Τι περιμένει ο Ερντογάν στις σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ, μετά την επανεκλογή Τραμπ;

05:30 11/11/2024 - Πηγή: militaire

Η προσωπική σχέση μεταξύ του Ερντογάν και του Τραμπ θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα καθαρό θετικό αποτέλεσμα για τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις.Με τον Ντόναλντ Τραμπ να αναμένεται να επιστρέψει στον Λευκό Οίκο, οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις υπόσχονται να βελτιωθούν, ακόμη και αν οι κίνδυνοι και οι ευκαιρίες που ελλοχεύουν μπροστά στα περιφερειακά και παγκόσμια ζητήματα μπορεί να εξαρτηθούν από το πώς οι δύο ισχυρογνώμονες πρόεδροι θα τα πάνε καλά.Όταν έγινε σαφές ότι ο Τραμπ κέρδισε μια δεύτερη, μη συνεχόμενη θητεία στον

Λευκό Οίκο, τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης και οι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης αντέδρασαν με ένα μείγμα χαράς, χιούμορ και ανησυχίας. Ορισμένοι χάρηκαν που ο Τραμπ αναδείχθηκε νικητής λόγω της φαινομενικά άνευ όρων υποστήριξης της κυβέρνησης Μπάιντεν στον πόλεμο του Ισραήλ κατά της Γάζας και στα κουρδικά στοιχεία της Συρίας που η Άγκυρα θεωρεί τρομοκρατικές οργανώσεις.Άλλοι έκαναν παραλληλισμούς μεταξύ της αποτυχίας των Δημοκρατικών και της ομοίως καταδικασμένης εκστρατείας που διεξήγαγε η τουρκική αντιπολίτευση εναντίον του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές του περασμένου έτους. Εν τω μεταξύ, οι ειδικοί, αν και συμφωνούν ότι τέσσερα ακόμη χρόνια Τραμπ είναι πιθανό να βελτιώσουν τις σχέσεις μεταξύ Άγκυρας και Ουάσινγκτον, προειδοποίησαν επίσης ότι ο Τραμπ μπορεί να είναι απρόβλεπτος, υπενθυμίζοντας ότι η πρώτη θητεία του δεν ήταν ομαλή για τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις.Συρία και Ισραήλ-Παλαιστίνη οι μεγαλύτεροι κίνδυνοιΣύμφωνα με τον Ντεφνέ Αρσλάν, ανώτερο διευθυντή του Ατλαντικού Συμβουλίου στην Τουρκία, η Συρία αποτελεί την κύρια απειλή στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις. "Η πρόσφατη επίθεση του PKK στην Άγκυρα έχει επιβαρύνει περαιτέρω τις ήδη εύθραυστες σχέσεις τους", δήλωσε ο Αρσλάν στο Al-Monitor, αναφερόμενος στη φονική επιχείρηση δύο μελών του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν σε συγκρότημα αμυντικής βιομηχανίας. Το PKK πολεμά την τουρκική κυβέρνηση για κουρδική ανεξαρτησία και αυτονομία από τη δεκαετία του 1980 και θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση από την Τουρκία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τις περισσότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις."Ένα βασικό ζήτημα είναι η υποστήριξη των ΗΠΑ προς το κουρδικό Κόμμα Δημοκρατικής Ένωσης (PYD) και τις Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG) , που η Τουρκία θεωρεί ως συριακό παρακλάδι του PKK, στη μάχη κατά του ISIS", πρόσθεσε ο Αρσλάν. Το PYD και οι YPG, αποτελούν την ηγετική συνιστώσα των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων, του υποστηριζόμενου από τις ΗΠΑ συνασπισμού ομάδων που πολεμούν την οργάνωση Ισλαμικό Κράτος."