Γιατί δεν μπορούν να πουλήσουν τα Όσκαρ τους οι νικητές των Όσκαρ;

11:32 31/3/2025 - Πηγή: Sportime

Στο λαμπερό σύμπαν του Χόλιγουντ, υπάρχουν αντικείμενα που ξεπερνούν την αξία τους ως υλικό. Ένα από αυτά είναι το πολυπόθητο χρυσό αγαλματίδιο των Όσκαρ. Το σύμβολο της ύψιστης αναγνώρισης στον κινηματογράφο, το τρόπαιο που κάθε ηθοποιός, σκηνοθέτης, μοντέρ και μουσικός ονειρεύεται να κρατήσει μια φορά στη ζωή του. Αυτό όμως που οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν, είναι ότι όσοι το κρατούν, στην πραγματικότητα δεν μπορούν

να το αποχωριστούν ποτέ. Όχι γιατί δεν θέλουν, αλλά γιατί δεν τους το επιτρέπει το ίδιο το ίδρυμα που τους το έδωσε.

Από το 1951 και μετά, η Ακαδημία Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών των Ηνωμένων Πολιτειών επέβαλε έναν κανονισμό που μοιάζει να έχει βγει από ταινία γραφειοκρατικής δυστοπίας. Κάθε νικητής του Όσκαρ –και οι κληρονόμοι του– απαγορεύεται ρητά να πουλήσει ή να μεταβιβάσει το αγαλματίδιο σε τρίτους, εκτός κι αν πρώτα το προσφέρει στην ίδια την Ακαδημία για το ποσό του ενός δολαρίου. Ναι, ενός δολαρίου. Αν ο νικητής δεν αποδεχτεί αυτόν τον όρο, τότε δεν παίρνει το αγαλματίδιο. Τόσο απλά. Η συμφωνία αυτή έχει νομική ισχύ, και κάθε παραβίασή της μπορεί να οδηγήσει σε δικαστικές διαμάχες, όπως έχει αποδειχθεί στο παρελθόν.

Ο σκοπός του κανονισμού είναι ξεκάθαρος: η Ακαδημία δεν θέλει τα βραβεία της να γίνουν αντικείμενα αγοραπωλησίας. Δεν θέλει να τα δει σε δημοπρασίες, σε ράφια ιδιωτικών συλλεκτών ή να καταλήγουν σε χώρες μακριά από την ιστορία που τα γέννησε. Το Όσκαρ δεν είναι εμπορικό προϊόν, αλλά σύμβολο τιμής. Ή τουλάχιστον έτσι θέλει να το βλέπει η Ακαδημία. Η φιλοσοφία πίσω από τον περιορισμό αυτόν είναι ότι η αξία του βραβείου είναι ηθική και όχι οικονομική. Είναι κάτι που πρέπει να μείνει εντός της ιστορικής και καλλιτεχνικής κοινότητας που το δημιούργησε, και όχι να χαθεί στα χέρια κάποιου εκατομμυριούχου λάτρη του σινεμά που δεν έχει καμία σχέση με την κινηματογραφική βιομηχανία.

Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις. Τα Όσκαρ που απονεμήθηκαν πριν από το 1951 δεν δεσμεύονται από αυτή τη συμφωνία, και αρκετά από αυτά έχουν καταλήξει σε ιδιωτικές συλλογές ή έχουν πουληθεί σε εξωφρενικές τιμές. Το πιο διάσημο παράδειγμα είναι το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας του 1940 για το «Gone with the Wind», που είχε κερδίσει ο Ντέιβιντ Ο. Σέλζνικ. Το αγόρασε ο Μάικλ Τζάκσον το 1999 έναντι 1,5 εκατομμυρίου δολαρίων. Από τότε, η Ακαδημία έχει γίνει ακόμη πιο αυστηρή, προσπαθώντας να εντοπίσει τέτοια τρόπαια και να τα επαναφέρει στα αρχεία της.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.