Τα ΗΑΕ ανοίγουν την πόρτα στη Συρία μετά τον Άσαντ

05:25 21/4/2025 - Πηγή: militaire

Η ανανέωση της σχέσης μεταξύ των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και της Συρίας σηματοδοτεί μια βαθύτερη πολιτική ευθυγράμμιση ή μια προσεκτική προσπάθεια διαχείρισης της περιφερειακής δυναμικής χωρίς πλήρη έγκριση της νέας συριακής τάξης πραγμάτων;Ο Σύρος πρόεδρος επισκέφθηκε το Άμπου Ντάμπι στις 13 Απριλίου, σηματοδοτώντας το πρώτο επίσημο ταξίδι του στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το δεύτερο σε κράτος του Κόλπου από την ανάληψη των καθηκόντων του. Η επίσκεψη, φορτωμένη με διπλωματικό συμβολισμό μετά από χρόνια υποστήριξης του Αμπού Ντάμπι στον Μπασάρ αλ Άσαντ, είδε τον πρόεδρο

Σεΐχη Μοχάμεντ μπιν Ζαγιέντ να υποδέχεται τον Σαράα με όλες τις τιμές, επιβεβαιώνοντας τη δέσμευση του Αμπού Ντάμπι να στηρίξει την ανοικοδόμηση της Συρίας.Όπως μετέδωσε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων των Εμιράτων, ο σεΐχης Μοχάμεντ τόνισε ότι τα ΗΑΕ « θα κάνουν προσπάθεια» για να βοηθήσουν τη Συρία να ξεπεράσει τη μεταβατική της φάση και να ανοικοδομηθεί ώστε να ανταποκριθεί στις προσδοκίες του λαού της. Πέρα από τις δηλώσεις, η συνάντηση υπογράμμισε τον υψηλού επιπέδου χαρακτήρα της δέσμευσης, καθώς η Συρία επιδιώκει την αραβική υποστήριξη και τη διεθνή νομιμότητα μετά την πτώση του Μπασάρ αλ Άσαντ τον Δεκέμβριο του 2024.Η επίσκεψη αυτή αντανακλά μια υπολογισμένη αλλαγή στην προσέγγιση των ΗΑΕ μετά από χρόνια υποστήριξης του ανατραπέντος καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ. Ιστορικά εχθρικό προς τα ισλαμιστικά κινήματα, το Αμπού Ντάμπι αντιμετωπίζει εδώ και καιρό τους νέους κυβερνήτες της Συρίας - με τις ρίζες τους στην αντιπολίτευση υπό την ηγεσία του HTS - με σκεπτικισμό. Ωστόσο, τέσσερις μήνες μετά τη μετάβαση μετά τον Άσαντ, αυτή η επιφυλακτικότητα φαίνεται να αμβλύνεται υπέρ της ρεαλιστικής δέσμευσης. Το βασικό ερώτημα τώρα είναι αν αυτή η ανανεωμένη επικοινωνία σηματοδοτεί μια βαθύτερη πολιτική ευθυγράμμιση ή παραμένει μια προσεκτική προσπάθεια διαχείρισης της περιφερειακής δυναμικής χωρίς πλήρη έγκριση της νέας συριακής τάξης πραγμάτων.Μετρημένη στροφή των ΕμιράτωνΑπό όλα τα κράτη του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου, τα ΗΑΕ ήταν αναμφισβήτητα τα πιο επιφυλακτικά στην αντίδραση στη νέα ηγεσία της Συρίας. Το Άμπου Ντάμπι ήταν η πρώτη αραβική χώρα που αποκατέστησε τους δεσμούς με το καθεστώς Άσαντ το 2018 και φιλοξένησε τον πρόεδρο το 2022. Η εμπλοκή αυτή αντανακλούσε την ευρύτερη αντεπαναστατική στάση των ΗΑΕ να υποστηρίζουν κοσμικούς ισχυρούς άνδρες και να αντιστέκονται σε ισλαμιστικά πολιτικά ρεύματα σε ολόκληρη την περιοχή.