να επιτρέψει να υποστεί η χώρα του την δεινή μοίρα του Ιράκ, της Λιβύης ή της Σερβίας.

Συγκεκριμένα, τον Μάϊο του 2012, το καθεστώς Kim Jong-un, προβαίνοντας σε συνταγματική αναθεώρηση, απένειμε τα εύσημα στον θανόντα «Σύντροφο Kim Jong-il», ο οποίος κατόρθωσε, εν μέσω καταρρεύσεως του «παγκοσμίου σοσιαλιστικού συστήματος» και της «λυσσώδους επιθέσεως των συνασπισμένων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων» εναντίον της Λαοκρατικής Λαϊκής Δημοκρατίας της Κορέας να «διασφαλίσει με τιμή τα επιτεύγματα του Σοσιαλισμού», ήτοι «την πολύτιμη κληρονομιά του Συντρόφου Kim Il-sung». Συνάμα εξήρε τον πρωταρχικό ρόλο του Kim Jong-il στην μετατροπή της χώρας σε «αδιαμφισβήτητη Στρατιωτική Δύναμη», και δη Πυρηνική Δύναμη (Constitution of the Democratic People’s Republic of Korea, 2012). Ο  Kim Jong-il αναγορεύθηκε, μετά θάνατον, σε «Αιώνιο Πρόεδρο» της Εθνικής Στρατιωτικής Επιτροπής, ενώ ο νέος ηγέτης της χώρας επεφύλαξε για τον εαυτόν του τον τίτλο του «Πρώτου Προέδρου» της (πανίσχυρης) Εθνικής Στρατιωτικής Επιτροπής.

Το σαφές – και εξόχως ρεαλιστικόν – μήνυμα της νέας ηγεσίας της Β. Κορέας προς την ηγεσία των ΗΠΑ απεστάλη λίγους μήνες μετέπειτα, όταν το Υπουργείο Εξωτερικών της χώρας διεκήρυξε την επιθυμία του «Σεβάσμιου Στρατάρχου Kim Jong Un» να «ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο των σχέσεων» με όλες τις χώρες που θα ήσαν (εφ’ εξής) φιλικές έναντι της Β. Κορέας, προσθέτοντας την κρίσιμη φράση «χωρίς περιορισμούς του παρελθόντος» (KCNA, 2012).

Συνεπώς, η νέα ηγεσία ευθέως έθεσε την Ουάσιγκτων ενώπιον δύο (αποκλειστικώς διαζευκτικών) επιλογών:

είτε η Ουάσιγκτων θα θέσει τέρμα στην «ψυχροπολεμική νοοτροπία» και θα «αποποιηθεί της αναχρονιστικής πολιτικής της έναντι της Λαοκρατικής Λαϊκής Δημοκρατίας της Κορέας» είτε θα συνεχίσει την εν λόγω «εχθρική πολιτική της», οπότε και η Β. Κορέα «θα απαντήσει εις είδος».

Και για να μην αφήσει την παραμικρά αμφιβολία ως προς το τι σήμαινε αυτή η τελευταία αποστροφή, το καθεστώς Kim Jong-un απηύθυνε αυστηρά προειδοποίηση προς τις ΗΠΑ ότι, εάν και εφ’ όσον εξακολουθούσαν την εχθρική πολιτική τους, η χώρα (Β. Κορέα) όχι μόνον θα διατηρούσε το πυρηνικό οπλοστάσιό της αλλά και θα εκσυγχρόνιζε και επεξέτεινε την «πυρηνική αποτρεπτική ικανότητά της» «πέραν πάσης αμερικανικής φαντασίας» (ibid.).

Όπως έχει πειστικώς καταδείξει ο κορυφαίος διεθνώς επιστημονικός εκπρόσωπος του Ρεαλισμού John Mearsheimer (2017), η (εθελουσία και εξακολουθητική) αυτοπαγίδευση της αμερικανικής ιθύνουσας γραφειοκρατικής ελίτ και, κατ’ επέκταση, του λεγομένου κατεστημένου της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής στο (παρωχημένον) δόγμα και στην (μη ρεαλιστική) αξίωση της (παγκοσμίου) Φιλελευθέρας Ηγεμονίας έχει κατά καιρούς παρασύρει και εξακολουθεί να παρασύρει την Ουάσιγκτων σε σωρεία εσφαλμένων στρατηγικών και πολιτικών επιλογών (Mearsheimer, 2017), καθώς δεν επιτρέπει μία ρεαλιστική (ήγουν ορθολογική, ψύχραιμη και μη ιδεολογική) ανάγνωση της εκάστοτε διεθνούς πραγματικότητος και οδηγεί στην σφαλερά ατραπό της ιδεολογικοποίησης της εξωτερικής πολιτικής.   

