Νατουραλιζέ, διαβατήρια και μεταγραφές: Τι ισχύει σε ποδόσφαιρο, μπάσκετ, βόλεϊ, πόλο

11:29 18/9/2022 - Πηγή: Novasports

Είναι ο Ντόρσεϊ νατουραλιζέ; Τι ισχύει με τον Μήτρου – Λονγκ; Πως γίνεται ο Λορέντζο Μπράουν να μπαίνει στην ίδια κατηγορία με αυτόν, αφού έχει ελληνικές ρίζες; Οι αποθεωτικές εμφανίσεις του Αμερικανού point guard με τη φανέλα των Ιβήρων άνοιξε τη συζήτηση από τον αγώνα με την Λιθουανία κιόλας – απλώς ο ημιτελικός με τη Γερμανία ανέβασε την ένταση. Μαζί άνοιξε αναπόφευκτα και η δεύτερη κουβέντα: θα έπρεπε η εθνική Ελλάδας να εκμεταλλευτεί το δικαίωμα που της δίνει ο κανονισμός;

Ας τα πάρουμε από την αρχή, βλέποντας

τι προβλέπεται αυτή τη στιγμή σε μπάσκετ, ποδόσφαιρο, βόλεϊ και πόλο και εξετάζοντας τις διαφορές.

Μπάσκετ – FIBAΟι κανονισμοί της FIBA

Κανονισμός 20a
“Κάθε εθνική ομάδα που συμμετέχει σε διοργάνωση της FIBA μπορεί να έχει μόνο έναν παίκτη που έχει αποκτήσει την νόμιμη ιθαγένεια της χώρας μέσω πολιτογράφησης (σ.σ naturalization, από το οποίο προκύπτει ο όρος «νατουραλιζέ») ή με οποίον άλλο τρόπο αφού έχει συμπληρώσει την ηλικία των 16 ετών. Αυτή η πρόβλεψη ισχύει για κάθε παίκτη που είχε το δικαίωμα να αποκτήσει την ιθαγένεια από τη γέννησή του αλλά δεν διεκδίκησε το δικαίωμα του μέχρι τα 16 του χρόνια”.
Σχόλιο: Αυτή είναι η τυπική περίπτωση Ντόρσεϊ, αλλά και Μήτρου Λονγκ. Ο πρώτος έχει παίξει μάλιστα και σε μικρές εθνικές ομάδες, αλλά δεν είχε αποκτήσει ελληνικό διαβατήριο ως τα 16 του χρόνια. Ο δεύτερος προβλέπεται να ολοκληρώσει τις διαδικασίες έκδοσης του προσεχώς.

Κανονισμός 20b
Στην περίπτωση που ένας παίκτης ισχυριστεί ότι έχει λάβει νόμιμη ιθαγένεια πριν να συμπληρώσει την ηλικία των 16 ετών, χωρίς να παρουσιάσει το αντίστοιχο διαβατήριο με ημερομηνία έκδοσης τα 16α γενέθλια, είναι στην διακριτική ευχέρεια του γενικού γραμματέα (σ.σ Ανδρέας Ζαγκλής) να αποφασίσει αν ο παίκτης ανήκει στην προηγούμενη κατηγορία, λαμβάνοντας υπ΄ όψιν τα παρακάτω κριτήρια:

Τον αριθμό των ετών που ο παίκτης έχει μείνει στη χώρα της εθνικής ομάδας στη οποία επιθυμεί να αγωνιστεί.Τον αριθμό των σεζόν στα οποία ο παίκτης έχει συμμετάσχει σε εθνικές διοργανώσεις στην χώρα της οποίας την εθνική ομάδα θέλει να αντιπροσωπήσειΟποιοδήποτε άλλο κριτήριο ικανό να αποδείξει έναν συμπαγή σύνδεσμο μεταξύ του παίκτη και της εθνικής ομάδας στην οποία θέλει να αγωνιστεί.

