Ποιος ο ρόλος της Τουρκίας σε μια εκεχειρία Ρωσίας-Ουκρανίας;

05:30 3/3/2025 - Πηγή: militaire

Η Τουρκία μπορεί να είναι ανοιχτή στην παροχή εγγυήσεων ασφαλείας για την Ουκρανία, αλλά παραμένει διστακτική ως προς την ανάπτυξη ειρηνευτικών στρατευμάτων στην Ουκρανία.Καθώς ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει εισέλθει στον τέταρτο χρόνο του και οι διπλωματικές προσπάθειες για την εφαρμογή μιας εκεχειρίας εντείνονται, η Τουρκία φιλοξένησε τον Ουκρανό πρόεδρο Ζελένσκι και τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, σηματοδοτώντας τον κρίσιμο ρόλο της ως διαμεσολαβητή για την Ουκρανία - στρατηγικό εταίρο της - τους δυτικούς συμμάχους και τη Ρωσία.

Όμως η κυβέρνηση του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εμφανίζεται διστακτική να αναπτύξει στρατεύματα στην Ουκρανία σε περίπτωση κατάπαυσης του πυρός.Την Πέμπτη στην Κωνσταντινούπολη, η Τουρκία φιλοξένησε ρωσικές και αμερικανικές ομάδες για εξάωρες συνομιλίες σχετικά με την αποκατάσταση των κανονικών σχέσεων μεταξύ των δύο δυνάμεων. Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩΣτις 18 Φεβρουαρίου - την ίδια ημέρα που σημειώθηκε συνάντηση μεταξύ του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο και του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ στη Σαουδική Αραβία - ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, επισκέφθηκε τον Ερντογάν και κάλεσε την Άγκυρα να συμπεριληφθεί στις συνομιλίες για την κατάπαυση του πυρός και ως εγγυητής μόλις εγκαθιδρυθεί η εκεχειρία. Ο Λαβρόφ επισκέφθηκε τον Ερντογάν τη Δευτέρα.Η Ουκρανία περιμένει πολλά από την Τουρκία και η Άγκυρα θέλει να βοηθήσει στον τερματισμό του πολέμου με όρους ευνοϊκούς για το Κίεβο. Ωστόσο, η Τουρκία περιορίζεται από ευρύτερους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των εδαφικών κερδών της Ρωσίας στον συνεχιζόμενο πόλεμο, της ασάφειας που περιβάλλει τις ρωσικές, ουκρανικές και αμερικανικές «κόκκινες γραμμές» και του κατά πόσον η εκεχειρία θα παρακολουθείται απλώς από μια διεθνή αποστολή ή από μια πιο ισχυρή «ειρηνευτική» αποστολή που θα αναπτυχθεί για την προστασία της Ουκρανίας.Μονομαχία των κόκκινων γραμμώνΊσως η μεγαλύτερη πρόκληση για την εγκαθίδρυση κατάπαυσης του πυρός στην Ουκρανία είναι ότι υπάρχουν πάρα πολλές ανταγωνιστικές κόκκινες γραμμές. Η Ρωσία αντιτίθεται στην ανάπτυξη στρατευμάτων του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία - ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους επιτέθηκε στη γείτονά της το 2022 ήταν η πιθανή ένταξη του Κιέβου στη συμμαχία. Η Μόσχα επιμένει επίσης να κρατήσει τα ουκρανικά εδάφη που κατέλαβε τα τελευταία τρία χρόνια, μαζί με εκείνα που κατέλαβε το 2014, συμπεριλαμβανομένων τμημάτων της ανατολικής Ουκρανίας (περιοχή Ντονμπάς) και της στρατηγικής σημασίας χερσονήσου της Κριμαίας στη Μαύρη Θάλασσα.