Εσείς πού κάθεστε; Μια έκθεση για την καρέκλα αλλιώς

09:04 24/2/2022 - Πηγή: Mononews

Στην περίφημη μαρμάρινη στήλη της Ηγησούς, που βρέθηκε στον Κεραμεικό, η αρχαία Αθηναία που παριστάνεται σ’ αυτήν είναι καθισμένη σε μια ιδιαιτέρως κομψή καρέκλα με καμπυλωτή πλάτη και ομοίως καμπυλωτά πόδια σε μια τέλεια αρμονία μεταξύ τους.

Είναι ο κλισμός όπως λεγόταν στην αρχαιότητα και όπως τον έχουμε δει επίσης απεικονισμένο σε δεκάδες αγγεία, αφού ήταν ένα από τα πιο χαρακτηριστικά έπιπλα της εποχής και όχι μόνον. Γιατί αυτή η καρέκλα διέσχισε τους αιώνες και τις χιλιετίες για να κοσμεί και σήμερα ανάκτορα και μέγαρα σε όλον τον κόσμο και να εκτίθεται σε μουσεία. Χωρίς αυτό να σημαίνει,

ότι δεν έχουν υπάρξει έκτοτε άπειρες σχεδιαστικές προτάσεις, υπακούοντας στα καλλιτεχνικά ρεύματα των καιρών αλλά βέβαια και στην ανάγκη της λειτουργικότητας. Είναι πολύ ενδιαφέρον όμως, όταν εικαστικοί καλούνται να αποδώσουν αυτό το έπιπλο ή να επέμβουν πάνω του με τον δικό τους τρόπο, όπως συμβαίνει τώρα στην έκθεση «Have A Seat», που παρουσιάζεται στην Ελληνοαμερικανική Ένωση σε συνεργασία με την «αντί Gallery» σε επιμέλεια της ιστορικού τέχνης – αρχαιολόγου, Λουΐζας Καραπιδάκη.

Στην προκειμένη περίπτωση 46 σύγχρονοι Έλληνες εικαστικοί και σχεδιαστές παρουσιάζουν τις δικές τους πρωτότυπες δημιουργίες, γλυπτά, εγκαταστάσεις και έργα εφαρμοσμένης τέχνης αλλά πάντα καθίσματα, που αφηγείται το καθένα μια άλλη ιστορία. Αυτή που ενέπνευσε το δημιουργό του.

Η γαλάζια καρέκλα του Αντόνιο Λαουρέλι

«Ένα κάθισμα έχει λειτουργικότητα αλλά και διακοσμητικό ρόλο», όπως επισημαίνει η επιμελήτρια της έκθεσης θυμίζοντας την πρώτη εμφάνιση του αντικειμένου στην αρχαία Αίγυπτο και τη Μεσοποταμία, πλην φυσικά της Ελλάδας, σε κάθε περίπτωση πάντως συνοδεύοντας την ανθρώπινη απεικόνιση. Στη συνέχεια η καρέκλα παρουσιάστηκε ως εμβληματικό στοιχείο τόσο στη ζωγραφική όσο και τη γλυπτική, πολύ αργότερα έγινε αυτοτελές έργο τέχνης ενώ φυσικά βρίσκεται πάντα στη βιομηχανική παραγωγή. Με πολλούς, διάσημους σχεδιαστές να προτείνουν σχήματα, χρώματα, υλικά και με ορισμένες από τις δημιουργίες τους να μένουν διαχρονικές.

Σαν εικονοστάσι απόντων από τον Κώστα ΛάκηΔιάσημες υπογραφές

Η περίφημη Barcelona Chair για παράδειγμα, σχεδιασμένη από τον σπουδαίο αρχιτέκτονα Μις βαν ντε Ρόε το 1929 θεωρείται ως σήμερα η πλέον μοντέρνα εκδοχή του επίπλου. Η μοναδική κόκκινη και μπλε καρέκλα του αρχιτέκτονα και σχεδιαστή Γκερτ Τόμας Ρίτβελντ το 1917 είναι αξεπέραστη. Κομψή και αέρινη είναι η μεταλλική διάτρητη Diamond Chair του Χάρι Μπερτόγια το 1952 ενώ σαν τουλίπα, όπως και το όνομά της Tulip Chair μοιάζει η στηριγμένη σε ένα πόδι η καρέκλα του Έρο Σάαρινεν το 1956. Εντυπωσιακός ακόμη, ο σχεδιασμός της Lounge Chair από ξύλο και δέρμα από το ζευγάρι των Αμερικάνων σχεδιαστών Τσαρλς και Ρέι Ιμς. Ενώ η χαρούμενη Panton Chair που σχεδίασε ο Δανός Βέρνερ Πάντον από ενιαίο κομμάτι πλαστικού σε σχήμα «S» και σε έντονα χρώματα το 1960 είναι η ποπ σε καρέκλα.

Πολύχρωμη καρέκλα από την Κλεοπάτρα Μουρσελά

«Το κάθισμα τον 20ό αιώνα απασχόλησε πολλούς καλλιτέχνες, όπως ο Βαν Γκογκ, ο Ντυσάν, ο Μπόις και ο Ραμέτ και από ελληνικής πλευράς ο Φασιανός και ο Γαΐτης ως αυτοτελές αντικείμενο για τη μορφολογία του, αλλά και για τους πολλαπλούς συμβολισμούς του», όπως αναφέρει η κυρία Καραπιδάκη. Και πράγματι δεν μπορεί κανείς να παραλείψει την «δεύτερη» ανάγνωση του συγκεκριμένου αντικειμένου, που μπορεί να παραπέμπει σε θέσεις εξουσίας ή απλώς στη γραφειοκρατία, ακόμη όμως και στην απουσία.

Επικίνδυνες ισορροπίες από την Κικής Κολυμπάρη

Στην έκθεση «Have A Seat» η πολυμορφία είναι αυτή που κερδίζει από πρώτη ματιά τις εντυπώσεις, με τους καλλιτέχνες να δοκιμάζουν τα όρια του αντικειμένου και τις μεταμορφώσεις του. Από την ψάθινη καρέκλα των ελληνικών καφενείων, γεμάτη από γκράφιτι του Γιάννη Αδαμάκη, στις καρέκλες της Μαρίας Πάστρα με παραστάσεις οικογενειακών φωτογραφιών. Από την πολύχρωμη καρέκλα της Κλεοπάτρας Μουρσελά, στην ξεφτισμένη και ετοιμόρροπη της Κικής Κολυμπάρη. Και από την γαλάζια καρέκλα-θρόνο του Antonio Laurelli στην γεμάτη από τάματα σαν εικονοστάσι του Κώστα Λάκη και ως τα ελλειψοειδή καθίσματα της Μαριάννα Λούρμπα ο επισκέπτης θα δει το πιο συνηθισμένο έπιπλο του σπιτιού με άλλο μάτι.

Η περίφημη μπλε –κόκκινη καρέκλα του Ρίτβελντ, 1917

Info

Ελληνοαμερικανική Ένωση: Μασσαλίας 22
Έκθεση: «Have A Seat»
Διάρκεια: Ως 2 Απριλίου

Διαβάστε επίσης:

Η Τροία, το τουρκικό κιτς και η παραχάραξη της Ιστορίας

Τετάρτη στη Νέα Υόρκη παραλαμβάνονται τα κλεμμένα αρχαία της συλλογής Στάινχαρντ

Οι Πρόεδροι αγαπούν τις γάτες – Κι εκείνες επίσης