Στην προκειμένη περίπτωση, η οιονεί Ηγεμονική Παγκόσμιος Δύναμις και οι συνήθεις Δορυφόροι της του σουρρεαλιστικού υβριδικού υπερεθνικού μορφώματος των Βρυξελλών εφάνησαν να αγνοούν ή να υποτιμούν την προαναφερθείσα διακήρυξη του καθεστώτος Kim Jong-un και, αντί ενάρξεως ενός διαλόγου βασισμένου στις κλασσικές αρχές του Διεθνούς Δικαίου, ακολούθησαν την πεπατημένη οδό της απόπειρας εκμαιεύσεως καταδικαστικών εις βάρος της Β. Κορέας Αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και της συνεπακόλουθης διπλωματικής απομονώσεως καθώς και του οικονομικού αποκλεισμού της εν λόγω χώρας.

Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩ

Μετά ταύτα ακολούθησε σωρεία συμβάντων, τα οποία δύνανται να χαρακτηρισθούν ως στρατιωτικές προκλήσεις, εκατέρωθεν. Περί τα τέλη Μαρτίου 2013 – και αφού είχε ήδη προηγηθεί ένας ολόκληρος μήνας κοινών στρατιωτικών ασκήσεων των ΗΠΑ και της Δημοκρατίας της Κορέας (=«Νοτίου Κορέας») επί του νοτιοκορεατικού εδάφους – η Β. Κορέα ανεκοίνωσε την απόφασή της περί προπαρασκευής της χώρας για την επερχομένη «αποφασιστική μάχη» με τις ΗΠΑ. Στις 3/1/2016 ο Kim Jong-un, υπέγραψε την «τελική γραπτή διαταγή» προς διενέργεια δοκιμής βόμβας υδρογόνου, της πρώτης στην Ιστορία της χώρας (KCNA, 2016, January 6).  Ως ανεμένετο, η λεγομένη «διεθνής κοινότης» (ευφημισμός, ο οποίος, στην Τροτσκιστική, Οργουελλική Καινογλώσσα της Υπερεθνικής Ελίτ, ήτοι της Συλλογικής «Δύσης», σημαίνει συνήθως τις ΗΠΑ και τους δορυφόρους των) προέβη στην καταγγελία αυτής της (τετάρτης κατά σειράν) πυρηνικής δοκιμής της Β. Κορέας, συνοδεύοντας την φραστική καταδίκη με την διατύπωση της απειλής «τιμωρίας» της χώρας για την ενέργειά της αυτή. Η Ουάσιγκτων έσπευσε να εγείρει ζήτημα επιβολής, εκ μέρους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, «περαιτέρω σοβαρών μέτρων», τα οποία θα επέφεραν «πραγματικές (=ουσιώδεις) συνέπειες» επί της Β. Κορέας. Έκδηλη υπήρξε, εν τούτοις, η αμηχανία στο Συμβούλιο Ασφαλείας, καθώς είχαν ήδη, κατά καιρούς, επιβληθεί παντός είδους οικονομικές κυρώσεις εις βάρος της Β. Κορέας, οπότε αρκετοί έθεταν το ερώτημα ποια άλλα μέτρα απέμεναν, άραγε, ως επιλογές ενεργείας, πλην της στρατιωτικής οδού (DeYoung & Fifield, 2016).

Πολλαπλώς ενδιαφέρον έχει, όμως, να δούμε πώς αντέδρασε το καθεστώς Kim Jong-un στις ως άνω καταγγελίες και απειλές, κυρίως δε πώς δικαιολόγησε την απόφασή του να προβεί στην δοκιμή βόμβας υδρογόνου – αλλά και στην ανάπτυξη εθνικού πυρηνικού προγράμματος εν γένει. Και τούτο, διότι η τοποθέτηση της κυβερνήσεως της Β. Κορέας αποτελούσε, εξ αντικειμένου, πανηγυρική επαλήθευση του ρεαλιστικού θεωρήματος των κρατών ως ορθολογικών δρώντων του διεθνούς συστήματος.

