Θέλω να καταγγείλω το σύστημα που τον έστειλε στην πρώτη γραμμή του πολέμου, είχε πει ο Ελύτης για τον κορυφαίο Έλληνα ποιητή

13:19 25/2/2025 - Πηγή: Sportime

Στις παγωμένες κορυφές της Πίνδου, εκεί όπου η ελληνική αντοχή δοκιμάστηκε στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο, ένας ποιητής έζησε τις τελευταίες του μέρες. Ο Γιώργος Σαραντάρης, ένας από τους πιο πρωτοποριακούς λογοτέχνες της γενιάς του ’30, δεν έφυγε από τη ζωή ως τιμώμενος δημιουργός, αλλά ως στρατιώτης στην πρώτη γραμμή, νικημένος όχι από εχθρικές σφαίρες, αλλά από τύφο και εξάντληση. Το τραγικό του τέλος συγκλόνισε όσους τον γνώριζαν, αλλά περισσότερο από όλους, τον Οδυσσέα Ελύτη. Ο νομπελίστας

ποιητής δεν ξέχασε ποτέ το άδικο τέλος του φίλου του και τον αποχαιρέτησε με μια καταγγελία που ηχεί ακόμα δυνατά: «Θέλω να καταγγείλω το επιστρατευτικό σύστημα που επικρατούσε την εποχή εκείνη και που… ξαποστείλει στην πρώτη γραμμή το πιο αγνό και ανυπεράσπιστο πλάσμα».

Ο Σαραντάρης δεν έμοιαζε με τους άλλους ποιητές της εποχής του. Έχοντας μεγαλώσει στην Ιταλία, φέρνοντας μαζί του τις ιδέες της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας και φιλοσοφίας, έγραψε ποίηση διαφορετική, λιτή, στοχαστική, γεμάτη συμβολισμούς. Το έργο του δεν εκτιμήθηκε όσο θα έπρεπε όσο ζούσε. Ήταν όμως εκείνος που έφερε στην Ελλάδα τον υπαρξισμό και τη λεγόμενη «καθαρή ποίηση», χωρίς να προλάβει να δει τη σημασία του έργου του να αναγνωρίζεται.

Όταν το 1940 κλήθηκε να πολεμήσει, δεν διαμαρτυρήθηκε. Ανεβαίνοντας στο μέτωπο, κουβαλούσε στην τσέπη του τις ίδιες ποιητικές σκέψεις που είχε όταν έγραφε για την Ελλάδα, τη θάλασσα, τον ουρανό και τα πουλιά. Δεν ήταν φτιαγμένος για πόλεμο, και το σώμα του δεν άντεξε. Αρρώστησε από τύφο, γύρισε στην Αθήνα βαριά άρρωστος και λίγες εβδομάδες μετά, πέθανε. Ήταν μόλις 33 ετών.

Ο Ελύτης δεν ξέχασε ποτέ την απώλεια του Σαραντάρη. Θεώρησε πως το κράτος τον έστειλε στον θάνατο χωρίς λόγο. Ένας άνθρωπος αδύναμος, διανοούμενος, με έναν νου γεμάτο ποίηση, έφυγε άδικα, θύμα ενός πολέμου που δεν έπρεπε να τον αφορά. Αλλά όπως συχνά συμβαίνει, οι ποιητές ζουν περισσότερο από τη ζωή τους. Το έργο του Σαραντάρη επιβιώνει μέχρι σήμερα, και οι λέξεις του ταξιδεύουν, σαν τα πουλιά που αγαπούσε τόσο να περιγράφει στα ποιήματά του.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.