Οι παράγοντες που ωθούν την Τουρκία σε κλιμάκωση

06:25 2/1/2023 - Πηγή: militaire

Οι προκλήσεις της Τουρκίας σε Αιγαίο-Αν. Μεσόγειο διαδέχονται η μία την άλλη. Οι πολεμικές απειλές έγιναν συνήθεια. Οι παραβιάσεις του Ελληνικού εναέριου χώρου και οι υπερπτήσεις πάνω από τα νησιά είναι καθημερινές. Ο συντονισμός της με την κυβέρνηση της Λιβυής μεγαλώνει. Δέκα μέρες μετά τη συνάντηση Καλίν-Μπούρα-Πέλτνερ στις Βρυξέλλες, η επιθετικότητα της Άγκυρας εναντίον της Ελλάδας

συνεχίζει να κλιμακώνεται.

Γράφει ο

ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΟΥΒΑΡΔΑΣ

PhD© Διεθνολόγος-Πολιτικός Επιστήμονας

Άλλωστε η Τουρκία θέλει την «ηγεσία» στην Αν. Μεσόγειο. Έτσι επιδιώκει τον έλεγχο των οδών Σουέζ-Βόσπορος-Μάλτα. Ζητά λεόντεια μερίδα από τους υδρογονάνθρακες και να γίνει ενεργειακός κόμβος. Χρειάζεται μακρινές βάσεις-ναυστάθμους. Διεκδικεί λόγο σε κάθε ζήτημα. Συνεπώς η διχοτόμηση του Αιγαίου, το Τουρκολυβικό μνημόνιο, η κατάληψη και η αποστρατιωτικοποίηση Ελληνικών νησιών είναι αξιώσεις που αφορούν αυτά τα ζητούμενα.

Αν η Άγκυρα επιτύχει, τότε ο έλεγχος της από τρίτους θα ελαχιστοποιηθεί. Οι εξαγωγές της δε θα επιτηρούνται από ξένους στόλους. Η ενεργειακή της ασφάλεια και αυτάρκεια θα αυξηθούν, ενισχύοντας τη Λίρα. Η «ουδετεροποίηση» στρατηγικών γειτονικών ζωνών και οι θέσεις της σε διεθνή ζητήματα θα προωθηθούν. Οι Ρωσικές εξαγωγές και οι Ευρωπαϊκές εισαγωγές ενέργειας θα εξαρτηθούν κι’ άλλο από την ίδια. Έτσι ο βαθμός αυτονομίας της στο διεθνές στερέωμα θα γιγαντωθεί.

Συνεπώς η Τουρκία θα ενισχυθεί στη διαπραγμάτευση της με τις μεγάλες δυνάμεις. Οι αντιθέσεις μεταξύ των τελευταίων θα αξιοποιούνται καλύτερα. Η διείσδυση του ΝΑΤΟ στην ασταθή περιοχή που περικλείει την Τουρκία, Βαλκάνια-Εύξεινος Πόντος-Καύκασος-Κεντρική-Ασία-Μέση Ανατολή-Βόρεια Αφρική, θα λειτουργήσει ως υπόστρωμα για τη δημιουργία μίας Τουρκικής σφαίρας επιρροής. Η ένωση των ισλαμικών, τουρκόφιλων και τουρανικών κυβερνήσεων και παρατάξεων του μετάοθωμανικού χώρου, της Κεντρικής Ασίας και του «ισλαμικού κόσμου» σε ένα νέο νέο-οθωμανικό γεωπολιτικό σχήμα με πυρήνα την Τουρκία θα διευκολυνθεί. Επακόλουθα η Άγκυρα θα καταστεί παγκοσμίως δρών.

Προκύπτει λοιπόν ότι οι αξιώσεις της Τουρκίας σε Αιγαίο και Αν. Μεσόγειο συνδέονται με την αναζήτηση της «Στρατηγικής της Αυτονομίας». Μάλιστα αφορούν άμεσα δύο από τους τρεις πυλώνες της, την περιφερειακή «ηγεσία» και την αναβάθμιση της θέσης της διεθνώς, ενώ έμμεσα επιδρούν και στον τρίτο, την εσωτερική σταθερότητα -Χειραγώγηση της Λίρας και της ενεργειακής τροφοδοσίας από το εξωτερικό. Έπεται ότι η διεκδίκηση τους θα συνεχιστεί.

