Γιατί οι Έλληνες έλεγαν τους δυτικούς και ειδικά τους Γάλλους κουτόφραγκους;

15:19 22/2/2025 - Πηγή: Sportime

Ο όρος “Κουτόφραγκοι” χρησιμοποιήθηκε από τους Έλληνες, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και αργότερα, για να περιγράψουν τους Δυτικούς Ευρωπαίους, κυρίως τους Γάλλους, αλλά και γενικότερα τους Φράγκους (όπως αποκαλούσαν τους Δυτικοευρωπαίους).

Μετά την Δ΄ Σταυροφορία (1204), οι Φράγκοι κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη και διαμέλισαν την Βυζαντινή Αυτοκρατορία, ιδρύοντας φραγκικά κράτη όπως το Δουκάτο των Αθηνών και το Πριγκιπάτο της Αχαΐας. Οι Έλληνες

θεωρούσαν τους Φράγκους πολιτιστικά κατώτερους, αγροίκους και άξεστους σε σχέση με τον ανεπτυγμένο βυζαντινό πολιτισμό.

Κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής κατοχής, πολλοί Έλληνες προσδοκούσαν βοήθεια από τη Δύση, ειδικά κατά την Επανάσταση του 1821. Παρά τις υποσχέσεις, οι Δυτικοί πολλές φορές δεν παρείχαν την αναμενόμενη στήριξη ή την έδιναν με ανταλλάγματα, όπως οικονομική και πολιτική εξάρτηση. Αυτό δημιούργησε την εντύπωση ότι οι Φράγκοι ήταν εύπιστοι και χειραγωγήσιμοι, άρα “κουτοί” στα μάτια των Ελλήνων.

Οι Δυτικοί θεωρούσαν τον εαυτό τους πολιτιστικά ανώτερο από τους Έλληνες, ειδικά μετά την Αναγέννηση και τον Διαφωτισμό. Όμως, οι Έλληνες, παρά την καταπίεση, διατηρούσαν την αίσθηση ανωτερότητας της αρχαίας τους κληρονομιάς και ειρωνεύονταν τη δυτική υπεροψία, αποκαλώντας τους “κουτούς” επειδή δεν καταλάβαιναν τις βαθύτερες ελληνικές αξίες.

Μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους, οι δυτικές δυνάμεις επέβαλαν ευρωπαϊκές πρακτικές και θεσμούς που πολλές φορές δεν ταίριαζαν με την ελληνική πραγματικότητα. Έτσι, οι Έλληνες θεωρούσαν τους Φράγκους άκαμπτους και αφελείς μπροστά στην ελληνική ευελιξία και επινοητικότητα.

Ο όρος “Κουτόφραγκος” ήταν περισσότερο ειρωνικός παρά κυριολεκτικός. Οι Έλληνες δεν πίστευαν ότι οι Δυτικοί ήταν πραγματικά κουτοί, αλλά ότι η αφέλειά τους και η τυπολατρία τους τους καθιστούσαν εύκολα χειραγωγήσιμους ή αδύναμους να κατανοήσουν τις ελληνικές πονηριές και τη μεσογειακή ευελιξία.

Σήμερα, ο όρος χρησιμοποιείται σπανιότερα, κυρίως με ιστορική ή χιουμοριστική διάθεση.

Διονύσης Αντωνέλλος για το sportime.gr.