Πράγματι, διά της από 9/1/2016 τοποθετήσεώς του, το καθεστώς Kim Jong-un ανέφερε ότι κανένα άλλο έθνος επί της γης δεν είχε εκτεθεί επί μακρότερον χρονικόν διάστημα στην αμερικανική απειλή πυρηνικού πλήγματος από ό,τι η Λαοκρατική Λαϊκή Δημοκρατία της Κορέας και ο λαός της. Παρέπεμπε στην από 30ής Νοεμβρίου 1950 απειλή ρίψεως ατομικής βόμβας κατά της Β. Κορέας, διά στόματος του τότε Προέδρου των ΗΠΑ Harry Truman. Υπενθύμιζε ότι οι ΗΠΑ είχαν εγκαταστήσει και αναπτύξει αριθμόν άνω των χιλίων πυρηνικών κεφαλών επί του εδάφους της Νοτίου Κορέας κατά το διάστημα το μεσολαβήσαν από της δεκαετίας του 1970 και μέχρι των αρχών της δεκαετίας του 1990. Ομοίως υπενθύμιζε τις αναρίθμητες ασκήσεις Πυρηνικού Πολέμου, τις οποίες διεξήγαγαν επί δεκαετίες τα αμερικανικά στρατεύματα τα σταθμεύοντα επί του εδάφους της Ν. Κορέας και οι οποίες ασκήσεις είχαν ως στόχο την Β. Κορέα.

Το σπουδαιότερον, όμως, πολιτικόν μήνυμα εμπεριείχετο στην κατάληξη της σχετικής ανακοινώσεως: «Η Ιστορία διδάσκει την αμετάβλητη αλήθεια ότι μία μικρά χώρα, και δη [μία μικρά χώρα] εκτεθειμένη σε άμεση απειλή επιθέσεως εκ μέρους ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, οφείλει να υπερβάλλει εαυτήν, περισσότερον από άλλες [χώρες], προκειμένου να υποστηρίξει την στρατιωτική δυναμικότητά της» (KCNA, 2016, January 9).   

Και, αφ’ ης στιγμής οι ΗΠΑ εξακολουθούσαν να απορρίπτουν την έκκληση της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Κορέας για την σύναψη συνθήκης ειρήνης, ήταν πια μονόδρομος για την τελευταία η απόκτηση του «πλέον ισχυρού, ήτοι πυρηνικού,  μέσου αποτροπής» (ibid.). Κατά το χαρακτηριστικώς γλαφυρόν ασιατικόν φρασεολόγιον, τα πυρηνικά όπλα δρουν «ωσάν ένα πανίσχυρο ανεκτίμητο ξίφος», που εξασφαλίζει «ειρήνη και ασφάλεια» (ibid.).

Προδήλως, το καθεστώς της Β. Κορέας υπονοούσε, χωρίς να το λέγει expressis verbis, εκείνο που αποτελεί πικρόν δίδαγμα της Ιστορίας της τελευταίας τριακονταετίας, τουλάχιστον για τους θιασώτες του Πολιτικού Ρεαλισμού:

