Μια νέα «γεωπολιτική καταιγίδα» στα Δυτικά Βαλκάνια;

19:19 18/10/2018 - Πηγή: Novasports

Στις 11 Νοεμβρίου του 2018 η Ευρώπη θα γιορτάσει τα 100 χρόνια από τη λήξη του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου. Γνωστός και ως “Μεγάλος Πόλεμος” (Great War), που στοίχισε τη ζωή 18,6 εκατομμυρίων ανθρώπων (στρατευμένων και αμάχων), ο πρώτος βιομηχανικός πόλεμος της ανθρώπινης ιστορίας ξεκίνησε, ως γνωστόν, από τα Δυτικά Βαλκάνια και συγκεκριμένα από το Σεράγεβο, με τη δολοφονία στις 28 Ιουνίου 1914 του αρχιδούκα της Αυστρίας -και διαδόχου του Αψβουργικού θρόνου- Φραγκίσκου Φερδινάνδου από τον Σερβοβόσνιο εθνικιστή

φοιτητή Γκαβρίλο Πρίντσιπ. Ήταν ένας τοπικός βαλκανικός σπινθήρας που αποδείχθηκε ωστόσο αρκετός για να λαμπαδιάσει ολόκληρη την Ευρώπη. Αυτή η δολοφονία στο Σεράγεβο έσυρε τα Βαλκάνια και την Ευρώπη σε μια “Μεγάλη Νύχτα” στοιχειωμένη από τα φαντάσματα εκατομμυρίων νεκρών...

Εκατό χρόνια αργότερα τα Δυτικά Βαλκάνια, τα οποία επί 73 χρόνια αποτελούσαν μία ενιαία χώρα, τη Γιουγκοσλαβία, αφού πέρασαν μέσα από τις κοσμογονικές θύελλες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, του Ψυχρού Πολέμου και της αιματηρής διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας, απέχουν πολύ ακόμη από το να θεωρούνται μια “φυσιολογική” και σταθεροποιημένη περιοχή της Ευρώπης. Αντίθετα στα Δυτικά Βαλκάνια το “εθνικιστικό καζάνι” δείχνει και πάλι να κοχλάζει. Ταυτόχρονα, δύο αντίθετα γεωπολιτικά παλιρροϊκά κύματα συγκρούονται στο έδαφος τους και τα διεκδικούν: από τη μία είναι το τεράστιο ευρωατλαντικό μπλοκ (Ευρωπαϊκή Ένωση και ΝΑΤΟ) κι από την άλλη η ανερχόμενη Ρωσία, που επιδιώκει να αυξήσει την επιρροή της σ' αυτό το “μαλακό υπογάστριο” της Ευρώπης ή τουλάχιστον να καθυστερήσει, ακόμη και να εμποδίσει, την ένταξη του στις Ευρωατλαντικές δομές.

