Τέλος εποχής; Ποιο είναι μετο μέλλον της κουρδικής πολιτικής στη Συρία;

05:20 1/3/2025 - Πηγή: militaire

Ενώ η έκκληση του Οτσαλάν δημιουργεί ελπίδες για τον τερματισμό δεκαετιών σύγκρουσης με την Τουρκία, παραμένουν ερωτήματα σχετικά με το μέλλον της κουρδικής πολιτικής στη Συρία και την ευρύτερη περιοχή.Σε μια ευρέως αναμενόμενη δήλωση που πολλοί ελπίζουν ότι θα θέσει τις βάσεις για τον τερματισμό των περισσότερων από τέσσερις δεκαετίες συγκρούσεων μεταξύ της Τουρκίας και των Κούρδων, ο φυλακισμένος Κούρδος ηγέτης Αμπντουλάχ Οτσαλάν κάλεσε τους οπαδούς του να καταθέσουν τα όπλα και να διαλύσουν την οργάνωση

των ανταρτών.«Κάνω έκκληση για την κατάθεση των όπλων και αναλαμβάνω την ιστορική ευθύνη για την έκκληση αυτή», δήλωσε ο Οτσαλάν στις δηλώσεις του που αναμεταδόθηκαν σε συνέντευξη Τύπου στην Κωνσταντινούπολη. «Όλες οι ομάδες πρέπει να καταθέσουν τα όπλα τους και το PKK πρέπει να διαλυθεί», αφού συγκάλεσε συνέδριο για το σκοπό αυτό.

Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩ

Ο 75χρονος αρχηγός των ανταρτών δεν έκανε καμία αναφορά στο υπό κουρδική ηγεσία κρατίδιο στη βορειοανατολική Συρία, το οποίο τον σέβεται ως ιδεολογικό του ηγέτη, ενώ η Τουρκία τον θεωρεί υπαρξιακή απειλή. Ο Μαζλούμ Κομπανέ, επικεφαλής διοικητής των υπό κουρδική ηγεσία Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων, του συμμάχου του Πενταγώνου στη μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους, επιβεβαίωσε ότι το τηλεφώνημα δεν απευθυνόταν στην ομάδα του. «Απλώς για να το ξεκαθαρίσουμε, αυτό αφορά μόνο το PKK, δεν έχει καμία σχέση με εμάς στη Συρία», δήλωσε ο Κομπανέ.Οι διαφορές σχετικά με τη Συρία αποτέλεσαν βασικό εμπόδιο στις συνομιλίες, με την Τουρκία να επιμένει ότι περιλαμβάνουν τη βορειοανατολική Συρία, όπου οι τουρκικές δυνάμεις και οι συμμαχικές σουνιτικές παρατάξεις διεξάγουν μια εκστρατεία εννέα ετών για να καταστρέψουν την αυτοανακηρυχθείσα Δημοκρατική Αυτόνομη Διοίκηση της Βόρειας και Ανατολικής Συρίας λόγω των δεσμών της με το PKK.Όμως η Άγκυρα φαίνεται να έχει μαλακώσει τη στάση της, καθώς πολλά αραβικά έθνη έχουν αντιδράσει στην αυξανόμενη επιρροή της Τουρκίας στη Συρία, όπου ένα παρακλάδι της Αλ Κάιντα ανέτρεψε τον Μπασάρ αλ Άσαντ και κατέλαβε την εξουσία στις 8 Δεκεμβρίου του περασμένου έτους. Εάν η μετατόπιση αποδειχθεί διαρκής, αυτό θα σήμαινε μια μεγάλη νίκη για τους Κούρδους της Συρίας.Η σκηνή στην Κωνσταντινούπολη ήταν εορταστική, καθώς οι νομοθέτες του μεγαλύτερου φιλοκουρδικού κόμματος DEM της Τουρκίας διάβαζαν εναλλάξ τις εντολές του Οτσαλάν προς το εκτός νόμου PKK  - πρώτα στα κουρδικά και μετά στα τουρκικά - ενώπιον ενός ακροατηρίου που περιλάμβανε Κούρδους πολιτικούς που απελευθερώθηκαν πρόσφατα από τη φυλακή και μητέρες Κούρδων που εξαφανίστηκαν βίαια από το τουρκικό κράτος. Η συνέντευξη τύπου μεταδόθηκε ζωντανά από την εθνική τηλεόραση.Σε γιγαντοοθόνη προβλήθηκε μια φωτογραφία του Οτσαλάν πλαισιωμένου από τους νομοθέτες της DEM που τον είχαν συναντήσει στο νησί της φυλακής του νωρίτερα μέσα στην ημέρα. Φορώντας ένα πουκάμισο στο χρώμα του κερασιού και ένα ναυτικό σακάκι, ο άλλοτε εύσωμος ηγέτης του PKK φαινόταν πιο γκρίζος και αδύνατος από ό,τι στις τελευταίες επίσημες φωτογραφίες του που κυκλοφόρησαν πριν από μια δεκαετία και πλέον κατά τη διάρκεια των προηγούμενων ειρηνευτικών συνομιλιών.Με επιχειρήματα που θύμιζαν τη δίκη του στο δικαστήριο το 1999, κατά την οποία καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη, ο Οτσαλάν υποστήριξε ότι οι συνθήκες για τη συνέχιση του PKK - συμπεριλαμβανομένης της κατάρρευσης του σοσιαλισμού τη δεκαετία του 1990 - δεν υφίστανται πλέον, με αποτέλεσμα να «αποδυναμώνεται η θεμελιώδης σημασία του PKK». Ισχυρίστηκε επίσης ότι η κουρδική ταυτότητα δεν απορρίπτεται πλέον στην Τουρκία και ότι υπάρχουν βελτιώσεις στην ελευθερία της έκφρασης, ακόμη και όταν μεγάλος αριθμός Κούρδων που εκφράζουν εθνικιστικές απόψεις ή φορούν κουρδικά σύμβολα συνεχίζει να διώκεται και να φυλακίζεται εν μέσω ενός νέου κύματος καταστολής.

Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩ

Ένα ξεχωριστό εθνικό κράτος, η ομοσπονδία, η διοικητική αυτονομία ή οι «κουλτουριάρικες λύσεις» δεν ήταν η απάντηση, είπε ο Οτσαλάν. «Δεν υπάρχει εναλλακτική λύση στη δημοκρατία για την επιδίωξη και την υλοποίηση ενός πολιτικού συστήματος. Η δημοκρατική συναίνεση είναι ο μόνος τρόπος», πρόσθεσε. Η αναφορά του στη διοικητική αυτονομία μπορεί ακόμη να ερμηνευθεί ως μήνυμα προς την αυτοανακηρυχθείσα αυτόνομη διοίκηση στη βορειοανατολική Συρία, η οποία, σύμφωνα με την Τουρκία και τους νέους ισλαμιστές ηγέτες της Συρίας, πρέπει να διαλυθεί.Ωστόσο, ο Φόζα Γιουσούφ, σημαντικός αξιωματούχος της διοίκησης υπό κουρδική ηγεσία, επανέλαβε τις απόψεις του διοικητή των SDF Κομπανέ ότι ο Οτσαλάν δεν υπονοούσε τη Συρία. «Η δήλωσή του αποκαλύπτει για άλλη μια φορά τη στρατηγική του ευφυΐα. Το κάλεσμά του θα έχει σοβαρό αντίκτυπο στον πολιτικό χάρτη της Μέσης Ανατολής και θα αποτελέσει ορόσημο στον αγώνα για τη δημοκρατία», δήλωσε ο Γιουσούφ.» Γνωρίζαμε ότι δεν θα μας έκανε να γίνουμε μέρος οποιασδήποτε διαπραγμάτευσης επειδή είμαστε μέρος της Συρίας και δεν θα το έκανε από δημοκρατικό σεβασμό.  Οι συμφωνίες πρέπει να γίνονται με τη Δαμασκό, όχι με την Τουρκία», δήλωσε ο Γιουσούφ στο Al-Monitor. «Αυτό αποτελεί επιβεβαίωση ότι δεν υπάρχουν οργανικοί δεσμοί μεταξύ εμάς και του PKK». Η διάκριση αυτή μπορεί να αποδειχθεί δίκοπο μαχαίρι, επιτρέποντας στην Τουρκία να συνεχίσει τις επιθέσεις της εναντίον των Κούρδων της Συρίας, ακόμη και όταν συνάπτει ειρήνη με τους δικούς της.Βασιζόμενος στην αφήγηση της τουρκικής κυβέρνησης ότι κακόβουλες εξωτερικές δυνάμεις θέλοντας και μη φέρνουν σε αντιπαράθεση Τούρκους και Κούρδους, ο Οτσαλάν τόνισε επίσης το «πνεύμα αδελφοσύνης» μεταξύ Τούρκων και Κούρδων που ήταν απαραίτητο για να «επιβιώσουν απέναντι σε ηγεμονικές δυνάμεις». Επίσης, απέδωσε τα εύσημα στον Ερντογάν και στον εθνικιστή σύμμαχό του, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, για τη δημιουργία των συνθηκών για τις τρέχουσες συνομιλίες.Τον Οκτώβριο του 2024, ο Μπαχτσελί σηματοδότησε ότι οι μυστικές συνομιλίες με το ΡΚΚ και την κυβέρνηση - που για πρώτη φορά ανέφερε το Al-Monitor - βρίσκονταν σε εξέλιξη, όταν κάλεσε τον Οτσαλάν στο κοινοβούλιο, όπου είπε ότι θα έπρεπε να κάνει έκκληση για αφοπλισμό, την ίδια έκκληση που έκανε σήμερα ο ηγέτης του ΡΚΚ.Η επίσημη αντίδραση είναι μέχρι στιγμής υποτονική και δεν υπήρξε καμία απάντηση από το PKK κατά τη στιγμή που δημοσιεύθηκε αυτό το άρθρο.Ο Εφκάν Αλά, αναπληρωτής πρόεδρος του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν και βασικό στέλεχος των προηγούμενων ειρηνευτικών συνομιλιών που κατέρρευσαν το 2015, ήταν ο πρώτος που σχολίασε από την τουρκική πλευρά.«Το αποτέλεσμα της έκκλησης του Οτσαλάν είναι η τρομοκρατική οργάνωση να αυτοδιαλυθεί και όλοι πρέπει να καταβάλουν προσπάθειες για να επιτευχθεί αυτό το αποτέλεσμα», δήλωσε ο Αλά στο φιλοκυβερνητικό ειδησεογραφικό κανάλι A Haber. «Εάν η τρομοκρατία επιμένει, είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε να την πολεμάμε», είπε.

Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩ

Επευφημίες και δάκρυα Χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν μπροστά σε γιγαντοοθόνες που είχαν στηθεί στις κεντρικές πλατείες των πόλεων της κυρίως κουρδικής νοτιοανατολικής περιοχής για να παρακολουθήσουν τη συνέντευξη Τύπου. Ζητωκραύγαζαν και ούρλιαζαν πριν διαβαστεί το μήνυμα του Οτσαλάν. Ορισμένοι δεν μπορούσαν να κρύψουν το σοκ τους όταν άκουσαν τα λόγια του. «Υπήρχαν αρκετοί άνθρωποι που έκλαιγαν, ρωτώντας γιατί ο Οτσαλάν έδωσε τόσα πολλά χωρίς να πάρει τίποτα σε αντάλλαγμα», δήλωσε ο τοπικός δημοσιογράφος Σελίμ Κουρτ στο Al-Monitor από το Ντιγιάρμπακιρ, την άτυπη πρωτεύουσα των Κούρδων.Παρόμοια συναισθήματα απηχήθηκαν και στην Κωνσταντινούπολη, γεγονός που ώθησε τον νομοθέτη της DEM Σίρι Σουρέγια Οντέρ να σημειώσει ότι ο ηγέτης του ΡΚΚ είχε επίσης πει ότι χρειαζόταν «δημοκρατική πολιτική και νομικό πλαίσιο» - δήθεν από την Άγκυρα - για να αφοπλιστούν και να διαλυθούν οι οπαδοί του.Οι λέξεις αυτές δεν περιλαμβάνονταν στη δήλωση που διαβάστηκε δυνατά.Περισσότεροι από 40.000 άνθρωποι, στην πλειονότητά τους μαχητές του PKK, έχουν χάσει τη ζωή τους στην ένοπλη εκστρατεία των ανταρτών που ξεκίνησε ο Οτσαλάν το 1984, η οποία αρχικά στόχευε σε ένα ανεξάρτητο κουρδικό κράτος που θα αποτελούσε τμήμα της Τουρκίας, του Ιράν, του Ιράκ και της Συρίας. Οι αντάρτες δήλωσαν από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 ότι θα συμβιβάζονταν με την τοπική αυτονομία.Παραμένει ασαφές τι έχει προσφέρει η κυβέρνηση σε αντάλλαγμα για το κάλεσμα του Οτσαλάν, με τις συνομιλίες να καλύπτονται από μυστικότητα. Πηγές με στενή γνώση των διαπραγματεύσεων λένε ότι στον Οτσαλάν υποσχέθηκαν σημαντικά βελτιωμένες συνθήκες εγκλεισμού και ότι θα απελευθερωθούν πολλοί Κούρδοι πολιτικοί κρατούμενοι - κυρίως ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς, ο πιο δημοφιλής Κούρδος πολιτικός της Τουρκίας. Αμνηστία για τους μαχητές του PKK που δεν έχουν μολυνθεί από τη βία φέρεται να είναι στα χαρτιά, και η Περιφερειακή Κυβέρνηση του Κουρδιστάν (KRG) στο Ιράκ έχει προσφέρει άσυλο σε ανώτερα στελέχη του PKK, δήλωσαν οι πηγές στο Al-Monitor.Ένα πρώτο και απαραίτητο βήμα για τη συνέχιση της διαδικασίας θα ήταν μια αμοιβαία κηρυγμένη κατάπαυση του πυρός, λένε οι πηγές του PKK. Υπάρχουν ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες ότι το PKK θα απελευθερώσει δύο ανώτερα στελέχη της εθνικής υπηρεσίας πληροφοριών της Τουρκίας, MIT, τα οποία η ομάδα απήγαγε στην επαρχία Σουλεϊμανίγια του Ιρακινού Κουρδιστάν το 2017.Όμως ο δρόμος προς τη διαρκή ειρήνη είναι γεμάτος παγίδες, όπως έχουν δείξει προηγούμενες προσπάθειες.Οι εθνικιστές πολέμιοι του Ερντογάν έσπευσαν να κατακεραυνώσουν το κάλεσμα του Οτσαλάν. Ο Αλί Σεχίρογλου, αναπληρωτής πρόεδρος του ακροδεξιού κόμματος Zafer (Νίκη), ορκίστηκε σε ανάρτησή του στο Χ να αναιρέσει «αυτή τη σκοτεινή διαδικασία».«Δεν θα αφήσουμε να καταστραφεί η τουρκική δημοκρατία! Δεν θα επιτρέψουμε να διαιρεθεί η τουρκική πατρίδα», ανέφερε ο Μουσάβατ Ντερβίσογλου, ηγέτης του εθνικιστικού κόμματος Iyi (Καλό), με ανάρτηση στο X.Το κύριο αντιπολιτευόμενο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP), το οποίο στηρίχθηκε στην κουρδική υποστήριξη στις πρόσφατες εκλογές, υποστήριξε το κάλεσμα του Οτσαλάν. Ο ηγέτης του CHP Οζγκούρ Οζέλ δήλωσε ότι το κάλεσμα ήταν «σημαντικό» και εξέφρασε την ελπίδα ότι το PKK θα το λάβει υπόψη του.Ένας από τους κύριους στόχους της προσέγγισης του Ερντογάν στον Οτσαλάν είναι να μπει σφήνα μεταξύ του CHP και του DEM ενόψει των επόμενων προεδρικών και βουλευτικών εκλογών, οι οποίες είναι προγραμματισμένες να διεξαχθούν το 2028. Το να μπορέσει να διεκδικήσει τη νίκη επί του PKK - μιας οργάνωσης που έχει χαρακτηριστεί ως τρομοκρατική ομάδα από την Τουρκία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση - θα έδινε στον Ερντογάν τεράστια ώθηση στους εθνικιστές. Τα ανοίγματα προς τον Οτσαλάν, που εδώ και καιρό χαρακτηρίζεται ως «δολοφόνος μωρών», θα κέρδιζαν αρκετούς Κούρδους, σύμφωνα με το σκεπτικό του Ερντογάν.

Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩ

Η υλικοτεχνική υποδομή του αφοπλισμού είναι τρομακτική. «Ιστορικό κάλεσμα, ναι, αλλά το PKK δεν θα εξαφανιστεί αύριο. Σε πρακτικό επίπεδο, το PKK χρειάζεται εγγυήσεις ασφαλείας για να πραγματοποιήσει ένα συνέδριο, τουλάχιστον ένα μεγάλο, και αυτό θα απαιτήσει περισσότερα από τη δήλωση του Οτσαλάν», δήλωσε η Αλίζα Μάρκους, συγγραφέας του βιβλίου »Αίμα και πίστη: The PKK and the Kurdish Fight for Independence».«Επιπλέον, πώς ορίζεται εδώ η «διάλυση»; Υπάρχουν χιλιάδες ένοπλοι αντάρτες στα βουνά του ιρακινού Κουρδιστάν - η ομάδα δεν μπορεί απλά να διαλυθεί ή έστω να αφοπλιστεί χωρίς απόφαση για το τι θα συμβεί σε αυτούς τους ανθρώπους. Πού θα πάνε; Τι θα κάνουν; Θα τους επιτραπεί να επιστρέψουν στην Τουρκία και να εισέλθουν στη νόμιμη πολιτική; Θα τους επιτρέψει η KRG να εγκατασταθούν στο ιρακινό Κουρδιστάν; Το PKK υποτίθεται ότι διαλύεται, αλλά τα στελέχη του δεν εξαφανίζονται έτσι απλά», δήλωσε η Μάρκους στο Al-Monitor.Η χρυσή τομή, σημείωσε η Μάρκους, είναι ότι «διαλύοντας τον εαυτό του, το PKK θα δώσει στην ουσία στις τοπικές θυγατρικές του, είτε για τη Συρία είτε για το Ιράν, την ανεξαρτησία που τους υποσχέθηκαν όταν τα κόμματα αυτά ιδρύθηκαν το 2003». «Το αν η Άγκυρα το αποδέχεται αυτό είναι ένα άλλο ερώτημα», πρόσθεσε η Μάρκους.Πηγή: Al Monitor

The post Τέλος εποχής; Ποιο είναι μετο μέλλον της κουρδικής πολιτικής στη Συρία; appeared first on Militaire.gr.