ότι δηλαδή εάν η Σερβία του Slobodan Miloseviç, το Ιράκ του Saddam Hussein, η Λιβύη του Muammar Gaddafi ή η Συρία του Bashar Hafez al-Assad διέθεταν πυρηνικά όπλα, τότε, προφανώς, η οιονεί Ηγεμονική Πλανητική Δύναμις και οι επικουρικές της, Δευτερεύουσες Περιφερειακές Δυνάμεις, δεν θα προέβαιναν – ή, πάντως, δεν θα προέβαιναν, ελαφρά τη καρδία όπως το έπραξαν – ούτε στις (εξ επόψεως Διεθνούς Δικαίου παράνομες και πειρατικές) αεροπορικές επιδρομές ή/και χερσαίες στρατιωτικές εισβολές ούτε στις (ομοίως παράνομες και πειρατικές) Κεκαλυμμένες Επιχειρήσεις και Επιχειρήσεις Αποσταθεροποιήσεως των προαναφερθεισών χωρών, με δεινές επιπτώσεις εις βάρος όχι μόνον των συγκεκριμένων, στοχοποιημένων κατά περίσταση, χωρών αλλά και ευρυτέρων γεωπολιτικών υποσυστημάτων: διάβαζε αποσταθεροποίηση Βαλκανικής Χερσονήσου, Ευρύτερης Μέσης Ανατολής και Βορείου Αφρικής, ανάδυση και εγκαθίδρυση ισλαμιστικών οιονεί κρατικών μορφωμάτων και πυρήνων καθώς και δικτύων Διεθνούς Οργανωμένου Εγκλήματος, από το Κοσσυφοπέδιον και την Βοσνία έως το Αφγανιστάν, κατάρρευση των γεωπολιτικών φραγμών ανασχέσεως που αποτελούσαν τα μετριοπαθή, κοσμικά (και, εν πολλοίς, δυτικότροπα!) αραβικά καθεστώτα της Λιβύης, της Συρίας και του Ιράκ και συνεπακόλουθη διάνοιξη των λεωφόρων μεταφοράς γιγαντιαίων πληθυσμιακών μαζών από την Ευρύτερη Μέση Ανατολή και την Υπο-Σαχάρειο Αφρική προς την Ευρώπη κ.ο.κ.

Είναι εύλογον να υποθέσομε ότι τα ως άνω παθήματα χωρών και ηγεσιών, που δεν κατέβαλαν τις μέγιστες δυνατές προσπάθειες, ώστε να αποκτήσουν το «πλέον ισχυρό, ήτοι το πυρηνικό, μέσον αποτροπής», έχουν γίνει όχι απλώς «Lesson Identified» αλλά «Lesson Learned» για τον σημερινό ηγέτη της Β. Κορέας.  Από την σκοπιά του Πολιτικού Ρεαλισμού, μάλιστα, ο Kim Jong-un θα ήτο ασύγγνωστα αφελής, εάν επεδείκνυε πίστη στις όποιες, φραστικές, διαβεβαιώσεις της οιονεί Ηγεμονικής Παγκοσμίου Δυνάμεως περί αγαθών προθέσεων – ακόμη και στην υποθετική περίπτωση κατά την οποίαν η Ουάσιγκτων παρείχε, αίφνης, τέτοιες διαβεβαιώσεις (κάτι το οποίον αρνείται μέχρι τούδε). Τα (όχι απώτατα) ιστορικά παραδείγματα που δικαιολογούν την καχυποψία του έναντι της όποιας διακηρύξεως αγαθών προθέσεων είναι πολλά:

Κατά την δεκαετία του 1980, διαρκούντος του πολυετούς και αιματηροτάτου Πολέμου Ιράν-Ιράκ, ο Σαντάμ Χουσσεΐν περίπου εξυμνείτο από τις Δυτικές κυβερνήσεις και τα Δυτικά ΜΜΕ ως ο πρόμαχος της Δύσεως κατά του θεοκρατικού, ισλαμιστικού Ιράν. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, η Συρία του (πατρός) Άσσαντ (Hafez al-Assad) αποσπούσε δημοσίους επαίνους από τον (πατέρα) Μπους (George H. W. Bush), επειδή ετάχθη παρά το πλευρόν των ΗΠΑ κατά τον Πρώτο Πόλεμο του Κόλπου εναντίον του Ιράκ (1991). Και εάν αυτά φαντάζουν ίσως μακρινά, πιο πρόσφατες είναι οι εικόνες του Καντάφι να υποδέχεται τον τότε Πρόεδρο της Γαλλίας Nicolas Sarközy de Nagy-Bocsa και να σπεύδει να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις της Ουάσιγκτων και του Λονδίνου επί σειράς ζητημάτων – αλλά και η αποκρουστική εικόνα της φρικωδώς βασανιστικής θανατώσεως του ηγέτη της Λιβύης (ένα πανθομολογουμένως ειδεχθές έγκλημα, η ηθική αυτουργία του οποίου χρεώνεται στην τότε Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Hillary Clinton-Rodham και στις υπ’ αυτήν Υπηρεσίες).                     

