Αναγνώστης Μοναρχίδης. Ο πιστός αυλικός του Όθωνα και η φάρσα που του έκανε ο Γενναίος Κολοκοτρώνης

01:55 25/6/2021 - Πηγή: Mixani tou Xronou

του συνεργάτης μας ιστορικού, Κωνσταντίνου Λαγού

Ο Αναγνώστης Μοναρχίδης γεννήθηκε στα Ψαρά το 1777 και από μικρό παιδί ήταν ναυτικός όπως σχεδόν όλοι οι Ψαριανοί. Όταν ξέσπασε η Επανάσταση του 1821 συμμετείχε σε επιχειρήσεις του ελληνικού στόλου εναντίον των Τούρκων.

Όμως σύντομα μπήκε στην πολιτική ως αντιπρόσωπος των Ψαριανών στην Α΄ Εθνοσυνέλευση. Στη συνέχεια κατέλαβε διάφορα πόστα στη διοίκηση. Το 1824 τα Ψαρά κατελήφθησαν και καταστράφηκαν από τους Τούρκους. Για το λόγο αυτό μετά την Επανάσταση ο Αναγνώστης Μοναρχίδης -όπως πολλοί

συμπολίτες του- εγκαταστάθηκε στην ελεύθερη Ελλάδα, όπου και συνέχισε την πολιτική του δραστηριότητα.

Από το 1833 που ο Όθωνας ήλθε στην Ελλάδα, ο Μοναρχίδης υπήρξε πιστό και αφοσιωμένο όργανό του. Ο Όθωνας τον αντάμειψε διορίζοντάς τον σε διάφορες κυβερνητικές θέσεις, ως νομάρχης Αιτωλοακαρνανίας -ο πρώτος στην ιστορία- και στη συνέχεια της Αχαΐας και Ήλιδος. Ο Μοναρχίδης ήταν τόσο πιστός στο μονάρχη, που υπήρχε η εντύπωση ότι αυτό ήταν το παρατσούκλι του! Στην πραγματικότητα, το παρατσούκλι του ήταν «Μονσινιόρος», όνομα που του έδωσαν οι αντίπαλοί του επειδή καμάρωνε πολύ, ιδιαίτερα αφότου η Αμαλία έκανε τη γυναίκα του, Μαρία, κυρία επί τιμών.

Η βασίλισσα Αμαλία (καθισμένη) με τις κυρίες της επί των τιμών γύρω της όρθιες, σε φωτογραφία περίπου το 1855. Η Μαρία, γυναίκα του Αναγνώστη Μοναρχίδη, είναι πρώτη αριστερά με φορεσιά των Ψαρών. Πηγή: PinterestΤα πολιτικά αξιώματα

Όταν μετά την Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843, η Ελλάδα απέκτησε για πρώτη φορά κοινοβούλιο επί Όθωνα, ο Μοναρχίδης εκλέχθηκε βουλευτής. Στη βουλή ήταν ένας από τους πολιτικούς που ο Όθωνας εμπιστευόταν. Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα ο Όθωνας κατάφερε να θέσει υπό τον έλεγχό του το κοινοβούλιο και να διορίζει ο ίδιος κυβερνήσεις της αρεσκείας του. Μάλιστα, έφθασε στο σημείο να «μαγειρεύει» τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών και έτσι να εκλέγονται βουλευτές της αρεσκείας του. Όμως, ενώ ο Όθωνας ήλεγχε τη Βουλή, η αντιπολίτευση εναντίον του εμφανίστηκε στο άλλο νομοθετικό σώμα, αυτό της Γερουσίας. Επρόκειτο για κάτι αντιφατικό αφού οι γερουσιαστές είχαν διοριστεί απευθείας από τον Όθωνα και υποτίθεται ότι ήταν οι πιο ένθερμοι οπαδοί του.

Προκειμένου να ελέγχει και τη Γερουσία, ο Όθωνας διόρισε το 1847 τον Αναγνώστη Μοναρχίδη αντιπρόεδρο του σώματος. Τρία χρόνια αργότερα τον έκανε πρόεδρο. Ο Μοναρχίδης θεωρείτο γενικά ένας ευγενικός και πράος άνθρωπος που όμως δεν ήταν σε θέση να επιβληθεί ως πρόεδρος στους γερουσιαστές, πολλοί από τους οποίους ήταν οι πιο αδίστακτοι και δολοπλόκοι πολιτικοί της Επανάστασης του 1821. Επιπλέον, ο Αναγνώστης Μοναρχίδης, ο οποίος δεν φαίνεται να ήταν ιδιαίτερα ευφυής, έκανε αλλεπάλληλες γκάφες με αποτέλεσμα να καταστεί περίγελος των γερουσιαστών, ιδιαίτερα όσων ήταν εναντίον των παρεμβάσεων του Όθωνα στη Γερουσία.

Η γκάφα του Μοναρχίδη

Μία σχετική ιστορία είχε να κάνει με μία συζήτηση που έγινε στη Γερουσία το 1855 για την κλοπή από το τελωνείο στο λιμάνι του Πειραιά μιας χοντρής μεταλλικής αλυσίδας με την οποία έδεναν τα ελλιμενισμένα πλοία.