Η Τουρκία ισχυρίζεται ότι τα όπλα που προμηθεύουν οι ΗΠΑ σε αυτή την κουρδική πολιτοφυλακή καταλήγουν να χρησιμοποιούνται εναντίον τουρκικών στόχων", δήλωσε ο Αρσλάν. "Η νέα κυβέρνηση Τραμπ μπορεί να λάβει μια θέση πιο ευνοϊκή για την Τουρκία σε αυτή τη διαμάχη", αλλά προειδοποίησε επίσης: "Η ρητή υποστήριξη της Τουρκίας προς τη Χαμάς στη σύγκρουση Ισραήλ-Γάζας είναι επίσης απίθανο να αρέσει στην κυβέρνηση Τραμπ, η οποία κλίνει προς την κυβέρνηση Νετανιάχου".Πράγματι, ο Τραμπ το 2017 παρείχε στο Ισραήλ ακόμη μεγαλύτερη υποστήριξη από ό,τι ο Μπάιντεν, υποστηρίζοντας τις προσαρτήσεις του Ισραήλ στην Ανατολική Ιερουσαλήμ και στα Υψίπεδα του Γκολάν, οι οποίες θεωρούνται παράνομες σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Ο Τραμπ μετέφερε επίσης την πρεσβεία των ΗΠΑ από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ, το 2018, υπό την καταδίκη της Τουρκίας και σχεδόν κάθε άλλης μουσουλμανικής χώρας.Με τους πολέμους να μαίνονται ακόμη στη Γάζα και τον Λίβανο, η υποστήριξη της Τουρκίας προς την αποδεκατισμένη Χαμάς και την παλαιστινιακή υπόθεση μπορεί να μην αρέσει στο υπουργικό συμβούλιο και τους συμμάχους του Τραμπ στο Κογκρέσο, πολλοί από τους οποίους αναμένεται να υιοθετήσουν σκληρή φιλοϊσραηλινή στάση.Το Ιράν, η "χημεία" Ερντογάν-Τραμπ και τα όπλαΟ Ταρίκ Ογκούζλου, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Aydin της Κωνσταντινούπολης, θεωρεί ότι οι προηγούμενες ενέργειες του Τραμπ που αφορούν το γειτονικό Ιράν της Τουρκίας -απαλλαγή από την πυρηνική συμφωνία του 2015, επιβολή πρόσθετων κυρώσεων στο Ιράν και στοχοποίηση ιρανικών στρατιωτικών διοικητών στη Συρία και το Ιράκ- δημιουργούν πρόσθετους κινδύνους για τις σχέσεις Άγκυρας-Ουάσινγκτον."Το αντι-ιρανικό συναίσθημα που είδαμε κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Τραμπ θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τις σχέσεις Τουρκίας-Ιράν", δήλωσε στο Al-Monitor. "Η Άγκυρα δεν βλέπει την Τεχεράνη ως εχθρό και δεν θα την αντιμετώπιζε ως τέτοιο, οπότε αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει πηγή έντασης".Εν τω μεταξύ, η προσωπική σχέση μεταξύ του Ερντογάν και του Τραμπ πιθανόν να είναι θετική για τις διμερείς σχέσεις. Ο Σονέρ Καγκαπτάι, ανώτερος συνεργάτης της οικογένειας Μπάιερ και διευθυντής του τουρκικού ερευνητικού προγράμματος στο Washington Institute for Near East Policy, δήλωσε στο Al-Monitor: "Η πιο σημαντική βελτίωση στις σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ θα είναι η προεδρική χημεία. Ο πρόεδρος Ερντογάν προσπάθησε πολύ σκληρά να φλερτάρει τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, χωρίς επιτυχία. Αυτό θα αλλάξει, διότι γνωρίζουμε από την προηγούμενη φορά ότι ο Τραμπ και ο Ερντογάν είχαν αρκετά καλή χημεία".