Υπό το φως των ανωτέρω αντιλαμβανόμεθα ότι, ακόμη και εάν ο Kim Jong-un επιθυμούσε διακαώς να προβεί εις ουσιώδεις παραχωρήσεις προκειμένου να εξεύρει ένα modus vivendi με την Υπερεθνική Ελίτ, θα έπρεπε προηγουμένως να έχει εξασφαλίσει ισχυρά και αξιόπιστα ανταλλάγματα. Περιέργως πως, για τους πολλούς (όχι όμως και για εκείνους που γνωρίζουν στοιχειωδώς την Αμερικανική Πολιτική Ιστορία), ένα «παράθυρο ευκαιρίας» προς  εξεύρεση ενός αναλόγου modus vivendi άνοιξε διαρκούσης της (πρώτης) Προεδρίας Donald Trump – και αφού είχε προηγηθεί μία βραχεία φάση κλιμακώσεως – ενώ οι σχετικές πιθανότητες ελαχιστοποιήθησαν μετά το ασύλληπτης υφής και εκτάσεως εκλογικόν πραξικόπημα του 2020 στις ΗΠΑ και την τελεία ανάκτηση του ελέγχου του Λευκού Οίκου και του State Department από τους Δημοκρατικούς (οι οποίοι, παρεμπιπτόντως, ποτέ δεν απώλεσαν πλήρως τον έλεγχο του State Department, ούτως ή άλλως). Εξ ου και η αναντιλέκτως εντυπωσιακή σύσφιγξη των σχέσεων του Kim με την Ρωσσία του Βλαδιμήρου Πούτιν.

Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩ

Περί τις αρχές Ιανουαρίου του 2021, δύο εβδομάδες περίπου προ της ορκωμοσίας του (καταφανώς αδυνατούντος να ασκήσει ανάλογα καθήκοντα!) Joe Biden ως Προέδρου των ΗΠΑ, διεξήχθη το συνέδριον του κυβερνώντος Κομμουνιστικού («Εργατικού») Κόμματος της Β. Κορέας, το πρώτον μετά από πέντε χρόνια. Κατά την διάρκεια των εργασιών του, ο Kim Jong-un εξήρτησε, εκ νέου, ευθέως το εθνικό πυρηνικό πρόγραμμα από την στάση των ΗΠΑ έναντι της χώρας του. Κατονομάζων τις ΗΠΑ ως τον «μεγαλύτερο εχθρό» της χώρας του, ο Βορειοκορεάτης ηγέτης παρετήρησε ότι η όποια πρόοδος ήθελε σημειωθεί προς την κατεύθυνση της αποπυρηνικοποίησης εξαρτάται απολύτως από το εάν θα υπάρξει ένα τέλος της αμερικανικής επιθετικότητος ή όχι (McCurry, 2021). Επανέλαβε δε ότι «το κλειδί» της εγκαθιδρύσεως μιας νέας σχέσεως μεταξύ της χώρας του και των ΗΠΑ συνίσταται στο εάν οι ΗΠΑ θα άρουν την «εχθρική πολιτική τους» έναντι της Β. Κορέας (ibid.).

Σημειωτέον ότι το συνέδριον ανηγόρευσε τον Kim Jong-un Γενικό Γραμματέα του Κόμματος. Έτσι, μετά την ανακήρυξή του σε Πρώτο Πρόεδρο της Εθνικής Στρατιωτικής Επιτροπής και σε Ύπατο Αρχηγό του Κράτους, προ ετών, ο Kim Jong-un κατέλαβε τώρα και αυτό το ύπατο κομματικό αξίωμα, το οποίο έφεραν, στον καιρό τους έκαστος, τόσον ο πατέρας του όσον και ο παππούς του. Η μείζονος πολιτικής και συμβολικής σημασίας αυτή κίνηση εδήλωσε την ηυξημένη αυτοπεποίθηση του Kim Jong-un αλλά και την επιλογή του να ενισχύσει έτι περαιτέρω την ενός ανδρός αρχή.

