Ιούλιος του 1974: O Ιωαννίδης ζητούσε για αντάλλαγμα την Κωνσταντινούπολη

12:37 31/7/2018 - Πηγή: Novasports

Αποκαλυπτική για τα παρασκήνια της πτώσης της χούντας και τη προδοσία της Κύπρου, είναι η μαρτυρία του Αμερικανού διπλωμάτη Τομ Μπόγιατ. Ηταν διευθυντής του γραφείου των Κυπριακών Υποθέσεων (1971-74) στο Στέηντ Ντηπάρνμεντ και ολόκληρη η μαρτυρία του δημοσιευεται στο νέο βιβλίο του Στέλιου Κούλογλου «Μαρτυρίες για την δικτατορία και την αντίσταση» (Εκδόσεις Εστία).

[…] Τη μέρα του πραξικοπήματος, με πήραν στις τρεις το πρωί από το κέντρο διεύθυνσης. Μου είπαν

πως χτυπούν το προεδρικό παλάτι και ότι ο Μακάριος πέθανε. Το φοβερό ήταν ότι έκαναν τον Σαμψών πρόεδρο, που σκότωνε Βρετανούς και Τουρκοκύπριους. Ήταν ηλίθιο, ήταν ανεξήγητο. Προειδοποίησα τον Κίσινγκερ για τον Σαμψών. Του είπα ότι οι Τούρκοι θα εισβάλουν. Είπα πως έπρεπε να γυρίσουμε στον Μακάριο, αφού ήταν ζωντανός [...] Φτάσαμε με τον υφυπουργό Εξωτερικών Τ. Σίσκο στην Αθήνα τον Ιούλιο του 1974, αμέσως μετά το πραξικόπημα στην Κύπρο και πριν από την τουρκική εισβολή. Ήμασταν οι πρώτοι που είδαμε τον Ιωαννίδη..

[...] Στην Αθήνα, ο Ιωαννίδης λες και ήταν σε άλλο κόσμο. Μιλούσαμε σε διαφορετικά επίπεδα. Δεν υπήρχε σημείο επαφής. …Ο Σίσκο ζητούσε κάποια πολιτική κίνηση από τον Ιωαννίδη, για να την πάμε στους Τούρκους [...] Μιλούσαμε για κάποιο συμβιβασμό και αυτός έλεγε για την επιστροφή της Κωνσταντινούπολης. Ήταν χάσιμο χρόνου. Ήταν τρομακτικό. Δεν είχε αντίληψη του συσχετισμού των δυνάμεων μεταξύ των δυο εθνών. Νόμιζε ότι οι Τούρκοι δεν θα έκαναν τίποτα όταν πρόεδρος ήταν ένας φονιάς Τουρκοκύπριων; Αυτό δεν είναι λογικό.

[...] Μιλάγαμε για το 1974 κι εκείνος μιλούσε για το 1453. Μίλαγε για Κωνσταντινούπολη, όχι για Ισταμπούλ. Σκέφτηκα πως έχουμε μεγάλο πρόβλημα. Μιλούσαμε για το σήμερα, όχι για 500 χρόνια πριν. Ήταν ηλίθιος γιατί ήταν ηλίθιος. Δεν έβλεπε πραγματικά πώς είναι ο κόσμος. Μάλλον ήταν εθνικά τυφλός. Για να αποφευχθεί ο πολεμος, έπρεπε να υπάρξει επιστροφή στο προηγούμενο status quo. Πήγαμε στην Άγκυρα, όπου όμως ο πρωθυπουργός Ετσεβίτ δεν ήταν υπεύθυνος με την Κύπρο. Ο στρατός καθόριζε την πολιτική. Ο Ετσεβίτ είπε πως δεν έχει τον έλεγχο. Κανένας δεν σταμάταγε τον τουρκικό στρατό. Ούτε ο πρωθυπουργός.

Αποτύχαμε. Και έγινε αυτό που από καιρό φοβόμουνα ότι θα γινότανε: η τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Γυρίσαμε στην Αθήνα όταν είχε γίνει η επιστράτευση, μετά την εισβολή. Δεν γινόταν πραγματική επιστράτευση, επικρατούσε χάος. Μια πολύ καλή ελληνική λέξη χιλιάδων χρόνων. Δεν συναντήσαμε τον Ιωαννίδη αλλά τον ναύαρχο Αραπάκη. Οι Τούρκοι είχαν όμως κινηθεί και κανένας δεν είχε τον έλεγχο. Ο Αραπάκης έβλεπε ότι ερχόταν η καταστροφή..

Διαβάστε όλο το θέμα στο TVXS.gr