Γιατί στείλαμε χιλιάδες Ελληνόπουλα στο Ανατολικό Μπλοκ στον Εμφύλιο; Κάποια δεν επέστρεψαν ποτέ

09:19 3/2/2025 - Πηγή: Sportime

Μέσα στη δίνη του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου, ένα γεγονός που σημάδεψε χιλιάδες οικογένειες και εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο συζήτησης μέχρι και σήμερα είναι η μαζική αποστολή Ελληνόπουλων στις χώρες του Ανατολικού Μπλοκ. Ήταν μια απόφαση που έφερε ανακούφιση για κάποιους και ανείπωτο πόνο για άλλους.

Καθώς ο πόλεμος μαινόταν και οι συνθήκες γίνονταν ολοένα και πιο σκληρές, η ζωή για τα παιδιά στις εμπόλεμες ζώνες ήταν αφόρητη. Πείνα, καταστροφή και συνεχείς βομβαρδισμοί απειλούσαν την ύπαρξή τους. Η ηγεσία του Δημοκρατικού

Στρατού Ελλάδας αποφάσισε ότι ο μόνος τρόπος για να σωθούν ήταν να τα μεταφέρει σε ασφαλείς χώρες, όπου θα μπορούσαν να έχουν στέγη, τροφή και εκπαίδευση. Έτσι, χιλιάδες παιδιά ξεκίνησαν ένα ταξίδι χωρίς επιστροφή.

Με βιαστικές προετοιμασίες και κάτω από την αγωνία του πολέμου, χωριά άδειαζαν από τα παιδιά τους. Τα έπαιρναν συχνά με συνοπτικές διαδικασίες, ενώ σε άλλες περιπτώσεις οι ίδιοι οι γονείς τα παρέδιδαν με βαριά καρδιά, ελπίζοντας ότι έτσι θα τους προσέφεραν μια καλύτερη ζωή. Οι προορισμοί τους ήταν χώρες όπως η Τσεχοσλοβακία, η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Ρουμανία και η Βουλγαρία. Εκεί, το κάθε παιδί θα ζούσε σε ειδικά διαμορφωμένες κοινότητες, υπό την προστασία των κυβερνήσεων αυτών των χωρών.

Οι χώρες υποδοχής φρόντισαν να παρέχουν στα παιδιά τροφή, ιατρική περίθαλψη και εκπαίδευση. Στα νέα τους σπίτια, μακριά από την Ελλάδα, διδάσκονταν όχι μόνο τη γλώσσα της χώρας υποδοχής αλλά και την ελληνική, ώστε να μην αποκοπούν από τις ρίζες τους. Τα μεγαλύτερα παιδιά λάμβαναν ιδεολογική εκπαίδευση βασισμένη στα σοσιαλιστικά ιδεώδη, ενώ τους προετοίμαζαν για μια ζωή βασισμένη στις αρχές του κομμουνισμού.

Την ίδια στιγμή, στην Ελλάδα, το κράτος της δεξιάς κατήγγειλε αυτή τη μετακίνηση ως «παιδομάζωμα», κατηγορώντας τον Δημοκρατικό Στρατό ότι άρπαξε τα παιδιά με τη βία, προκειμένου να τα αποκόψει από την ελληνική τους ταυτότητα. Στον αντίποδα, οι υποστηρικτές αυτής της μετακίνησης υποστήριζαν πως ήταν μια αναγκαία σωτηρία, μια έσχατη λύση προκειμένου να προστατευθούν τα αθώα θύματα ενός σκληρού πολέμου.

Με την ήττα του Δημοκρατικού Στρατού, οι ελπίδες για την επιστροφή αυτών των παιδιών στην Ελλάδα μειώθηκαν. Οι περισσότερες από τις χώρες που τα φιλοξενούσαν, ενταγμένες πλέον στο Ανατολικό Μπλοκ, διαμόρφωσαν πολιτικές ένταξης, επιτρέποντας στα παιδιά να ενηλικιωθούν και να χτίσουν μια νέα ζωή μακριά από την πατρίδα τους. Κάποια γύρισαν δεκαετίες αργότερα, βρίσκοντας μια Ελλάδα που δεν αναγνώριζαν. Άλλα δεν επέστρεψαν ποτέ, έχοντας δημιουργήσει οικογένειες και σταδιοδρομίες στις χώρες που τους υποδέχτηκαν.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.