Η Ουκρανία, από την άλλη πλευρά, αναμένει είτε την ένταξη στο ΝΑΤΟ είτε κάποια άλλη ισχυρή εγγύηση ασφαλείας, ώστε να μην δεχτεί ξανά επίθεση (ενδεχομένως υποστηριζόμενη από πυρηνική αποτροπή). Όπως είναι λογικό, θέλει να αποκαταστήσει τα σύνορά της του 2014.Εν τω μεταξύ, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Βανς ανακοίνωσε στη Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια στις 14 Φεβρουαρίου ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα στείλουν στρατεύματα στην Ουκρανία. Επιπλέον, δήλωσε ο Βανς, εάν οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι αναπτύξουν στρατεύματα στην Ουκρανία, δεν θα καλύπτονται από το άρθρο 5 της Βορειοατλαντικής Συνθήκης, το οποίο ορίζει ότι όλοι οι σύμμαχοι θα προχωρήσουν σε πόλεμο εάν ένας από αυτούς δεχθεί επίθεση. Εν τω μεταξύ, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ εξαρτά τη συνέχιση της βοήθειας προς την Ουκρανία από το αν αμερικανικές εταιρείες θα λάβουν ευνοϊκά συμβόλαια για την ανάπτυξη του γεωργικού και ορυκτού πλούτου του Κιέβου. Αυτές οι συνθήκες μπορεί να επιδεινωθούν μόνο για την Ουκρανία σχετικά με την εχθρική συνάντηση που είχαν ο Τραμπ και ο Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο την Παρασκευή. Ζητήθηκε από τον Ζελένσκι να αποχωρήσει και δεν υπεγράφη η πολυαναμενόμενη συμφωνία για τα ορυκτά μεταξύ ΗΠΑ και Ουκρανίας. Η Τουρκία, από την πλευρά της, υποστηρίζει την πολιτική ανοικτών θυρών του ΝΑΤΟ και επιθυμεί την πλήρη αποκατάσταση της εδαφικής ακεραιότητας και της κυριαρχίας της Ουκρανίας. Η Τουρκία έχει επίσης υπονοήσει την ετοιμότητά της να λειτουργήσει ως εγγυητής στη διαδικασία κατάπαυσης του πυρός, αλλά παραμένει σιωπηλή στο ζήτημα της ανάπτυξης στρατευμάτων.Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩΕιρηνοποίηση έναντι διατήρησης της ειρήνηςΣύμφωνα με τη Μαρίνα Βορότνιουκ, συνεργάτιδα του Royal United Services Institute, μιας δεξαμενής σκέψης για την άμυνα και την ασφάλεια στο Λονδίνο, υπάρχει βαθιά αβεβαιότητα σχετικά με το πώς θα μπορούσε να μοιάζει η κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία.Η Βορότνιουκ, η έρευνα της οποίας επικεντρώνεται στην ασφάλεια της Μαύρης Θάλασσας και στις εξωτερικές πολιτικές της Ρωσίας, της Τουρκίας και της Ουκρανίας, δήλωσε στο Al-Monitor: «Υπάρχει πραγματική απειλή ότι η Ρωσία θα μπορούσε να αναζωπυρώσει τις εχθροπραξίες εναντίον της Ουκρανίας και η κατάπαυση του πυρός δεν θα αντέξει». Έτσι, είπε, «η φύση και η εντολή της ειρηνευτικής αποστολής είναι κρίσιμες».Η Βορότνιουκ υπογράμμισε την ένταση μεταξύ μιας «ειρηνευτικής και εποπτικής αποστολής» που δεν επιβάλλει την εκεχειρία με τη βία έναντι μιας αποστολής που είναι «ικανή για μάχη και έτοιμη για μάχη» σε περίπτωση που η εκεχειρία καταρρεύσει.