Σχόλιο: Αυτή είναι η περίπτωση των Γιάννη και Θανάση Αντετοκούνμπο. Δεν είχαν αποκτήσει διαβατήριο ως τα 16 τους χρόνια για τους γνωστούς λόγους, όμως ήταν σε θέση να αποδείξουν τα παραπάνω κριτήρια και έτσι ΔΕΝ λογίζονται ως νατουραλιζέ.

Ποδόσφαιρο – FIFA

Κανονισμός απόκτησης νέας ιθαγένειας

Κάθε παίκτης που θέλει να αποκτήσει νέα ιθαγένεια και δεν έχει παίξει διεθνές ποδόσφαιρο με άλλη εθνική ομάδα είναι επιλέξιμος για τις αντίστοιχες ομάδες της νέας ομοσπονδίας μόνο αν πληροί μία από τις παρακάτω συνθήκες:
α. Είχε γεννηθεί σε έδαφος της σχετικής ομοσπονδίας.
β. Η βιολογική του μητέρα ή ο βιολογικός του πατέρας είχε γεννηθεί σε έδαφος της σχετικής ομοσπονδίας.
γ. Η γιαγιά ή ο παππούς του είχαν γεννηθεί σε έδαφος της σχετικής ομοσπονδίας.
δ. Έχει ζήσει στην εν λόγω χώρα της σχετικής ομοσπονδίας:
i. Για παίκτες που ξεκίνησαν να ζουν στην χώρα πριν την ηλικία των 10 ετών: τουλάχιστον 3 χρόνια.
ii. Για παίκτες που ξεκίνησαν να ζουν στη χώρα μεταξύ 10-18 ετών: τουλάχιστον 5 χρόνια.
iii. Για παίκτες που ξεκίνησαν να ζουν στη χώρα από τα 18 τους και μετά: τουλάχιστον 5 χρόνια.

Σχόλιο: Όπως μπορεί κανείς εύκολα να καταλάβει, η διεθνής ομοσπονδία ποδοσφαίρου δεν θέτει ποσοτικούς περιορισμούς στην χρησιμοποίηση παικτών που έχουν αποκτήσει δεύτερη ιθαγένεια, αλλά θέτει συγκεκριμένους περιορισμούς προκειμένου αυτό να συμβεί, με κυριότερο την πενταετία. Το πιο πρόσφατο δικό μας παράδειγμα είναι ο Κάρλος Ζέκα, που έπαιξε μεταξύ 2011-2017 στον Παναθηναϊκό και απέκτησε το δικαίωμα να αγωνιστεί στην Ελλάδα, αλλά και ο πρώην στόπερ του ΠΑΟΚ, Μιγκέλ Βίτορ, ο οποίος συμπλήρωσε πέντε χρόνια στο Ισραήλ και χρίστηκε διεθνής.

Επιπλέον, οι κανονισμοί β) και γ) ξεκαθαρίζουν την υπόθεση των ομογενών και θέτουν συγκεκριμένους περιορισμούς. Αν αυτός ο κανόνας ίσχυε στη FIBA, o Μήτρου-Λονγκ, του όποιου η μητέρα έχει γεννηθεί στην Πάτρα, θα έπαιζε κανονικά στην εθνική χωρίς κανένα περιορισμό. Η περίπτωση Ντόρσεϊ εξαρτάται από το αν ο παππούς του είχε γεννηθεί στη χώρα μας, ειδάλλως δεν θα είχε δικαίωμα συμμετοχής παρότι έχει αποδεδειγμένες ελληνικές ρίζες.

Βόλεϊ – FIVB

Κανονισμός αλλαγής ομοσπονδίας καταγωγής (Change of Federation of Origin)

Η αλλαγή Ομοσπονδίας Καταγωγής ενός παίκτη μπορεί να αλλάξει μόνο μία φορά. Οι αλλαγές στην Ομοσπονδία Καταγωγής πρέπει να εγκριθούν από την εκτελεστική επιτροπή της FIVB μετά από πρόταση του προέδρου της τελευταίας και από τη στιγμή που το δικαίωμα της αλλαγής έχει επιθεωρηθεί.

