Όλα τ΄ άλλα είναι της μητέρας του παιδιού

16:19 3/3/2023 - Πηγή: Novasports

«Εμείς; Τι είμαστε εμείς;
μπορεί να το διαβάσουμε με θλίψη (πολλή; Καλά, πολλή)
μπορεί να το συζητήσουμε με πόνο (αν και πόσο καιρό και αυτό;)
μπορεί – οι πιο ευαίσθητοι – να τ΄ αγρυπνήσουμε (αν και πόσες νύχτες;)
μα τίποτα άλλο
ολα τ΄ άλλα είναι της μητέρας του παιδιού».
Κώστας Μόντης, Στιγμές

Από τότε που έγινε αυτό που ακόμη δεν μπορεί να συλλάβει ο νους, επιβάλλομαι στον εαυτό μου όπως μπορώ. Να μην πω, να μην γράψω το πρώτο που

μου έρχεται στο μυαλό, ούτε καν το δεύτερο. Θέλει ησυχία το πένθος, σιγή. Πληροφορίες να έρχονται, να πρέπει να τις αξιολογήσεις. Να μάθεις νέους όρους. Ποιος κινεί τα τρένα, ποιος κάνει τα δρομολόγια, ποιος συντηρεί τις γραμμές, ποιος εγγυάται την ασφάλεια.

Η τραγωδία έχει πρόσωπα, νεκρική παρέλαση στα social media, κραυγή αγωνίας, αν γίνει το θαύμα, αν ζει, μήπως την είδατε, μήπως τον είδατε. Πήραν φωτιά οι αναρτήσεις των φίλων, ανακοινωθέντα παντού. Δεν κακίζω κανέναν, ο καθένας το παλεύει όπως ξέρει και μπορεί.

Άκουσα το διάγγελμα του πρωθυπουργού, κλώτσησαν όλα μέσα μου. Συλλογίστηκα, «ότι και να έλεγε δεν θα ήταν αρκετό». Ναι, δεν θα ήταν. Έβαλα με το νου μου τι θα ήθελα να ακούσω. Κάθισα και το έγραψα, σαν άσκηση στο σχολείο.

«Φταίει η κυβέρνηση. Κάθε φορά, όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο, θα φταίει η κυβέρνηση. Από την πιο μικρή αστοχία ως το φρικαλέο δυστύχημα που έφερε ανείπωτο φόβο. Η κάθε κυβέρνηση. Εμείς σήμερα ή αύριο, η επόμενη, η προηγούμενη. Μας εκλέξατε για να φταίμε, για να είμαστε αυτοί που πρώτοι αναλαμβάνουμε την ευθύνη. Γιατί κανένα κράτος δεν έχει τύχη αν εσείς, οι πολίτες του, δεν αισθάνεστε πως είστε εντός του, αλλά απέναντι του. Και ξέρω πως είναι αδύνατον να το εμπιστευτείτε, όταν σας υπόσχεται πως θα διορθώσει τα λάθη που δεν παραδέχεται πως έκανε.

Ξέρω πως ελάχιστοι από εσάς θα επιλέξετε το τρένο αν έχετε άλλη επιλογή και πως θα εξαντλήσετε τα περιθώρια για να την έχετε. Πως ακόμα κι αν μπείτε, θα αφήσετε άδεια τα πρώτα βαγόνια, πως από τώρα και για πολύ καιρό θα έχουν την οσμή του θανατικού. Γιατί αισθάνεστε ανασφαλείς και απροστάτευτοι. Και δικαίως.

Γιατί αυτή τη φορά δεν ήταν ούτε φωτιά, ούτε αέρας, ούτε νερό. Δεν ήταν η φύση, η παντοδύναμη, που κανείς μπορεί με κάποιο τρόπο να τακτοποιήσει μέσα του λογικά πως δεν νικιέται αλλά μόνο μετριάζεται, όσο αναχώματα κι αν στήσεις – και δεν στήσαμε πολλά, αλήθεια είναι. Δεν έχουμε ευθύνη να μοιράσουμε σήμερα, να φάμε όλοι να φαρμακωθούμε εξίσου. Μερικές εκατοντάδες άνθρωποι μπήκαν στο τρένο και ήταν μοναχά δική μας να φτάσουν στο προορισμό τους την ώρα που έπρεπε, ασφαλείς.

