25 Απριλίου: Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ελονοσίας

06:51 25/4/2024 - Πηγή: Sportime

Η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ελονοσίας (World Malaria Day) καθιερώθηκε το 2008 με πρωτοβουλία του ΟΗΕ και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 25 Απριλίου για να αναδείξει τους κίνδυνους που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος κόσμος από την ελονοσία, την πιο παλιά καταγεγραμμένη ασθένεια της ανθρωπότητας.

Η ελονοσία (malaria) είναι λοιμώδης νόσος που προκαλείται από το παράσιτο «πλασμώδιο» της ελονοσίας και μεταδίδεται κυρίως μέσω δήγματος (τσιμπήματος) μολυσμένου ανωφελούς

κουνουπιού (Anopheles).

Η ελονοσία ενδημεί σε περίπου 90 χώρες και περιοχές του πλανήτη, κυρίως στην υποσαχάρια Αφρική, την Ασία και τη Λατινική Αμερική. Η ελονοσία ήταν ενδημική και σε αρκετές χώρες της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής έως τα μισά του 20ού αιώνα, εξαλείφθηκε όμως από αυτές, κατόπιν εντατικών προγραμμάτων ελέγχου.

Στην Ελλάδα η νόσος εκριζώθηκε το 1974, ύστερα από εντατικό και επίπονο πρόγραμμα καταπολέμησης (1946-1960). Έκτοτε καταγράφονται πανελλαδικά ετησίως 20-110 εισαγόμενα κρούσματα ελονοσίας (44 περιστατικά το 2018), δηλαδή κρούσματα που προσβλήθηκαν σε χώρα του εξωτερικού. Η καταγραφή εισαγόμενων κρουσμάτων ελονοσίας είναι απολύτως αναμενόμενη, με την αύξηση των ταξιδιών και μετακινήσεων πληθυσμών παγκοσμίως, και παρατηρείται σε όλες τις αναπτυγμένες χώρες.

Όπως καταδεικνύουν τα πρόσφατα επιδημιολογικά δεδομένα (10 κρούσματα εγχώριας μετάδοσης ), παρά την εξάλειψη της ελονοσίας από τη χώρα μας το 1974, το ενδεχόμενο τοπικής μετάδοσης ελονοσίας είναι υπαρκτό σε ευάλωτες περιοχές της Ελλάδας, όπου συνδυάζεται η παρουσία ικανού πληθυσμού του κατάλληλου διαβιβαστή (ανωφελούς κουνουπιού) με την παρουσία ασθενών με ελονοσία που έρχονται από ενδημικές για την ελονοσία χώρες.

Η έγκαιρη ανίχνευση και κατάλληλη θεραπεία των κρουσμάτων ελονοσίας σε συνδυασμό με την προστασία από τα κουνούπια και την έγκαιρη εφαρμογή ολοκληρωμένων προγραμμάτων καταπολέμησης κουνουπιών αποτελούν τους βασικούς πυλώνες της στρατηγικής της Δημόσιας Υγείας για την αντιμετώπιση της ελονοσίας και την αποτροπή της περαιτέρω διασποράς και επανεγκατάστασης της νόσου στην Ελλάδα.

Ο γάλλος γιατρός Αλφόνς Λαβεράν (1845-1922) και σκωτσέζος συνάδελφός του Ρόναλντ Ρος (1857-1932) συνεισέφεραν σημαντικά με το έργο τους στην καταπολέμηση της ελονοσίας. Και οι δυο τους τιμήθηκαν με Νόμπελ Ιατρικής. Καθοριστική ήταν και η συμβολή του εντομοκτόνου DDT, που ανακάλυψε για άλλο λόγο το 1874 ο αυστριακός χημικός Ότμαρ Τσάιντλερ (1850-1911). Χρησιμοποιήθηκε για την καταπολέμηση των κουνουπιών στις ελώδεις περιοχές με αποτέλεσμα τον περιορισμό της μετάδοσης της ελονοσίας.

Κώστας Παπαδόπουλος για το sportime.gr.