Το περιβαλλοντικό κόστος της Τεχνητής Νοημοσύνης

18:23 5/11/2024 - Πηγή: Newsvoice

Η ραγδαία εξάπλωση των τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης έχει προκαλέσει ενθουσιασμό σε πολλούς τομείς, από την υγειονομική περίθαλψη και την οικονομία έως την ψυχαγωγία και την εκπαίδευση. Ωστόσο, καθώς οι βιομηχανίες σπεύδουν να αξιοποιήσουν τη δύναμη της τεχνητής νοημοσύνης, ένα κρίσιμο περιβαλλοντικό ζήτημα διαφαίνεται στον ορίζοντα: τα ηλεκτρονικά απόβλητα (e-waste). Οι απαιτήσεις υποδομής της ΤΝ -συμπεριλαμβανομένου του νέου υλικού, της μαζικής αποθήκευσης δεδομένων και των συνεχών αναβαθμίσεων- αναμένεται να συμβάλουν σε μια ήδη συγκλονιστική ποσότητα ηλεκτρονικών αποβλήτων.

Οι ερευνητές προειδοποιούν μάλιστα, ότι χωρίς σημαντικές αλλαγές στις πρακτικές ανακύκλωσης, αυτή η αύξηση θα μπορούσε να έχει σοβαρές περιβαλλοντικές συνέπειες.

Το πρόβλημα των ηλεκτρονικών αποβλήτων

Τα ηλεκτρονικά απόβλητα αποτελούνται από πεταμένες ηλεκτρονικές συσκευές, όπως υπολογιστές, smartphones και άλλα εξαρτήματα, που δεν είναι πλέον λειτουργικά ή επιθυμητά. Σύμφωνα με έρευνα των Ηνωμένων Εθνών, ο κόσμος παράγει περίπου 50 εκατομμύρια μετρικούς τόνους ηλεκτρονικών αποβλήτων ετησίως, αριθμός που προβλέπεται να αυξάνεται έως και 8% κάθε χρόνο. Από αυτά, μόνο το 20% περίπου των ηλεκτρονικών αποβλήτων ανακυκλώνεται σήμερα, ενώ το υπόλοιπο 80% καταλήγει σε χώρους υγειονομικής ταφής ή αποτεφρώνεται. Ωστόσο και οι δυο επιλογές ενέχουν τεράστιους περιβαλλοντικούς κινδύνους, καθώς απελευθερώνουν επιβλαβείς τοξίνες και μέταλλα στο έδαφος και τα υδάτινα συστήματα.

Η έκρηξη βέβαια, των εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσε να επιταχύνει αυτή την κρίση των ηλεκτρονικών αποβλήτων. Τα προηγμένα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης απαιτούν τεράστια υπολογιστική ισχύ, η οποία με τη σειρά της αυξάνει τη ζήτηση για εξειδικευμένο υλικό. Καθώς λοιπόν αυτές οι συσκευές παλιώνουν, συμβάλλουν στο παγκόσμιο πρόβλημα των ηλεκτρονικών αποβλήτων.

Περισσότερες υποδομές, περισσότερα απόβλητα

Η τεχνητή νοημοσύνη, ειδικά το είδος που είναι γνωστό ως βαθιά μάθηση, εξαρτάται από τεράστιες ποσότητες δεδομένων για την εκπαίδευση αλγορίθμων. Αυτή η ζήτηση έχει οδηγήσει στην ανάγκη για ισχυρό υπολογιστικό υλικό, όπως μονάδες επεξεργασίας γραφικών (GPU) και εξειδικευμένα τσιπ, όπως οι μονάδες επεξεργασίας αισθητήρων (TPU). Καθώς οι εταιρείες προσπαθούν να παραμείνουν ανταγωνιστικές όσον αφορά τις δυνατότητες τεχνητής νοημοσύνης, ενημερώνουν και επεκτείνουν συνεχώς τα κέντρα δεδομένων τους, γεγονός που συνεπάγεται την αντικατάσταση παλαιότερων, λιγότερο ισχυρών διακομιστών και υλικού με νεότερο, πιο ικανό εξοπλισμό.

Τα κέντρα δεδομένων, τα νευραλγικά κέντρα των επιχειρήσεων ΤΝ, συμβάλλουν σημαντικά στα ηλεκτρονικά απόβλητα. Καθώς οι πάροχοι cloud και οι τεχνολογικοί κολοσσοί επεκτείνουν τις υποδομές τους για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των εφαρμογών που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη, οι συχνές αναβαθμίσεις των διακομιστών, των συσκευών αποθήκευσης και του εξοπλισμού δικτύωσης καθίστανται αναπόφευκτες. Μόλις οι συσκευές αυτές είναι πλέον παλιές ή ασύμβατες με τα νέα πρότυπα, μετατρέπονται σε απόβλητα, προσθέτοντας στο παγκόσμιο σύνολο ηλεκτρονικών αποβλήτων.

