Η Ρωσία δημιουργεί ένα νέο προηγούμενο με την παρέμβαση στο Καζακστάν

06:10 11/1/2022 - Πηγή: militaire

Ξένοι παράγοντες μπορεί να μην έχουν ξεκινήσει την αναταραχή, αλλά θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στο πώς  θα τελειώσει

Φιοντόρ Λουκιάνοφ, RT

Μετάφραση: Μ. Στυλιανού

[Ο  Fyodor Lukyanov, είναι αρχισυντάκτης της επιθεώρησης «Η Ρωσία στις Παγκόσμιες Υποθέσεις», πρόεδρος του Προεδρείου του Συμβουλίου Εξωτερικής και Αμυντικής Πολιτικής και διευθυντής έρευνας της Διεθνούς Λέσχης Συζητήσεων Valdai.]

 

Οι διαδηλωτές

συμμετέχουν σε συγκέντρωση για την αύξηση των τιμών της ενέργειας στην Αλμάτι στις 5 Ιανουαρίου 2022. © AFP 

Το ξαφνικό ξέσπασμα βίας στο Καζακστάν αιφνιδίασε αναλυτές και διεθνείς παρατηρητές. Τώρα, η απόφαση για την ανάπτυξη μιας περιφερειακής ειρηνευτικής δύναμης έχει γίνει το τελευταίο σημαντικό ορόσημο για τον μετασοβιετικό χώρο.

Τις πρώτες πρωινές ώρες της Πέμπτης, ο Οργανισμός Συλλογικής 1=Συνθήκης Ασφαλείας (CSTO), υπό την ηγεσία της Ρωσίας, ο οποίος ενώνει τις ένοπλες δυνάμεις έξι πρώην δημοκρατιών της ΕΣΣΔ, συμπεριλαμβανομένου του Καζακστάν, ανακοίνωσε ότι θα στείλει μια ειρηνευτική δύναμη για να βοηθήσει στη διατήρηση της τάξης καθώς οι ταραχές εξαπλώνονται σε ολόκληρο το αχανές έθνος της Κεντρικής Ασίας. 

Η κίνηση αντιπροσωπεύει μια θολή γραμμή μεταξύ εσωτερικών και εξωτερικών διαδικασιών – οι λόγοι που η κυβέρνηση του Καζακστάν βρίσκεται στο χείλος της κατάρρευσης έχουν εγχώριο χαρακτήρα και σχετίζονται με την παρατεταμένη και όλο και πιο περίεργη μεταβίβαση εξουσίας μετά την σχεδόν τρεις δεκαετίες διακυβέρνηση του βετεράνου ηγέτη Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγιεφ.

Ωστόσο, οι διαδηλώσεις στους δρόμους, οι οποίες πυροδοτήθηκαν από τις τιμές των καυσίμων και είδαν κυβερνητικά κτίρια να καίγονται και στρατεύματα να παραδίδονται σε διαδηλωτές, παρουσιάστηκαν αμέσως ως πράξη εξωτερικής επίθεσης από ξένες “τρομοκρατικές ομάδες”. Από τώρα και στο εξής, φαίνεται ότι ο εχθρός έρχεται πάντα από έξω, ακόμα κι αν είναι πραγματικά μέσα. Ο ισχυρισμός αυτός παρέχει τυπικούς λόγους για να κηρυχθεί η χώρα υπό επίθεση και να ζητηθεί βοήθεια από τον ΟΣΣΑ.

Αυτό δεν ίσχυε στο παρελθόν, όταν παρόμοια επαναλαμβανόμενα γεγονότα παρατηρήθηκαν συχνά στην Κιργισία, ούτε στην Αρμενία πριν από τριάμισι χρόνια. Τότε, ο ΟΣΣΑ – κυρίως η Μόσχα, αλλά και τα ίδια τα άλλα μέλη – τόνισαν τον εσωτερικό χαρακτήρα της αναταραχής, λέγοντας ότι δεν υπήρχε ανάγκη για ξένη παρέμβαση

.   

