Μεγάλη Σαρακοστή: Τιμάς πραγματικά την Καθαρά Δευτέρα ή μήπως γιορτάζεις την «Ακάθαρτη»;

09:32 18/3/2024 - Πηγή: Sportime

Καλό Στάδιο! Καλή και ευλογημένη Σαρακοστή!

Θα πούμε κάτι που δεν θίγεται παρά από ελάχιστους, αλλά δυστυχώς είναι γεγονός: πολύς κόσμος δεν γνωρίζει τον λόγο που η Καθαρά Δευτέρα, λέγεται «Καθαρά». Δεν μπαίνουν καν στον κόπο να αναρωτηθούν. Τι το καθαρό έχει αυτή η μέρα; Μήπως καθαρίζει ο καιρός με κανένα «μαγικό» τρόπο; Μήπως βάζουμε στη χλωρίνη το… ημερολόγιο; Ή μήπως καθαρίζουμε τίποτα

ρούχα και απλώνουμε μπουγάδα;

Το έθιμο καλά κρατεί και στις παλιές γενιές και στις νέες. Αλλά κυρίως διότι οι περισσότεροι το σχετίζουν με την ικανοποίηση του στομαχιού. Έχουν αδειάσει αυτή την ιερή ημέρα από την ουσία της και έχουν κρατήσει μόνο το καύκαλο της: την απόλαυση των σαρακοστιανών εδεσμάτων. Και μάλιστα ΚΑΙ σε αυτό κάνουν λάθος. Αναστενάζουν οι ταβέρνες και τα οικογενειακά τραπέζια από ανθρώπους που τρώνε αχόρταγα όλα τα νηστίσιμα και τα καλούδια της θάλασσας.

Η Καθαρά Δευτέρα όμως πρεσβεύει το ακριβώς αντίθετο από τις γαστριμαργικές απολαύσεις. Αυτές τις έχεις όλο τον υπόλοιπο χρόνο, όταν δεν έχει νηστεία. Η Καθαρά Δευτέρα μπορεί να χαροποιεί τον περισσότερο κόσμο επειδή είναι αργία, αλλά στην ουσία της είναι ημέρα πένθους, νηστείας και ολιγοφαγίας. Ονομάστηκε «Καθαρά» γιατί καλούμαστε να καθαριστούμε από τους ψυχοσωματικούς ρύπους που κουβαλάμε μαζί μας.

Καθαρίζουμε το σώμα με την αποχή από τις αρτύσιμες τροφές και καθαρίζουμε την ψυχή με το πετραχήλι και με τη νήψη της καρδιάς. Συμμετέχουμε πιο ενεργά στις Ακολουθίες, εντείνουμε τον πνευματικό αγώνα, προσευχόμαστε περισσότερο, διαβάζουμε περισσότερο Καινή Διαθήκη και χριστιανικά βιβλία, φυλάμε περισσότερο τις 5 αισθήσεις μας, αφιερώνουμε περισσότερο χρόνο στα του Θεού και λιγότερα στα του κόσμου.

Η Καθαρά Δευτέρα δεν έχει κανένα νόημα ως ημέρα (και ως έθιμο γενικότερα) αν κάνουμε νηστεία μόνο εκείνη τη μέρα και σε όλο το υπόλοιπο Στάδιο τρώμε τα πάντα σαν καταναλωτικά χοιρίδια. Δεν έχει κανένα νόημα να καθαρίσουμε το σώμα από τις αρτύσιμες τροφές για μια μέρα, και να λερωνόμαστε όλη την υπόλοιπη Σαρακοστή, σωματικώς και ψυχικώς. Διότι ο Νυμφίος Χριστός καταφθάνει στο τέλος του Σταδίου. Και μέχρι τότε πρέπει να τον αναμένουμε καθαροί και τακτοποιημένοι.

Ειδάλλως δεν δικαιούσαι να πιστεύεις ότι τιμάς την Καθαρά Δευτέρα, αλλά μάλλον γιορτάζεις μια ιδιωτική σου «Ακάθαρτη Δευτέρα» ως ένα ακόμα καταναλωτικό όργιο που θα συνεχίσεις για 40 μέρες. Για να το κλείσεις με ένα ακόμα πιο λυσσασμένο καταναλωτικό όργιο, την ημέρα του Πάσχα.

Και τι θα αλλάξει στη ζωή σου; Βρώμικος θα περάσεις έξω από το Στάδιο και βρώμικος θα συναπαντήσεις στην έξοδο τους αθλητές, για να προσποιηθείς ότι κι εσύ… τερμάτισες. Για να παραμυθιαστείς ότι συμμετέχεις κι εσύ στη χαρά τους. Και τι τερμάτισες το Πάσχα για να το γιορτάσεις; Απολύτως τίποτα δεν τερμάτισες. Ίδιος είσαι. Και ο ισόβιος μαραθώνιος της ηδονοθηρίας συνεχίζεται. Τρέχεις ακατάπαυστα ως δούλος της γαστέρας σου για να ικανοποιήσεις τις προσταγές της. Και δεν χορταίνεις ποτέ. Και δεν ξαποσταίνεις ποτέ. Και δεν αναπαύεσαι ποτέ.

Είναι αυτό λοιπόν, Καθαρά Δευτέρα;

Αλλά και το πέταγμα του χαρταετού, πολλοί το κάνουν – ελάχιστοι γνωρίζουν ΓΙΑΤΙ έχει καθιερωθεί και ΤΙ συμβολίζει. «Είναι για να χαίρονται τα παιδάκια», λένε αλόγιστα μερικοί. Βεβαίως και χαίρονται τα παιδάκια, αλλά δεν είναι αυτό το νόημα της παράδοσης. Ο συμβολισμός του πετάγματος του χαρταετού στην ελληνική χριστιανική παράδοση συμβολίζει το πέταγμα της ανθρώπινης ψυχής προς το Θείο.

Το σώμα καθαρίζεται με τη νηστεία και ο χαρταετός αποτυπώνει τον προορισμό του πνεύματος του ανθρώπου, που είναι να πετά ψηλά και να πορεύεται προς τον δημιουργό του. Πόσο όμορφες και ψυχωφελείς παραδόσεις μας άφησαν οι πρόγονοι, κι όμως εμείς τις γυμνώσαμε από τα νοήματά τους!

Φέτος λοιπόν (και για κάθε επόμενη Καθαρά Δευτέρα), μαζί με τη χαρά του παιδιού, να του μπολιάσουμε στην ψυχούλα του και τα υψηλά νοήματα της μέρας. Να του εξηγήσουμε τι συμβολίζει εκείνος ο χαρταετός που πετά στο αστραφτερό γαλάζιο του ελληνικού ουρανού. Να του πούμε ποια είναι η πραγματική Καθαρά Δευτέρα και ποια είναι η κούφια εθιμοτυπία. Και κυρίως να καθαριστούμε εμείς οι ίδιοι, για να δίνουμε το καλό παράδειγμα, μεταδίδοντας φως Χριστού.

Ελευθέριος Ανδρώνης για το sportime.gr.