Το λάθος είναι πάντα ανθρώπινο, δεν χρειάζεται κανένα άλλο προσδιορισμό. Οι μηχανές δεν κάνουν λάθη. Η φύση δεν κάνει λάθος. Συμπονώ τον σταθμάρχη που έκανε το μοιραίο, η ζωή του καταστράφηκε, των οικείων του στιγματίστηκαν για πάντα. Κανείς δεν πρέπει να σηκώνει ένα τέτοιο βάρος μόνος του, απλά γιατί δεν είναι μόνο δικό του. Αν δεν είχε τα προσόντα για να καλύψει μια τέτοια θέση ευθύνης, φταίμε εμείς. Αλλά ακόμη και να τα είχε, δεν ξέρω κανέναν ικανό, ταλαντούχο, καμία ιδιοφυΐα αλάνθαστη. Οι μηχανισμοί αποτροπής και ελέγχου υπήρχαν, όμως δεν φροντίσαμε να λειτουργούν.

Σαν κυβέρνηση, σαν πολιτικό σύστημα, χρωστάμε μια συγγνώμη. Μια συγγνώμη μισή προσώρας: η άλλη μισή θα δικαιωθεί όταν λογοδοτήσουν όσοι είναι υπεύθυνοι για αυτή την τραγωδία. Όταν φροντίσουμε να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να μην ξανασυμβεί κάτι τέτοιο. Εμείς, οι τωρινοί, οι επόμενοι, όλοι. Χρειάζεται μια στιγμή για να διαλυθεί το τζάμι της εμπιστοσύνης και εβδομάδες, μπορεί και χρόνια για να συγκολληθεί κομμάτι – κομμάτι, αλλά δεν υπάρχει άλλος τρόπος».

Αυτό. Κάπως έτσι θα έμοιαζε κάτι που θα με έκανε να νιώσω έστω λίγο καλύτερα. Αλλά όχι πολύ καλύτερα με το επάγγελμά μου, όχι τουλάχιστον αυτή την περίοδο. Το τσουβάλιασμα δεν είναι του γούστου μου, οπότε θα προσπαθήσω να είμαι όσο πιο σαφής γίνεται.

Οι αθλητικογράφοι, φαντάζομαι οι περισσότεροι από εμάς, περιφέρουμε μεταξύ άλλων ένα κυρίαρχο σύμπλεγμα, πως είμαστε η δεύτερη, τρίτη κατηγορία δημοσιογράφων, η πλέμπα. Το στερεότυπο που συχνά διατηρείται από συναδέλφους του πολιτικού, κοινωνικού ή καλλιτεχνικού ρεπορτάζ δεν θα πείραζε αν δεν το κυοφορούσαμε οι ίδιοι – ή αν δεν κάναμε αρκετά για να το επιβεβαιώσουμε. Η δική μου κοσμοθεωρία κατέληξε στο ότι ο κόσμος θα γίνει καλύτερος όταν όλοι μας ζούμε – και εργαζόμαστε – με ακεραιότητα και ευπρέπεια, ο καθένας από το πόστο του. Αλλά αυτές τις στιγμές, όσες εκλογικεύσεις και να έχεις, η πληγή σε τσιμπάει λίγο παραπάνω. Μεγάλη σας σκασίλα θα μου πείτε και θα έχετε και δίκιο, απλά σας λέω που στέκομαι.

Η πλειονότητα του κοινού έπεσε από τα σύννεφα, κι εγώ μαζί τους, πληροφορούμενη πως εν έτει 2023, την εποχή που κάθε άνθρωπος είναι ένα κινούμενο στίγμα GPS χάρη στο κινητό που έχει στην τσέπη, δεν λειτουργεί το αντίστοιχο σύστημα τηλεματικής που θα αποτρέψει δύο τρένα που κινούνται με 160 χιλιόμετρα την ώρα. Τη στοιχειώδη ευαισθησία να έχεις, αναρωτιέσαι «γιατί δεν το ήξερα, αφού αφορά τη ζωή μου;». Η δεύτερη, «γιατί δεν το πληροφορήθηκα;». Κάπου εκεί αισθάνεσαι, ως δημοσιογράφος, πως θέλεις να βάλεις το κεφάλι στην άμμο για να κρυφτείς, αφού η πληροφορία ήταν εκεί. Την διέδιδαν, αυτοί που ήξεραν, όμως τα δελτία τύπου χάνονταν και τα εξώδικα κατέφθαναν, οι απεργίες κρίνονταν παράνομες και όλα αυτά δεν γίνονταν ποτέ θέμα, όχι πρώτο, ούτε καν τελευταίο.

Η πίεση αποκαλύπτει τον χαρακτήρα, πάντα έτσι ήταν, πάντα έτσι θα είναι. Αυτή είναι η ώρα που η τηλεοπτική ρομφαία θα καταλήξει στον σταθμάρχη και ο εκπρόσωπος των εργαζομένων θα στηθεί στο παράθυρο με το «γιατί, τάχα μου, δεν μας προειδοποιήσατε;». Και την ίδια στιγμή το πολιτικό γραφείο του Κ.Καραμανλή θα κάνει γκάφα, γιατί μαντέψτε, οι άνθρωποι κάνουν λάθη, ειδικά υπό πίεση. Και θα στείλει το χαρτί με τη δήλωση παραίτησης μαζί με την οδηγία να μην απαντήσει σε τίποτα, «γιατί δεν είναι η ώρα». Μια παραίτηση αρκεί, θα μας γράψουν και αρκετά για την ντομπροσύνη μας να πράξουμε το αυτονόητο, θα το πει κι ο πρωθυπουργός, «τον τιμά». Κι έτσι ούτε αυτός θα βρεθεί απέναντι σε καταιγισμό ερωτήσεων για το ποιος ευθύνεται που τα φανάρια δεν ανάβουν κόκκινο. Ούτε ο προηγούμενος, ουδείς. Και τη στιγμή που θα περίμενε κανείς πως ουδείς πολιτικός του κυβερνώντος κόμματος ή της αντιπολίτευσης θα τόλμαγε να εμφανιστεί αυτοβούλως στην τηλεόραση, ξεκινά πριν ακόμα ταυτοποιηθούν οι σωροί των νεκρών η συζήτηση για τη διαχείριση της κρίσης από την κυβέρνηση εν όψει εκλογών και για το πώς θα αντιστρέψει το κλίμα.

Γράφει μεταξύ άλλων η ανακοίνωση της ΕΣΗΕΑ, που τιτλοφορείται «Δημοσιογραφία για το δημόσιο συμφέρον. Μια συγγνώμη και μια υπόσχεση»:
“Η τραγωδία στα Τέμπη αναδεικνύει, με οδυνηρότατο τρόπο αυτή τη φορά, τα δομικά προβλήματα που μαστίζουν τα ελληνικά ΜΜΕ. Οι προειδοποιήσεις των εργαζομένων στους σιδηροδρόμους δεν είχαν την κάλυψη που αναλογούσε στην σοβαρότητα του ζητήματος και τα λίγα, αλλά υπαρκτά, ρεπορτάζ δημοσιογράφων, ΜΜΕ και ερευνητικών δημοσιογραφικών ομάδων δεν αναπαρήχθησαν”.