Ωστόσο, αυτή τη φορά είναι διαφορετικά, και τα όρια μεταξύ εξωτερικών και εσωτερικών υποθέσεων θολώνουν σε όλο τον κόσμο. Πριν από αρκετές δεκαετίες, οι φιλελεύθεροι και οι ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ήταν η κινητήρια δύναμη πίσω από την αυξανόμενη σύγχυση μεταξύ της πατρίδας και του εξωτερικού, υποστηρίζοντας ότι η εθνική κυριαρχία θα μπορούσε να παραμεριστεί όταν διακυβεύονταν τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι ελευθερίες. Σήμερα, οι διαδηλώσεις έχουν να κάνουν με την προστασία και τη διατήρηση: μια απειλή για την εθνική ασφάλεια της εν λόγω χώρας και των γειτόνων της δικαιολογεί την παρέμβαση.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, αυτή τη φορά, το αίτημα για ειρηνευτικές δυνάμεις προήλθε από μια κυβέρνηση με αδιαμφισβήτητη νομιμότητα – ακόμη και οι ίδιοι οι διαδηλωτές έχουν ζητήσει δημοσίως μόνο δημόσια την αποχώρηση του Ναζαρμπάγιεφ, ο οποίος διατηρεί την κατοχή της εσωτερικής πολιτικής, και όχι του σημερινού προέδρου. Αυτό είναι που το κάνει διαφορετικό από τα γεγονότα του 2010 στο Μπισκέκ, όταν η εν ενεργεία πρόεδρος της Κιργισίας Ρόζα Οτούνμπαγιεβα προσπάθησε να καλέσει τον ΟΣΣΑ όταν ο προκάτοχός του, Κουρμάνμπεκ Μπακίεφ, εκδιώχθηκε από μαζικές διαδηλώσεις. 

Ολόκληρο το κυβερνητικό σύστημα της Κιργισίας κατέρρευσε, γεγονός που κατέστησε κάθε παρέμβαση εξαιρετικά αμφισβητήσιμη από νομική άποψη. Οι νομικοί λόγοι για την τρέχουσα απόφαση είναι επίσης ισχυρότεροι από εκείνους για τις λεγόμενες «ανθρωπιστικές παρεμβάσεις» της Δύσης που είχαν ως αποτέλεσμα την ανατροπή κυβερνήσεων αναγνωρισμένων σε διεθνές επίπεδο, ανεξάρτητα από το πόσο αμφίβολη είναι η φήμη τους.

Στο μέλλον, πιθανότατα θα μάθουμε περισσότερα για το πώς συνέβησαν όλα – τη διαδικασία λήψης αποφάσεων τόσο στο Καζακστάν όσο και στη Ρωσία και ποιος πρότεινε τη συμμετοχή του ΟΣΣΑ. Προς το παρόν, όμως, είναι σαφές ότι η ρωσική κυβέρνηση επέλεξε να μείνει ένα βήμα μπροστά αντί να περιμένει να μετατραπεί η φλόγα σε φωτιά. Αυτή είναι η εξέλιξη της προσέγγισης που χρησιμοποιήθηκε πριν από ενάμιση χρόνο στη Λευκορωσία, όταν ήταν αρκετό για τον Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν να προειδοποιήσει ότι οι ρωσικές δυνάμεις ήταν έτοιμες να παρέμβουν εάν το απαιτούσε η επιδείνωση της εσωτερικής κατάστασης. Αυτή τη φορά, η Μόσχα παρέλειψε τις προειδοποιήσεις και ανέλαβε δράση, πιθανώς σκεπτόμενη ότι η κυβέρνηση του Καζακστάν ενδέχεται να μην αντέξει μόνη της.

Αλλά οι γραμμές δεν πρέπει να εξασθενίσουν εντελώς. Το σημαντικό ερώτημα τώρα είναι αν η ανάπτυξη ή όχι των ειρηνευτικών δυνάμεων του ΟΣΣΑ θα σημάνει το τέλος της αντιπαλότητας των φατριών στο Καζακστάν, όπως εκδηλώνεται με τη «μετάβαση της εξουσίας» και αντ’ αυτού θα οδηγήσει σε εδραίωση της εξουσίας (και στα χέρια ποιών;). Η Μόσχα έχει κάθε ευκαιρία να επωφεληθεί από αυτό, καθώς θα έχει τώρα στρατιωτική παρουσία στο κράτος, κεντρική στην πολιτική της ως εγγυήτρια, οι ενέργειες της οποίας ενδέχεται να καθορίσουν τον τρόπο με τον οποίο θα εξελιχθεί η κατάσταση. Αυτό είναι παρόμοιο με αυτό που συνέβη στην Αρμενία μετά τον πόλεμο του 2020. Είναι μόνο μια προσωρινή λύση, αλλά παρέχει ένα αποτελεσματικό σύνολο εργαλείων για το εγγύς μέλλον. 

  ΔΙΑΒΑΣΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ: «Οι εθνικιστές αυξάνονται»: Πώς οι διαδηλώσεις στο Καζακστάν έγιναν βίαιες γιατί η Ρωσία αισθάνεται ότι δεν μπορεί να μείνει σιωπηλή Πολλοί αναλυτές προτρέπουν τη Ρωσία να ακολουθήσει το παράδειγμα των ΗΠΑ και της ΕΕ, προσεγγίζοντας «όλους τους ενδιαφερόμενους», εξευμενίζοντας την αντιπολίτευση και διαμορφώνοντας την ισορροπία δυνάμεων ευνοϊκή για τη Μόσχα σε στρατηγικά κράτη, αλλά δεν λαμβάνουν υπόψη το γεγονός ότι κάθε πολιτικός πολιτισμός έχει τα δικά του δυνατά και αδύνατα σημεία. Στην πραγματικότητα, η Μόσχα δεν ξέρει πώς να το κάνει αυτό – ποτέ δεν το έκανε – και όταν προσπάθησε, πάντα αποτύγχανε. 