Επιπλέον, ο ταχύς ρυθμός των τεχνολογικών εξελίξεων στην ΤΕ σημαίνει ότι τα κέντρα δεδομένων πρέπει να υποβάλλονται σε συχνές αναβαθμίσεις για να διατηρούν αποδοτικές και ανταγωνιστικές λειτουργίες. Αυτή η τάση, δυστυχώς, μειώνει τη διάρκεια ωφέλιμης ζωής των διακομιστών, των GPU και των TPU. Πολλές εταιρείες αντικαθιστούν το υλικό τους κάθε 3-5 χρόνια, αλλά οι έντονες υπολογιστικές ανάγκες της Τεχνητής Νοημοσύνης θα μπορούσαν να μειώσουν περαιτέρω αυτόν τον κύκλο σε μόλις 2-3 χρόνια σε ορισμένες περιπτώσεις.

Κάθε κύμα αναβάθμισης οδηγεί στην απόσυρση χιλιάδων τόνων υλικού. Μεγάλο μέρος αυτού του υλικού είναι θεωρητικά ανακυκλώσιμο, καθώς περιέχει πολύτιμα υλικά όπως χρυσό, ασήμι, χαλκό και στοιχεία σπάνιων γαιών. Ωστόσο, η ίδια η διαδικασία ανακύκλωσης δεν είναι πάντα απλή ή φιλική προς το περιβάλλον. Επιπλέον, επειδή η ανακύκλωση των ηλεκτρονικών αποβλήτων είναι εντάσεως εργασίας και δαπανηρή, μεγάλο μέρος τους αποστέλλεται σε χώρες με λιγότερο αυστηρούς περιβαλλοντικούς κανονισμούς, με αποτέλεσμα συχνά επιβλαβείς, ανεξέλεγκτες πρακτικές διάθεσης.

Εμπόδια στην ανακύκλωση ηλεκτρονικών αποβλήτων

Το υλικό ΤΝ είναι συνήθως πιο πολύπλοκο από τα ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης, καθώς περιέχει υψηλότερες συγκεντρώσεις σπάνιων μετάλλων και περίπλοκα κυκλώματα που καθιστούν την αποσυναρμολόγηση και την ανάκτηση υλικών δύσκολη υπόθεση. Επιπλέον, η ταχεία καινοτομία και η κούρσα για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας σημαίνουν ότι το υλικό που σχετίζεται με την ΤΝ έχει μικρότερο κύκλο ζωής, αυξάνοντας τον όγκο των αποβλήτων σε μικρότερο χρονικό διάστημα.

Φυσικά στα παραπάνω συμβάλλει και η έλλειψη παγκόσμιων προτύπων ανακύκλωσης. Μάλιστα, οι πρακτικές ανακύκλωσης των ηλεκτρονικών αποβλήτων διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό από χώρα σε χώρα, με πολλά έθνη να μην διαθέτουν τις εγκαταστάσεις ή τους κανονισμούς για την αποτελεσματική διαχείριση του αυξανόμενου όγκου. Κατά συνέπεια, ένα σημαντικό μέρος των απορριπτόμενων υποδομών ΤΝ δεν ανακυκλώνεται ή επεξεργάζεται σε χώρες με χαλαρούς περιβαλλοντικούς ελέγχους, οδηγώντας σε μη ασφαλείς συνθήκες εργασίας και περιβαλλοντική ρύπανση.

Το μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης και των ηλεκτρονικών αποβλήτων

Η σύγκλιση της τεχνολογίας ΤΝ και των ηλεκτρονικών αποβλήτων είναι ένα επείγον ζήτημα που απαιτεί συνεργατικές λύσεις από τις κυβερνήσεις, τις εταιρείες τεχνολογίας και τους καταναλωτές. Καθώς ο κόσμος συνεχίζει να αγκαλιάζει την τεχνητή νοημοσύνη, είναι σημαντικό να ληφθεί υπόψη το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της υποδομής που την τροφοδοτεί. Ο γρήγορος ρυθμός της καινοτομίας δεν μπορεί να αποβεί εις βάρος της υγείας του πλανήτη- ως εκ τούτου, τα προληπτικά μέτρα για τον μετριασμό των επιπτώσεων της ΤΝ στα ηλεκτρονικά απόβλητα είναι ζωτικής σημασίας. Εστιάζοντας στον βιώσιμο σχεδιασμό, ενισχύοντας τις πρακτικές ανακύκλωσης και θεσπίζοντας κανονισμούς, μπορούμε να στοχεύσουμε στην ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού φόρου από την έκρηξη της ΤΝ και να εργαστούμε προς ένα πιο βιώσιμο ψηφιακό μέλλον. Μπροστά στην ταχεία τεχνολογική αλλαγή, η δέσμευση για βιώσιμες υποδομές ΤΝ δεν είναι απλώς μια επιλογή – είναι μια αναγκαιότητα.

Πηγή: Πρώτο Θέμα

Το άρθρο Το περιβαλλοντικό κόστος της Τεχνητής Νοημοσύνης εμφανίστηκε πρώτα στο newsvoice.gr.