Τη συγγνώμη την οφείλουμε, ο καθένας ξεχωριστά και όλοι μαζί σαν κλάδος. Η υπόσχεση, και σχωράτε με αν φαίνομαι άδικος ή υπέρ το δέον κυνικός, αλλά καλύτερα ας έλειπε. «Μην το υποσχεθείς, απλά κάντο», που έλεγε και ένας φίλος.

Το ξέρω, υπήρχαν και αυτοί που τα έγραψαν. Τώρα τους βλέπουμε, κάποιοι για πρώτη φορά, άλλοι όχι. Ομάδες ερευνητικής δημοσιογραφίας που έχουν στήσει έντυπα και ιστοσελίδες, που ζητούν μηνιαία συνδρομή για να επιζήσουν.

Θυμάμαι πως η εφημερίδα δεν έλειπε ποτέ από το τραπέζι της κουζίνας το μεσημέρι. Η μητέρα μου, αριστερή, έπαιρνε την «Ελευθεροτυπία», ο πατέρας μου, δεξιός, είχε τον «Ελεύθερο Τύπο» στο οδοντιατρείο. Σκέφτομαι όλο και πιο συχνά τελευταία πως πλήρωναν για την ενημέρωσή τους. Θα μου πείτε, δεν είχαν κι άλλη επιλογή, δεν είχε ίντερνετ, smartphones, tablet και τα λοιπά. Ναι, δεν είχε. Τώρα η πληροφορία είναι δωρεάν. Αλλά σκεφτείτε το, πότε ήταν η πληροφορία, η πραγματική, επικίνδυνη πληροφορία, πραγματικά δωρεάν;

Έχουμε τη δημοκρατία που μας αξίζει, για αυτό τουλάχιστον είμαι σίγουρος. Αλλά αν θέλουμε κάτι να αλλάξει, δεν θα γίνει από το κινητό, το facebook, το twitter, το instagram. Σας καταλαβαίνω, κάπου πρέπει να βγει όλο αυτό και να εκφραστεί, είναι τόσο εύκολο, δυο αράδες, post, τρία λάικ, τέσσερα σχόλια, ένας καβγάς στα σχόλια, βοηθάει. Το μοιραζόμαστε, τον πόνο και την απόγνωση περισσότερο από το περιεχόμενο. Αλλά δεν αρκεί. Πότε δεν θα είναι αρκετό. Αν θέλετε ανεξάρτητη δημοσιογραφία, στηρίξτε τους ανθρώπους που το κάνουν με τον οβολό σας. Και αντί για τρεις αναρτήσεις τη μέρα, πάρτε θέση στη διαμαρτυρία, ειρηνικά μα όχι σιωπηλά. Όσους σας προσβάλλουν, καταδικάστε τους με τη λήθη, μην τους ξαναδείτε, μην τους συζητήσετε ποτέ: δεν μπορούν να επιβιώσουν χωρίς τον ξενιστή τους.

Αλλιώς θα περάσει κι αυτό, όπως πέρασαν και τα άλλα. Όταν ο πατέρας μου πέθανε αιφνίδια, βρήκα κάποιου είδους γαλήνη όταν με διαβεβαίωσαν πως έφυγε ήσυχα, στον ύπνο του. Βλέπετε, ο έμφυτος μηχανισμός αυτοπροστασίας που έχουμε μας κρατά σε απόσταση από τον ακραίο πόνο. Αυτόν που ψηλαφίζεις όταν βάζεις τον εαυτό σου στο εσωτερικό ενός φλεγόμενου βαγονιού, να πρέπει να σπάσεις τα παράθυρα για να σωθείς. Αυτόν που σε διαπερνά όταν σκέφτεσαι πως θα μπορούσες να είσαι εσύ στη θέση του γονιού, αυτού που σκέφτεται πως το παιδί του πέθανε αγωνιώντας, με αφόρητο πόνο και μαρτύριο. Και να είσαι καταδικασμένος για ζεις ως το τέλος των ημερών σου με αυτή τη σκέψη.

Γεια χαρά. Να προσέχετε. Στείλτε μου όταν φτάσετε.