Οι ελπίδες των ΗΠΑ για ομαλοποίηση Λιβάνου-Ισραήλ φαίνονται μη ρεαλιστικές

05:20 11/3/2025 - Πηγή: militaire

Οι πρόσφατες δηλώσεις του ειδικού απεσταλμένου των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ, σχετικά με τη δυνητική εξομάλυνση των σχέσεων του Λιβάνου με το Ισραήλ υποδηλώνουν, σύμφωνα με τους ειδικούς, ότι η κυβέρνηση Τραμπ μπορεί να παρερμηνεύει την περιφερειακή και εσωτερική δυναμική της χώρας.Η αισιοδοξία που προκάλεσαν οι πρόσφατες αλλαγές στο Λίβανο μετά το τέλος του πολέμου Ισραήλ-Χεζμπολάχ τον περασμένο Νοέμβριο, την εκλογή νέου προέδρου και το σχηματισμό νέας κυβέρνησης, οδήγησε τον Αμερικανό απεσταλμένο για τη Μέση Ανατολή Στίβεν

Γουίτκοφ να υποστηρίξει ότι οι προοπτικές εξομάλυνσης των σχέσεων του Λιβάνου με το Ισραήλ βρίσκονται σε θετική πορεία.Ο νεοδιορισθείς απεσταλμένος για τη Μέση Ανατολή πρότεινε ότι οι περιφερειακές αλλαγές θα μπορούσαν να επεκταθούν στον Λίβανο και τη Συρία λόγω της νέας ηγεσίας του Λιβάνου και της απομάκρυνσης του φιλοϊρανικού καθεστώτος Άσαντ της Συρίας.«Ο Λίβανος, παρεμπιπτόντως, θα μπορούσε πραγματικά να κινητοποιηθεί και να ενταχθεί στις ειρηνευτικές συμφωνίες του Αβραάμ, όπως θα μπορούσε ενδεχομένως και η Συρία. Έτσι, συντελούνται τόσες πολλές βαθιές αλλαγές», δήλωσε στην εκδήλωση της Αμερικανικής Εβραϊκής Επιτροπής στην Ουάσινγκτον στις 25 Φεβρουαρίου.Ο Γουίτκοφ δεν έδωσε περαιτέρω λεπτομέρειες, αλλά οι παρατηρήσεις του προκάλεσαν σκεπτικισμό, με τους αναλυτές να τις χαρακτηρίζουν μη ρεαλιστικές και να αμφιβάλλουν για την προθυμία του Λιβάνου να επιδιώξει μια πλήρη ειρηνευτική συμφωνία με το Ισραήλ οποτεδήποτε σύντομα.Το σχόλιο του Γουίτκοφ έρχεται εν μέσω ραγδαία εξελισσόμενων περιφερειακών εξελίξεων. Στη δεύτερη θητεία του, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει δεσμευτεί να εξασφαλίσει τη σταθερότητα στη Μέση Ανατολή, ξεκινώντας με τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα και ενθαρρύνοντας τελικά τα αραβικά κράτη, ιδίως τη Σαουδική Αραβία, να εξομαλύνουν τους δεσμούς τους με το Ισραήλ. Το Ριάντ, ωστόσο, έχει επιμείνει σε μια αξιόπιστη πορεία προς την παλαιστινιακή κρατική υπόσταση ως προϋπόθεση για οποιαδήποτε συζήτηση εξομάλυνσης.Είναι ο Λίβανος έτοιμος για ειρήνη με το Ισραήλ;Η Λίνα Χατίμπ, συνεργάτης στο Πρόγραμμα Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής του Chatham House, δήλωσε στο Al-Monitor ότι αν η ειρηνευτική διαδικασία για την επίλυση της σύγκρουσης Ισραήλ-Παλαιστίνης επανεκκινήσει με τρόπο αποδεκτό και από τα δύο μέρη και αν οι βασικές αραβικές χώρες εξομαλύνουν τις σχέσεις τους με το Ισραήλ, «τότε ο Λίβανος δεν θα αποτελέσει εξαίρεση - αλλά μόνο εφόσον το Ισραήλ σέβεται την εδαφική ακεραιότητα και την ασφάλεια του Λιβάνου».