Ήξερες από που βγήκε η λέξη παπούτσι;

23:22 5/3/2025 - Πηγή: Sportime

Φαντάσου έναν κόσμο χωρίς παπούτσια: ξυπόλητοι άνθρωποι να περπατούν σε καυτή άμμο ή παγωμένες πέτρες, με τα πόδια τους να φωνάζουν για λίγη προστασία. Κάπως έτσι ξεκίνησε η ιστορία του παπουτσιού, πριν από χιλιάδες χρόνια, όταν οι άνθρωποι έδεναν δέρματα ζώων στα πόδια τους για να αντέξουν τη φύση. Η λέξη “παπούτσι”, όμως, δεν γεννήθηκε τότε. Ταξιδεύουμε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, όπου η τουρκική λέξη “papuç” έδωσε το όνομά της σε αυτό το καθημερινό αντικείμενο. Και από πού ήρθε το “papuç”; Λένε ότι έχει ρίζες στην περσική “papush”, που σημαίνει

κάλυμμα ποδιού, μια λέξη που ψιθυριζόταν στα παζάρια της Ανατολής.

Πίσω στην Ελλάδα, η λέξη μπήκε στη γλώσσα μας σαν δανεικό κόσμημα, προσαρμοσμένη στον ήχο και τη ζωή μας. Αλλά δεν ήταν μόνο η λέξη που ταξίδεψε—ήταν και η ιδέα. Στην αρχαιότητα, οι Έλληνες φορούσαν σανδάλια από δέρμα ή φυτικές ίνες, τα λεγόμενα “υποδήματα”, από το “υπό” και “δέω”, δηλαδή κάτι που δένεις κάτω από το πόδι. Το παπούτσι, όμως, έγινε κάτι παραπάνω: από απλή ανάγκη, μεταμορφώθηκε σε σύμβολο. Στην Κρήτη, ας πούμε, τα μυτερά στιβάνια μιλούσαν για κύρος και παράδοση, ενώ στην Πόλη τα κεντημένα παπούτσια έδειχναν πλούτο.

Η ιστορία του δεν σταματά εκεί. Κατά τον Μεσαίωνα, τα παπούτσια άρχισαν να παίρνουν σχήματα που σήμερα θα μας έκαναν να γελάσουμε—μακριές μύτες που έφταναν τα 30 εκατοστά, γεμισμένες με άχυρο για να κρατούν το σχήμα τους. Στην Ευρώπη, μάλιστα, οι νόμοι όριζαν ποιος μπορούσε να φορέσει τι, ανάλογα με την κοινωνική του θέση. Και στην Ανατολή; Τα παπούτσια έμπαιναν και έβγαιναν εύκολα, σαν χαιρετισμός στον οικοδεσπότη. Έτσι, από τα περσικά παζάρια μέχρι τα ελληνικά χωριά, η λέξη “παπούτσι” κουβαλάει ιστορίες ανθρώπων, ταξιδιών και πολιτισμών.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.