Η Τριλογία του Δόγματος Τραμπ : Το Δόγμα Τραμπ– Η Υψηλή Στρατηγική και η Μεγάλη Αναδιάταξη

05:15 8/3/2025 - Πηγή: militaire

Γράφει ο

Κρίς Κωνσταντινίδης  MSc in International Relations, Strategy & Security

Η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο αναδεικνύει τη βαθιά αδυναμία της Ευρώπης να διαμορφώσει μια αυτόνομη στρατηγική απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι ευρωπαϊκές ηγεσίες, εγκλωβισμένες στις πολιτικές του Δημοκρατικού Κόμματος και στο αφήγημα του «πολυμερούς διεθνισμού», αδυνατούν να προσαρμοστούν στη νέα γεωπολιτική

πραγματικότητα που διαμορφώνει η Ουάσινγκτον. Ο Τραμπ, με τη σκληρή ρεαλιστική του προσέγγιση, αδιαφορεί για θεσμικές ευγένειες και πολιτικές ισορροπίες – λειτουργεί αποκλειστικά με όρους ισχύος και στρατηγικής επιβολής, όπως αναλύσαμε στο πρώτο μέρος, υπό το πρίσμα της ρεαλιστικής θεώρησης: Από τον Θουκυδίδη στο Δόγμα Τραμπ— Η Βούληση του Ισχυρού.

Στο δεύτερο μέρος, θα εξετάσουμε τα βαθύτερα αίτια της πολιτικής του, όπως αυτά προκύπτουν από την ανάλυση της υψηλής στρατηγικής που ενδέχεται να εφαρμόζει, σε σχέση με τις διεκδικήσεις του στην Αμερικανική Ήπειρο και την Ευρώπη. Πρώτα, όμως, είναι σημαντικό να τονίσουμε τη μεταβατική φύση του διεθνούς συστήματος, καθώς η επιστροφή του Τραμπ λαμβάνει χώρα σε ένα πολύ διαφορετικό πλαίσιο από την πρώτη του θητεία.

Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩ

Αυτό που διαφεύγει από τις περισσότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις είναι ότι η παρούσα συγκυρία δεν μοιάζει με την πρώτη προεδρική θητεία του Τραμπ. Ενώ στην πρώτη του θητεία υπήρχε ακόμη η αίσθηση ότι οι ΗΠΑ μπορούσαν να διαχειριστούν τη γεωπολιτική τάξη υπό ελεγχόμενες συνθήκες, σήμερα η αμερικανική υπεροχή αμφισβητείται ανοιχτά από ανταγωνιστές όπως η Κίνα, και η Ουάσινγκτον αντιμετωπίζει αυξημένες πιέσεις να διατηρήσει την ηγεμονία της. Οι ΗΠΑ δεν είναι πλέον στη μονοπολική τους στιγμή, αλλά σε μια φάση μεταβατικής ηγεμονίας, όπου το διεθνές σύστημα βρίσκεται υπό διαμόρφωση με ως φυσικό επακόλουθο τις ΗΠΑ να απαιτούν απόλυτη συμμόρφωση από τους συμμάχους τους. Αυτό σημαίνει ότι η νέα αμερικανική διοίκηση θα επιβάλλει τη θέλησή της με ακόμη πιο επιθετικό τρόπο, χωρίς να κάνει εκπτώσεις ή να αποδέχεται αμφισβητήσεις, άλλωστε η μεγαλύτερη απόδειξη είναι οι Αμερικανικές διεκδικήσεις στην Γροιλανδία Καναδά και Παναμά οι οποίες καθόλου τυχαίες δεν είναι και αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης υψηλής στρατηγικής την οποία θα εξετάσουμε στη συνέχεια.