Προτού, καλά-καλά, ορκισθεί ο Joe Biden ως νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ (20/1/2021), ο υπό του ιδίου επιλεγείς ως Υπουργός επί των Εξωτερικών Anthony Blinken προέβαινε σε ορισμένες δηλώσεις, ενώπιον της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Αμερικανικής Γερουσίας, οι οποίες άφηναν να διαφανεί η πρόθεση της νέας αμερικανικής κυβερνήσεως να επανέλθει στην παραδοσιακή επιθετική και, συγχρόνως, αντιπαραγωγική πολιτική έναντι της Β. Κορέας, και μάλιστα με ακόμη μεγαλύτερη ένταση – μία πολιτική, την οποίαν είχαν ακολουθήσει διαδοχικά οι αμερικανικές κυβερνήσεις των τελευταίων δεκαετιών, με την αξιοσημείωτη εξαίρεση εκείνης του Προέδρου Donald Trump (Bandow, 2021).

Όπως, όμως, παρατηρούσε ο διαπρεπής ερευνητής και συνεργάτης της αμερικανικής διεθνολογικής επιθεωρήσεως «National Interest», Doug Bandow, η Ουάσιγκτων έχει παίξει το «χαρτί» της «ηυξημένης πιέσεως» κατά της Β. Κορέας, και μάλιστα πάμπολλες φορές, εννοώντας εν προκειμένω την πολιτική επιβολής – και, εν συνεχεία, διαδοχικής αυξήσεως – των εμπορικών και εν γένει οικονομικών αλλά και διπλωματικών κυρώσεων εις βάρος της Β. Κορέας εκ μέρους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, πάντοτε κατόπιν πρωτοβουλίας της Ουάσιγκτων (ibid.). Την πολιτική αυτή ακολούθησαν παγίως, πλην όμως ανεπιτυχώς, τόσες και τόσες αμερικανικές κυβερνήσεις.

Από την άλλη πλευρά, οι αιφνίδιες και, όντως, θεαματικές συναντήσεις κορυφής και απ’ ευθείας συνομιλίες μεταξύ του Donald Trump και του Kim Jong-un ομολογουμένως κατέπληξαν τους πάντας. Ακόμη δε και εάν δεν επέτυχαν να καταλήξουν σε ουσιώδες θετικό αποτέλεσμα, υπό την μορφή μιας τελικής συμφωνίας διευθετήσεως των εκκρεμών ζητημάτων, οι πρωτοβουλίες εκείνες του Προέδρου Trump μετέβαλαν, τουλάχιστον, το κρατούν κλίμα στις διμερείς σχέσεις και, πάντως, απεσόβησαν τα χειρότερα. Και, αναμφιβόλως, πιστώνονται στα (ουκ ολίγα) θετικά σημεία της εξωτερικής πολιτικής της Κυβερνήσεως Trump – η οποία, παρεμπιπτόντως, και οφείλει και αξίζει να τύχει κάποτε μιας ορθής, νηφάλιας και στοιχειωδώς «fair» αποτιμήσεως (από την ειλικρινή – και απολύτως ορθή και εξυπηρετούσα τα καλώς εννοούμενα αμερικανικά εθνικά συμφέροντα – προσπάθεια στρατηγικής συνεννοήσεως με την μετακομμουνιστική Ρωσσία μέχρι την επιτυχή πρωτοβουλία για την αληθώς εντυπωσιακή προσέγγιση μεταξύ του Ισραήλ και των Αραβικών Κρατών του Κόλπου), πέρα από την αφορήτως μονομερή παρουσίαση, στην οποίαν επεδόθησαν, διαρκώς και ανελλιπώς, τα συστημικά δυτικά ΜΜΕ και οι λοιποί ιδεολογικοί μηχανισμοί της Υπερεθνικής Ελίτ, των ευτελεστάτων ελλαδικών συμπεριλαμβανομένων.             

Μετά την λήξη της «παρενθέσεως» Trump και την επάνοδο του «War Party» των ΗΠΑ στην εκτελεστική εξουσία – το οποίον μάλιστα χρεώνεται τις κεκαλυμμένες, ψυχολογικές και ανορθόδοξες επιχειρήσεις της μεταψυχροπολεμικής περιόδου προς αποσταθεροποίηση κρατών και ανατροπή κυβερνήσεων (από την Σερβία, την «Ουκρανία» και την Γεωργία μέχρι την Λιβύη και την Συρία) – η στάση του καθεστώτος Kim Jong-un σκλήρυνε εκ νέου. Είναι αξιοπρόσεκτον, εν τούτοις, ότι ακόμη και τότε ο Kim Jong-un σηματοδότησε το ενδιαφέρον του υπέρ της διπλωματικής οδού διευθετήσεως των διμερών ζητημάτων. Ακόμη και η εκτενής αναφορά του στις οικονομικές αστοχίες του καθεστώτος – η οποία εξέπληξε πολλούς – δύναται να εκληφθεί ως έμμεση παραδοχή της ανάγκης χαλαρώσεως, ει μη άρσεως, των κυρώσεων, προκειμένου να ανακουφισθεί η εθνική οικονομία (Bandow, 2021).