Προϋποθέσεις

Ο παίκτης διαμένει στην χώρα της νέας Ομοσπονδίας για τουλάχιστον δύο συνεχόμενα χρόνια πριν την αίτηση.Ο παίκτης έχει πάρει την ιθαγένεια της χώρας της νέας Ομοσπονδίας.Η Ομοσπονδία της Καταγωγής του δίνει τη συγκατάθεση της για την αλλαγή.Η νέα Ομοσπονδία συμφωνεί με την αλλαγή.Το σχετικό διοικητικό τέλος έχει πληρωθεί στην FIVB.

Σχόλιο: Τα 5 χρόνια της FIFA γίνονται 2 στο βόλεϊ, με προϋπόθεση τη συγκατάθεση και των δύο πλευρών. Και εδώ δεν υπάρχει ποσοτικός περιορισμός. Στο παρελθόν η εθνική Πολωνίας πλήρωσε 120 χιλιάδες δολάρια στην κουβανική ομοσπονδία για να αποκτήσει τον ακραίο Γουιλφρέντο Λεόν (ένα από τα σχετικά πρόσφατα κραυγαλέα παραδείγματα).

Πόλο – FINA

Κανονισμός
Ο παίκτης πρέπει να μένει στην χώρα της ομοσπονδίας που επιθυμεί να αγωνιστεί για τουλάχιστον 12 μήνες πριν την πρώτη εμφάνιση του με την νέα του ομοσπονδία.
Σχόλιο: Εδώ τα πράγματα είναι απλούστατα. Αρκούν 12 μήνες στην ίδια χώρα για να παίξει κανείς με μια νέα εθνική από τη στιγμή που αυτή είναι διατεθειμένη να του εκδώσει διαβατήριο. Δεν υπάρχει κανένας περιορισμός στον αριθμό των παικτών.

Η θέση της FIBAΟ Ανδρέας Ζαγκλής

Ο γενικός γραμματέας της FIBA, Ανδρέας Ζαγκλής, είχε αναφερθεί στο θέμα των νατουραλιζέ σε συνέντευξή του στο basketnews.com:
“Με βάση τον προηγούμενο ρόλο μου στη FIBA, μπορείτε να φανταστείτε ότι έχω περάσει αρκετό χρόνο με πολλές σκέψεις, διαφωνίες και εξέταση εκατοντάδων περιπτώσεων παικτών. Εθνική ομάδα σημαίνει εκπροσώπηση της χώρας. Εάν ρωτήσετε οποιαδήποτε ομοσπονδία, όλα ξεκινούν από ένα ερώτημα: Έχεις διαβατήριο;. Στη συνέχεια, ο ρόλος της διεθνούς ομοσπονδίας είναι να διασφαλίσει την αθλητική ακεραιότητα και να διασφαλίσει ότι σε κάποιο βαθμό υπάρχουν δεσμοί μεταξύ των παικτών και της χώρας που εκπροσωπούν.

Η μεγαλύτερη δυσκολία για τη FIBA και όλες τις ομοσπονδίες είναι ότι μπορεί να καθιερώνεται ένας κανονισμός, αλλά υπάρχουν 212 μέλη, και επομένως 212 διαφορετικοί νόμοι σχετικά με την εθνικότητα του κάθε ανθρώπου που πρέπει να ληφθούν υπόψιν. Υπάρχουν ορισμένες χώρες όπου είναι εξαιρετικά δύσκολο να αποκτήσει κάποιος διαβατήριο. Και υπάρχουν άλλες χώρες όπου είναι πολύ πιο εύκολη η ίδια διαδικασία.