Το ιδανικό σενάριο για τη Ρωσία είναι να έχει εκεί μια στρατιωτική προστασία που θα μπορούσε να την απαλλάξει από τον πονοκέφαλο της αντιμετώπισης της περίπλοκης τοπικής πολιτικής ζωής. Με άλλα λόγια, ανεξάρτητα από το ποιος θα κερδίσει, θα πρέπει να ενεργήσει έχοντας κατά νου τη ρωσική στρατιωτική παρουσία και να μην αγνοήσει εντελώς τον μακροχρόνιο εταίρο της χώρας.

Πριν από περίπου τέσσερα ή πέντε χρόνια, αυτό που ονομάζουμε μετασοβιετικούς χώρους εισήλθε σε ένα εξαιρετικά σημαντικό στάδιο όταν αυτές οι χώρες έπρεπε να αποδείξουν ότι ήταν πλήρως λειτουργικά κυρίαρχα κράτη. Το 1991, αναγνωρίστηκαν ως τέτοια απλώς και μόνο επειδή η ΕΣΣΔ κατέρρευσε και όχι για οποιονδήποτε άλλο λόγο. Ενώ οι αντίστοιχες ενηλικιώσεις τους έλαβαν διαφορετικές μορφές, το ευρύτερο πλαίσιο ήταν το ίδιο, με σημαντικό ενδιαφέρον τόσο από τη Ρωσία όσο και από τη Δύση, και ορισμένα σε περιφερειακό επίπεδο, αλλά σε μικρότερο βαθμό. Οι εξωτερικοί παράγοντες που αγωνίζονται για τον μετασοβιετικό χώρο έγιναν αποσταθεροποιητικός παράγοντας, αλλά προσέθεσαν μιαν ορισμένη λογική στις εξελίξεις και τους κατέστησαν μέρος των μεγαλύτερων διεθνών διαδικασιών.

Ωστόσο, σε κάποιο σημείο, οι πολιτικοί βαρέων βαρών άρχισαν να χάνουν το ενδιαφέρον τους για οτιδήποτε συνέβαινε στα «νέα ανεξάρτητα κράτη», όπως αποκλήθηκαν τη δεκαετία του 1990. Εν μέσω παγκόσμιων αλλαγών, οι διεθνείς δυνάμεις επικεντρώθηκαν όλο και περισσότερο στον δικό τους συνεχώς αυξανόμενο κατάλογο προβλημάτων. Δεν απομακρύνθηκαν ακριβώς από τα πρώην σοβιετικά κράτη, αλλά άρχισαν να ξοδεύουν πολύ λιγότερο από το χρόνο και τους πόρους τους σε αυτά. Αυτό ισχύει και για τη Ρωσία, παρόλο που έχει ειδικό καθεστώς σε αυτή τη διαμόρφωση, και αναζητούσε βέλτιστες μορφές επιρροής στο πλαίσιο της συρρικνούμενης σφαίρας συμφερόντων της.

Έτσι, το πολιτικό τοπίο στα πρώην σοβιετικά κράτη διαμορφώθηκε μέσω εσωτερικών διαδικασιών που αντανακλούσαν τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των διαφόρων εμπλεκόμενων παραγόντων, του τοπικού πολιτικού πολιτισμού και της κοινωνικής δομής.

Υπάρχει επίσης το γεγονός ότι μια νέα πολιτική γενιά εισέρχεται στην πολιτική σε όλο τον μετασοβιετικό χώρο και σε ορισμένες περιπτώσεις προκαλεί παλαιότερους ηγέτες.