Ένας γερουσιαστής είπε ειρωνικά ότι την αλυσίδα είχαν φάει τα «ποντίκια του λιμανιού». Ο Μοναρχίδης τότε πήρε το λόγο ως πρόεδρος και ανέλυσε στους εμβρόντητους γερουσιαστές γιατί τα ποντίκια του λιμανιού ήταν αδύνατο των αδυνάτων να είχαν φάει και χωνέψει τη μεταλλική αλυσίδα και ότι είχε άδικο ο συνάδελφός του να τα κατηγορεί.

Μάλιστα, για την αλήθεια των λόγων του επικαλούνταν το γεγονός ότι υπήρξε για πολλά χρόνια ναυτικός. Όπως έγραψε σχετικά ο Τσερτσέτης, ένας από τους δύο δικαστές που αρνήθηκαν να καταδικάσουν σε θάνατο τον Κολοκοτρώνη:

«Ο νυν πρόεδρος της Γερουσίας Αναγνώστης Μοναρχίδης, απέδειξεν άλλοτε με σοφά, δυνατά επιχειρήματα, ότι των αδυνάτων τα ποντίκια του Πειραιώς να καταπιούν και να χωνέψουν άλυσον σιδερένιου καραβιού εις το τελειωνιακόν κατάστημα» (Τσερτσέτης, Λόγος κατά κλοπής, Αθήνα 1855, σελ. 13).

Προσωπογραφία Γενναίου Κολοκοτρώνη. Πηγή: BικιπαίδειαΟ κρυφός καημός

Όλοι γνώριζαν ότι ο κρυφός καημός του Μοναρχίδη ήταν να τον διορίσει κάποτε ο Όθωνας πρωθυπουργό. Αυτό ήταν κάτι που ο βασιλιάς δεν θα έκανε ποτέ -όσο πιστός και αν του ήταν ο Μοναρχίδης- εξαιτίας της αφέλειάς του.

Για τον Όθωνα, έκανε ως πρόεδρος της Γερουσίας, αλλά μέχρι εκεί. Το Μάιο του 1862 ο Όθωνας κάλεσε τον Μοναρχίδη στα ανάκτορα για να διαβουλευθεί μαζί του. Είχε μόλις παραιτηθεί ο πρωθυπουργός Αθανάσιος Μιαούλης -γιός του ναυάρχου- και την ίδια ημέρα έτυχε να βρίσκεται στα ανάκτορα ο επίσκοπος Ακαρνανίας προκειμένου να δώσει τον καθιερωμένο όρκο πίστης μπροστά στο βασιλιά για να γίνει μέλος της Ιεράς Συνόδου. Τότε ο Γενναίος Κολοκοτρώνης που ήταν υπασπιστής του Όθωνα έκανε μία φάρσα στον 85χρονο Αναγνώστη Μοναρχίδη μπροστά σε όλους αυλικούς.

Δείτε εδώ ανάρτηση της ΜΤΧ για τον Γενναίο Κολοκοτρώνη ως υπασπιστή του Όθωνα

Τον ενημέρωσε τάχα ότι ο Όθωνας θα τον έκανε πρωθυπουργό αλλά ήθελε να του κάνει έκπληξη και γι’ αυτό δεν του το είχε πει τίποτα όταν τον κάλεσε στα ανάκτορα. Μάλιστα, ο Γενναίος έδειξε με τρόπο στον Μοναρχίδη τον επίσκοπο Ακαρνανίας λέγοντάς του ότι αυτός ο δεσπότης που θα τον όρκιζε πρωθυπουργό!
Η εφημερίδα «Αυγή» της 10ης Μαΐου 1862 κατέγραψε τον σπαρταριστό διάλογο μεταξύ Γενναίου Κολοκοτρώνη και Αναγνώστη Μοναρχίδη:

«Ε, κύριε πρόεδρε ετελείωσαν πια τα ψέματα. Όλα είναι έτοιμα, ο δεσπότης εδώ με το Βαγγέλιο, κι ετοιμάσου να ορκιστείς πρωθυπουργός. Ο βασιλέας σε περιμένει…»
Ο Μοναρχίδης τα χάνει. Στην αρχή δεν καλοπιστεύει, μα βλέπει πάλι το δεσπότη και τους άλλους, κάνει τον μισοκακόμοιρο, τρίβεται και στεναχωριέται τάχα.
«Πως να κάμω , αδερφοί» μουρμουρίζει, «είμαι γέρος, με πονούν τα ποδάρια, δε θα τα βολέψω καλά..»
Τέλος καμαρώνει η νύφη, σα να μη θέλει το γαμπρό. Αφού τον παιδέψανε καμπόση ώρα, σκάσανε τα γέλια οι αυλικοί, και το χωρατό τους ως εκεί σταμάτησε.»

Αυτός που τελικά ανέλαβε πρωθυπουργός ήταν ο Γενναίος Κολοκοτρώνης που έκανε τη φάρσα στον Μοναρχίδη!

«Αυγή» 10 Μαΐου 1862

αρχική φωτογραφία: Αρσάκειο

Διαβάστε στη «ΜτΧ»: Νέα Επίδαυρος. Το ιστορικό χωριό όπου ψηφίστηκε το πρώτο Σύνταγμα της Ελλάδας. Η αρχαία ακρόπολη, η αινιγματική πυραμίδα, το μεσαιωνικό φρούριο και τα μνημεία της Α’ Εθνοσυνέλευσης

The post Αναγνώστης Μοναρχίδης. Ο πιστός αυλικός του Όθωνα και η φάρσα που του έκανε ο Γενναίος Κολοκοτρώνης appeared first on ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ.