η ιτατνοκηα του εφκαοελγυ να δαεζιβαι λοαθς λιξεες

23:24 24/1/2025 - Πηγή: Sportime

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι ένα εξαιρετικά ευέλικτο και προσαρμοστικό όργανο, που μας εντυπωσιάζει συνεχώς με τις ικανότητές του. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της ευφυΐας είναι η ικανότητά μας να διαβάζουμε λέξεις ακόμα κι όταν τα γράμματά τους είναι ανακατεμένα, αρκεί να παραμένουν στη θέση τους το πρώτο και το τελευταίο γράμμα της λέξης.

Πώς λειτουργεί το φαινόμενο;

Η εξήγηση αυτού του φαινομένου βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στον τρόπο που ο εγκέφαλός μας επεξεργάζεται τη γλώσσα. Όταν διαβάζουμε, δεν επεξεργαζόμαστε κάθε γράμμα ξεχωριστά. Αντίθετα, αναγνωρίζουμε

λέξεις ολιστικά, βασιζόμενοι στη συνολική τους μορφή και στο πώς αυτές ταιριάζουν με το πλαίσιο της πρότασης. Το φαινόμενο αυτό συνδέεται με το “ορθογραφικό λεξικό” του εγκεφάλου μας, το οποίο μας επιτρέπει να αναγνωρίζουμε λέξεις σχεδόν στιγμιαία.

Η σημασία του πρώτου και του τελευταίου γράμματος

Το πρώτο και το τελευταίο γράμμα μιας λέξης λειτουργούν ως βασικά σημεία αναφοράς. Ο εγκέφαλός μας τα χρησιμοποιεί ως “άγκυρες” για να προβλέψει ποια θα μπορούσε να είναι η λέξη, ακόμα κι αν τα ενδιάμεσα γράμματα είναι ανακατεμένα. Αυτή η δυνατότητα εξηγεί γιατί μπορούμε να διαβάσουμε προτάσεις όπως: “Ο εγκφάλως σου μπροεί να δαιβάζει κείμενα με ανκαατεμένα γράμματα.” χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία.

Επιστημονική βάση

Οι γνωστικές επιστήμες έχουν μελετήσει αυτό το φαινόμενο, αποκαλύπτοντας ότι σχετίζεται με την “μορφολογική επεξεργασία” και τη “στατιστική μάθηση” του εγκεφάλου. Η μορφολογική επεξεργασία αναφέρεται στην ικανότητά μας να αναγνωρίζουμε τα βασικά στοιχεία μιας λέξης (π.χ., ρίζες και καταλήξεις), ενώ η στατιστική μάθηση μας βοηθά να προβλέπουμε τι θα ακολουθήσει βάσει της προηγούμενης εμπειρίας μας με τη γλώσσα.

Το φαινόμενο αυτό λειτουργεί καλύτερα σε γλώσσες που χρησιμοποιούν το λατινικό αλφάβητο ή αλφάβητα με παρόμοια λογική, όπως το ελληνικό. Επίσης, η κατανόηση είναι ευκολότερη σε σύντομες λέξεις ή λέξεις με προβλέψιμο νόημα, ενώ γίνεται πιο δύσκολη σε μακροσκελείς και πολύπλοκες λέξεις. Το πλαίσιο μιας πρότασης παίζει επίσης τεράστιο ρόλο στην αναγνώριση των λέξεων.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.