Η ανατροπή του Άσαντ τον Δεκέμβριο του 2024 από τον συνασπισμό υπό την ηγεσία της Hayat Tahrir al-Sham αποτέλεσε ιδεολογική πρόκληση για την προσέγγιση αυτή. Η HTS, αν και επαναπροσδιορίστηκε και αποστασιοποιήθηκε δημοσίως από το τζιχαντιστικό παρελθόν της, παραμένει βαθιά συνδεδεμένη με ισλαμιστικές πολιτικές δομές στις οποίες το Αμπού Ντάμπι παραδοσιακά αντιτίθεται, γεγονός που πιθανώς εξηγεί γιατί τα ΗΑΕ, σε αντίθεση με τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ, απέφυγαν να εμπλακούν άμεσα με τη νέα κυβέρνηση.Ενώ η Σαουδική Αραβία ξεκίνησε γρήγορα επιχειρήσεις ανθρωπιστικής βοήθειας και φιλοξένησε υψηλού επιπέδου συριακές αντιπροσωπείες τον Ιανουάριο του 2025 και το Κατάρ επανέλαβε τις διπλωματικές σχέσεις και τις οικονομικές συνομιλίες λίγο αργότερα, τα ΗΑΕ επέλεξαν μια πιο συγκρατημένη πορεία. Από τις αρχές Ιανουαρίου, Σύροι αξιωματούχοι είχαν επισκεφθεί το Άμπου Ντάμπι για συζητήσεις σχετικά με την ανοικοδόμηση, αλλά οι αρχές των Εμιράτων απέφυγαν να αναλάβουν δημόσιες δεσμεύσεις.Σύμφωνα με τον Τζόρτζιο Καφιέρο, διευθύνοντα σύμβουλο και ιδρυτή της Gulf State Analytics, η προσέγγιση των ΗΑΕ στη Συρία αντανακλά μια ευρύτερη ρεαλιστική ευθυγράμμιση εντός του Κόλπου. «Τα ΗΑΕ και άλλα κράτη του ΣΣΚ φαίνεται να βρίσκονται, τουλάχιστον προς το παρόν, σε μεγάλο βαθμό στην ίδια σελίδα όσον αφορά τη Συρία μετά την αλλαγή του καθεστώτος. Δεν θέλουν να δημιουργηθούν κενά εξουσίας, τα οποία θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην αποκατάσταση της εξουσίας του ISIS από την περίοδο 2014-18», δήλωσε στο Al-Monitor. Πρόσθεσε ότι η εμπλοκή του Άμπου Ντάμπι με τον Σαράα καθοδηγείται από την επιθυμία να μην μείνει πίσω καθώς οι περιφερειακοί παίκτες επανατοποθετούνται.Ο Καφιέρο σημειώνει επίσης ότι οι σταθερές θέσεις της νέας συριακής ηγεσίας κατά του Ιράν και της Χεζμπολάχ πιθανότατα ανακουφίζουν τους αξιωματούχους των Εμιράτων. «Η ηγεσία στο Άμπου Ντάμπι πρέπει να είναι αρκετά παρηγορημένη γνωρίζοντας ότι η επιρροή της Τεχεράνης έχει μειωθεί δραστικά, αν δεν έχει εξαλειφθεί εντελώς, στη Συρία από τις 8 Δεκεμβρίου».Ο Άρον Λουντ, συνεργάτης του Century International, συμμερίζεται αυτή την άποψη, σημειώνοντας ότι το Αμπού Ντάμπι είχε ποντάρει στην επιβίωση του Άσαντ όχι από πίστη, αλλά από στρατηγική ανάγκη. «Φοβόντουσαν και μισούσαν τους ισλαμιστές της αντιπολίτευσης», λέει ο Λουντ στο Al-Monitor, «και ήθελαν να τελειώνουν με τη σύγκρουση». Μετά την πτώση του Άσαντ, υποστηρίζει, η συνεχιζόμενη εμπλοκή των ΗΑΕ έχει ως στόχο την εξασφάλιση ενός μειοψηφικού μεριδίου στη νέα τάξη πραγμάτων της Συρίας, ένα μέτριο αλλά ρεαλιστικό αντιστάθμισμα σε ένα περιφερειακό παιχνίδι στο οποίο κυριαρχούν η Τουρκία και το Κατάρ.