Ωστόσο, παρά την αισιοδοξία των ΗΠΑ, ούτε η εκλογή του Τζόζεφ Αούν ως προέδρου τον Ιανουάριο ούτε ο επακόλουθος σχηματισμός της κυβέρνησης του Ναβάφ Σαλαμ, σε συνδυασμό με τη μειωμένη ισχύ της Χεζμπολάχ, είναι πιθανό να ωθήσουν τον Λίβανο στην εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ.Ο Λίβανος και το Ισραήλ έχουν μια μακρά ιστορία εχθρότητας, που σημαδεύτηκε από πολέμους και συνοριακές συγκρούσεις. Το Ισραήλ εισέβαλε στον Λίβανο το 1978 και ξανά το 1982, οδηγώντας σε παρατεταμένη κατοχή και δίνοντας περαιτέρω ώθηση στην άνοδο της υποστηριζόμενης από το Ιράν Χεζμπολάχ.Η νέα ηγεσία του Λιβάνου αντιμετωπίζει πολλαπλές προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένων των συνεπειών του τελευταίου πολέμου του Ισραήλ. Παρά την κατάπαυση του πυρός που επιτεύχθηκε στα τέλη Νοεμβρίου, το Ισραήλ εξακολουθεί να ελέγχει πέντε στρατηγικά σημεία κατά μήκος των νότιων συνόρων.Κατά τη διάρκεια της 14μηνης σύγκρουσης μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ από τον Οκτώβριο του 2023 έως τον Νοέμβριο του 2024, σκοτώθηκαν τουλάχιστον 121 Ισραηλινοί, μεταξύ των οποίων 76 στρατιώτες και 45 άμαχοι.Η σύγκρουση οδήγησε επίσης σε σημαντικές απώλειες από την πλευρά του Λιβάνου, με εκτιμήσεις να αναφέρουν ότι η Χεζμπολάχ μπορεί να έχασε έως και 4.000 μαχητές. Επιπλέον, το Υπουργείο Υγείας του Λιβάνου ανέφερε περισσότερους από 3.800 θανάτους, αριθμός που περιλαμβάνει τόσο μαχητές όσο και αμάχους. Ο πόλεμος προκάλεσε εκτεταμένους εκτοπισμούς, με περίπου 1,2 εκατομμύρια ανθρώπους να έχουν εκτοπιστεί στο Λίβανο και πάνω από 46.500 στο Ισραήλ. Οι οικονομικές επιπτώσεις ήταν σοβαρές, με τον Λίβανο να αντιμετωπίζει καταστροφές ύψους 8,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, συμπεριλαμβανομένων ζημιών σε 100.000 σπίτια.Ως εκ τούτου, μια πιθανή συμφιλίωση μεταξύ του Ισραήλ και του Λιβάνου, που θα οδηγήσει τη Βηρυτό να ενταχθεί στις συμφωνίες του Αβραάμ -που υπογράφηκαν κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Τραμπ το 2020 μεταξύ του Ισραήλ, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, του Μαρόκου και του Μπαχρέιν- φαίνεται απίθανη, σύμφωνα με τον Καρίμ Μπιτάρ, καθηγητή διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Saint-Joseph του Λιβάνου.«Δεν μπορώ να δω κανέναν Λιβανέζο αξιωματούχο που θα ευνοούσε αυτή την εξομάλυνση. Ακόμα και οι πιο φιλοδυτικοί Λιβανέζοι πολιτικοί αντιλαμβάνονται ότι δεν πρόκειται για κάτι τέτοιο σε αυτό το στάδιο», δήλωσε στο Al-Monitor. «Οι εσωτερικές πολιτικές επιπτώσεις θα είναι καταστροφικές αν η σημαντική πίεση των ΗΠΑ τα επόμενα δύο χρόνια οδηγήσει στην έναρξη μιας διαδικασίας εξομάλυνσης».Βαθιά ριζωμένο αντι-ισραηλινό συναίσθημαΟποιαδήποτε λιβανέζικα κόμματα υποστηρίξουν αυτή τη διαδικασία θα αντιμετώπιζαν ισχυρές αντιδράσεις από αντι-ισραηλινές παρατάξεις, με αρκετές πολιτικές ομάδες να εκτροχιάζουν τελικά τη συμφωνία.