Δεν είναι τυχαίο που οι Αρχαίοι Έλληνες το ονόμασαν δελφίνι

15:50 4/4/2025 - Πηγή: Sportime

Ανάμεσα σε όλα τα πλάσματα της θάλασσας, το δελφίνι δεν ξεχώρισε μόνο για την εξυπνάδα του, την κοινωνική του φύση ή το γλυκό του χαμόγελο. Ξεχώρισε και για το όνομά του. Και αν νομίζετε ότι είναι ένα απλό, χαριτωμένο όνομα, γελιέστε. Το όνομα “δελφίνι” κουβαλά έναν αρχαίο συμβολισμό τόσο ισχυρό, που δείχνει πόσο μπροστά ήταν οι Έλληνες στη σκέψη τους και στην παρατήρηση της φύσης.

Η λέξη “δελφίνι” προέρχεται από την αρχαιοελληνική λέξη “δελφίς” (δελφίν-ος, δελφίν-ι), η οποία με τη σειρά της συνδέεται με τη λέξη “δελφύς”. Και τι σημαίνει

“δελφύς”; Σημαίνει μήτρα. Ναι, η μήτρα, το σημείο από όπου ξεκινά η ζωή. Η σύνδεση δεν είναι καθόλου τυχαία. Οι Αρχαίοι Έλληνες είχαν παρατηρήσει πως το δελφίνι είναι θηλαστικό, γεννά μικρά και τα θηλάζει – σε αντίθεση με τα περισσότερα πλάσματα της θάλασσας που γεννούν αυγά. Είχαν κατανοήσει ότι αυτό το θαλάσσιο πλάσμα, παρά το υγρό περιβάλλον του, ανήκε στο βασίλειο των θηλαστικών. Και γι’ αυτό του έδωσαν ένα όνομα που έχει άμεση σχέση με τη γέννηση και τη μητρότητα.

Το δελφίνι συνδέθηκε από νωρίς και με τις θεότητες. Ο Απόλλωνας λατρευόταν ως Δελφίνιος Απόλλων, και σύμφωνα με τον μύθο, μεταμορφώθηκε σε δελφίνι για να οδηγήσει Κρήτες ιερείς στους Δελφούς, τον τόπο του Μαντείου. Δεν είναι λοιπόν καθόλου τυχαίο που ο ιερός αυτός τόπος πήρε το όνομά του από το δελφίνι – Δελφοί.

Η λατρεία των δελφινιών ήταν διαδεδομένη στον αρχαίο κόσμο. Σε πολλά αγγεία, μωσαϊκά και ανάγλυφα, απεικονίζονται να συνοδεύουν θεούς ή να σώζουν ναυαγούς. Δεν ήταν απλώς σύμβολα χαράς και παιχνιδιού, αλλά πλάσματα ιερά, γεμάτα σοφία και νόημα. Ο Αριστοτέλης είχε ήδη αναγνωρίσει ότι τα δελφίνια αναπνέουν αέρα και έχουν πνεύμονες, ενώ στην Αλεξάνδρεια οι γιατροί μελετούσαν τη συμπεριφορά τους ως ενδείξεις ευφυΐας.

Αλλά και στη σύγχρονη εποχή, τα δελφίνια συνεχίζουν να μας εντυπωσιάζουν. Έχουν εξελιγμένη κοινωνική δομή, ομιλία με ήχους και κωδικούς, τακτικές συνεργασίας για το ψάρεμα, αναγνωρίζουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη και νιώθουν λύπη όταν πεθαίνει μέλος της ομάδας τους. Είναι από τα ελάχιστα πλάσματα που δείχνουν ενσυναίσθηση – ένα χαρακτηριστικό που μέχρι πρόσφατα πιστεύαμε ότι μόνο οι άνθρωποι διαθέτουν.

Όταν λοιπόν λέμε “δελφίνι”, δεν λέμε απλώς μια λέξη. Λέμε κάτι που φτάνει μέχρι τις ρίζες της γλώσσας, του πολιτισμού και της ζωής. Οι Αρχαίοι Έλληνες το κατάλαβαν και το σεβάστηκαν. Και γι’ αυτό του έδωσαν ένα όνομα που να του ταιριάζει. Όχι με βάση το σχήμα του ή τη συμπεριφορά του, αλλά με βάση το βαθύτερο νόημά του: τη ζωή.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.