Το πρόβλημα για την ΕΕ είναι ότι η στρατηγική της (αν μπορεί να χαρακτηριστεί ως τέτοια) καθοδηγείται από μια πολιτική τάξη που εξακολουθεί να λειτουργεί σαν να βρίσκεται στη δεκαετία του 1990, θεωρώντας δεδομένη τη διατλαντική συνεργασία και την αμερικανική στήριξη. Οι ευρωπαϊκές ηγεσίες παραμένουν δέσμιες των Δημοκρατικών και του βαθέως κράτους της Ουάσινγκτον, αρνούμενες να αποδεχτούν την νέα Αμερικανική πραγματικότητα. Η απόπειρα σύγκρουσης με τον Τραμπ ή η διατήρηση της απόστασης από τη νέα αμερικανική στρατηγική θα έχει βαρύτατο κόστος – όχι μόνο για τις κυβερνήσεις που θα αψηφήσουν τις νέες πραγματικότητες, αλλά κυρίως για τους Ευρωπαίους πολίτες που θα πληρώσουν το τίμημα.

Η ανάγκη επιβολής του Τραμπ τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερικανική ήπειρο απορρέει από τη συνολική στρατηγική του να αναδιαμορφώσει το παγκόσμιο ισοζύγιο ισχύος, με τελικό στόχο την απομόνωση - αναχαίτηση της κίνας , αφού όμως θα έχει προηγηθεί η διάρρηξη του σινο-ρωσικού άξονα που είναι βασική προϋπόθεση για να επιτύχει το όλο εγχείρημα.    

Στο πλαίσιο αυτό, η νέα διοίκηση Τραμπ φαίνεται να επαναφέρει τη realpolitik ως κεντρική στρατηγική, επιδιώκοντας την «επανένωση» του δυτικού δυναμισμού υπό τη νέα αμερικανική ηγεσία, με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις ηγεσίες της να επανεντάσσονται στο νέο αμερικανικά ελεγχόμενο πλαίσιο ισχύος, αποδεχόμενες τον γεωπολιτικό τους ρόλο σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα που θέλει την στρατηγική ανάσχεσης της Κίνας και ως νούμερο ένα προτεραιότητα . Παράλληλα σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα ο νέος Αμερικάνος πρόεδρος , επιδιώκει μια στρατηγική «επένδυσης» στη Ρωσία, με το Ουκρανικό να μετατρέπεται από αρένα σύγκρουσης των δυο υπερδυνάμεων σε χρήσιμο εργαλείο επαναπροσέγγισης, δηλαδή ουσιαστικά να λειτουργεί ως βαλβίδα αποσυμπίεσης των σχέσεων Ουάσινγκτον-Μόσχας, επιτρέποντας έτσι την ρυμούλκηση της Ρωσικής Ομοσπονδίας δυτικότερα και αποτρέποντας την πλήρη σύμπλευση της Ρωσίας με την Κίνα, Ιράν και Β. Κορέα.

Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩ

Για για να επιτύχει αυτόν τον στρατηγικό ανασχηματισμό, ο Τραμπ πρέπει να επιβληθεί τόσο στο εσωτερικό των ΗΠΑ και γενικότερα στην αμερικανική ήπειρο όπου χρειάζεται να εξουδετερώσει τις εσωτερικές αντιστάσεις, αποδυναμώνοντας το βαθύ κράτος, δορυφοροποιώντας τον Καναδά και ελέγχοντας κρίσιμους κόμβους, όπως η Διώρυγα του Παναμά και όσο και στην Ευρώπη που επιβάλλεται να καθυποτάξει τις ευρωπαϊκές ηγεσίες που επιμένουν στη συνέχιση μιας ανεξέλεγκτης σύγκρουσης με τη Ρωσία (για τους λογούς που προαναφέραμε), αντί να τη χρησιμοποιούν ως αντίβαρο στην Κίνα.

Σε αυτό το σημείο η  στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης συγκρούεται με το νέο αμερικανικό δόγμα, γιατί ακριβώς ο Τραμπ επιδιώκει να ανατρέψει την υπάρχουσα δυναμική και να επανεντάξει την Ευρώπη σε μια αμερικανικά ελεγχόμενη δυτική αρχιτεκτονική της οποίας η Ρωσία δεν είναι η άμεση απειλή αλλά έχει στο στόχαστρο την κίνα. Και αν είναι έτσι τότε γιατί επιβάλει ένα δυσβάστακτο κόστος σε ευρωπαϊκά κράτη που έχουν την ιδιότητα μέλους του ΝΑΤΟ με την αύξηση των δαπανών στο 5%, απλά και μόνο για να τα τιμωρήσει την ανυπακοή των ηγεσιών τους; Η απάντηση κινείται στα πλαίσια της γκρίζας ζώνης.