Στρατηγικές ευκαιρίες για δέσμευσηΗ εξελισσόμενη θέση των ΗΑΕ ανοίγει την πόρτα σε μια σειρά πιθανών οδών για διμερή συνεργασία. Όπως σημειώνει ο Σουχάιλ αλ-Γκάζι, ερευνητής ανοικτών πηγών στο Συριακό Αρχείο, η επίσκεψη αυτή αντιπροσωπεύει "ένα σημαντικό σημείο καμπής" που αντανακλά τη διάβρωση της προηγούμενης ισλαμιστικής επιφυλακτικότητας του Αμπού Ντάμπι. «Ο πραγματισμός των Εμιράτων απαιτεί μεγαλύτερη δέσμευση με τον Αλ Σαράα για τη Συρία», δήλωσε στο Al-Monitor.Από οικονομική άποψη, τα ΗΑΕ μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην ανοικοδόμηση της Συρίας. Η οικονομική τους ικανότητα, η τεχνογνωσία τους στη διαχείριση έργων και η διπλωματική τους ουδετερότητα τα καθιστούν βιώσιμο εταίρο στην ανάπτυξη υποδομών, τη διοικητική μεταρρύθμιση και την ανάπτυξη ικανοτήτων.Σε μια περαιτέρω ένδειξη εμβάθυνσης των δεσμών, η Γενική Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας των ΗΑΕ ανακοίνωσε στις 14 Απριλίου την προγραμματισμένη επανέναρξη των εμπορικών πτήσεων προς τη Συρία. Ο συντονισμός βρίσκεται σε εξέλιξη για την επανέναρξη των επιβατικών και εμπορευματικών μεταφορών, οι οποίες έχουν ανασταλεί από τον Ιανουάριο. Η κίνηση αυτή ακολουθεί παρόμοια βήματα από άλλα αραβικά κράτη: Η Qatar Airways επανέλαβε τις πτήσεις τον Ιανουάριο, η Ιορδανία αποκατέστησε τις συνδέσεις και η Σαουδική Αραβία απέστειλε τεχνικές ομάδες για να αξιολογήσουν την επανέναρξη των αεροπορικών ταξιδιών. Οι εξελίξεις αυτές υπογραμμίζουν μια ευρύτερη περιφερειακή δυναμική προς την εξομάλυνση των σχέσεων με τη Δαμασκό.Ωστόσο, οι δυτικές κυρώσεις -ιδιαίτερα στο πλαίσιο του νόμου Caesar Act των ΗΠΑ- παραμένουν ένα σημαντικό εμπόδιο για την ανοικτή οικονομική δέσμευση. Ενώ ορισμένα ευρωπαϊκά κράτη έχουν αμβλύνει τους περιορισμούς, οι ΗΠΑ εξακολουθούν να αντιτίθενται στην επίσημη εξομάλυνση. Εδώ, η στρατηγική αξία των ΗΑΕ γίνεται σαφής: ως στενός εταίρος των ΗΠΑ και βασικός παράγοντας στους κύκλους της δυτικής πολιτικής, το Αμπού Ντάμπι μπορεί να χρησιμεύσει ως διπλωματική γέφυρα. «Οι πιο εξέχουσες ευκαιρίες βρίσκονται στην αξιοποίηση των άριστων σχέσεων των ΗΑΕ με τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ για την άρση των κυρώσεων και τον τερματισμό της ισραηλινής επέμβασης στη νότια Συρία», δήλωσε ο αλ Γκαζί.Το Αμπού Ντάμπι θα μπορούσε επίσης να χρησιμεύσει ως αθόρυβος δίαυλος για τον συντονισμό της ασφάλειας. Οι ομαλοποιημένες σχέσεις του με το Ισραήλ και ο προηγούμενος ρόλος του ως διαμεσολαβητή σε περιφερειακές συγκρούσεις το καθιστούν σε μοναδική θέση για να διευκολύνει την έμμεση επικοινωνία μεταξύ της Συρίας και του Ισραήλ. Ο Καφιέρο συμφωνεί με αυτόν τον πιθανό ρόλο, αλλά συνιστά προσοχή: «Τα ΗΑΕ θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα κανάλι επικοινωνίας μεταξύ της Δαμασκού και του Τελ Αβίβ. Αλλά δεν βλέπω τα ΗΑΕ να έχουν τη δύναμη να χαλιναγωγήσουν την ανεξέλεγκτη επιθετικότητα του Ισραήλ προς τη Συρία, κάτι που μόνο οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να κάνουν τώρα».