Οι συνομιλίες του Al-Monitor με κύκλους της τουρκικής εθνικής ασφάλειας δείχνουν ότι η Άγκυρα δεν θα δεχθεί μια κατάσταση στην οποία τα τουρκικά στρατεύματα θα βρεθούν μεταξύ των ουκρανικών και των ρωσικών δυνάμεων. Είναι επίσης αμφισβητήσιμο αν η Άγκυρα θα ήθελε να διαθέσει ένα μεγάλο τμήμα στρατευμάτων για την Ουκρανία, τη στιγμή που οι υποστηριζόμενες από τις ΗΠΑ συριακές κουρδικές ομάδες που θεωρεί τρομοκράτες δεν έχουν ενταχθεί στη νέα φιλοτουρκική κυβέρνηση στη Συρία.Υπάρχει αισθητή ανησυχία μεταξύ των πολιτικών κύκλων της Τουρκίας και της κοινής γνώμης ότι η εγγυοδοσία θα μπορούσε να σημαίνει την ανάπτυξη τουρκικών στρατευμάτων στην Ουκρανία.Ωστόσο, ο Πινάρ Ντοστ, μη μόνιμος συνεργάτης στο Πρόγραμμα για την Τουρκία στο Ατλαντικό Συμβούλιο, μια δεξαμενή σκέψης στην Ουάσιγκτον, πιστεύει ότι η αποστολή κατάπαυσης του πυρός θα διαδραματίσει κυρίως διπλωματικό ρόλο. «Δεν νομίζω ότι η Ρωσία θα επιτρέψει την ανάπτυξη στρατευμάτων τρίτων χωρών στο ουκρανικό έδαφος ή σε γειτονικές περιοχές για την προστασία της Ουκρανίας, εκτός αν πρόκειται για ειρηνευτικές δυνάμεις στο πλαίσιο μιας αποστολής του ΟΗΕ», δήλωσε στο Al-Monitor.Ο Ντοστ πιστεύει ότι η Τουρκία είναι εξίσου σοβαρή τώρα για τον ρόλο της ως εγγυητής, όπως ήταν και κατά τη διάρκεια των συνομιλιών για την κατάπαυση του πυρός στην Κωνσταντινούπολη το 2022. Και πρόσθεσε: «Αυτό που έχει αλλάξει τώρα είναι ότι η Ρωσία φαίνεται πιο ανοιχτή στην αποδοχή της τουρκικής εγγυοδοσίας».Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩΤουρκικές-ρωσικές ζώνες αποκλιμάκωσηςΣε μια εποχή που οι στρατοί και οι αμυντικές βιομηχανίες της Ευρώπης δεν έχουν ακόμη φτάσει τις ρωσικές και οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν ακόμη καθορίσει τις μεγάλες στρατηγικές προτεραιότητές τους υπό τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, η Τουρκία, με τον ισχυρό στρατό της και την αναπτυσσόμενη βιομηχανία όπλων, βρίσκεται στο επίκεντρο των συζητήσεων για την Ουκρανία και τα ευρύτερα θέματα περιφερειακής ασφάλειας.Σύμφωνα με τον Ντοστ, εάν η Τουρκία γίνει εγγυητής στην Ουκρανία, «η επιρροή της στην Ευρώπη θα αυξηθεί, ιδίως ως σύμμαχος των χωρών αυτών στο ΝΑΤΟ. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό δεδομένου ότι οι ΗΠΑ αναμένεται να μειώσουν την εστίασή τους στην ευρωπαϊκή άμυνα».Ένα πλεονέκτημα μιας τουρκικής αποστολής στην ανατολική Ουκρανία θα ήταν ότι οι τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις συνεργάστηκαν με τον ρωσικό στρατό για την επιβολή «ζωνών αποσυγκέντρωσης» κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου στη Συρία στο πλαίσιο της λεγόμενης Διαδικασίας της Αστάνα από το 2017 έως το 2023. Μέσω των κοινών περιπολιών και του περιορισμού των δραστηριοτήτων των πληρεξουσίων τους, η Τουρκία και η Ρωσία κατάφεραν να σταθεροποιήσουν τη συριακή σύγκρουση μέχρι οι ένοπλοι αντάρτες να ανατρέψουν τον πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ τον Δεκέμβριο, σε μεγάλο βαθμό επειδή η Μόσχα απέσυρε τα στρατεύματά της για να επικεντρωθεί στις μάχες στην Ουκρανία.