Πιο αναλυτικά εκτιμώ πως οι λόγοι έχουν να κάνουν περισσότερο με το Αμερικανικό εσωτερικό πάρα με την αρχιτεκτονική ασφάλειας της ιδίας της βορειοατλαντικής συμμαχίας, δηλαδή ο Ντόναλντ Τραμπ, έχοντας ανοίξει πολλαπλά μέτωπα στο εσωτερικό και το εξωτερικό, επιδιώκει να κατευνάσει την αμερικανική πολεμική βιομηχανία, η οποία ενδέχεται να δεχθεί οικονομικό πλήγμα από τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Η σύγκρουση αυτή υπήρξε βασικός μοχλός ανάπτυξης για τη βιομηχανία, καθώς οι αδιάκοπες αποστολές στρατιωτικού εξοπλισμού και η αυξημένη ζήτηση από τις χώρες του ΝΑΤΟ δημιούργησαν τεράστια κέρδη.

Κατά την εκτίμηση μου ο Τραμπ για να εξισορροπήσει τις πιθανές απώλειες, προωθεί την αύξηση κατά 5% στις αμυντικές δαπάνες των χωρών του ΝΑΤΟ, εξασφαλίζοντας ότι η ζήτηση για αμερικανικά οπλικά συστήματα θα παραμείνει υψηλή, ακόμα και χωρίς τη σύγκρουση στην Ουκρανία. Η κίνηση αυτή πιθανότατα αποτελεί προϊόν συνεννόησης με την πολεμική βιομηχανία, η οποία αποτελεί κρίσιμο παράγοντα του αμερικανικού πολιτικοστρατιωτικού και οικονομικού κατεστημένου.

Έτσι, η τακτική  του λειτουργεί ως μηχανισμός κατευνασμού της πολεμικής βιομηχανίας και εξισορρόπησης των πιθανών απωλειών της, διατηρώντας παράλληλα την αμερικανική επιρροή στο διεθνές σύστημα ασφαλείας.

Τέλος, εάν η νέα διοίκηση Τραμπ καταφέρει όντως να ρυμουλκήσει τη Ρωσία δυτικότερα, το αποτέλεσμα θα είναι  η διάρρηξη του σινο-ρωσικού άξονα, η οποία θα οδηγήσει σε μια ριζική αλλαγή του παγκόσμιου στρατηγικού τοπίου. Η Ουάσινγκτον θα επικεντρώσει την ισχύ της στον Ειρηνικό, μετασχηματίζοντας το δόγμα διπλής ανάσχεσης Ρωσίας – Κίνας σε δόγμα αποκλεισμού της Κίνας. Με την Ανατολική Ασία να καθίσταται το απόλυτο επίκεντρο της αμερικανικής στρατηγικής, όπου το κέντρο βάρους της μετατοπίζεται, ενώ η Ευρώπη μετατρέπεται σε εργαλείο μιας ευρύτερης παγκόσμιας αναδιάταξης.

Στο τρίτο και τελευταίο μέρος της τριλογίας, θα αναλύσουμε τη διαμόρφωση του νέου διεθνούς συστήματος έως σήμερα, εστιάζοντας στη Ρωσία:

διαθέτει πράγματι κίνητρο να στραφεί δυτικότερα; Και αν αυτό συμβεί, ποια θα είναι η στρατηγική αντίδραση της Κίνας;

The post Η Τριλογία του Δόγματος Τραμπ : Το Δόγμα Τραμπ– Η Υψηλή Στρατηγική και η Μεγάλη Αναδιάταξη appeared first on Militaire.gr.