Η αντίθεση αυτή δεν πηγάζει μόνο από τους πρόσφατους πολέμους του Ισραήλ στον Λίβανο και τη Γάζα, αλλά και από την ιστορική επιθετικότητα του Ισραήλ κατά του Λιβάνου και τις ενέργειές του στην περιοχή, ιδίως απέναντι στους Παλαιστίνιους.Το Ισραήλ εισέβαλε για πρώτη φορά στον Λίβανο το 1978 με την «Επιχείρηση Λιτάνι», ακολουθούμενο από την κατοχή του νότιου Λιβάνου το 1982 κατά τη διάρκεια του λιβανέζικου εμφυλίου πολέμου, ο οποίος διήρκεσε μέχρι το 2000. Το 2006, το Ισραήλ και η Χεζμπολάχ διεξήγαγαν έναν 34ήμερο καταστροφικό πόλεμο, ενώ πιο πρόσφατα τα δύο μέρη ενεπλάκησαν σε μια βαριά ένοπλη σύγκρουση 13 μηνών που συνδέθηκε με τον πόλεμο της Γάζας το 2023, η οποία κατέληξε σε μια εύθραυστη κατάπαυση του πυρός.Παρά τις συνεχιζόμενες εντάσεις, ο Λίβανος και το Ισραήλ έχουν κατά καιρούς εμπλακεί σε διαπραγματεύσεις, όπως η συμφωνία για τα θαλάσσια σύνορα που υπογράφηκε μεταξύ των δύο χωρών με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ το 2022.Οι προηγούμενες προσπάθειες ειρήνευσης περιλαμβάνουν την εκεχειρία του 1949, η οποία ανεστάλη από το Ισραήλ το 1967, και τη συμφωνία του 1983 με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ, η οποία τελικά κατέρρευσε λόγω της έντονης εγχώριας και εξωτερικής αντίδρασης.Ο Ντέιβιντ Γουντ, ανώτερος αναλυτής του Λιβάνου στο International Crisis Group, δήλωσε στο Al-Monitor ότι ο Λίβανος και το Ισραήλ παραμένουν μακριά από την πολιτική ομαλοποίηση, με πολλούς Λιβανέζους, όχι μόνο υποστηρικτές της Χεζμπολάχ, να αντιτίθενται βαθιά στις πολιτικές του Ισραήλ όλα αυτά τα χρόνια.«Δεν νομίζω ότι πολλοί Λιβανέζοι υποστηρίζουν την εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ επειδή πιστεύουν ότι το Ισραήλ δεν έχει αντιμετωπίσει τους Παλαιστίνιους και τους γείτονές του, συμπεριλαμβανομένου του Λιβάνου, με σεβασμό», είπε.Αν και η πρόταση του Γουίτκοφ ότι ο Λίβανος θα μπορούσε να εξομαλύνει τις σχέσεις του με το Ισραήλ δεν αναπτύχθηκε περαιτέρω, σε συνέντευξή του στην αραβόφωνη τηλεόραση Alhurra TV που ανήκει στις ΗΠΑ στις 24 Φεβρουαρίου, ο λιβανέζος βουλευτής Ουάελ Αμπού Φαούρ αποκάλυψε ότι η αμερικανική κυβέρνηση μπορεί να πιέσει για συμφιλίωση μεταξύ Λιβάνου και Ισραήλ και έχει ήδη προσεγγίσει σημαντικούς λιβανέζους αξιωματούχους. Ωστόσο, η πρόταση απορρίφθηκε.Ο Σαμ Χέλερ, αναλυτής της Century International με έδρα τη Βηρυτό, δήλωσε στο Al-Monitor ότι το σχόλιο του Γουίτκοφ υπερεκτιμά τη σημασία της νέας ηγεσίας του Λιβάνου.«Θα διάβαζα τα σχόλιά του ως ένα είδος υπερβολικής αισιοδοξίας για το τι είδους αλλαγή μπορούν να επιβάλουν οι Αμερικανοί και οι σύμμαχοί τους στην περιοχή», είπε.Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της δεύτερης θητείας του Τραμπ που οι Ηνωμένες Πολιτείες ασκούν πίεση στον Λίβανο. Στις αρχές Φεβρουαρίου, ο αναπληρωτής ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για τη Μέση Ανατολή Μόργκαν Ορτάγκους τάχθηκε υπέρ του αποκλεισμού της Χεζμπολάχ και των συμμάχων της από την κυβέρνηση, αν και άτομα με στενούς δεσμούς μαζί τους συμπεριλήφθηκαν αργότερα στην ποσόστωση των σιιτών.«Οι Αμερικανοί δεν έχουν μια πλήρως συνδεδεμένη ή συνεκτική αίσθηση των μέσων και των σκοπών ή του τι μπορούν ρεαλιστικά να ζητήσουν και να επιτύχουν», εξήγησε ο Χέλερ.Ο Μπιτάρ, εν τω μεταξύ, υποστήριξε ότι η δήλωση του Γουίτκοφ αντανακλά την πεποίθηση των ΗΠΑ ότι ο Λίβανος και η Συρία θα ευθυγραμμιστούν τελικά με την πολιτική ισχύος, αλλά θεωρεί ότι αυτό αποτελεί εσφαλμένη ανάγνωση της δυναμικής της περιοχής. Υποστηρίζει ότι τέτοιες συζητήσεις μπορεί να γίνουν ρεαλιστικές μόνο σε λίγα χρόνια, εάν το Ισραήλ αποχωρήσει και από τις δύο χώρες.«Στο σημερινό πλαίσιο, η εξομάλυνση απλώς γίνεται αντιληπτή από τη συντριπτική πλειοψηφία των Λιβανέζων και των Σύρων ως μια ακόμη πρόκληση», δήλωσε.Ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν τη δυνατότητα να ασκήσουν πίεση στον Λίβανο, έχοντας παράσχει δισεκατομμύρια σε βοήθεια όλα αυτά τα χρόνια, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων στον λιβανέζικο στρατό, ο Γουντ εξήγησε ότι «θα ήταν πολύ επικίνδυνο για τις ΗΠΑ να προσπαθήσουν να πιέσουν τον Λίβανο να εξομαλύνει τις σχέσεις του με το Ισραήλ, καθώς η ιδέα αυτή είναι εξαιρετικά αντιδημοφιλής».«Αυτό το διχαστικό ζήτημα θα μπορούσε να προκαλέσει μια τεράστια αντίδραση κατά της κυβέρνησης, υπονομεύοντας την αξιοπιστία της σε μια εποχή που η διεθνής κοινότητα είναι αισιόδοξη για τη νέα κυβέρνηση και ελπίζει ότι θα αδράξει την ευκαιρία για μεταρρυθμίσεις και ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία του Λιβάνου», πρόσθεσε.Σήμερα, τα λιβανέζικα κόμματα εμφανίζονται ενωμένα στο στόχο τους να τερματίσουν την ισραηλινή κατοχή στο νότιο Λίβανο, όπως φάνηκε από την ψήφο εμπιστοσύνης του κοινοβουλίου προς την κυβέρνηση Σαλαμ στις 26 Φεβρουαρίου.Η Χεζμπολάχ, η οποία εξακολουθεί να κατέχει την εγχώρια εξουσία παρά τις στρατιωτικές και πολιτικές οπισθοδρομήσεις, υποστήριξε την κυβέρνηση, παρόλο που η δήλωση της νέας κυβέρνησης μετατόπισε το επίκεντρο στον λιβανέζικο στρατό ως τη μοναδική δύναμη που μπορεί να υπερασπιστεί τη χώρα έναντι οποιασδήποτε απειλής, αλλάζοντας την προηγούμενη διατύπωση που περιλάμβανε τη φράση «ένοπλη αντίσταση», την οποία η Χεζμπολάχ χρησιμοποιούσε για να νομιμοποιήσει τα όπλα της εκτός κρατικού ελέγχου.Πηγή: Al Monitor

The post Οι ελπίδες των ΗΠΑ για ομαλοποίηση Λιβάνου-Ισραήλ φαίνονται μη ρεαλιστικές appeared first on Militaire.gr.