Πώς ήξεραν τα ταχυδρομικά περιστέρια πού πρέπει να πάνε;

13:58 17/2/2025 - Πηγή: Sportime

Φανταστείτε έναν κόσμο χωρίς κινητά, χωρίς e-mail, χωρίς καν χαρτί και μολύβι. Έναν κόσμο όπου αν θέλατε να στείλετε μήνυμα σε κάποιον, έπρεπε να βασιστείτε σε… ένα περιστέρι. Όχι οποιοδήποτε περιστέρι. Ένα ταχυδρομικό περιστέρι, ένας ιπτάμενος ταχυδρόμος που, όπως φαίνεται, είχε καλύτερη αίσθηση προσανατολισμού από τους περισσότερους ανθρώπους σήμερα.

Αλλά

πώς στο καλό ήξεραν πού να πάνε; Είχαν GPS; Έψαχναν Wi-Fi σήμα στον ουρανό; Μήπως είχαν κρυφό χάρτη κάτω από το φτερό τους; Η αλήθεια είναι ακόμα πιο εντυπωσιακή – και πιο παράξενη.

Μια αλάνθαστη εσωτερική πυξίδα

Τα περιστέρια έχουν κάτι που οι άνθρωποι ακόμα παλεύουν να καταλάβουν: μια βιολογική πυξίδα στο κεφάλι τους. Έχουν την ικανότητα να αντιλαμβάνονται το μαγνητικό πεδίο της Γης, κάτι σαν ενσωματωμένο Google Maps χωρίς ενημερώσεις λογισμικού. Αυτή η ικανότητα τους επιτρέπει να προσανατολίζονται και να βρίσκουν το δρόμο της επιστροφής, ακόμα κι αν τα μεταφέρεις εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από το σπίτι τους.

Και εδώ είναι το κόλπο: τα ταχυδρομικά περιστέρια δεν πάνε προς κάποιον προορισμό – επιστρέφουν πάντα στην αρχική τους φωλιά. Δεν είναι λοιπόν “περιστέρια-κούριερ” που παραδίδουν γράμματα από σπίτι σε σπίτι. Αντιθέτως, οι άνθρωποι τα έπαιρναν μαζί τους σε αποστολές, και όταν ήθελαν να στείλουν μήνυμα, απλώς τα άφηναν ελεύθερα. Το περιστέρι πετούσε πίσω στη βάση του, όπου κάποιος παραλάμβανε το μήνυμα.

Από τον στρατό μέχρι το ποδόσφαιρο

Η τεχνική αυτή χρησιμοποιήθηκε από αρχαίους Έλληνες, Ρωμαίους, Άραβες, ακόμα και στρατούς στον Α’ και Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τα περιστέρια έσωσαν ζωές μεταφέροντας μηνύματα πίσω από εχθρικές γραμμές. Μάλιστα, το περιστέρι “Cher Ami” παρασημοφορήθηκε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αφού έσωσε μια ολόκληρη διμοιρία στρατιωτών στέλνοντας μήνυμα παρά το ότι είχε τραυματιστεί από πυροβολισμούς.

Στον Μεσαίωνα, έμποροι χρησιμοποιούσαν τα περιστέρια για να μαθαίνουν τις τιμές των αγαθών στις αγορές προτού φτάσουν εκεί – ένας πρόγονος του χρηματιστηρίου, αν το σκεφτείτε. Και αν νομίζετε ότι αυτό σταμάτησε, ξανασκεφτείτε το: Μέχρι και τη δεκαετία του ’90, ομάδες ποδοσφαίρου σε απομακρυσμένα γήπεδα χρησιμοποιούσαν περιστέρια για να στέλνουν σκορ σε αθλητικές εφημερίδες!

Φανταστείτε έναν κόσμο χωρίς κινητά, χωρίς e-mail, χωρίς καν χαρτί και μολύβι. Έναν κόσμο όπου αν θέλατε να στείλετε μήνυμα σε κάποιον, έπρεπε να βασιστείτε σε… ένα περιστέρι. Όχι οποιοδήποτε περιστέρι. Ένα ταχυδρομικό περιστέρι, ένας ιπτάμενος ταχυδρόμος που, όπως φαίνεται, είχε καλύτερη αίσθηση προσανατολισμού από τους περισσότερους ανθρώπους σήμερα.

Αλλά πώς στο καλό ήξεραν πού να πάνε; Είχαν GPS; Έψαχναν Wi-Fi σήμα στον ουρανό; Μήπως είχαν κρυφό χάρτη κάτω από το φτερό τους; Η αλήθεια είναι ακόμα πιο εντυπωσιακή – και πιο παράξενη.