Ανώτερος Τούρκος αξιωματούχος που μίλησε στο Al-Monitor υπό τον όρο της ανωνυμίας ανέφερε μια άλλη συνιστώσα της προσωπικής οπτικής γωνίας: "Ο Τραμπ είναι συναλλακτικός. Δεν τον ενδιαφέρει η ιδεολογία. Μπορούμε να κάνουμε δουλειές πιο εύκολα".Ο Ογκούζλου επεσήμανε από μια άλλη οπτική γωνία πώς η "χημεία" μπορεί να συνεπάγεται κινδύνους στην εποχή Τραμπ. "Η απρόβλεπτη ψυχολογία του Τραμπ και η συνεχής ανάγκη για επαίνους μπορεί να γίνει βάρος για τους Τούρκους πολιτικούς κάποια στιγμή", είπε. "Ειλικρινά δεν νομίζω ότι ο Ερντογάν θα το απολάμβανε αυτό”.Υπενθυμίζοντας τις απειλές μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης του Τραμπ το 2018 για "καταστροφή" της τουρκικής οικονομίας όταν τα τουρκικά δικαστήρια δεν απελευθέρωσαν τον Αμερικανό πάστορα Άντριου Μπράνσον, ο Αρσλάν σημείωσε ότι ο Τραμπ υπέγραψε στη συνέχεια τον νόμο CAATSA (Countering America's Adversaries Through Sanctions Act - Πράξη Αντιμετώπισης των Εχθρών της Αμερικής μέσω Κυρώσεων) το 2017, ανοίγοντας τον δρόμο για την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία για την αγορά ρωσικής κατασκευής συστημάτων αεράμυνας S-400 και την αποπομπή της από το πρόγραμμα μαχητικών αεροσκαφών stealth πέμπτης γενιάς F-35 το 2019. Οι τουρκικές αμυντικές βιομηχανίες παρήγαγαν κρίσιμα εξαρτήματα για το F-35 πριν από την αποπομπή της Τουρκίας.Ο Καγκαπτάι υποστηρίζει ότι μεταξύ των προεδρικών συστημάτων της Τουρκίας και των Ηνωμένων Πολιτειών και των ισχυρογνώμων ηγετών τους, ο Ερντογάν και ο Τραμπ θα μπορέσουν να αναγκάσουν τις γραφειοκρατίες εθνικής ασφάλειας να ευθυγραμμίσουν τις πολιτικές τους στη Συρία και πάνω στα ζητήματα των F-35/S-400.Και οι τρεις εμπειρογνώμονες συμφωνούν ότι εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες αποσύρουν τα στρατεύματά τους από τη Συρία υπό τον Τραμπ και με τρόπο που δεν θα μειονεκτεί η Τουρκία έναντι του Ιράν, της Ρωσίας και του καθεστώτος του Σύρου προέδρου Μπασάρ Αλ Άσαντ, αυτό θα ωφελήσει τους δεσμούς Άγκυρας-Ουάσινγκτον.Όπως το έθεσε ο Αρσλάν, "παρά τις διαφορές σε ορισμένα πολύπλοκα ζητήματα, η Τουρκία αναμένει να συμμετάσχει σε λύσεις περιφερειακών συγκρούσεων ως σύμμαχος των ΗΠΑ. Νομίζω ότι θα είναι σημαντικό για τη νέα κυβέρνηση να εκμεταλλευτεί αυτή την ευκαιρία και να επωφεληθεί από τη γεωστρατηγική δύναμη της Τουρκίας".Η παγκόσμια υποχώρηση των ΗΠΑ είναι καλή για την ΤουρκίαΟι αμερικανοτουρκικές σχέσεις είναι πιθανό να επωφεληθούν από την επιθυμία του Τραμπ να μειώσει τις παγκόσμιες δεσμεύσεις της Αμερικής για την ασφάλεια. Όπως υποστήριξε ο Ογκούζλου, "ο Τραμπ δεν είναι κάποιος που ασπάζεται τη "διεθνιστική" άποψη των καθιερωμένων ελίτ ασφαλείας της Αμερικής - υποστηρίζοντας τη διεθνή φιλελεύθερη παγκόσμια τάξη που επιδιώκει την ηγεμονία και τον ιμπεριαλισμό των ΗΠΑ".