Ανάλυση: Food pass ή μείωση ΦΠΑ στα τρόφιμα; – Ποια πολιτική είναι τελικά προς όφελος των λαϊκών νοικοκυριών

02:00 31/12/2022 - Πηγή: Novasports

Μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα ή food pass; Το ζήτημα που έχει γίνει αντικείμενο οξείας αντιπαράθεσης ανάμεσα στην κυβέρνηση και στην αξιωματική αντιπολίτευση μπορεί να απαντηθεί με ένα… crash test των επιπτώσεων που θα προκαλέσει η μια και η άλλη λύση.

Πόσα ξοδεύουν κάθε μήνα

τα νοικοκυριά ανάλογα με το εισόδημά τους για τα τρόφιμα; Πόσο θα ωφελούνταν αν έπεφτε ο ΦΠΑ (και αν η μείωση περνούσε στον τελικό καταναλωτή διότι είναι και αυτό ένα ερώτημα). Και είναι λιγότερα ή περισσότερα αυτά τα χρήματα σε σχέση με το food pass και για ποιους;

Για να υπολογιστεί το όφελος από την μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα θα πρέπει να ανατρέξει κάποιος στην έρευνα οικογενειακών προϋπολογισμών της ΕΛΣΤΑΤ, προκειμένου να μάθει πόσα ξοδεύουν τα νοικοκυριά για τρόφιμα. Δεν ξοδεύουν όλοι τα ίδια, καθώς το βασικό στοιχείο είναι το πραγματικό εισόδημα (και όχι το δηλωθέν στην εφορία).

Ιδού λοιπόν τι δείχνει η επεξεργασία των στοιχείων της έρευνας οικογενειακού προϋπολογισμού:

Τι δείχνει αυτός ο πίνακας; Τα φτωχά νοικοκυριά με εισόδημα έως 750 ευρώ τον μήνα, δαπανούσαν πριν από την κρίση 167 τον μήνα για τρόφιμα (με βάση την ΕΛΣΤΑΤ). Με τον πληθωρισμό των τροφίμων να “τρέχει” με περίπου 15%, αυτή η δαπάνη έχει αυξηθεί τώρα στα 192 ευρώ. Αν η κυβέρνηση προχωρούσε σε μείωση του ΦΠΑ των τροφίμων από το 13% στο 6%, τότε η δαπάνη θα περιοριζόταν και πάλι στα 169,7 ευρώ δηλαδή κατά 22 ευρώ τον μήνα. Αρκεί βεβαίως να περνούσε όλη η μείωση του ΦΠΑ στην τελική τιμή του προϊόντος- και δεν καρπώνονταν τη μείωση τα σούπερ μάρκετ- κάτι που δεν είναι καθόλου δεδομένο.

Το τρόφιμο δεν είναι βενζίνη να καθορίζεται η τιμή απευθείας από το διυλιστήριο κατά το μεγαλύτερο ποσοστό. Ο παραγωγός και ο έμπορος παίζουν καθοριστικό ρόλο και είναι στη διακριτική τους ευχέρεια να “παρακρατήσουν” ή να μετακυλήσουν το όποιο όφελος. Επομένως, τα 22 ευρώ που κερδίζει το φτωχό νοικοκυριό είναι το καλύτερο πιθανό αποτέλεσμα και προϋποθέτει ότι θα μειωθεί ο ΦΠΑ οριζόντια σε όλα τα προϊόντα από 13% στο 6% και ότι το όφελος θα περάσει ολόκληρο στον τελικό καταναλωτή (σ.σ κάτι τέτοιο προϋποθέτει φυσικά τεράστιο δημοσιονομικό κόστος). Επίσης, τα 22 ευρώ παραμένουν τα ίδια ανεξάρτητα από την σύνθεση του νοικοκυριού.

Τι προσφέρει από την άλλη το food pass; 22 ευρώ τον μήνα στον άγαμο (δηλαδή τα ίδια), 32 ευρώ τον μήνα στο ζευγάρι, 42 ευρώ τον μήνα στην οικογένεια με ένα παιδί, 52 ευρώ τον μήνα στην οικογένεια με δύο παιδιά, 62 ευρώ τον μήνα στην οικογένεια με τρία παιδιά κ.ο.κ. Ανώτατο όριο επιδότησης τα 100 ευρώ τον μήνα. Άρα, με το food pass είναι σίγουρο ότι ευνοούνται τα φτωχότερα νοικοκυριά. Ποιοι βγαίνουν χαμένοι; Οι έχοντες τα υψηλότερα εισοδήματα.

Πρωτίστως αυτοί που δεν πληρούν το εισοδηματικό κριτήριο οπότε δεν θα πάρουν τίποτα ενώ με την μείωση του ΦΠΑ θα κέρδιζαν και μάλιστα τα περισσότερα. Ιδού η εξήγηση: Πάμε πίσω στον πίνακα της έρευνας οικογενειακών προϋπολογισμών. Τι θα κέρδιζε ένα νοικοκυριό με μηνιαίο εισόδημα άνω των 3500 ευρώ αν μειωνόταν ο ΦΠΑ; Επειδή το συγκεκριμένο νοικοκυριό δαπανά 576 ευρώ τον μήνα (με τις νέες τιμές) για τρόφιμα, η μείωση του ΦΠΑ θα του εξασφάλιζε οικονομικό όφελος 66 ευρώ τον μήνα. Δηλαδή τρεις φορές περισσότερα από το φτωχό νοικοκυριό.

Πρόκειται για ξεκάθαρη πολιτική αντίστροφης αναδιανομής, όπου ένα μέτρο οικονομικής πολιτικής διασφαλίζει τριπλάσιο κέρδος σε αυτόν που έχει μεγάλα εισοδήματα, συγκριτικά με αυτόν που δεν έχει. Και όχι μόνο αυτό: Το πλουσιότερο νοικοκυριό μπορεί να αποθηκεύσει τρόφιμα εκμεταλλευόμενο τις χαμηλές τιμές εις βάρος και του κρατικού προϋπολογισμού που θα επωμιστεί το οικονομικό κόστος. Πόσο ωφελείται το πλουσιότερο νοικοκυριό των 3500 ευρώ τον μήνα με το food pass; Η απάντηση είναι καθόλου, καθώς δεν πληροί το εισοδηματικό κριτήριο.

ΠΗΓΗ: THETOC