Ήξερες ότι οι Τούρκοι δεν είχαν επίθετα; Πώς τους ξεχώριζαν;

12:37 2/2/2025 - Πηγή: Sportime

Η Τουρκία, μέχρι και το 1934, ήταν μια χώρα όπου οι πολίτες δεν είχαν επώνυμα, κάτι που μας φαίνεται παράξενο σήμερα, καθώς είναι μια πρακτική τόσο κοινή για τον υπόλοιπο κόσμο. Όμως, πριν από τον Νόμο για τα Επώνυμα που θεσπίστηκε την 21η Ιουνίου 1934, οι Τούρκοι δεν χρησιμοποιούσαν κληρονομικά επώνυμα. Αντίθετα, οι άνθρωποι αναγνωρίζονταν από τα μικρά τους ονόματα και συχνά από το επαγγελματικό τους ρόλο, την καταγωγή ή κάποιες φυσικές ή κοινωνικές ιδιότητες.

Αυτό ήταν αποδεκτό στην καθημερινή

ζωή, αλλά δημιούργησε πολλές δυσκολίες, ειδικά όταν έπρεπε να γίνει καταγραφή και διάκριση ανθρώπων σε διοικητικά ή νομικά θέματα. Επίσης, οι τίτλοι ή οι προσωνυμίες που χρησιμοποιούνταν δεν είχαν τη σταθερότητα που απαιτούσαν οι σύγχρονες κοινωνίες. Για παράδειγμα, κάποιος θα μπορούσε να αναφέρεται ως “Αχμέτ ο δάσκαλος” ή “Μεχμέτ από το χωριό Σουλεϊμάν”, αλλά αυτό δεν αποτελούσε κάτι μόνιμο ή αναγνωρίσιμο για όλους.

Η ανάγκη για συστηματική καταγραφή και για μια πιο οργανωμένη κοινωνία οδήγησε τον Κεμάλ Ατατούρκ να εισάγει τον Νόμο Επιθέτου. Ο νόμος απαιτούσε από όλους τους Τούρκους πολίτες να υιοθετήσουν ένα επώνυμο, το οποίο θα ήταν κληρονομικό και σταθερό, και θα τους ξεχώριζε σαφώς από τους άλλους. Με τον τρόπο αυτό, κάθε οικογένεια έπρεπε να βρει ή να επιλέξει ένα επίθετο που θα την αντιπροσώπευε για πάντα.

Αυτός ο νόμος αποτέλεσε ένα σημαντικό βήμα στην εκσυγχρονισμένη οργάνωση της Τουρκίας, καθώς βοήθησε στην αναγνώριση των πολιτών και στην τυποποίηση των διοικητικών διαδικασιών. Οι Τούρκοι πολίτες απέκτησαν, έτσι, την ταυτότητά τους με τον ίδιο τρόπο που την έχουμε και εμείς σήμερα, φέρνοντας τη χώρα πιο κοντά στις σύγχρονες κοινωνικές πρακτικές.

Ο Νόμος Επιθέτου δεν είχε μόνο νομικές συνέπειες. Έφερε μαζί του και μια αλλαγή στον τρόπο που οι Τούρκοι αντιλαμβάνονταν την ταυτότητά τους και την κοινωνική τους θέση. Οι οικογένειες που έπρεπε να επιλέξουν το επώνυμό τους πολλές φορές επέλεξαν να το συνδέσουν με χαρακτηριστικά όπως η καταγωγή ή επαγγελματική ασχολία, ή και με κάποια ιδιαίτερη ποιότητα ή αρετή, κάτι που έδωσε μία πιο προσωπική χροιά στις επιλογές τους.

Η αλλαγή αυτή, παρόλο που σήμερα φαίνεται αυτονόητη, ήταν μια ριζική μεταρρύθμιση για την Τουρκία του 1934, η οποία ήθελε να εκσυγχρονιστεί και να απεγκλωβιστεί από παλιές παραδόσεις που δεν εξυπηρετούσαν πια τις ανάγκες της νέας τουρκικής δημοκρατίας.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.