Ο Ογκούζλου πρόσθεσε ότι ο Τραμπ που διευκολύνει αντιπάλους όπως η Ρωσία και η Κίνα και παρέχει χώρο για συμμάχους μεσαίων δυνάμεων, όπως η Τουρκία, και μη δυτικούς δρώντες στη νέα παγκόσμια τάξη θα μπορούσε να ωφελήσει την Άγκυρα.Μετά την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι κορυφαίοι εμπορικοί εταίροι της Τουρκίας είναι η Ρωσία, η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Η μείωση των εντάσεων μεταξύ Ανατολής και Δύσης θα επέτρεπε στην Τουρκία να επεκτείνει τους δεσμούς της και με τις δύο πλευρές και θα τη βοηθούσε να επεκτείνει περαιτέρω το γεωπολιτικό και εμπορικό της αποτύπωμα στην Αφρική και την Ασία, καθώς και στην Αμερική.Δημιουργοί και πράττοντες υπό τον Τραμπ και τον ΕρντογάνΤο ζήτημα του ποιος θα υπηρετήσει στο υπουργικό συμβούλιο του Τραμπ δεν έχει συζητηθεί ακόμη πολύ, αλλά θα επηρεάσει τις επιτυχίες και τις αποτυχίες των αμερικανοτουρκικών σχέσεων.Για παράδειγμα, η Άγκυρα είχε μια ταραχώδη σχέση με τον Μάικ Πομπέο, πρώην διευθυντή της CIA και υπουργό Εξωτερικών του Τραμπ από το 2018 έως το 2021, ο οποίος φέρεται να είναι υποψήφιος για μια θέση στο υπουργικό συμβούλιο. Ο Πομπέο ισχυρίζεται στα απομνημονεύματά του το 2023 ότι όταν συνόδευσε τον αντιπρόεδρο Μάικ Πενς στην Άγκυρα για να διαπραγματευτεί τον τερματισμό της τουρκικής εισβολής κατά των SDF τον Οκτώβριο του 2019, προσπάθησε να σπάσει μια κλειδωμένη πόρτα στο τουρκικό προεδρικό συγκρότημα όπου ο Πενς συναντούσε τον Ερντογάν. Τούρκοι αξιωματούχοι κατηγόρησαν τον Πομπέο ότι είπε ψέματα. Ομοίως, τον Νοέμβριο του 2020 ο Πομπέο προσέβαλε τους Τούρκους γραφειοκράτες με την επιμονή του να επισκεφθεί τον Ελληνορθόδοξο Πατριάρχη Βαρθολομαίο που εδρεύει στην Κωνσταντινούπολη χωρίς να περάσει από τα κατάλληλα διπλωματικά πρωτόκολλα με Τούρκους αξιωματούχους. Έκτοτε, οι Τούρκοι αξιωματούχοι εθνικής ασφάλειας θεωρούν τον Πομπέο τοξικό.Μια άλλη ευαίσθητη θέση είναι η θέση του πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Τουρκία. Όπως ανέφερε ο Ναζλάν Ερτάν του Al-Monitor, ο πρεσβευτής του Μπάιντεν στην Άγκυρα, ο πρώην Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Τζεφ Φλέικ από την Αριζόνα, πιστώνεται ότι βοήθησε να τεθούν οι τουρκοαμερικανικές σχέσεις σε πιο θετική βάση με την επίλυση του ζητήματος της πώλησης μαχητικών αεροσκαφών F-16 στην Άγκυρα και την επικύρωση από την Τουρκία της αίτησης ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Η Τουρκία διόρισε τον έμπειρο διπλωμάτη καριέραςΣεντάτ Ονάλ ως πρεσβευτή στις Ηνωμένες Πολιτείες νωρίτερα φέτος. Ο Φλέικ εγκατέλειψε τη θέση του την 1η Σεπτεμβρίου.Πηγή: Al Monitor

The post Τι περιμένει ο Ερντογάν στις σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ, μετά την επανεκλογή Τραμπ; appeared first on Militaire.gr.