Βοσνία & Ερζεγοβίνη

Το “τόξο της αστάθειας” των Δυτικών Βαλκανίων ξεκινά από τη Βοσνία, διέρχεται μέσα από τη Σερβία και το Κόσοβο, και καταλήγει στην π.Γιουγκοσλαβική Δημοκρατίας της Μακεδονίας (ΠΓΔΜ). Στις εκλογές που έγιναν στις 7 Οκτωβρίου στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη -ένα προβληματικό και τριχοτομημένο κράτος-προτεκτοράτο που δημιουργήθηκε, έπειτα από πολυαίμακτο εμφύλιο πόλεμο διάρκειας 3,5 ετών (1992-1995) με τη Συνθήκη του Ντέιτον (14.12.1995)- ουσιαστικά “νίκησε ο φόβος”, καθώς και στις τρεις εθνικές κοινότητες και συνιστώσες της χώρας επικράτησαν κυρίως οι εθνικιστές υποψήφιοι. Στην αυτόνομη Σέρβικη Δημοκρατία (Republika Srpska), που καταλαμβάνει το 49% του εδάφους της χώρας και κατοικείται κατά 88% από Σερβοβόσνιους, ο σκληροπυρηνικός εθνικιστής Μίλοραντ Ντόντικ, που θεωρείται ως “άνθρωπος του Πούτιν στα Βαλκάνια” (τον οποίο και συνάντησε ως τώρα 15 φορές!), αντικατέστησε τον μετριοπαθή Μλάντεν Ίβανιτς, ως εκπρόσωπος των Σερβοβόσνιων στη συλλογική προεδρία της ευάλωτης χώρας. Οι Σερβοβόσνιοι, απογοητευμένοι από τη μακροχρόνια φτώχεια, τη στρατοσφαιρική ανεργία και την έλλειψη ευρωπαϊκής προοπτικής, υπέκυψαν για μια ακόμη φορά στον εκφοβισμό και στη θυματοποίηση από τους προπαγανδιστικούς μηχανισμούς του εθνικιστή φιλορώσου Ντόντικ, ο οποίος ισχυρίζονταν πως κατάφερε να τους προστατεύσει από τις “θορυβώδεις ορδές των μουσουλμάνων και την αύξηση των μεταναστών από την Ανατολή”. Ο καιροσκόπος πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάντερ Βούτσιτς ήταν από τους πρώτους που συνεχάρη τον Ντόντικ για τη νίκη του, καθώς είναι γνωστό πως ο Ντόντικ παρεμπόδισε την αναγνώριση της ανεξαρτησίας του Κοσόβου από τη Βοσνία και μπλόκαρε την προσέγγιση της Βοσνίας στο ΝΑΤΟ, εξυπηρετώντας έτσι τους στόχους του Βελιγραδίου αλλά και της Μόσχας. Κοινός στόχος του Ντόντικ και του Βούτσιτς είναι οι Σέρβοι να μη χωρίζονται από τον ποταμό Δρίνα (το φυσικό σύνορο μεταξύ της Σερβίας και της “Σέρβικης Δημοκρατίας” της Βοσνίας), αφήνοντας να εννοηθεί πως σε περίπτωση ευρύτερων γεωπολιτικών ανακατατάξεων στα Δυτικά Βαλκάνια, η Σερβοβοσνιακή Republika Srpska θα ενωθεί με τη “μητέρα Σερβία” (мајка Србија).
Στην αντίπερα όχθη, και συγκεκριμένα στο Σεράγεβο και στα τμήματα της Μουσουλμανο-Κροατικής Ομοσπονδίας, όπου πλειοψηφούν οι Βόσνιοι Μουσουλμάνοι ή “Μποσνιάκοι”, επικράτησε το συντηρητικό ισλαμικό κόμμα της Δημοκρατικής Δράσης (SDA) του Μπακίρ Ιζετμπέγκοβιτς, γιου του ιστορικού ισλαμιστή Βόσνιου ηγέτη Αλία Ιζετμπέγκοβιτς, που θεωρείται ως ο “πιστότερος φίλος του Ερντογάν” στα Βαλκάνια. Από την πλευρά του ο Ντράγκαν Τσόβιτς, ο εθνικιστής επικεφαλής του Κροατοβοσνιακού HDZ, δεν διστάζει να επιδεικνύει εγγύτητα με την Κροατία, χώρα-μέλος της Ε.Ε. από το 2013, που κυβερνάται από την επίσης εθνικιστική κυβέρνηση του HDZ, με πρωθυπουργό την Κολίντα Γκρόμπαρ, και να εκφράζει αποστασιοποίηση από το Σεράγεβο, και την ομοσπονδία με τους Βόσνιους Μουσουλμάνους. Συμπερασματικά τα αποτελέσματα των πρόσφατων εκλογών απέδειξαν πως η κατάσταση στην, ούτως ή άλλως εύθραυστη, Βοσνία & Ερζεγοβίνη κάθε άλλο παρά σταθεροποιημένη μπορεί να θεωρηθεί: η φωτιά των εθνικιστικών παθών και διχασμών ξαναδυναμώνει και όλα τα σενάρια είναι ανοικτά, εκτός αν υπάρξει έγκαιρη και δυναμική πυροσβεστική παρέμβαση της Δύσης.

Σερβία
Στη γειτονική, ταλαιπωρημένη, και μονίμως αμφιταλαντευόμενη μεταξύ Δύσης και Ρωσίας, Σερβία, πληγωμένη και με την απώλεια του Κοσόβου (1999), ο εθνικισμός δεν έφυγε ποτέ από το προσκήνιο, αλλά αντίθετα αποτελεί το κυρίαρχο ρεύμα στην πολιτική σκηνή της χώρας. Ο ίδιος ο κεντροδεξιός πρόεδρος της χώρας, Αλεξάντερ Βούτσιτς (SNS), ένα “νόθο πολιτικό παιδί” του ανίερου πολιτικού γάμου του Μιλόσεβιτς με τον Σέσελι κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990, όχι μόνον δεν προσπαθεί να κατευνάσει τον πανίσχυρο σέρβικο εθνικισμό, αλλά τον πριμοδοτεί κιόλας. Τελευταία σχετική κίνηση του Βούτσιτς, που ακολουθεί όλο και περισσότερο τα χνάρια του Όρμπαν, ήταν να παραστεί και να μιλήσει στο ιδρυτικό συνέδριο της “Εθνικής Πρωτοπορίας” (Nacionalne Avangarde), μιας σέρβικης εθνικιστικής ΜΚΟ(!), που εμφορείται από ακροδεξιά ιδεολογία, μπολιασμένη με “αρχαιοφουτουρισμό” (arheofuturistički), νεοφιλελεύθερα γιατροσόφια και φοβική προσκόλληση στην εθνική ταυτότητα: “ Είμαστε μάρτυρες της καταπίεσης της εθνικής μας ταυτότητας υπό την επίδραση της διαδικασίας της παγκοσμιοποίησης”, γράφει στο μανιφέστο της οργάνωσης, όπου επισημαίνεται και ο ιστορικός στόχος “για ενεργητική κρατική πολιτική της Σερβίας στο Κόσοβο, στο Μαυροβούνιο, στη Σέρβικη Δημοκρατία (σ.σ. Republika Srpska της Βοσνίας), και απέναντι στις σερβικές μειονότητες σε γειτονικές χώρες” -δείγμα, αν μη τι άλλο, υπολειμμάτων Μεγαλοσερβισμού.

Διαβάστε όλο το θέμα στο TVXS.gr