Όσον αφορά τη διακυβέρνηση, η διοίκηση του Σαράα - που αποτελείται από τεχνοκράτες και αξιωματούχους που συνδέονται με την HTS - επιδιώκει να προβάλλει πολιτική ενσωμάτωση και επάρκεια. Τα ΗΑΕ, με την έμφαση που δίνουν στην «αυταρχική σταθερότητα», μπορεί να βρουν περιθώρια να υποστηρίξουν την οικοδόμηση θεσμών που ενισχύουν την ανθεκτικότητα του κράτους χωρίς να προωθούν ιδεολογικές ατζέντες.Προκλήσεις και στρατηγικά όριαΠαρά τις ευκαιρίες αυτές, παραμένουν σοβαρές προκλήσεις. Η βαθιά ριζωμένη καχυποψία του Αμπού Ντάμπι για τις ισλαμιστικές ομάδες δεν ξεπερνιέται εύκολα και οι αμφιβολίες σχετικά με την ιδεολογική εξέλιξη του HTS εξακολουθούν να υφίστανται. Ενώ τα ΗΑΕ συμμερίζονται το ενδιαφέρον της Συρίας για την άρση των αμερικανικών κυρώσεων, είναι απίθανο να λειτουργήσουν ως δημόσιος συνήγορος στην Ουάσινγκτον. Η δέσμευση καθοδηγείται από ρεαλισμό, ιδίως από την επιθυμία να αποφευχθεί ο αποκλεισμός σε μια ταχέως εξελισσόμενη περιφερειακή τάξη.Στο εσωτερικό της χώρας, η νέα συριακή κυβέρνηση αντιμετωπίζει το δύσκολο έργο της εδραίωσης της εξουσίας και της δημιουργίας των προϋποθέσεων για αποτελεσματική διακυβέρνηση. «Οι σημαντικότερες προκλήσεις παραμένουν η επίτευξη τοπικής σταθερότητας σε κοινωνικό επίπεδο και σε επίπεδο ασφάλειας, προκειμένου να αξιοποιηθούν οι ευκαιρίες των Εμιράτων και του Κόλπου», δήλωσε ο αλ Γκάζι. Τα ΗΑΕ είναι απίθανο να δεσμευτούν για επενδύσεις ή διπλωματία μεγάλης κλίμακας χωρίς σαφείς ενδείξεις τάξης και προβλεψιμότητας.Η περιφερειακή εικόνα προσθέτει περαιτέρω πολυπλοκότητα. Οι αντιπαλότητες με την Τουρκία και το Κατάρ - και οι δύο από τις οποίες διατηρούν μακροχρόνιους δεσμούς με τις ομάδες της συριακής αντιπολίτευσης - θα μπορούσαν να υπονομεύσουν οποιαδήποτε προσπάθεια των Εμιράτων να επεκτείνουν την επιρροή τους. Επιπλέον, η αυξανόμενη παρουσία του Ισραήλ στη νότια Συρία αποτελεί μια ασταθή μεταβλητή, την οποία τα ΗΑΕ μπορεί να μην είναι κατάλληλα εξοπλισμένα για να μεσολαβήσουν.Τελικά, η εμπλοκή των ΗΑΕ στη Συρία μετά τον Άσαντ είναι καλύτερο να θεωρηθεί ως μια υπολογισμένη κίνηση για την εξασφάλιση επιρροής, την ελαχιστοποίηση του κινδύνου και την αντιστάθμιση των περιφερειακών μετατοπίσεων. Το αν αυτή η εμπλοκή εξελιχθεί σε βαθιά συνεργασία ή παραμείνει μια μορφή διπλωματικής εγγύησης θα εξαρτηθεί από τις ενέργειες της κυβέρνησης Σαράα, τη στάση των δυτικών δυνάμεων και τα ιδεολογικά όρια των ίδιων των ΗΑΕ.Πηγή: Al Monitor

The post Τα ΗΑΕ ανοίγουν την πόρτα στη Συρία μετά τον Άσαντ appeared first on Militaire.gr.