Μια αλάνθαστη εσωτερική πυξίδα

Τα περιστέρια έχουν κάτι που οι άνθρωποι ακόμα παλεύουν να καταλάβουν: μια βιολογική πυξίδα στο κεφάλι τους. Έχουν την ικανότητα να αντιλαμβάνονται το μαγνητικό πεδίο της Γης, κάτι σαν ενσωματωμένο Google Maps χωρίς ενημερώσεις λογισμικού. Αυτή η ικανότητα τους επιτρέπει να προσανατολίζονται και να βρίσκουν το δρόμο της επιστροφής, ακόμα κι αν τα μεταφέρεις εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από το σπίτι τους.

Και εδώ είναι το κόλπο: τα ταχυδρομικά περιστέρια δεν πάνε προς κάποιον προορισμό – επιστρέφουν πάντα στην αρχική τους φωλιά. Δεν είναι λοιπόν “περιστέρια-κούριερ” που παραδίδουν γράμματα από σπίτι σε σπίτι. Αντιθέτως, οι άνθρωποι τα έπαιρναν μαζί τους σε αποστολές, και όταν ήθελαν να στείλουν μήνυμα, απλώς τα άφηναν ελεύθερα. Το περιστέρι πετούσε πίσω στη βάση του, όπου κάποιος παραλάμβανε το μήνυμα.

Από τον στρατό μέχρι το ποδόσφαιρο

Η τεχνική αυτή χρησιμοποιήθηκε από αρχαίους Έλληνες, Ρωμαίους, Άραβες, ακόμα και στρατούς στον Α’ και Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τα περιστέρια έσωσαν ζωές μεταφέροντας μηνύματα πίσω από εχθρικές γραμμές. Μάλιστα, το περιστέρι “Cher Ami” παρασημοφορήθηκε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αφού έσωσε μια ολόκληρη διμοιρία στρατιωτών στέλνοντας μήνυμα παρά το ότι είχε τραυματιστεί από πυροβολισμούς.

Στον Μεσαίωνα, έμποροι χρησιμοποιούσαν τα περιστέρια για να μαθαίνουν τις τιμές των αγαθών στις αγορές προτού φτάσουν εκεί – ένας πρόγονος του χρηματιστηρίου, αν το σκεφτείτε. Και αν νομίζετε ότι αυτό σταμάτησε, ξανασκεφτείτε το: Μέχρι και τη δεκαετία του ’90, ομάδες ποδοσφαίρου σε απομακρυσμένα γήπεδα χρησιμοποιούσαν περιστέρια για να στέλνουν σκορ σε αθλητικές εφημερίδες!

Μπορείς να στείλεις ακόμα ένα μήνυμα με περιστέρι;

Η αλήθεια είναι ότι, ναι, αν βρείτε ένα κατάλληλο εκπαιδευμένο περιστέρι (καλή τύχη με αυτό), μπορείτε να δοκιμάσετε. Αλλά υπάρχει ένα μεγάλο μειονέκτημα: Τα περιστέρια δεν απαντούν στα μηνύματά σας. Αν περιμένατε να σας στείλει η γιαγιά πίσω ένα σημείωμα με συνταγή για μουσακά, καλύτερα να πάρετε τηλέφωνο.

Και αν το περιστέρι σας χαθεί; Ε, τότε ίσως το πήρε κάποιος άλλος, όπως γινόταν συχνά στην αρχαιότητα – ένα αληθινό πρόβλημα των πρώτων ημερών της “ασύρματης επικοινωνίας”.

Η αλήθεια είναι ότι, ναι, αν βρείτε ένα κατάλληλο εκπαιδευμένο περιστέρι (καλή τύχη με αυτό), μπορείτε να δοκιμάσετε. Αλλά υπάρχει ένα μεγάλο μειονέκτημα: Τα περιστέρια δεν απαντούν στα μηνύματά σας. Αν περιμένατε να σας στείλει η γιαγιά πίσω ένα σημείωμα με συνταγή για μουσακά, καλύτερα να πάρετε τηλέφωνο.

Και αν το περιστέρι σας χαθεί; Ε, τότε ίσως το πήρε κάποιος άλλος, όπως γινόταν συχνά στην αρχαιότητα – ένα αληθινό πρόβλημα των πρώτων ημερών της “ασύρματης επικοινωνίας”.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.