Η Ελληνίδα σκλάβα που από την Κρήτη έγινε Βαλιδέ σουλτάνα

14:23 9/4/2025 - Πηγή: Sportime

Γεννήθηκε με το όνομα Ευγενία. Ήταν Χριστιανή από την Κρήτη και το μέλλον της δεν έδειχνε τίποτα πέρα από ταπεινή ζωή και σκληρή επιβίωση. Μέχρι τη στιγμή που βρέθηκε σκλάβα στα χέρια των Οθωμανών, σε μια εποχή που η ανθρώπινη ζωή μπορούσε να αλλάξει τροχιά μέσα σε μια ανάσα. Ήταν το 19ο αιώνα, και ο κόσμος της ανατολής μύριζε λιβάνι, αίμα και εξουσία.

Το χαρέμι της Κωνσταντινούπολης ήταν ένας κόσμος παράλληλος. Ένας μικρόκοσμος όπου οι γυναίκες δεν είχαν φωνή, αλλά μπορούσαν να αποκτήσουν απίστευτη δύναμη.

Εκεί, η μικρή σκλάβα από την Κρήτη εκπαιδεύτηκε, βαπτίστηκε μουσουλμάνα και της δόθηκε νέο όνομα: Γκιουλνούς. Το όνομά της σήμαινε «τριανταφυλλένια». Ίσως από ειρωνεία. Ίσως από προφητεία.

Ο σουλτάνος Μεχμέτ Δ’ την ξεχώρισε. Δεν ήταν απλώς όμορφη. Ήταν έξυπνη, σιωπηλή, στρατηγική. Έγινε η αγαπημένη του παλλακίδα. Και το 1661, του γέννησε τον διάδοχο του θρόνου. Από σκλάβα, έγινε μητέρα σουλτάνου. Κι αυτό, στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, σήμαινε μία λέξη: Βαλιδέ.

Η Γκιουλνούς Σουλτάνα κυβέρνησε επί της ουσίας την αυτοκρατορία ως Βαλιδέ Σουλτάνα για δύο σουλτάνους — τον Μεχμέτ Δ’ και τον Αχμέτ Γ’. Ήταν η γυναίκα πίσω από το παραβάν που κινούσε νήματα, καθοδηγούσε αποφάσεις, έδινε εντολές χωρίς ποτέ να φαίνεται. Ήταν η σκιά της εξουσίας, η ήρεμη δύναμη ενός γυναικείου μυαλού που είχε γεννηθεί ελεύθερο και έγινε ισχυρότερο από στρατούς.

Η πορεία της από ένα ορεινό χωριό της Κρήτης στα μυστικά διαμερίσματα του Τοπ Καπί είναι μια από τις πιο αδιανόητες ανατροπές της ιστορίας. Δεν έμεινε μια γυναίκα με τίτλο. Άφησε πίσω της πολιτική επιρροή, ίντριγκες, αλλά και έργα — φιλανθρωπίες, ιδρύματα, κατασκευές. Ήξερε πως ό,τι κερδίζει μια γυναίκα σε αυτόν τον κόσμο, το κρατά με νύχια και με αίμα.

Πέθανε το 1715. Ο λαός τη θυμόταν με σεβασμό. Αλλά το πιο παράδοξο; Πολλοί δεν ήξεραν καν πως ήταν Ελληνίδα. Η μεγαλύτερη κυρία του οθωμανικού παλατιού είχε γεννηθεί σκλάβα, είχε μεγαλώσει με το όνομα Ευγενία και είχε ακούσει για πρώτη φορά το κάλεσμα του Ιμάμη στην Κρήτη. Ήταν μία από εκείνες τις άγνωστες Ελληνίδες που, χωρίς να το επιλέξουν, μπήκαν στην καρδιά της ιστορίας.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.