Όταν οι Έλληνες ψήφιζαν δια της βοής, πως έβγαινε ο νικητής; Πώς μετρούσαν τις φωνές;

10:41 19/2/2025 - Πηγή: Sportime

Στην αρχαία Σπάρτη, οι εκλογές δεν ήταν μια διαδικασία όπου οι πολίτες ψήφιζαν με γραπτά ψηφοδέλτια ή έριχναν πέτρες σε δοχεία. Αντίθετα, είχαν έναν εντελώς μοναδικό τρόπο επιλογής ηγετών: ψήφιζαν δια βοής, δηλαδή με φωνές και ζητωκραυγές. Η ένταση των επευφημιών του πλήθους έκρινε το αποτέλεσμα, καθορίζοντας ποιος θα αναλάμβανε αξιώματα όπως οι Έφοροι και τα μέλη της Γερουσίας.

Ο τρόπος διεξαγωγής ήταν απλός και βασιζόταν στην

αντίληψη ότι η φωνή του λαού μπορούσε να δείξει ποιος είχε τη μεγαλύτερη υποστήριξη. Οι υποψήφιοι εισέρχονταν ένας-ένας στη λαϊκή συνέλευση, και το κοινό φώναζε υπέρ του καθενός. Σε μια προσπάθεια να διασφαλιστεί η αντικειμενικότητα, οι κριτές που μετρούσαν τις φωνές βρίσκονταν σε ξεχωριστό χώρο, ώστε να μην επηρεάζονται από την ταυτότητα των υποψηφίων. Ο νικητής ήταν αυτός που λάμβανε τη μεγαλύτερη ένταση και διάρκεια επευφημιών.

Ωστόσο, το σύστημα αυτό είχε σοβαρά μειονεκτήματα. Εφόσον δεν υπήρχε αντικειμενική μέτρηση του ήχου, η διαδικασία ήταν συχνά ευάλωτη σε χειραγώγηση. Οι υποστηρικτές ενός υποψηφίου μπορούσαν να οργανωθούν ώστε να βρίσκονται κοντά στους κριτές και να φωνάζουν πιο δυνατά, δημιουργώντας την ψευδαίσθηση ότι ο υποψήφιός τους είχε την πλειοψηφία. Επιπλέον, οι ισχυροί και επιφανείς πολίτες είχαν μεγαλύτερη πιθανότητα να εκλεγούν, καθώς η κοινωνική επιρροή τους εξασφάλιζε ισχυρότερη υποστήριξη.

Παρά τις αδυναμίες του, η ψήφος δια βοής παρέμεινε σε χρήση για πολλά χρόνια στη Σπάρτη. Ήταν μια αντανάκλαση της αυστηρής και λιτής πολιτικής κουλτούρας των Σπαρτιατών, όπου οι πολίτες αναμενόταν να δείχνουν την προτίμησή τους άμεσα και ηχηρά. Δεν ήταν μια τυπική εκλογική διαδικασία, αλλά μια αρχέγονη μορφή λαϊκής αποδοχής, όπου η δύναμη της φωνής γινόταν το μέτρο της δημοκρατίας τους.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.