Επομένως, η θέσπιση ενός κανονισμού που θέτει μια συγκεκριμένη βάση για 212 διαφορετικές νομοθεσίες ανά τον κόσμο σχετικά με της απόκτηση της εθνικότητας είναι εξαιρετικά δύσκολη. Σε ορισμένες περιπτώσεις, κάποιος είναι γηγενής εάν έχει γεννηθεί στη χώρα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτό ισχύει αν υπάρχει κάποιος πρόγονος από την ίδια χώρα μία, δύο ή τρεις γενιές πίσω. Ακόμα κι αν αυτός ο άνθρωπος που διεκδικεί την εθνικότητα δεν έχει πατήσει ποτέ το πόδι του στη χώρα.

Η δεύτερη δυσκολία που ισχύει ιδιαίτερα για το μπάσκετ είναι ότι στη χώρα που εφηύρε το άθλημά μας παράγονται τουλάχιστον χίλιοι παίκτες -αν όχι χιλιάδες- κάθε χρόνο που θα μπορούσαν να κάνουν τη διαφορά σε ορισμένα επίπεδα του μπάσκετ των εθνικών ομάδων.

Επίσης, λόγω της κουλτούρας της και του τρόπου με τον οποίο χτίστηκε η κοινωνία αυτής της χώρας, υπήρξαν τεράστια ποσοστά μετανάστευσης και δημιουργήθηκαν εκεί μεγάλες κοινότητες από πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο. Και λόγω καταγωγής, μπορεί να έχει κάποιος πάνω από ένα διαβατήριο. Επομένως, το να φέρουμε μία ισορροπία σε αυτές τις περιπτώσεις είναι πολύπλοκο θέμα”.

Συμπεράσματα – ΣχόλιοΠΗΓΗ: FIBA

Κανένας δεν μπορεί να αρνηθεί πως πρόκειται για ένα πολύπλοκο, ακανθώδες θέμα το οποίο δεν είναι εύκολο να λυθεί. Η τρέχουσα νομοθεσία της FIBA περιορίζει την «αιμορραγία» σε έναν παίκτη ανά ομάδα, με μια οριζόντια λύση που δεν διογκώνει μεν, αλλά δεν λύνει ένα θέμα που υπάρχει για δεκαετίες και πλέον έχει ίσως πάρει τις μεγαλύτερες διαστάσεις του.

Η παραμυθένια πορεία της Ισπανιας στο τουρνουά έχει συναντήσει ουκ ολίγες αντιρρησίες λόγω της καθοριστικής επίδρασης του Λορέντζο Μπράουν. Ο Αμερικανός έγραψε 28 πόντους κόντρα στην Λιθουανία στη φάση των «16», όντας ο απόλυτος πρωταγωνιστής στην τέταρτη περίοδο και την παράταση, συνέχισε με 10 πόντους, 11 ασίστ στον προημιτελικό με την Φινλανδία και εξερράγη εκ νέου με 29 πόντους, 6 ασίστ στον θεαματικό ημιτελικό κόντρα στη Γερμανία.

Φυσικά το θέμα δεν είναι μόνο η Ισπανία: απλώς στην περίπτωση των πρωταθλητών κόσμου το πράγμα βγάζει μάτι. Η Σλοβενία χρησιμοποίησε τον Τόμπι όπως ακριβώς κέρδισε τον τίτλο το ’17 με τον Ράντολφ και ένα σωρό άλλοι έκαναν χρήση του κανονισμού. Η Ελλάδα είχε νατουραλιζέ τον Ντόρσεϊ για τους λόγους που εξηγήθηκαν παραπάνω, ενώ Σέρβοι, Γάλλοι, Λιθουανοί και Γερμανοί δεν έκαναν κάποια «μεταγραφή».

Αναμενόμενα αυτή η αίσθηση ανισότητας ήρθε στην επιφάνεια, με πρώτο τον Κουζμίσνκας μετά το Ισπανία – Λιθουανία: “Δεν είμαι σίγουρος πως θα ήταν η Ισπανία χωρίς την απόκτηση του Μπράουν. Αλλά έτσι είναι τα πράγματα».