Παράλληλα ο πόλεμος στην Ουκρανία και η ανάδυση ενός πολυπολικού διεθνούς ιμπεριαλιστικού συστήματος θέτουν εν αμφιβόλω το υπάρχον διεθνώς status quo. Το ζήτημα της αλλαγής των συνόρων και της επαναξιολόγησης του διεθνούς δικαίου τίθεται στην ημερήσια διάταξη. Ο συγχρονισμός που παρατηρείται στην επιδείνωση όλων των εστιών έντασης δεν είναι τυχαίος. Αναμφίβολα η εποχή προσφέρεται για αναθεωρητισμό.

Σε αυτό το φόντο η Τουρκία καλλιεργεί στη διεθνή σκηνή το «δίκαιο» των αξιώσεων της. Προετοιμάζει το έδαφος για τη διεθνή αποδοχή των τετελεσμένων που θα επιδιώξει, αν οι εξελίξεις ευνοήσουν τη στρατιωτική δράση. Άλλωστε συγκυρίες που να διευκολύνουν τέτοιου μεγέθους αλλαγές στο status quo είναι σπάνιο φαινόμενο. Διαφορετικά η Άγκυρα θα συνεχίσει τη ζύμωση των θέσεων της, προσβλέποντας σε πιο μακροπρόθεσμα οφέλη.

Επίσης από τις διεθνείς εξελίξεις φαίνεται να ευνοούνται οι περιφερειακές δυνάμεις. Οι ανάγκες που δημιουργεί στη Δύση (ΗΠΑ, ΗΒ, ΕΕ) ο ανταγωνισμός και δη η ενεργειακή και νομισματική κόντρα με τη Ρωσία και την Κίνα απορροφούν τους πόρους και την προσοχή της. Οι εξελίξεις στο στρατιωτικό μέτωπο και οι κυρώσεις φθείρουν την ισχύ και το γόητρο της Ρωσίας. Συνακόλουθα μειώνεται η ικανότητα έλεγχου των άλλων κρατών και για τους δύο.

Ως εκ τούτου οι διεθνείς αντιδράσεις στις Τουρκικές προκλήσεις περιορίζονται σε χάδια. Στην ανακοίνωση του state department για τις απειλές πολέμου του Τούρκου υπ. Εξ, η Τουρκία αναφέρεται μαζί με την Ελλάδα μόνο για να τονιστεί η σημασία τους για το ΝΑΤΟ, ενώ υπάρχουν γενικές προτροπές για αποκλιμάκωση και διπλωματική επίλυση των διαφορών! Προφανώς τέτοιες προσεγγίσεις ενθαρρύνουν τον Τουρκικό αναθεωρητισμό.

Τέλος το status quo στην Αν. Μεσόγειο υπονομεύει και η στράτευση της Ελλάδας στο παζάρι ΗΠΑ-Τουρκίας. Σε αυτό η Άγκυρα προφανώς θέτει ζητήματα που άπτονται της Ελλάδας και της Κύπρου, έχοντας αναβαθμίσει τη θέση της λόγω και του ρόλου που μπορεί να παίξει στην προώθηση των Αμερικανικών σχεδιασμών στο Ουκρανικό και γενικότερα σε Ευρασία και Αφρική. Η εμπλοκή της Αθήνας μαζί της σε μυστικές συνομιλίες για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών γενικώς και με πυξίδα τις συμφωνίες με Αίγυπτο και Ιταλία διευκολύνει την επιτυχία της διαδικασίας. Σε αυτά τα πλαίσια η χρήση ή απειλή χρήσης στρατιωτικής ισχύος αξιοποιείται για τον εκβιασμό υποχωρήσεων ή τετελεσμένων, χρήσιμων και στη διευθέτηση των συμμαχικών σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας.

Συνοψίζοντας, η κλιμάκωση των Τουρκικών προκλήσεων είναι απόρροια τεσσάρων παραγόντων. Της στρατηγικής της Τουρκίας. Της αποδυνάμωσης της διεθνούς «τάξης». Της ισχυροποίησης των περιφερειακών δυνάμεων. Της στράτευσης της Ελλάδας από τις ΗΠΑ στη διαπραγμάτευση τους με την Τουρκία. Συνεπώς η εξέλιξη της Τουρκικής επιθετικότητας για τη νέα χρονιά θα εξελιχθεί κατά βάση ανάλογα με την πορεία αυτών των παραγόντων.

The post Οι παράγοντες που ωθούν την Τουρκία σε κλιμάκωση appeared first on Militaire.gr.