Οι αλλαγές αυτές δεν προκαλούνται από εξωτερική επιρροή. Οι ξένοι παίκτες πρέπει να αντιδράσουν σε αυτές, να παρέμβουν ή να απειλήσουν να παρέμβουν, όπως έκαναν στη Λευκορωσία, να προσαρμοστούν και να προσπαθήσουν να τα κάνουν όλα να λειτουργήσουν υπέρ τους, αλλά το τελικό αποτέλεσμα εξαρτάται από το πόσο ώριμα και αποτελεσματικά είναι τα νέα κοινωνικά και πολιτικά συστήματα μιας χώρας και όχι  από τους ξένους προστάτες. ΔΙΑΒΑΣΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ: Οι ΗΠΑ αρνούνται το ρόλο τους στην εξέγερση στο Καζακστ                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    άνΑυτή είναι μια δοκιμή οξέος, και δεν θα την περάσουν όλες οι χώρες. Η περίπτωση της Αρμενίας δείχνει ότι οι συνέπειες για ένα έθνος μπορεί να είναι ολέθριες (και δεν έχουν τελειώσει ακόμα), παρόλο που η κυρίαρχη ιδέα ήταν ότι, πέρα από ορισμένα προφανή προβλήματα, η χώρα είχε μια ισχυρή ταυτότητα και θα μπορούσε να κινητοποιήσει με επιτυχία τους πόρους της και να επιβιώσει όταν ήρθε αντιμέτωπη με έναν παλιό αντίπαλο. Το Καζακστάν μπορεί επίσης να αποδειχθεί ένα παράδειγμα για το πώς μια εδώ και πολύ καιρό καλλιεργημένη πρόσοψη επιτυχίας κρύβει στην πραγματικότητα έναν βαθιά προβληματικό και διεστραμμένο πυρήνα. Και αυτή η υπόθεση σίγουρα δεν θα είναι η τελευταία.

Είναι η πρώτη φορά που η Ρωσία χρησιμοποιεί ένα θεσμικό όργανο που ελέγχει για να επιδιώξει τους δικούς της πολιτικούς στόχους. Μέχρι τώρα, φαινόταν ότι τέτοιες δομές ήταν καθαρά διακοσμητικές. Είναι σαφές ότι οι ειρηνευτικές δυνάμεις του ΟΣΣΑ που αναπτύσσονται στο Καζακστάν θα αποτελούνται κυρίως από ρωσικά στρατεύματα. Καταρχάς, αυτό εγγυάται μια αποτελεσματική απάντηση. Δεύτερον, ενώ το Καζακστάν μπορεί να συμφωνήσει να έχει ρωσικά στρατεύματα στο έδαφός του, οι αρμενικές δυνάμεις ή, ας πούμε, στρατιωτικές δυνάμεις της Κιργισίας είναι απολύτως εκτός συζήτησης. Ωστόσο, η χρήση του σήματος συνασπισμού δίνει στη Μόσχα περισσότερες ευκαιρίες και επιπλέον δικαιολογεί την ύπαρξη αυτής της συμμαχίας. Ο χρόνος θα δείξει εάν κάποια άλλα κράτη μέλη του ΟΣΣΑ θα αντιμετωπίσουν ένα σενάριο του Καζακστάν, αλλά έχει δημιουργηθεί το προηγούμενο. 

Με τις συνομιλίες Ρωσίας-ΗΠΑ για θέματα ασφάλειας να βρίσκονται  στο προσκήνιο, αυτή είναι μια έγκαιρη υπενθύμιση ότι η Μόσχα μπορεί να λάβει γρήγορες και ανορθόδοξες στρατιωτικές και πολιτικές αποφάσεις για να επηρεάσει τα γεγονότα στον τομέα των συμφερόντων της. Όσο μεγαλύτερη είναι αυτή η κατασκευή, τόσο μεγαλύτερη γίνεται, φυσικά, η ευθύνη για τις εξελίξεις στις χώρες όπου τα προβλήματα απέχουν πολύ από το τέλος τους. Φυσικά, η Μόσχα θα πρέπει να αντιμετωπίσει τυχόν επιπτώσεις από αυτά τα προβλήματα ούτως ή άλλως, και είναι ευκολότερο να το κάνει προληπτικά και μέσω μιας ποικιλίας εργαλείων.

Αυτό που είναι σαφές είναι ότι ενώ χαρακτηρίζει τους διαδηλωτές ξένους «τρομοκράτες» έχει επιτρέψει στην κυβέρνηση του Καζακστάν να φέρει υποστήριξη βαρέων βαρών από το εξωτερικό και έχει ωθήσει την σύγκρουση αποφασιστικά στη διεθνή αρένα. Δεν είναι ακόμα σαφές τι συνέπειες θα μπορούσε να έχει αυτό για τον μετασοβιετικό χώρο, ή για τον κόσμο.

Όλες οι ειδήσεις

«Ερντογάν οδηγείς την Τουρκία σε εμφύλιο»! Βαριά κατηγορία από τον Κιλιτσντάρογλου

Το ΕΛΙΑΜΕΠ «ξαναχτυπά» και με άρθρο μέλους του μας καλεί σε «πολιτική σύμπραξης» με την Τουρκία

Μήνυμα από Τουρκία σε ΗΠΑ για την Ελλάδα αλλά και τα F-35

Απάντηση του ΥΠΕΞ στην Άγκυρα: «Μιλάτε εσείς για προκλητικές ενέργειες»;

The post Η Ρωσία δημιουργεί ένα νέο προηγούμενο με την παρέμβαση στο Καζακστάν appeared first on Militaire.gr.