Το πραγματικό ζήτημα είναι η κατεύθυνση που παίρνουν πλέον οι διοργανώσεις της FIBA, αφού με τον ένα τρόπο ή τον άλλο οι ομάδες θα μπουν, αργά ή γρήγορα, στον πειρασμό της χρησιμοποίησης ενός σταρ – συνήθως Αμερικανού – που θα εκτοξεύσει τις πιθανότητες τους για διάκριση. Αν μεγάλες σε παραγωγή παικτών χώρες έχουν περισσότερες αντιστάσεις, κάποιες μικρότερες όπως η Λιθουανία ή η Ελλάδα δεν αποκλείεται να συνθηκολογήσουν σύντομα. Το επιχείρημα είναι στιβαρό: «αφού αυτοί είναι οι κανόνες του παιχνιδιού και οι άλλοι το κάνουν, γιατί όχι κι εμείς;».

Οι ρομαντικοί, μεταξύ των οποίων και ο γράφων, λατρεύουν τις ιστορίες των γηγενών, ακόμα και αν αυτοί δεν έχουν τη στόφα του σούπερ σταρ. Ο τραυματισμός του Λάρκιν έδωσε την ευκαιρία στον Τουντσέρ να κάνει το παιχνίδι της ζωής του, με την Τουρκία να χάνει την πρόκριση γιατί ο Οσμάν σημάδεψε σίδερο σε δύο βολές. Στην Ιταλία ο Μάρκο Σπίσου πιθανότατα δεν θα είχε την ευκαιρία να κονιορτοποιήσει τον MVP της Ευρωλίγκας, Βάσα Μίτσιτς, αν οι ατζούρι είχαν επιλέξει κάποιον σταρ γκαρντ στη θέση του.

Το θέμα είναι αν η FIBA έχει τη διάθεση να κλείσει την κερκόπορτα που ξεκάθαρα αλλοιώνει τόσο τις διοργανώσεις της και νοθεύει την εθνική εκπροσώπηση των παικτών της ή είναι αποφασισμένη να μείνει στον υπάρχοντα έντιμο συμβιβασμό. Είναι απολύτως λογικό πως ο κ. Ζαγκλής υπερασπίστηκε την επιλογή της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας μία εβδομάδα πριν την έναρξη του Ευρωμπάσκετ, αλλά το θέμα παραμένει ακέραιο και μόνο αφελείς ελπίζουν πως με κάποιο μαγικό τρόπο δεν θα πάρει ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις. Μιλώντας για την ηθική πλευρά του πράγματος, η «μητέρα» του αθλήματος οφείλει να προσπαθήσει, όσο πολύπλοκη κι αν είναι η λύση, να την βρει.

Το παράδειγμα του ποδοσφαίρου αποτελεί, κατά την προσωπική μου άποψη, μια προτιμητέα λύση, τόσο σχετικά με τους ομογενείς όσο και με τις «μεταγραφές». Προφανώς δεν διαθέτω τις νομικές γνώσεις για να είμαι σε θέση να αντικρούσω κάθε επιχείρημα, είναι όμως αυταπόδεικτο πως το χορταστικό, συναισθηματικό, ολότελα διασκεδαστικό Ευρωμπάσκετ ανέδειξε μαζί και αυτή την πτυχή.

Στην Ελλάδα έχει ξεκινήσει η νατουραλιζέ κουβέντα μετά τον αποκλεισμό από την Γερμανία. Είναι λογικό, αλλά και απολύτως ενδεικτικό: δεν συζητάμε πως θα βελτιώσουμε την για χρόνια ασθμαίνουσα παραγωγική διαδικασία ή το παραπαίον πρωτάθλημα μας, αλλά από που θα ψωνίσουμε για να βγούμε στον αφρό στο μέλλον – πάει να πει στην γρήγορη και εύκολη λύση, όχι στην μακροπρόθεσμη.

Και αυτό, όπως και να το δεις, είναι πρόβλημα.