Ήξερες γιατί υπάρχουν οι καθρέφτες στα ασανσέρ;

15:13 31/3/2025 - Πηγή: Sportime

Το ασανσέρ κλείνει πίσω σου και το βλέμμα σου πέφτει, σχεδόν μηχανικά, στον καθρέφτη. Είναι εκεί. Πάντα ήταν εκεί. Ένας σιωπηλός σύντροφος στη σύντομη αυτή μεταφορά ανάμεσα στους ορόφους. Αλλά έχεις αναρωτηθεί ποτέ γιατί; Γιατί όλοι οι ανελκυστήρες, από τα πιο πολυτελή ξενοδοχεία μέχρι τις παλιές πολυκατοικίες, επιμένουν να έχουν καθρέφτες;

Η πρώτη απάντηση είναι ψυχολογική. Όταν τοποθετήθηκαν για πρώτη φορά, δεν ήταν για λόγους αισθητικής, αλλά για να λύσουν ένα πολύ πιο υπαρξιακό πρόβλημα: την κλειστοφοβία. Ο ανελκυστήρας είναι από τη φύση του ένας στενός, περιορισμένος χώρος, πολλές

φορές χωρίς καν παράθυρο. Ένας καθρέφτης διπλασιάζει οπτικά το μέγεθός του, απαλύνει το άγχος, μειώνει το αίσθημα της παγίδευσης. Κι αυτό δεν είναι λίγο. Χάρη σ’ αυτόν, πολλοί άνθρωποι που διαφορετικά θα ανέβαιναν δέκα ορόφους με τα πόδια, νιώθουν αρκετά ασφαλείς ώστε να πατήσουν το κουμπί.

Υπάρχει όμως και μια δεύτερη, πιο πρακτική διάσταση. Οι καθρέφτες χρησιμοποιήθηκαν ευφυώς για να καμουφλάρουν την αναμονή. Στην εποχή που οι ανελκυστήρες ήταν αργοί, οι επιβάτες παραπονιούνταν διαρκώς. Κάποιος είχε την ιδέα να βάλει καθρέφτες, και ξαφνικά οι διαμαρτυρίες μειώθηκαν. Οι άνθρωποι είχαν κάτι να κάνουν, να κοιταχτούν, να ισιώσουν τα μαλλιά τους, να τσεκάρουν τα ρούχα τους. Ο χρόνος κυλούσε διαφορετικά. Δεν είχε αλλάξει η ταχύτητα του ανελκυστήρα. Απλώς ο χρόνος είχε ντυθεί με ματαιοδοξία.

Κι έπειτα υπάρχει και το ζήτημα της ασφάλειας. Σκέψου να μπαίνεις σε έναν θάλαμο και να μην μπορείς να δεις ποιος είναι πίσω σου. Ένας καθρέφτης σου προσφέρει έλεγχο. Βλέπεις τι υπάρχει γύρω σου χωρίς να γυρίσεις. Αν κάποιος είναι μέσα και περιμένει να σε αιφνιδιάσει – κάτι που δυστυχώς δεν είναι καθόλου θεωρητικό σε μεγάλες πόλεις – ο καθρέφτης σου δίνει το πλεονέκτημα. Δεν είναι απλώς μια αντανάκλαση. Είναι ένα μέσο επιβίωσης.

Μάλιστα, σε αρκετές χώρες, οι καθρέφτες χρησιμοποιήθηκαν και ως βοήθεια για τα άτομα με αναπηρία. Ένας καθρέφτης στον ανελκυστήρα επιτρέπει σε κάποιον σε αναπηρικό αμαξίδιο να βλέπει αν οι πόρτες είναι ανοιχτές, αν έχει φτάσει στον όροφό του, ακόμα και να εντοπίσει τα κουμπιά σε δύσκολη γωνία. Είναι, με έναν τρόπο, ένας φρουρός, ένας καθρέφτης που κοιτάζει προς όλες τις πλευρές του κόσμου.

Σήμερα, οι καθρέφτες στους ανελκυστήρες θεωρούνται δεδομένοι. Κανείς δεν τους παρατηρεί πραγματικά. Είναι εκεί, διακριτικοί, σιωπηλοί, παρόντες. Αλλά φέρουν μέσα τους μια ιστορία. Μια ιστορία που ενώνει την ψυχολογία με την ασφάλεια, την αισθητική με την τεχνολογία, την ανάγκη για χώρο με την ανάγκη για χρόνο. Κι αν κοιτάξεις λίγο πιο προσεκτικά την αντανάκλασή σου την επόμενη φορά, ίσως διακρίνεις πίσω της αυτό το αόρατο νήμα που ενώνει τόσα διαφορετικά κομμάτια του ανθρώπινου πολιτισμού.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.