Με τις τριήρεις της ποίησης

17:25 6/2/2019 - Πηγή: Novasports

Για τον T.S. Eliot η ερμηνεία των ποιημάτων εξαρτάται όχι μόνο από τη σύμβαση της ενότητας Αλλά και από τη σύμβαση της σημασίας. Ο κανόνας είναι ότι τα ποιήματα, όσο ασήμαντα και αν είναι από εξωτερική άποψη, υποτίθεται ότι αφορούν κάτι σημαντικό και για το λόγο αυτό οι μεμονωμένες λεπτομέρειες πρέπει να θεωρούνται ότι έχουν γενική σημασία. θα πρέπει να διαβάζονται ως αντικειμενικές συστοιχίες σημαντικών συναισθημάτων ή εσωτερικών σημασιών (Culler, 2016:110).

Αυτή την άποψη εκφράζει στην τεχνοτροπία του και ο Παρασκευάς Σερενές στην ποιητική συλλογή «τριήρεις Νέστορος» (Γαβριηλίδης, 2018).

Εξετάζοντας κειμενοκεντρικά τη συλλογή διαπιστώνεται μία αυξημένη προσοχή στα σημεία στίξης. Τούτα, και ειδικά τα κόμματα, καθορίζουν τόσο το νόημα στον συνταγματικό άξονα όσο και στον στιχουργικό αριθμό απαγγελίας/ανάγνωσης. Ξεχωρίζει όμως μια προσπάθεια ρευστοποίησης του νοήματος θέτοντας ορισμένα κόμματα σε παρενθέσεις∙ η χρήση τους ή η απουσία τους αλλάζουν τόσο την αναγνωστική έκφραση κατά την απαγγελία όσο και το νόημα καθώς μπορούν να ενταχθούν τόσο στην προηγούμενη όσο και στην επόμενη φράση νοηματικά.

Ωστόσο, θα αδικούσαμε τη συλλογή, αν επικεντρωνόμασταν μόνο στα σημεία στίξης. Η ποιητική του Σερενές αγγίζει αυτό που αποκαλέσαμε «ποίηση της περιφέρειας» (Χλωπτσιούδης, 2016), ένα σύμπλεγμα φυσιολατρικής και υπαρξιακής στιχουργικής. Μολονότι ο ποιητής ζει πολλά χρόνια σε αστικό κέντρο (Πειραιάς), η τόσο έντονη παρουσία του φυσικού στοιχείου τον απομακρύνει από το «βίωμα της ιθαγένειας ή της εντοπιότητας», όπως το έθεσε ο Γαραντούδης (2000). Ενδεχομένως, μία ψυχαναλυτική πορεία να οδηγούσε σε αυτή τη θέση∙ υπό αυτή την σκοπιά το φυσικό στοιχείο θα εξέφραζε μία ασυνείδητη δραπέτευση από το πολύβουο άστυ και τους αγροτικούς ρυθμούς ζωής με μία παράλληλη νοητική επιστροφή στον γενέθλιο τόπο. Η απουσία όμως στοιχείων της παιδικής ζωής (αθωότητα, όνειρα κ.ά.τ) και η αποκλειστικότητα της αξιοποίησης του φυσικού στοιχείου περισσότερο δείχνουν μία βιωματική σχέση με το περιβάλλον παρά μία ψυχική αναδρομή στον τόπο καταγωγής ως αντιδιαστολή της χαμένης παιδικότητας από την ενηλικίωση, ως αντιστάθμισμα της παλιάς επαφής με τη φύση απέναντι στο τσιμεντένιο άστυ.

Ο λυρισμός του Σερενές θεμελιώνεται στην αβίαστη εισαγωγή του φυσικού στοιχείου. Το ποιητικό κάδρο είναι πάντα γεμάτο φως και "πράσινο". Χλωρίδα και άλλα στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος συμπλέκονται στη συνειρμική ροή με το ιστορικό-μυθολογικό στοιχείο και το στοχαστικό περιεχόμενο. Το νερό και η θάλασσα, ο ήλιος και το φεγγάρι, τα δέντρα, καθρεφτίζονται σε μία ιμπρεσιονιστική απόδοση σε όλες σχεδόν τις συνθέσεις. Η φύση στο ποιητικό κάδρο προσφέρει μία ζωντάνια με τα χρώματα και την κίνηση, ισορροπεί το φως με το μελαγχολικό περιεχόμενο προσδίδοντας νότες αισιοδοξίας στον υπαρξιακό προβληματισμό. Η φωτεινότητα και το χρώμα αντισταθμίζουν την αγωνία για τον θάνατο, τις αυταπάτες της ζωής, τον έρωτα που πέρασε και τη μνήμη με τη στοχαστική διάθεση που οικοδομείται ενίοτε στην προσωποποίηση αφηρημένων εννοιών.

Την ίδια όμως στιγμή η σύνδεση με την αρχαιότητα προσδίδει ένα ξεχωριστό χρονικό βάθος στην αγωνία της ποιητικής φωνής. Άλλωστε, η μυθολογία και η ιστορία προσφέρουν έτοιμα σύμβολα στον σύγχρονο ποιητή∙ άμεσα κατανοητά, ως λέξεις, με έτοιμο συναισθηματικό φορτίο μεταφέρουν τον αναγνώστη αυθόρμητα στους χρονικούς κυματισμούς του στίχου. Έτσι, όμως ο δημιουργός επιχειρεί και μία εθνική σύνδεση με το παρελθόν. Η ποιητική του Σερενές διατηρεί έντονες τις επιρροές του μοντερνισμού. Το μέγεθος του στίχου και ο λυρισμός που εξάγει προσομοιάζουν περισσότερο στο μοντέρνο παρά στο σύγχρονο μεταμοντέρνο. Η διαρκής επαφή με το αρχαιοελληνικό στοιχείο εκφράζει μία εθνική πρόταση ανάλογη της γενιάς του '30. Μόλο που διατηρεί σαφείς αποστάσεις από κάθε έκφραση ποιητικού εθνικισμού ή του εθνισμού των μοντερνιστών ποιητών, το εθνικό ιδεώδες αποτυπώνεται ως συναίσθημα στις περισσότερες συνθέσεις της συλλογής.

Διαβάστε όλο το θέμα στο TVXS.gr