Πλην όμως, αντί να αδράξει και να αξιοποιήσει αυτήν την ευκαιρία, η κυβέρνηση Biden επανήλθε στην πεπατημένη των οικονομικών κυρώσεων, συνδυαζόμενη με ένταση της στρατιωτικής πιέσεως. Οι ιθύνοντες της Υπερεθνικής Γραφειοκρατικής Ελίτ αγνοούν ότι η Ιστορία δηλοί ότι, ακόμη και στις χειρότερες περιόδους, η οικονομική δυσπραγία του πληθυσμού της Β. Κορέας ουδόλως εξανάγκασε το καθεστώς να αναστείλει ή να τερματίσει το εθνικό πρόγραμμα αναπτύξεως βαλλιστικών και πυρηνικών όπλων. Η δυναστεία των Τριών Κιμ επέμεινε πεισματωδώς στην διαφύλαξη και περαιτέρω προαγωγή του σχετικού εθνικού προγράμματος ακόμη και κατά την τρομακτική περίοδο λιμοκτονίας ευρέων πληθυσμιακών στρωμάτων, περί τα τέλη της δεκαετίας του 1990.

Συνεπώς, μόνον άτομα στερούμενα στοιχειώδους ιστορικής γνώσεως και αναλυτικής ικανότητος, διακατεχόμενα δε υπό ιδεοληψίας, θα μπορούσαν, στα σοβαρά, να προσδοκούν ή να ισχυρίζονται ότι, εξ αιτίας μιας νέας δέσμης οικονομικών κυρώσεων εις βάρος της χώρας του, ο νεώτερος Κιμ θα μετέβαινε ως άλλος Ερρίκος εις την Κανόσσαν (Ουάσιγκτων) γονυπετής εκλιπαρών οικονομική βοήθεια!

Εν κατακλείδι, η νηφάλια και απηλλαγμένη ιδεοληψιών εξέταση της εξωτερικής πολιτικής του καθεστώτος Kim Jong-un αποδεικνύει ότι ο «Τρίτος Κιμ» είναι ορθολογικός παίκτης του διεθνούς συστήματος. Ενεργεί βάσει των αρχών της Σχολής του Πολιτικού Ρεαλισμού, ορμώμενος εκ της διττής αρχής της αυτοβοηθείας και της επιβιώσεως, επιδεικνύων πίστη στις υπαρκτές δυνατότητες μάλλον παρά στις όποιες εξαγγελλόμενες αγαθές προθέσεις  (Capabilities vs. Intentions), αναπτύσσων, κατ’ επέκτασιν, αξιόπιστη αποτρεπτική ικανότητα αλλά και σηματοδοτών, συγχρόνως, την πολιτική βούληση να προσέλθει στην τράπεζα των διαπραγματεύσεων, εφ’ όσον αυτές λάβουν χώρα με ρεαλιστικούς και όχι ιδεολογικούς όρους – επομένως, με σεβασμό στις αρχές της Εθνικής Κυριαρχίας και της Μη Αναμείξεως τρίτων στα εσωτερικά ανεξαρτήτων κρατών, και μακράν των τρεχόντων, τροτσκιστικής φύσεως, ιδεολογημάτων και αφηγημάτων της Υπερεθνικής Ελίτ και των κυριωτέρων παραρτημάτων της. Πρόκειται, τέλος, για μίαν εισέτι έμπρακτη αμφισβήτηση του αφηγήματος του συρμού περί (Παγκοσμίου) Φιλελευθέρας Ηγεμονίας (Mearsheimer, 2017).

Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩ

Βιβλιογραφία

Bandow, D., (2021, January 21). Could Tony Blinken Start a Crisis with North Korea? National Interest. Retrieved from https://nationalinterest.org/blog/korea-watch/could-tony-blinken-start-crisis-north-korea-176805 Beck, P. M., (2011). North Korea in 2010: Provocations and Succession. Asian Survey, 51(1): 33–40. doi:10.1525/as.2011.51.1.33 Carr, E. H., (1961). What is History? The George Macaulay Trevelyan Lectures Delivered at the University of Cambridge January-March 1961. Vintage Books. Choe, S.-H., Shin, G.-W., and Straub, D., (2013). Troubled Transition. North Korea’s Politics, Economy and External Relations. Shorenstein Asia-Pacific Research Center. Constitution of the Democratic People’s Republic of Korea (2012). Retrieved from https://en.wikisource.org/wiki/Constitution of the Democratic People’s Republic of Korea (2012). Accessed January 19, 2021. Cooper, R., (2004). The Breaking of Nations: Order and Chaos in the Twenty-First Century. Grove Press. DeYoung, K., and Fifield, A., (2016, January 6). Global powers condemn North Korea’s nuclear weapons test. Washington Post. Haggard, S., Herman, L., and Ryu, J., (2014). Political Change in North Korea: Mapping the Succession. Asian Survey 54(4), pp. 773-800. Hongkoo, H., (1999). Wounded Nationalism: the Minsaengdan incident and Kim Il Sung in Eastern Manchuria. University of Washington. Korea Central News Agency (KCNA), (2012, August 31). DPRK Terms U.S. Hostile Policy Main Obstacle in Resolving Nuclear Issue. Retrieved from http://www.kcna.co.jp/index-e.htm on February 13, 2021. KCNA, (2013, March 30). North-South Relations Hve Been Put at State of War: Special Statement of DPRK. Retrieved from http://www.kcna.us/2013/03/30/news-07 on February 12, 2021. KCNA, (2016, January 6). WPK Central Committee Issues Order to Conduct First H-Bomb Test. KCNA, (2016, January 9). DPRK’s H-bomb Test Is Entirely Just: KCNA Commentary. Retrieved from http://www.kcnawatch.co/newstream/1452342643-874765354/dprks-h-bomb-test-is-entirely-just-kcna-commentary on February 12, 2021. Keohane, R. O. (Ed.), (1986). Neorealism and Its Critics. Columbia University Press. McCurry, Justin, (2021, January 12). North Korea set for collision course with US as Kim Jong-un solidifies one-man rule. Analysis: Congress sees Kim taking symbolic post of general secretary and a warning the US needs a fresh strategy. The Guardian. Mearsheimer, J. J., (2017, November 30). Liberal Ideals and International Realities. Retrieved from https://macmillan.yale.edu/news/john-j-mearsheimer-liberal-ideals-and-international-realities on March 10, 2021. Mearsheimer, J. J., (2017, November 15). The False Promise of Liberal Hegemony. Henry L. Stimson Lectures on World Affairs. Morgenthau, H. J., (1948).  Politics Among Nations. The Struggle for Power and Peace. Alfred A. Knopf. Morgenthau, H. J., (1951). In Defense of the National Interest. Alfred A. Knopf. Morgenthau, H. J., (1958). Dilemmas of Politics. Chicago University Press. Nye, J. S., Jr., & Welch, D. A., (2017). Understanding Global Conflict and Cooperation. Pearson. Waltz, K. N., (1959). Man, the State and War: A Theoretical Analysis. Columbia University Press. Waltz, K. N., (1979). Theory of International Politics. McGraw-Hill.

       *Ο Ηλίας Ηλιόπουλος είναι Διδάκτωρ Ιστορίας του Λουδοβικείου-Μαξιμιλιανείου Πανεπιστημίου Μονάχου. Διετέλεσε επί σειράν ετών Καθηγητής της Σχολής Εθνικής Αμύνης, της Ναυτικής Σχολής Πολέμου και του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος. Σήμερα διδάσκει Διεθνείς Σχέσεις, Διπλωματική Ιστορία, Γεωπολιτική και Στρατηγική στο Τμήμα Τουρκικών και Συγχρόνων Ασιατικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών.

The post Η Πολιτική της Β. Κορέας υπό το πρίσμα της Ρεαλιστικής Σχολής- Ηλίας Ηλιόπουλος appeared first on Militaire.gr.