Οι πρωτοπόροι αρχαίοι Έλληνες: Ράμπες στους ναούς για άτομα με ειδικές ανάγκες

09:34 22/7/2020 - Πηγή: Mononews

Ράμπες για άτομα με ειδικές ανάγκες κατασκεύαζαν οι αρχαίοι Έλληνες στους ναούς τους, προκειμένου να βελτιωθεί η πρόσβαση σε αυτούς.

Ειδικά μάλιστα αυτό πρέπει να συνέβαινε στα ιερά του Ασκληπιού, κατ΄ εξοχήν θεού – ιατρού της αρχαιότητας και σε άλλους ακόμη, που ήταν αφιερωμένοι σε θεραπευτές θεούς.

Πρόκειται για ένα σημαντικό συμπέρασμα , προϊόν έρευνας της καθηγήτριας Κλασικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο  του Λονγκ Μπητς της Καλιφόρνιας  Debby Sneed, που ύστερα από μελέτη ετών στους αρχαίους ναούς  της Ελλάδας,

κυρίως του 4ου π.Χ. αιώνα διαπίστωσε, ότι τα κτίρια που είχαν τις περισσότερες ράμπες ήταν συνήθως ναοί θεραπείας. Δηλαδή εκεί όπου προσέρχονταν οι πιο ηλικιωμένοι άνθρωποι με κινητικά προβλήματα τέτοια, που τους δυσκόλευαν να ανεβούν τις απότομες σκάλες της εισόδου στον ναό.

Ήδη μάλιστα η θεωρία αυτή χαιρετίζεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον από την διεθνή επιστημονική κοινότητα, καθώς χαρακτηρίζεται ως το πρώτο αποδεικτικό στοιχείο μιας κοινωνίας, που πριν από 2.300 χρόνια προσάρμοζε την αρχιτεκτονική της έτσι, ώστε να βοηθά τα άτομα που είχαν δυσκολία κίνησης. Κάτι που το σχετικό άρθρο, το οποίο δημοσιεύθηκε χθες περιοδικό Antiquity του Cambridge Press  συγκρίνει με τον αμερικανικό νόμο για τις Αναπηρίες, που χρονολογείται όμως, μόλις το 1990.

«Οι αρχαίοι Έλληνες ήταν πρωτοπόροι σε πολλά θέματα, συμπεριλαμβανομένων φαίνεται και αυτών της προσβασιμότητας»,  όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά για την νέα αρχαιολογική μελέτη, που διαπίστωσε ότι οι πέτρινες ράμπες σε ορισμένα αρχαία κτίρια πιθανότατα κατασκευάστηκαν με γνώμονα τα άτομα με ειδικές ανάγκες.

Όπως σημειώνει στο άρθρο της η καθηγήτρια Debby Sneed  «Οι αρχαιολόγοι γνωρίζουν εδώ και πολύ καιρό τις ράμπες στους αρχαίους ελληνικούς ναούς, αλλά συνήθως τους αγνοούν αρχιτεκτονικά». Προσθέτοντας, ότι παλαιότερες θεωρίες, που είχαν διατυπωθεί, ήθελαν τις ράμπες να χρησιμοποιούνται για να οδηγούνται τα ζώα θυσίας στον ναό ή για την μεταφορά βαρέων οικοδομικών υλικών κατά τη διάρκεια της κατασκευής του.

Η ίδια παρ΄ότι αποδέχεται, ότι οι ράμπες θα μπορούσαν να έχουν πολλαπλές χρήσεις, επισημαίνει ωστόσο ιδιαίτερα την παρουσία τους σε ναούς αφιερωμένους στον Ασκληπιό, ως απόδειξη για την υπόθεσή της. Έτσι στον ιερό του Ασκληπιού στην Επίδαυρο, που ιδρύθηκε τον 6ο αιώνα π.Χ., η Sneed διαπίστωσε. ότι υπήρχαν έντεκα πέτρινες ράμπες σε εννέα οικοδομήματα. Ενώ συγκριτικά, σε ένα άλλο μεγάλο ιερό, αυτό του Δία στην Ολυμπία υπήρχαν μόλις δύο ράμπες.«Ο πιο πιθανός λόγος για τον οποίο οι αρχαίοι Έλληνες αρχιτέκτονες δημιούργησαν ράμπες ήταν να κάνουν τους χώρους προσβάσιμους σε άτομα με κινητικά προβλήματα», όπως λέει.

Η Θόλος υπό αναστήλωση

Η καθηγήτρια έτσι, δεν ενστερνίζεται την άποψη, ότι στην αρχαία ελληνική κοινωνία δεν υπήρχε χώρος για άτομα που δεν ήταν ικανά. Και θυμίζει, ότι πολλά σκελετικά κατάλοιπα από την ελληνική αρχαιότητα δείχνουν, ότι οι άνθρωποι υπέφεραν συχνά από αρθρίτιδα ενώ και στα αγγεία υπάρχουν παραστάσεις με άτομα που στηρίζονται σε καλάμια ή πατερίτσες.

«Ακόμα και ο Ήφαιστος, ένας από τους 12 Ολύμπιους θεούς, περπατούσε κουτσαίνοντας», λέει. «Τα θεραπευτικά ιερά προσέλκυαν ειδικά άτομα με μόνιμες και προσωρινές αναπηρίες, παρατεταμένες ασθένειες και άλλες καταστάσεις του σώματος ή του μυαλού. Και οι πιστοί που κατέφευγαν στα ιερά του Ασκληπιού άφηναν συχνά ως αναθήματα στον θεό γλυπτά, που απεικόνιζαν πόδια, αναζητώντας θεραπεία για τις  παθήσεις σε αυτά τα μέρη του σώματος».

Όπως αναφέρεται εξάλλου στο Antiquity «Ενημερωμένο από μελέτες αναπηρίας, αυτό το άρθρο αναλύει την αρχιτεκτονική των δημόσιων χώρων και εγκαταστάσεων, παράλληλα με επιγραφικά, εικονογραφικά και λογοτεχνικά στοιχεία, για να υποστηρίξει ότι οι αρχαίοι Έλληνες προσπάθησαν να διασφαλίσουν την προσβασιμότητα των θεραπευτικών ιερών. Ακόμα και χωρίς ένα πλαίσιο πολιτικών δικαιωμάτων όπως τα καταλαβαίνουμε σήμερα, οι κατασκευαστές αυτών των ναών έκαναν αρχιτεκτονικές επιλογές που επέτρεπαν σε άτομα με μειωμένη κινητικότητα να έχουν πρόσβαση σε αυτούς. Ελπίζεται ότι αυτή η έρευνα μπορεί να ενθαρρύνει περαιτέρω έρευνες σχετικά με την προσβασιμότητα σε άλλους χώρους στον κλασικό κόσμο αλλά και πέραν αυτού».