Μπορεί η πανώλη των προβάτων να εξελιχθεί στην πανώλη που θέριζε τον Μεσαίωνα;

23:08 13/1/2025 - Πηγή: Sportime

Η πανώλη των προβάτων είναι μια ασθένεια που απειλεί κυρίως τα αιγοπρόβατα, με σοβαρές επιπτώσεις στη γεωργία και την παγκόσμια οικονομία. Παρά τη συσχέτισή της με τη λέξη «πανώλη», πρόκειται για εντελώς διαφορετική ασθένεια από τη Μεσαιωνική πανώλη, η οποία αποτέλεσε μία από τις πιο θανατηφόρες επιδημίες στην ανθρώπινη ιστορία.

Η Μεσαιωνική πανώλη, γνωστή και ως “Μαύρος Θάνατος”, ήταν βακτηριακή λοίμωξη που προκλήθηκε από το βακτήριο Yersinia pestis και μεταδιδόταν μέσω ψύλλων και αρουραίων. Αντίθετα, η πανώλη των προβάτων προκαλείται από έναν RNA

ιό της οικογένειας Paramyxoviridae, που πλήττει αποκλειστικά ζώα όπως πρόβατα και κατσίκες. Ο όρος «πανώλη» χρησιμοποιείται για να περιγράψει την καταστροφική φύση της ασθένειας στις συγκεκριμένες κοινότητες ζώων.

Η πανώλη των προβάτων ανησυχεί τις υγειονομικές αρχές λόγω της επιθετικής εξάπλωσής της. Αν και δεν αποτελεί άμεσο κίνδυνο για τον άνθρωπο, το ενδεχόμενο μετάλλαξης του ιού και η εντατική εκτροφή ζώων εγείρουν ερωτήματα σχετικά με το αν μπορεί να δημιουργηθεί μια νέα απειλή. Ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η πανώλη των προβάτων μπορεί να μολύνει ανθρώπους.

Γιατί χρησιμοποιείται ο ίδιος όρος; Η χρήση της λέξης «πανώλη» έχει ιστορικές ρίζες και συνδέεται με τη δραματική επίδραση μιας ασθένειας στον πληθυσμό που πλήττει. Η λέξη προέρχεται από το λατινικό “pestis”, που σημαίνει λοιμός ή ασθένεια. Ο όρος αυτός χρησιμοποιείται για να περιγράψει όχι μόνο την πανδημία του Μεσαίωνα αλλά και άλλες καταστροφικές ασθένειες, όπως η πανώλη των βοοειδών.

Σήμερα, οι εμβολιασμοί και τα μέτρα βιοασφάλειας μειώνουν σημαντικά τη διασπορά της πανώλης των προβάτων. Παράλληλα, οι επιστήμονες συνεχίζουν να παρακολουθούν την εξέλιξή της, προκειμένου να αποτρέψουν τυχόν διασπορά σε νέες περιοχές ή ξενιστές.

Παρότι η πανώλη των προβάτων και η Μεσαιωνική πανώλη φέρουν τον ίδιο όρο, πρόκειται για δύο εντελώς διαφορετικές ασθένειες, τόσο ως προς την αιτιολογία όσο και ως προς τον κίνδυνο για τον άνθρωπο.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.