Πες μου την ημερομηνία χωρίς να μου πεις την ημερομηνία: 8964

11:03 14/4/2025 - Πηγή: Sportime

Ήταν πρωί. Η ζέστη είχε αρχίσει να σηκώνεται πάνω απ’ το πεζοδρόμιο, αλλά στους δρόμους υπήρχε σιωπή. Τα άρματα παρέλαυναν, όχι για να γιορτάσουν, αλλά για να καθαρίσουν. Από όνειρα. Από φωνές. Από ανθρώπους.

Σε έναν από τους πιο ευρύχωρους δρόμους του Πεκίνου, την οδό Τσανγκάν, μια φάλαγγα από τουλάχιστον 17 τανκς κινούνταν με σταθερή ταχύτητα. Είχαν προηγηθεί οι σφαγές στην πλατεία Τιεν Αν Μεν. Αλλά εκείνο που έμελλε να αποτυπωθεί για πάντα στη συλλογική μνήμη

του πλανήτη, δεν ήταν ο ήχος των όπλων, αλλά η εικόνα της σιωπής.

Ένας νεαρός άνδρας, άγνωστος μέχρι σήμερα, περπάτησε από το πεζοδρόμιο και στάθηκε μπροστά τους. Κρατούσε δύο πλαστικές σακούλες. Έμεινε ακίνητος. Τα τανκς σταμάτησαν. Ο πρώτος οδηγός προσπαθεί να τον αποφύγει. Ο άνδρας κάνει ένα βήμα δεξιά, και μετά αριστερά. Δεν φεύγει.

Τότε συνέβη κάτι αδιανόητο. Ανέβηκε πάνω στο τανκ. Σκύβει, φαίνεται να μιλάει στον οδηγό. Δεν υπάρχει ήχος. Μόνο μια κάμερα μακριά, σε μπαλκόνι ξενοδοχείου, καταγράφει τα πάντα. Όταν κατεβαίνει, τα τανκς περιμένουν. Λίγα δευτερόλεπτα αργότερα, κάποιοι τον τραβούν από την άκρη και χάνεται στο πλάνο. Δεν ξαναεμφανίστηκε ποτέ.

Η σκηνή έγινε σύμβολο. Γιατί δεν την επέβαλε κανένα κράτος, κανένας στρατός, καμία ιδεολογία. Ήταν απλώς ένας άνθρωπος που είπε “ως εδώ”. Κάθε φορά που την προβάλουν, οι Κινέζοι λογοκριτές κατεβάζουν το σήμα. Η φωτογραφία του έγινε εξώφυλλο στο TIME, και το Associated Press την ανέδειξε ως την πιο εμβληματική εικόνα του 20ού αιώνα.

Η Δύση τον ονόμασε “Tank Man”. Άλλοι τον είπαν “ο άνδρας με τις σακούλες”. Πολλοί προσπάθησαν να τον εντοπίσουν. Κάποιες θεωρίες τον ήθελαν φοιτητή. Άλλες ότι εκτελέστηκε αμέσως. Ακόμα και ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζορτζ Μπους, ζήτησε πληροφορίες για την ταυτότητά του. Μάταια.

Η φωτογραφία τραβήχτηκε από τον Τζεφ Γουάιντνερ, από το μπαλκόνι του Beijing Hotel, σε φιλμ 400άρι. Ήταν η τελευταία του λήψη πριν φύγει από την Κίνα. Χρειάστηκε να κρύψει το φιλμ σε λεκάνη τουαλέτας για να μην το κατασχέσουν. Χάρη σε αυτόν, όλος ο κόσμος είδε αυτό που η Κίνα απαγόρευσε δια παντός.

Σήμερα, η αναζήτηση “8964” στο κινέζικο ίντερνετ δεν φέρνει αποτελέσματα. Η ημερομηνία “4 Ιουνίου 1989” δεν υπάρχει στα σχολικά βιβλία. Σαν να μην έγινε ποτέ. Κι όμως, ένας άνθρωπος με σακούλες πάγωσε τον χρόνο και άφησε μια σιωπηλή κραυγή αντίστασης.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.