Το Σχέδιο Μάρσαλ πέτυχε στην Ευρώπη, αφού έχασε κι έμαθε στην Κίνα

12:48 1/8/2018 - Πηγή: Novasports

Ένα από τα λίγα σημεία στα οποία συμφωνούν ο Ντόναλντ Τραμπ και οι επικριτές του σε ό,τι αφορά την εξωτερική πολιτική είναι το παρελθόν. Και οι δύο κοιτάζουν πίσω με νοσταλγία σε μια χαμένη χρυσή εποχή, όταν η Αμερική έκανε σπουδαία πράγματα στο εσωτερικό της αλλά και στην παγκόσμια σκηνή.

Περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη περίοδο στην αμερικανική ιστορία, τα χρόνια αμέσως μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο θεωρούνται ότι αντιπροσωπεύουν την χρυσή εποχή της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ. Σηματοδοτούν την αρχή της αμερικανικής εποχής, μια

περίοδο τολμηρής ηγεσίας που έδωσε στο δυτικό κόσμο τα δόγματα και τα επιτεύγματα που επικαλείται μέχρι και σήμερα. Το σχέδιο Μάρσαλ, το οποίο εφαρμόστηκε στην κατεστραμένη μεταπολεμική Ευρώπη, την οικοδόμηση των παγκόσμιων συμμαχιών της Αμερικής, τη δημοκρατική «ανακαίνιση» της Γερμανίας και της Ιαπωνίας, όλα ταιριάζουν σε μια αφήγηση εξουσίας που αναδιαμόρφωσε τον κόσμο και τελικά οδήγησε στη νίκη της Αμερικής στον Ψυχρό Πόλεμο.

Περισσότερο από κάθε άλλη μορφή αυτής της αφήγησης, ο Τζορτζ Μάρσαλ προσωποποιεί την αντίληψη της αμερικανικής εξουσίας. Ως στρατηγός οδήγησε τις Η.Π.Α. στη νίκη στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ενώ στη συνέχεια ως υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ δημιούργησε ένα μοντέλο παγκόσμιας ηγεσίας. Πειστικά ή μη, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής σε κάθε γενεά από τότε ισχυρίζονται ότι συνεχίζουν την κληρονομιά του. Ακόμη και οι προκλήσεις από τη Μέση Ανατολή εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται με αναφορές σε ένα άλλο σχέδιο Μάρσαλ.

Από τη νευραλγική θέση του υπουργού Εξωτερικών ο Τζορτζ Μάρσαλ εισηγήθηκε δύο πολύ σημαντικά σχέδια. Το πρώτο ήταν το «Δόγμα Τρούμαν». Επρόκειτο για την απόφαση άμεσης ανάμειξης των ΗΠΑ στην Τουρκία και τη σπαρασσόμενη από τον εμφύλιο πόλεμο, Ελλάδα. Η γεωγραφική θέση των δύο χωρών υπαγόρευσε στον Μάρσαλ να τις ανακηρύξει ως «ασπίδες» του δυτικού κόσμου κατά του κομμουνισμού. Για τον λόγο αυτό οι ΗΠΑ παραχώρησαν γενναιόδωρη στρατιωτική ενίσχυση στην Ελλάδα και την Τουρκία, θέτοντας τις παράλληλα υπό στενό πολιτικό έλεγχο. Το δεύτερο σχέδιο, το οποίο έλαβε και το όνομά του («Σχέδιο Μάρσαλ»), αφορούσε την οικονομική ενίσχυση της, κατεστραμμένης από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, Ευρώπης. Ο Μάρσαλ πίστευε ότι η φτώχεια στην Ευρώπη θα οδηγούσε τους λαούς της στον κομμουνισμό, γι΄αυτό και θα έπρεπε να συγκροτηθεί ένα ισχυρό δυτικό μπλόκ, ως αντίρροπη δύναμη, στο σοσιαλιστικό ανατολικό μπλοκ. Τελικά, δεκαέξι ευρωπαϊκές χώρες αποδέχθηκαν την αμερικανική βοήθεια: Ισλανδία, Νορβηγία, Σουηδία, Βρετανία, Δανία, Ιρλανδία, Βέλγιο, Ολλανδία, Λουξεμβούργο, Δυτική Γερμανία, Αυστρία, Γαλλία, Πορτογαλία, Ιταλία, Ελλάδα και Τουρκία.

Μέσω της οικονομικής βοήθειας οι ΗΠΑ έθεσαν ουσιαστικά υπό την επιρροή τους ολόκληρη της Ευρώπη δημιουργώντας μια τη νέα αυτορκατορία του 20ου αιώνα. Πέραν των από τα αριστερά επικριτών του Σχεδίου Μάρσαλ, υπάρχει ένα πρόβλημα με αυτήν την θριαμβευτική αφήγηση: Δεν συμπεριλαμβάνει ένα από τα κεντρικά γεγονότα τόσο της καριέρας του Μάρσαλ όσο και της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής κατά τη χρυσή αυτήν εποχή.

Διαβάστε όλο το θέμα στο TVXS.gr