Οι νότες της Μαρία Κάλλας – Παρτιτούρες με σημειώσεις της σε δημοπρασία

08:49 12/7/2020 - Πηγή: Mononews

Βιβλία μουσικής με σελίδες διπλωμένες ή και συρραμμένες, με σημειώσεις από κόκκινο και μπλε μολύβι: «1/2 tono sotto tutto», «ottava sopra».

Ήταν η Μαρία Κάλλας που έγραφε αυτές τις λέξεις στα ιταλικά βεβαίως, όταν μελετούσε τους ρόλους της στην όπερα. Κι είναι ένα σημαντικό κομμάτι από την προσωπική βιβλιοθήκη της αυτά τα βιβλία με παρτιτούρες, που βγαίνουν τώρα σε δημοπρασία.

Η Μαρία Κάλλας στο πιάνο

Κι όχι μόνον βιβλία αλλά και λιμπρέτα, σελίδες με άριες και συλλογές με τραγούδια, ακόμη και πρόχειρες, χειρόγραφες σημειώσεις.

Μια

άλλη ιστορία της όπερας μέσα από την προσωπικότητα της ανυπέρβλητης ντίβας του μελοδράματος που μεσουράνησε στον 20ό αιώνα, έχοντας φανατικούς θαυμαστές σ’ όλο τον κόσμο ως σήμερα. Υλικό, που δημοπρατείται αυτές τις μέρες και ως τις 30 Ιουλίου από τον οίκο Christie’s.

Παρτιτούρα σε βιβλίο της Μαρίας Κάλλας

Θα ήταν πολύ άραγε να ζητήσει κανείς από Έλληνες δωρητές να αποκτήσουν μερικά από αυτά τα τεκμήρια για την Ελλάδα; Αφορούν άλλωστε την μεγαλύτερη Ελληνίδα καλλιτέχνιδα όλων των εποχών.

Η Μαρία Κάλλας στο πιάνο

Συνολικά περί τα 290 είναι τα αντικείμενα, εκδόσεις κυρίως από τον οίκο Ricordi του Μιλάνου αλλά και από άλλους Ιταλούς, Γάλλους, Γερμανούς και Άγγλους  εκδότες, με τους περισσότερους μεγάλους συνθέτες της όπερας.

Η πλειοψηφία τους χρονολογείται στα μέσα του 20ού αιώνα, όταν το άστρο της Μαρίας Κάλλας  είχε ανεβεί ήδη ψηλά αν και υπάρχουν και κάποια πρωιμότερα  από τον 19ο αιώνα, ορισμένα από την αρχή της σταδιοδρομίας της και άλλα της δεκαετίας του ΄70 πριν τον θάνατό της. 

Παρτιτούρα σε βιβλίο της Μαρίας Κάλλας

Όλα τα βιβλία φέρουν άλλωστε το μονόγραμμά της στη ράχη τους, «MC» ή και «MMC» (Maria Meneghini Callas).  Ορισμένα έχουν αφιερώσεις από συνθέτες και λιμπρετίστες αλλά και συχνές σημειώσεις από τους μαέστρους, που υποδεικνύουν αλλαγές και περικοπές ενώ πολλά είναι γραμμένα από το δικό της χέρι με τα σχόλια για τη μελέτη της.

Έτσι στην παρτιτούρα για τον «Πειρατή» του Μπελίνι η Κάλλας σχολιάζει: «tempo doppio p.108», «1/2 tono sotto tutto», «stentato», «ottava sopra». Στον «Poliuto» (Πολύευκτος) του Ντονιτσέττι για την παράσταση του 1960 στην Σκάλα του Μιλάνου σημειώνει περικοπές με μπλε μολύβι. Και στην «Φεντόρα» του Τζορντάνο (έκδοση του 1898) η Κάλλας γράφει: «si dolce», «attente».

Βιβλία της Μαρίας Κάλλας με το μονόγραμμά της στη ράχη τους

Υπάρχουν όμως και εκδόσεις της «Μήδειας», της «Βαλκυρίας», του «Πάρσιφαλ», της «Υπνοβάτιδας» αλλά και για ηχογραφήσεις της, όπως της «Κάρμεν», του «Τροβατόρε», του «Αττίλα», του «Οθέλλου», του «Κουρσάρου».

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν και οι ρόλοι, που δεν ερμήνευσε ποτέ αλλά παρ΄ όλα αυτά είχε μελετήσει. Είναι γνωστό άλλωστε πόσο πειθαρχημένη ήταν, παρά το εκρηκτικό της ταμπεραμέντο στη σκηνή και πόσο είχε αφοσιωθεί ψυχή τε και σώματι στη μουσική.

Η Μαρία Κάλλας στην Επίδαυρο

Για παράδειγμα λοιπόν είχε μελετήσει αλλά δεν ερμήνευσε τον επώνυμο ρόλο στην όπερα «Francesca da Rimini» στην παραγωγή της Σκάλας του Μιλάνου το 1959. Έναν ρόλο, τον οποίον τελικά πήρε η διάσημη αντίπαλός της, η Ιταλίδα Μάγκντα Ολιβέρο. Στην ίδια κατηγορία της μελέτης, όπως αποδεικνύεται από τα βιβλία με τις παρτιτούρες  ανήκουν επίσης «Το λυκόφως των θεών», «Ο Μιθριδάτης Ευπάτωρ», «Η Ιωάννα της Λωραίνης», «Οι δύο Φοσκάρι», «Λουκρητία Βοργία», «Οθέλλος», «Ιδομενέο».

Η Μαρία Κάλλας με το πρόγραμμα της Σκάλας του Μιλάνου

«Μου αρέσει να σκέπτομαι πως Κάλλας και  Μαρία πάνε μαζί και οι δύο. Διότι η Κάλλας υπήρξε η Μαρία. Και στο τραγούδι και στη δουλειά μου βρισκόταν κάθε στιγμή ο εαυτός μου. Τίποτα που έκανα δεν ήταν ψεύτικο, δούλεψα με όλη μου την ειλικρίνεια. Έτσι και η Μαρία… Αν κανείς προσπαθήσει πραγματικά να με ακούσει σοβαρά, θα βρει όλο μου τον εαυτό εκεί μέσα. Πιθανόν, δηλαδή, δεν μπορεί κανείς να ξεχωρίζει (την Κάλλας από τη Μαρία). Με τη μόνη διαφορά πως η Κάλλας είναι ένα είδος διασημότητας», έλεγε σε συνέντευξή της στον David Frost, στην Νέα Υόρκη, τον Δεκέμβριο του 1970.