Με την πιθανή υποστήριξη των ΗΠΑ και της Ευρώπης, η Άγκυρα και η Μόσχα θα μπορούσαν να δημιουργήσουν παρόμοιους μηχανισμούς «αποσύνδεσης» στα μέτωπα μεταξύ της Ουκρανίας και της Ρωσίας για να διασφαλίσουν τη διατήρηση της εκεχειρίας.Αλλά ο Μπουράκ Πεχλιβάν, πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Τουρκικών Επιχειρήσεων Ουκρανίας (TUID) στο Κίεβο, πιστεύει ότι υπάρχουν ακόμη πολλά που δεν γνωρίζουμε για το περιεχόμενο των συνομιλιών μεταξύ της Ρωσίας και των Ηνωμένων Πολιτειών.«Πρέπει να θυμηθούμε το Μνημόνιο της Βουδαπέστης του 1994, όπου η Ουκρανία συμφώνησε να αποσυναρμολογήσει ή να παραδώσει τα σοβιετικής κατασκευής πυρηνικά της όπλα στη Ρωσία με αντάλλαγμα εγγυήσεις ασφαλείας και σεβασμό της εδαφικής της ακεραιότητας, αλλά η συμφωνία αυτή παραβιάστηκε το 2014 και το 2022», δήλωσε στο Al-Monitor. Ο Πεχλιβάν πρόσθεσε ότι, παρά τις προκλήσεις για την εγκαθίδρυση μιας διαρκούς εκεχειρίας και δίκαιης ειρήνης, η Τουρκία αξιοποιεί ήδη απτά και άυλα πλεονεκτήματα στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης μιας συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου που αναμένεται να αυξήσει το διμερές εμπόριο από 7,5 δισεκατομμύρια δολάρια σε 10 δισεκατομμύρια δολάρια σε λίγα χρόνια. «Είτε πρόκειται για πολίτες είτε για την επιχειρηματική κοινότητα, οι Ουκρανοί εκτιμούν τον ρόλο της Τουρκίας στη συμβολή της στην ανοικοδόμηση εν μέσω του πολέμου. Οι αντιλήψεις απέναντι στην Τουρκία είναι πολύ θετικές», δήλωσε.Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩΣτην πραγματικότητα, η Τουρκία μπορεί να είναι ένας από τους πιο αξιόπιστους εταίρους της Ουκρανίας στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας. Η Βορότνιουκ δήλωσε: «Ο Πρόεδρος Ζελένσκι επεσήμανε στην πρόσφατη επίσκεψή του στην Άγκυρα ότι η Ουκρανία και η Τουρκία έχουν τους δύο μεγαλύτερους μόνιμους στρατούς στην Ευρώπη και πρέπει να ενσωματωθούν καλύτερα στους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς ασφαλείας».Στο ίδιο μήκος κύματος, πρόσθεσε, η Ουκρανία και η Τουρκία βλέπουν η μία την άλλη ως κρίσιμους συμμάχους στην από κοινού ανάπτυξη των αμυντικών τους βιομηχανιών μετά το τέλος της τρέχουσας σύγκρουσης. Τα περίφημα μη επανδρωμένα αεροσκάφη Baykar TB2 της Τουρκίας έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην αναχαίτιση της ρωσικής επίθεσης κατά της Ουκρανίας στα πρώτα στάδια του πολέμου και μάλιστα γράφτηκε γι' αυτά και ένα τραγούδι: «Bayraktar». Η Τουρκία έχει κατασκευάσει δύο κορβέτες κλάσης Ada για την Ουκρανία, ενώ άλλες δύο βρίσκονται υπό ανάπτυξη. Οι δύο πλευρές φέρονται να συζητούν τη συνεργασία για μια ποικιλία επανδρωμένων και μη επανδρωμένων πλατφορμών μάχης.Πηγή: Al Monitor

The post Ποιος ο ρόλος της Τουρκίας σε μια εκεχειρία Ρωσίας-Ουκρανίας; appeared first on Militaire.gr.